zaak, waarvoor in alle beschaafde landen door tal van vrouwen en mannen dag-in, dag-uit met groote moeite en zelfopoffering wordt gewerkt. Het feit, dat overal deze strijd met moed en energie wordt gestreden, is wel een bewijs, dat er van nadoenerij van onze Koningin-Moeder geen sprake kan zijn. Wel wordt geapprecieerd, dat Zij zooveel voelt voor de beperking dezer vreeselijke volksziekte en dat Zij meewerkt aan den strijd, maar dat Haar voorbeeld de prikkel zou zijn voor duizenden menschen, die Haar noch kennen, noch eenig belang bij Haar hebben, is eenvoudig ondenkbaar. Wel is het misschien mogelijk, dat er in groote steden als Amsterdam en den Haag, in de onmiddelijke nabijheid der Koningin-Moeder enkele jonge meisjes uit zucht tot achternalooperij zich voor de goede zaak warm maken, maar dat is toch geen maatstaf ter beoordeeling van dezen strijd!
Ook hebt u het geheel bij het verkeerde eind, als u denkt, dat de kracht der bestrijding schuilt in het zenden van patienten naar sanatoria, 't zij naar Davos of naar inrichtingen in Nederland, dit is alleen één der wapenen bij den strijd. Hoofdzakelijk wordt getracht de slechte woningtoestand te verbeteren, de verkeerde voeding te wijzigen, onhygiënische levenswijze, de bedompte slaapplaatsen, de onfrissche omgeving te veranderen, er wordt geprobeerd besmetting van de kinderen door tuberculose ouders te voorkomen door afzonderlijke ledikanten, opvanging van de sputa, er wordt ook gepoogd door gezond krachtig voedsel bij zwakke kinderen de vatbaarheid te verminderen en door voortdurende controle en toezicht de ziekte te beperken, voor dit alles is geld noodig en verreweg het grootste deel wordt bijeengebracht door jaarlijksche contributiën en giften. U legt veel te veel nadruk op het verkrijgen van geld door middel van bazaars en weldadigheidsconcerten, dit middel moge af en toe eens toegepast worden als er iets bizonders wordt gewenscht of iets extra 's moet worden aangeschaft. En wat betreft het verkoopen van de Juliana bloem, ook dit heeft ontegenzeggelijk zijn goede zijde. Behalve de geldelijke opbrengst werkt het ook animeerend op het volk, dat steeds meer gevoelt voor dingen, die het mee tot stand brengt, dan waar het buiten staat en ieder arbeider geeft met graagte zijn zuur-verdiend dubbeltje voor het doel, dat hem zoo sympathiek is als dit. Verleden jaar zijn hier in 't kleine Bolsward met zijn 7 duizend inwoners 3000 bloempjes verkocht waarvan de netto opbrengst f 297. - bedroeg, belangeloos bij elkaar gebracht.
Ik zal maar niet komen aanzetten met statistieken om u te bewijzen dat een kuur in een Nederlandsch sanatorium even veel succes heeft als een in Zwitserland en dat het volstrekt niet enkel de berglucht is, die de genezing of verbetering van den toestand teweegbrengt, dat zou te ver voeren.
Ik wil alleen besluiten met den wensch, dat de groote, moeitevolle strijd nog krachtiger moge worden gestreden en dat er nog steeds meer moge worden gewerkt voorde ‘Bestrijding der tuberculose’.
ANNA BEEKHUIS - KRANENBURG.
Bolsward, 8 Februari 1911.
Noot-redactrice.
Lieve mevrouw. Ik verwijs U in antwoord op Uw stukje naar mijn corr: in Lelie van 8 Febr: l.l. aan J.L. ten P. en in die van heden aan Erica en aan bovengenoemde J.L. ten P. In die correspondenties zult U lezen, hoe ik niets heb tegen sanatoria als hulpmiddel, maar alleen tegen overdrijving, verder hoe ik in de door U gewraakte correspondentie aan Ge het had bepaaldelijk over een Sanatorium dat, volgens haar, de gezonden benadeelde, eindelijk hoe ik het jammer vind dat men tegenwoordig zoovéél doet bepaaldelijk voor tuberculosen, met voorbijzien daardoor van andere kwalen. Waar U-zelve mij toegeeft dat de zaak in den Haag wel eens een ander aanzien zou kunnen hebben (in zake namelijk het de Koningin-Moeder nadoen) dan in Bolsward of een andere kleine plaats, meen ik dat daarmede ons meening verschil reeds is opgehelderd. Overigens blijf ik het betreuren, dat al deze en dergelijke geld-geverijen voor een goed doel steeds tot stand komen moeten door zulk een gedoe van concerten, feesten, bazaars, Juliana-bloempjes, enz., (om de enorme onkosten die er dientengevolge afgaan.) U zult echter wel gelijk hebben, dat er zonder zulke hulpmiddelen niet veel inkomen zou Zoo zijn de menschen nu eenmaal.
A.d.S.L.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd