De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

Brieven uit Mariënbad.

Het is 's morgens zes uur. Met vluggen tred begeef ik mij naar de Kreuzbrunnen, gelukkig niet ver verwijderd van het huis, waar ik mijn intrek nam.

Lustig speelt de Kurkapel reeds haar vroolijke wijsjes, soms ook opera fragmentjes, en druk loopt de menschenmassa reeds door elkaar.

Vlug spoed ik mij naar de Colonnade, waar ik mijn glas steeds in bewaring geef. De glazenbewaarster (er zijn er wel een zestal) heeft mij reeds herkend en zonder dat ik mijn nummer noem, reikt zij het mij over met een vriendelijk:

‘Küsz' die Hand, Genädige Frau.’

Snel stel ik mij nu in één der files (er zijn er drie en wacht geduldig mijn beurt af.)

Onder het concert der eerwaardige ‘Kurkapel’ (ze dragen allen gekleede jas of rok en hooge hoeden) neem ik mijn eerste slokje, of liever ik zuig het op door mijn glazen pijpje, daar de Kreuzbrunnen zeer veel ijzer en staal bevat.

Langzaam drentel ik tusschen de cosmopolitische menigte van Oostenrijkers, Hongaren, Tsechen, Polen, Russen, Duitschers, Engelschen, Amerikanen, een heel enkele Italiaan en slechts twee Hollanders. (mij zelf niet meegerekend!) Het is typisch al die verschillende rassen gade te slaan.

De Tsechen en Polen zijn lawaaierig druk, schreeuwerig, en opgedirkt zonder eenige smaak. De Duitschers vormen wel verreweg het grootste quantum der Kurgasten, en munten uit door enorme zwaarten van lichaamsbouw. ‘Dames de cent kilos’ zijn er maar voor het grijpen! En heeren met een onbeschrijfelijk embonpoiat ziet men hier flaneeren. Zeer zeker is het Duitsche bier hier veel schuld aan!

Ik reisde met een Duitsche Jood en Jodin vanaf Nürnberg naar Mariënbad, en den heelen tijd door in de coupé heeft hij niet anders gedaan dan klagen dat hij geen bier mocht drinken bij zijne kuur; ‘nur abends ein Glas braunes!’ Dit laatste kwam er dan altijd jammerlijk klagend uit.

[p. 810]

Behalve eenige uitzonderingen, munten de Duitsche vrouwen niet uit door elegance, dik of niet, ‘ventre’ of geen ‘ventre’, de Napoleonhoed moet op, want dat is nu eenmaal mode! De lompste figuren met grove gezichten, en dik uitstaande zwaaiende armen torsten de Napoleonhoed met overmoedigen trots. Stilzwijgend pauwden zij met deze nieuwe mode, als wilden zij zeggen: Nu ja de ‘jupe entravée’, daar wagen wij ons niet aan, maar de ‘Napoleonhoed’, dat is eerst een prachtige mode.’ En met dédain flaneeren zij trotsch op hun ‘Napoleonhoed’.... en hun embonpoint!

Weinig bezit de Duitsche vrouw de kunst om de mode op haar eigen persoon smaakvol

MARIENBAD.

toe te passen of haar eenigszins te wijzigen naar eigen persoonlijkheden, hoewel ik toch ook eenige uitzonderingen gezien heb, die zich zeer smaakvol kleedden.

De ééne was gekleed in een keurig zittend zwart laken tailleur costuum, gegarneerd met zwart fluweelen randen en met biezen van zijden tres afgemaakt, met grooten ronden tarwegeelen stroohoed, gegarneerd met zwartfluweelen strik rond de bol, en witten kant op den rand van den hoed, die ook weder met zwart fluweel was afgezet. De andere droeg een marine blauw tailor made met zwart paardenharen Napoleon, met een helgroene panache versierd.

De Wienerinnen, en in het algemeen de Oostenrijksche vrouwen hebben zeer zeker iets elegants maar dikwijls hebben ze iets te schreeuwerigs van kleur, en ‘etwas sehr freches’ over zich; hetgeen haar geen gedistingeerd air geeft. In tegenstelling met de Engelschen die steeds gedistingeerd zijn, en steeds cachet hebben, smaakvol keurig gekleed zijn, zonder door schrille kleuren de aandacht te willen trekken.

Jupes culottes ziet men hier niet meer dragen, wel de zoogenaamde opengeknipte rok van voile, aëolienne of andere dunne stof, van onderen met franje afgezet, en met zeer nauwe onderrok.

Na mijn twee glazen Kreuzbreunen ingeslokt te hebben (het tweede gaat altijd met weinig snelheid!) geef ik mijn glas weder in bewaring, en neem den weg langs het Kurhaus. Luie Kurgasten zitten hier reeds te ontbijten, doch dat is niet ‘kurgemäsz’, eerst moet men weer een uurtje wandelen! Iederen morgen bestijg ik een berg, en heerlijk is de lucht, doordrongen van dennengeuren, die ik al stijgende inadem. Mijn zwart stalen dunnen wandelstok behoedt mij voor uitglijden, ik passeer den ‘Göthesitz’ een obelisk van zandsteen met rustbank, opgericht op zijn hondersten verjaardag 1849, daar hij in de jaren 1812-1828 gedurende verscheidene

[p. 811]

weken in Marienbad voor de kuur verblijf hield. Op de obelisk zijn de volgende woorden gegraveerd:

Über allen Gipfeln ist Ruh'
In allen Wipfeln hörest du

Kaum einen Hauch

Die Vög'lein schweigen im Walde
Warte nur balde

Ruhest du auch....

Goethe.

Eindelijk ben ik op het restaurant Panorama aangekomen, en een heerlijk vergezicht beloont de(n) vermoeide. Onder beukeboompjes staan de frisch gedekte tafeltjes en lokken uit tot een gezellig ontbijt. Ik heb

Marienbad. Kreuzbrunnen-Kollonnade während des Konzertes.

mijn vaste ‘Mädchen’ en met een: ‘Küsz die Hand, Genädige Frau’, komt zij reeds met twee doeken op mij aanloopen. Daar het n.m.l. steeds koeler is boven, en men overhit is van het stijgen, zoo krijgt men steeds op verlangen één of meer doeken. Ik vind nog een tafeltje aan den rand des bergs en geniet van den mij altijd treffend schoonen aanblik. In de verte vernevelen zich de toppen der bergen, dichterbij steken de donkere dennen tegen den helblauwen hemel af, en een vergezicht van even opglooiende weiden en valleien ontplooit zich voor onzen blik, afgewisseld door hier en daar kleine dorpjes.

Links verheft zich een donker dennenwoud, aan welks zoom zich het witte slot Miramonti verheft, thans hôtel.

Vlug word ik bediend en hongerig (het is inmiddels kwart over acht) val ik op mijn ontbijt aan, het bestaat uit thee, ‘Zwieback’ of zeer kleine broodjes en ‘zwei Eier in ein Glas’. De gekookte eieren worden hier n.m.l. meestal uit een glas gegeten, en dit is ook wel zoo practisch, daar men dan met de schaal niets te maken heeft.

De thee is niet geurig, er wordt hier n.m.l. geen Chineesche of Javasche, doch alleen Russische thee geschonken, zeer licht van kleur, en met fijn van smaak vind ik. Zeer vele Kurgasten gebruiken ze ook op zijn Russisch, zonder melk en met citroen.

Ik roep den ‘Zahlkellner’ en betaal hem. Het fooienstelsel is hier zeer ingewikkeld, daar men n.m.l. steeds den ‘Zahlkellner’ en het ‘Mädchen’ dat bedient iets behoort te geven. Gebruikt men nog wijn of mineraalwater, zoo moet men ook den ‘Weinkellner’ nog een fooi geven, dus eigenlijk drie voudig! De ‘Zahlkellners’ of ‘Oberkellners’ halen ontzettend veel op en heb ik dikwijls gehoord dat zij in de groote restaurants leven moeten van hetgeen zij krijgen als fooien en zij zonder eenig salaris aangesteld

[p. 812]

worden. Of het waar is, weet ik niet, doch wel dat zij enorm veel ophalen. Daar wandelt de ‘Custos’ of courantenbrenger langs mij, ik wenk hem, en vraag hem mij de Hollandsche courant te brengen. In de groote restaurants hier kan men overal de N. Rotterdamsche Courant vinden, soms ook het Handelsblad, en zoodoende blijf ik toch eenigszins op de hoogte van wat er in ons laaggelegen landje geschiedt, al is het nieuws natuurlijk minstens twee dagen oud!

Na mijn courant ingekeken te hebben kijk ik eens even rond mij heen! Links van mij zitten eerwaardige Duitsche dames reeds

Marienbad. Hôtel ‘Schloss Miramonti’

ijverig bezig aan handwerkjes en onder het genot van talrijke kopjes ‘Kaffee’ houden ze een echte ‘Kaffeeklatsch’! Rechts zit een partijtje Duitsche heeren te kaarten en vóór mij zit een ontzachelijk dikke Tyroler. Hoe hij nog dezen berg heeft kunnen bestijgen is mij een raadsel. Want zulk een embonpoint heb ik nog nooit gezien, op zich zelf is het al een berg! Hij is dan ook wel de dikste man, die ik hier zag. Allermalst staat hem het kleine Tyrolerhoedje met achterwaarts het kleine pluimpje!

Doch het is half 10 en ik moet opstappen. Ik begeef mij op weg naar den ‘Aussichtsturm’, die ik in weinige minuten bereikt heb.

Deze toren is gemaakt in den vorm van een burchtruine; de hoogte is 716 M. boven zeehoogte.

Men geniet hier een prachtig overzicht over Mariënbad, en de alom liggende dorpen, en vooral op een helderen dag als vandaag is het uitzicht bijzonder. De torengids wijst mij alle verschillende dorpen aan, en stelt mij in staat door den telescoop, die op den toren is aangebracht, alles nog nauwkeuriger gade te slaan.

Heel in de verte verheffen zich uitgestrekte wouden, en zei hij mij dat dit het Bayreuther Wald was. Wat mij als Hollandsche vreemd opvalt, is dat men zeer veel weiland ziet, doch nergens vee er in! En met trotsch denk ik aan onze rijke veeteelt.

(Wordt vervolgd).