De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

Uit Christelijke Kringen.
Roman door Anna de Savornin Lohman.

(Vervolg van No. 39).

- Want zij dacht dadelijk aan de Vermeulens. Zij wist dat Marie Nerveu op het punt stond van trouwen - iedereen wist immers dat laatste Haagsche nieuwtje, hoe die oue rijke weduwnaar zich zoo netjes had laten inpalmen door die stille bescheiden pleegzuster van de Vermeulens. De Haagsche mama's van huwbare uitgaande dochters waren niet uitgepraat over het dégoutante en bespottelijke en ongepaste van zóó'n huwelijk, - dat ze allemaal misgunden in stilte aan Marie.... En ze overlegde bij zichzelve, hoe het net iets zijn zou voor die pleegzuster van haar Gerty, als ze die daar, bij Hermance Vermeulen, onder dak kon brengen. - Ze gunde het die, Hermance, met haar airs, meteen als ze er inliep, en, in elk geval, zij was dan het schepsel kwijt.

Den volgenden dag, toen ze, ten slotte toch zonder Gerty, die zich er op het laatste oogenblik te onwel toe voelde, bij Geerte at, begon ze er handig over tegen Ellen, informeerde hoe dat gisteren was afgeloopen bij grootmama Eduma de Witt, wat die vergadering betrof voor de liefdadigheidsbazaar.

‘O alles kwam in orde’ - vertelde Ellen, met schitterende oogen. Mevrouw Vermeulen had haar voorstel ingediend, van 's avonds een groote soirée te arrangeeren bij háár aan huis, tegen hoog entrée, voor't goede doel, en onder protectie van enkele genoodigden uit het crême de la crême van den Haag. - En ze had een heel lijstje overgelegd van kennissen, die beloofd hadden te zullen komen. Begin Februari zou het zijn. Er moest eerst nog van alles ingestudeerd worden, en eerst moest het nieuwe huis op 't plein 1813 nog klaar, en mevrouw ging zelve nog eerst naar de Riviera ook.

- Maar hare moeder viel haar spottendtriomfantelijk in de rede. Zij-ook was een beetje gepiqueerd, net als tante Holt-zelve, dat zij, de eigen dochter van den ex-Excellentie, door diens tweede vrouw gehouden was buiten het comité. En daarom gunde zij het haar stief-moeder nu zoo lekker, dat die zoo'n échec geleden had met gravin de Grevere. - -

‘Hare Koninklijke Hoogheid’ heeft zich teruggetrokken. - - ‘Weet U dat al?’ - - haastte ze zich tante Holt daaromtrent in te lichten. ‘Ze is natuurlijk woedend, omdat stiefmama presidente is geworden, bij loting, en niet zij-zelve. En nu heeft ze ineens bedankt’.- -

‘Hé mama’ verdedigde Ellen, waarheidslievend, de afwezige. ‘Ik begrijp niet dat U dat nu maar volhoudt zonder er iets van-af te weten. 't Kan toch immers heel goed wáár zijn, wat mevrouw de Grevere geschreven heeft aan grootmama, namelijk dat zij, alles welbeschouwd, het niet aandurfde, met hare zwakke gezondheid, lid van het uitvoerend comité te blijven. Ze schreef toch - heeft grootmama voorgelezen - dat het haar vreeselijk speet, en dat ze al haar best wou blijven doen voor de goede zaak, onder de hand’. -

Mevrouw Holt leefde er heelemaal van op, schaterde van pret. Net-goed! Dat hadden ze er nu van, dat ze er haar en Geerte hadden uitgedraaid, terwille van ‘de Koninklijke Hoogheid’; nu liet die hen ten slotte toch nog in den steek, uit jaloezie op de ex-mevrouw-Horstenboer. - Diplomatischer van aard echter dan Geerte, bepaalde ze er zich toe schouderophalend te glimlachen, om die zoogenaamd ‘zwakke gezondheid’ van mevrouw de Grevere.

Maar Geerte, ongeduldig, viel uit tegen Ellen: ‘Kind - laat je toch niet zoo onnoozel iets wijsmaken. Tante Anna en ik kennen de wereld langer dan jij, zou ik denken. En wij begrijpen daarom precies de ware motieven van dat ingebeelde wezen, die mevrouw de Grevere.

[p. 662]

Als die niet nommer één kan zijn, dan is ze altijd gepiqueerd. Altijd. Dan levert ze altijd van die koopjes achterna, zooals nu weer met dit comité’. - -

‘En Nannie, - was die er gisteren?’ - wou mevrouw Holt nog weten, want zij-ook had gehoord, van terzijde, hoe de de Grevere's zoo'n terughoudend air aannamen tegen Ellen Stinia, niet wilden dat hun dochter met haar omging. 't Werd toegeschreven aan 't verleden van Geerte. En mevrouw Holt, met haar eigen soesah met háár kinderen, eerst met Henk, nu met Nout en Gertie, gunde dat eigenlijk wel een beetje aan haar nichtje Geerte, dat die óók niet in alles plezier beleefde van haar mooie Ellen. -

‘Neen - ze was er niet - ze was wèl gevraagd om te helpen mee-overleggen, maar ze kon onmogelijk komen - schreef mevrouw’ - vertelde Ellen goedgeloovig, zonder eenig vermoeden, hoe zijzelve de oorzaak was van Nannie's wegblijven. ‘Ik geloof ook niet, dat zij mee zal doen aan de tableaux-vivants. Mevrouw vindt het te vermoeiend voor haar - schreef ze. Ze zal er alleen den avond-zelf zijn, om mee programma's te verkoopen.’ - -

Geerte, inwendig woedend op die de Grevere's, begrijpend wel hoe tante Anna de ware reden van Nannie's niet mogen meedoen zou doorzien, en het háár, Geerte, zou gunnen, trachtte zich een houding te geven, door Ellen te bevelen om de thee, te schellen. - -

Toen de knecht was heengegaan bracht mevrouw Holt het onderwerp ter sprake, dat haar zoo na aan het hart lag:

‘En wanneer gaat je vriendin, die pleegzuster Nerveu, nu eigenlijk trouwen’? - informeerde ze bij Ellen, een beetje plagerig op het woord vriendin drukkend, want ze wist wel hoe de vriendschap aan het verkoelen was geraakt, door Ellen's teleurstelling in Marie's karakter, van wege haar verstands-huwelijk.

Ellen kreeg er dan ook een kleur van. ‘O vriendin’ - protesteerde zij haastig - ‘Ik heb vroeger veel van haar gehouden, dat is wáár - maar dat ze nu zoo'n huwelijk, met iemand van wien ze toch onmogelijk véél houden kan, wil doen! Ik had het nooit van haar gedacht. Ze is me zóó tegengevallen!’

Mevrouw Holt glimlachte wereldwijs. Zij vond Marie Nerveu heel verstandig. 't Meisje, met haar slim overleg, beviel haar juist dáárom. - Geerte harerzijds beschouwde het weer als 'n Govert-Jaap-achtig overdreven idee van Ellen. Toen Marie Nerveu maar 'n gewone, genadig-uit de hoogte behandelde pleegzuster was, 'n meisje in ‘betrekking’, toen liep zij, freule Stinia, overal te koop met hare vriendschap voor die betaalde soort van kinderjuffrouw van Johnnie Vermeulen. En nu, nu diezelfde Marie Nerveu ineens, door haar prachtig huwelijk, een positie van geld en voornaamheid veroverde in de Haagsche wereld, nu ging ze zich weer terugtrekken, en zag op haar neer. Net andersom als 'n ander mensch, zoo was die Ellen nu telkens! Hermance Vermeulen b.v. kwam er nu toch òòk rond voor uit, hoe zij met die Marie Nerveu zelfs op één school had gegaan, noemde haar bij den naam. En 't wàs toch ook een feit daarenboven, dat de oue Mevrouw Nerveu, Marie's moeder, in elk geval van adel was. Je kon dus nu gerust met die vriendschap voor den dag komen! Maar natuurlijk, nu ineens had Ellen er genoeg van. Weer om zoo'n mallen overdreven reden!’

Geerte Eduma de Witt namelijk was niet fijn van ziel genoeg, om de innerlijke gewaarwordingen ná te kunnen voelen van haar dochter, metharen Stinia-aard van oprechtheid. Zij begreep daardoor niet dat Ellen, te jong nog om meelijden of begrip te kunnen voelen voor Marie's toestand van déclassée, dientengevolge enkel wreed-koel-hoog veroordeelde, omdat haar vrouwgevoel, dat de liefde heel rein en hoog opvatte, pijnlijk was gekwetst door dit verkwanselen van 'n jong lichaam tegen het geld en den naam van een ouden man.

‘Je komt zoo veel bij de Vermeulens - hoor ik - je bent immers zoo op dat kind, dien ongelukkigen Johnnie, gesteld, schijnt het’ - - legde tante Holt haar plan thans nader bloot. ‘Je moet dan eens bij gelegenheid zeggen aan Hermance, aan mevrouw Vermeulen, dat ik een uitstekende opvolgster voor haar weet, als die Marie Nerveu weggaat. De verpleegster van Gerty is het - - Gerty heeft haar maanden en maanden gehad - in Davos - maar, nu ze door die Christian Science zooveel beter is’ - -

‘Is Gerty heusch zooveel beter?’ - vroeg Geerte ongeloovig-belangstellend. - Ze kon nu eenmaal dat Christian science-gedoe van tante niet uitstaan.

Maar mevrouw Holt was nu op haar stokpaardje. -

‘O maar kind, - - dat is nu eenvoudig niet te zeggen, hoevéél beter!’ - verklaarde ze ter goeder trouw, verblind eenerzijds door haar eigen moeder-begeerte van haar kind beter te willen gelooven, anderzijds door haar dom opgaan in den modefrats, waarvan zijzelve de gevierde leidster was. ‘Als ik denk aan hoe ze voor drie weken hier aankwam, - en nu! Ze kan tienmaal meer. - Ze zei het van ochtend nog’ - -

Geerte was te oppervlakkig-goedhartig om er al te wreed tegen in te gaan. ‘Nu ik zou in elk geval dan toch maar oppassen, en die pleegzuster niet àl te gauw wegzenden,’ vermaande ze alleen, ontwijkend. -

Tante Anna protesteerde. ‘Die pleegzuster doet haar op dit oogenblik meer kwaad dan

[p. 663]

goed’ - legde zij uit. ‘Zij is, zooals ik je zeg, een uitnemende hulp geweest, maar, natuurlijk, in háár opvatting van de dingen past het niet dat ik geen dokter heb bij Gerty. In Davos was die den heelen dag over den vloer. Dokters en verpleegsters, dat is één doen met elkaar, nietwaar? En toen liet Gerty zich door hen samen bepraten. Maar nu niet meer natuurlijk, nu wij mijn Christianscientiste hebben, die haar elken dag komt opzoeken, en haar zoo héérlijk behandelt. Je begrijpt, de pleegzuster is daar dus furieus tegen. En Gerty maakt al dat praten erover dan maar zenuwachtig. Daarom is het wezenlijk beter dat zij heengaat, hoe goed ze overigens ook is. Maar, natuurlijk, ik zou haar nooit willen wegzenden, vóór ze iets anders heel-geschikts heeft, iets blijvends. Daardoor kwam ik ineens op de Vermeulens.’

- ‘Ik zal het mevrouw Vermeulen zeggen,’ beloofde Ellen dienstvaardig. ‘Ik zal dadelijk morgen naar haar toegaan, vóór twaalf uur. Vindt U ook niet mama?’

- Ze was altijd zoo blij, als ze, op welke wijze dan ook, de Vermeulens hare hulpvaardigheid en hartelijkheid kon bewijzen. Vandaag bracht ze Johnnie dit mee, morgen dat. Nu deed ze een boodschap, waarin Hermance geen lust had, dan vergezelde ze deze, om haar gezelschap te houden bij passerijen en conferenties over modes. En altijd genoot ze heimelijk ervan, wanneer het geluk haar daarbij dienstig was, en ze, en-passant, even 'n kort oogenblik Vermeulen ontmoette, een paar minuten met hem sprak, indronk als het ware zijn tegenwoordigheid. - Om hem, om hem te zien, te hooren, te spreken, te ontmoeten, deed ze dat allemaal, zonder zelf te vermoeden de intensiteit van haar hem zoo bewonderend-aanbiddend-liefhebben. Haar zinnen sluimerden; zij teerde nog enkel op het geluk van haar ziels-stemming.

- Hermance Vermeulen harerzijds vond het een uitstekende oplossing. Zij stootte niet graag iemand uit haar côterie voor het hoofd. Als mevrouw Holt-Eduma-de Witt die verpleegster nu zoo graag kwijt wou - en de reden was 'n heel begrijpelijke immers, met dat Christianscience-gedoe - waarom zou zij haar dan niet 't plezier doen en er haar van afhelpen! - Bovendien, 't meisje maakte wezenlijk 'n in-gedistingueerden indruk, met dat witte Engelsche verpleegsters-costuum; echt iets in hááaar, Hermance's, genre. - Zij had er de moeite voor gedaan, den dag na Ellen's bezoek bij haar, een visite te komen brengen aan Gerty, om op die wijze ongemerkt de verpleegster eens te bezien. - En zij moest erkennen, zij was ervan gecharmeerd. -

Gerty, van te voren, had de zuster ingelicht hoe ze misschien een héél voordeelige positie voor haar wist, had haar het drukke, mondaine huishouden van de Vermeulens, en het heelemaal met Johnnie op- en neer gaan als een van mevrouw onafhankelijke, omdat die altijd uit was, verleidelijk afgeschilderd. Maar de zuster deed natuurlijk, in Hermance's tegenwoordigheid, alsof ze van niets wist, terwijl ze Gerty lief-zacht binnenleidde:

‘En zit U nu zoo wel maklijk, mevrouw? Zal ik nog een kussen in uw rug leggen? - En uw voetbankje hebt U. - En hier is Uw eau de cologne.’ -

Hermance, die geen oog af had van haar aardig-coquet-costuum, was nog aan het uitweiden, tegen Gerty en mevrouw Holt, hoe goed het meisje haar beviel op het oog, en Gerty harerzijds was juist bezig te vertellen, wat 'n uitstekend, vertrouwd, handig, ideaal verpleegstertje zij er aan had gehad, toen de zuster opnieuw binnentrippelde, met veel excuses dat ze stoorde:

‘Maar U weet, mevrouw, U mag Uw melk niet laten staan - U moèt ze drinken.’ - -

En zij presenteerde haar het glas, op een blaadje met een servetje, zacht van bewegingen, met terneergeslagen oogen, en een ingehouden beschaafde stem. -

Hermance kondigde aan toen ze vertrok, dat ze haar maar zou nemen; - ze vond het bepaald een rust, als ze naar de Riviera ging, dat ze Johnnie in zulke goeie handen zou achterlaten.

(Wordt vervolgd.)