De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

‘Onder de Rendieren.’
uit het Noorsch van Matti Aikio.

(Vervolg van No. 13).

- Biettar Oula had reeds een heel eind afgelegd en genoot nu van den koelen zonneschijn van den zomernacht. Hier en daar was er wat gras te zien, waaraan oude, verdroogde sprietjes een grijsachtig aanzien gaven. Geelachtig grijsgroen rendiermos kroop dicht en dik over de steenen aan den voet van de rotsen, waarvan de toppen met eeuwige sneeuw bedekt waren. Een beek kabbelde voort tusschen grauwe wilgenstruiken en ineengestrengelde, kruipende dwergberken met ronde blaadjes, niet grooter dan een vingernagel - en verdween in een moeras van ‘moltbaer,’ (soort bergbes.)

Een pluvier vloog op van een grijzen steenvlakte, bracht met zijn langen, droevig neergebogen snavel een weemoedigen toon uit, waaruit de heele eenzaamheid van de uitgestrekte hoogvlakte weerklonk - en daalde, met voorzichtige, ontmoedigde vleugelslagen weer op een andere grijze steenvlakte neer.

Er lag een gulden glans over de sneeuw der bergtoppen in de nabijheid, terwijl de toppen op een afstand zich als witte zwanen in den stralen glans van den nacht schenen te baden. En de reine hemelskleur was diep als een zee.

Af en toe klonk er een veraf, gedempt ritselen van water in kloven en spleten, in de hoorbare stilte der hoogvlakte.

- Biettar Oula ging een kronkelende kloof in, en plotseling opende zich een groote diepte, waar op den bodem een smal, maar zeer lang watertje stroomde. Vlak aan den oever beneden stond zijn tent in zomerdracht. Een dunne, blauwe rook steeg op van een kleine houtstapel buiten de tent. Tegen den gletscher op den achtergrond lagen de rendieren zich in de zon te koesteren; nu lieten de muggen hun met rust. Verder weg, op een drogen mosheuvel, lag Aslak met zijn herderstaf in de hand en omringd door de honden.

‘Atsje! Atsje!’ (vader, vader!) riep de kleine Andi, die zich oefende om een wilgenstruik met de lasso te vangen. Elle zat bij het vuur een witten wollen broek voor Biettar Oula te naaien.

‘Welkom thuis, Oulastjam! - Wel - hoe heb je 't gehad?’ ‘Heel goed, dank je.’

Hij had veel te vertellen, terwijl hij gekookte versche visch at en Elle de inkoopen bekeek. Hij had nieuws, zelfs uit streken ver weg. Jussa was naar een groote stad in Finland vertrokken om predikant te worden. ‘Hij zal wel een deftige heer worden,’ zeide Elle. ‘En geloovig kan hij ook wel worden als hij Gods woord zoo goed studeert. En in 't Finsch was hij toch al zoo knap.’

[p. 411]

En Nikko Nille's ‘ouwe’ moet ziek zijn, vertelde Biettar Oula.

‘Wat - je zegt! Nikko Nille zal wel van ongeduld branden naar de doodstijding... Als zij tenminste niet meer opknapt, of 't in haar zin krijgt om rond te blijven spoken.’

‘Ik zou bijna lust krijgen hem een ijlbode te zenden als hij wat meer in de buurt was,’ zeide Biettar Oula.

‘Het zou zoo'n gewichtig nieuwtje zijn, dat ik van hem gedaan kon krijgen wat ik wou. Misschien, zou hij het plan dan wel willen opgeven om voor ons zuid-waarts te trekken, zoodat hij in den herfst de rendieren snapt die ons met de verhuizing ontvluchten. Nikko Nille heeft lange vingers gekregen.’

Als een eerlijk man voor de verleiding bezweek wekte het altijd Biettar Oula's woede op - dan voelde zijn moraliteitsgevoel zich gekwetst. Bovendien was men nu in den lichten zomer. Zijn gemoed was zoo licht en blij en zijn misdaden waren bijna een jaar oud. Biettar Oula slachtte alleen in den herfst of 's winters, dan was 't vleesch en de huid 't best... Biettar Oula kon gemakkelijk praten over menschen met lange vingers nu 't zomer was en hij zich licht en blij te moede voelde.

Elle sloeg den arm om zijn schouder, keek teeder op hem neer en zeide: ‘Als je je slechte gewoonten eens afleerde, Oulatsjam!’

Biettar Oula glimlachte; gewoonlijk scheepte hij haar met een glimlach af als zij over zijn ‘slechte gewoonten’ begon te praten. Sterker woorden durfde zij namelijk niet gebruiken. Maar die ontwijkende uitdrukking maakte haar zoo teeder - en onweerstaanbaar. Biettar Oula streek haar eens over den wollen rug. Geen andere vrouw op de bergen was zoo flink en gezet als zij. Haar borst verhief zich krachtig onder de korte, losse blouse.

‘Kijk!’ zeide Biettar Oula. ‘Kijk hij eens handig zijn!

De lasso glijdt als een hermelijn om de struik heen. Kijk eens!... De struik zweept en strijdt tegen als een rendierkalf... Het zou wel eens waar kunnen zijn wat de menschen zeggen, dat Andi de grootste man van 't geheele gebergte zal worden.’

‘Maar waar blijft 't grootste meisje van 't heele gebergte?’ vroeg Elle, terwijl zij haar man met een half schelmschen, half teederen blik aanzag.

‘Kom, maak je daar nou niet warm over - je bent immers nog jong genoeg.’

‘Maar bedenk dat Andi op St. Jan al drie jaar is geworden... En er is nog geen sprake van. Het zou wel heerlijk zijn als we een schoonzoon uit 't dorp kregen. Als we 's winters in 't dorp waren zouden we bij onzen eigen schoonzoon kunnen overnachten. En de dochter van Biettar Oula zou zeker wel de beste vrijers uit 't dorp kunnen krijgen... Een boerenmeisje zou je natuurlijk niet tot schoondochter willen hebben, wel?’

‘Een boerenmeisje tot schoondochter!’ De gedachte alleen was Biettar Oula al onaangenaam: Welke Berg-Lap kreeg 't in zijn hoofd met een boerin te trouwen?

‘Zij zou onze tent bederven met haar stallucht....

't Zou wat moois zijn een koewachtster op een bankje in de tent - want een bankje zou ze natuurlijk moeten hebben. En wie weet of ze op zekeren dag 't vuur niet zóo zou opstoken dat onze heele boel afbrandde! -

Want je bedoelt toch niet dat Biettar Oula's zoon mest zou gaan rijden en hooi zou gaan maaien voor een paar vuile koeien?’

- Zij sloegen een blik op de rendieren, die in kleine groepjes op den gletscher lagen. De ooren gingen tevreden heen en weer, zij knipoogten lui in den zoelen zonneschijn van den vroegen morgen, en de kaken gingen langzaam op en neer onder 't herkauwen. Langzamerhand stonden de dieren op, strekten de lichamen uit en liepen den gletscher af. Op hetzelfde oogenblik sloegen de honden aan, maar Aslak riep hun de gewone scheldwoorden toe, draaide zich om en liep door. De rendieren waren in de weer met 't vormen van de nieuwe hoorn-stompjes, die nog bloederig waren en broos en met een behaarde huid bedekt - zij stieten die tegen de hoeven van den achtervoet, of hamerden er mee op een steen en sperden dan de oogen wijd open om den vorm na te gaan.

- Moeder Biettar, die in de tent had liggen slapen, stak haar hoofd naar buiten. ‘Goeienmorgen, Oula! Ben je daar? Nu moeten we de dieren gaan melken!’ Toen de zon geheel in het Oosten stond ging men ter ruste, terwijl de rendieren zich langzamerhand over de hoogten verspreidden.

V.

Nikko Nille had er wel degelijk over gedacht het zoo in te richten, dat hij op een geschikten afstand van Biettar Oula was als zij zuidwaarts trokken.

Maar terwijl hij en de andere Berg-Lappen plannen maakten en spionneerden, had Biettar Oula op zekeren dag zijn boel opgepakt en

[p. 412]

was weggetrokken, zonder dat iemand er iets van wist.

- Hij had zijn najaarskwartier opgeslagen aan den Noordkant van het dal, wel vijf mijl boven het dorp, juist daar waar het pijnbosch eindigde en de dwergberk begon, bij een beek en vlak onder het voetpad van de postboden.

Biettar Oula was niet iemand, die den algemeenen weg ontweek en afgelegen plaatsen opzocht - zooals de rendierdieven.

Het was regenweer in dien tijd van 't jaar en de boomen om de tent waren behangen met natte kleeren.

- Op een namiddag bleef Nikko Nille voor de tent staan en zeide goedendag.

‘Heb ik van me leven!’ antwoordde Biettar Oula, ontving hem hartelijk en liet hem in de tent.

‘Er zijn van jou ook rendieren weggeraakt onderweg,’ zeide Biettar Oula, terwijl zij zich op de rendiervellen neerzetten.

‘Ja. En nu ben ik op weg om ze te gaan zoeken.’

‘Ik zie, dat er een van jou dieren onder onze kudde is.’

Nikko Nille's verbazing was zoo eerlijk en op 't oogenblik zoo weinig verborgen, dat Biettar Oula beleedigd geweest zou zijn, als hij Nikko Nille's gezicht gezíen had.

Want eerlijk gezegd had Nikko Nille niet veel hoop, dat een vreemd rendier dat binnen 't bereik van Biettar Oula gekomen was, het daglicht nog zien zou.

Maar Biettar Oula vertrok geen spier - alsof hij gewend was om te spreken over vreemde rendieren, die zich onder de zijne bevonden.

Want als je met éen enkel stom rendier je naam kon redden, die in zekere opzichten wel wat te wenschen overliet, dan kon Bietar Oula zich de moeite wel getroosten om de lasso onaangeroerd over den schouder te laten hangen. En Elle glimlachte verrukt en was bijna even verbaasd als Nikko Nille.

- Het plan was door moeder Biettar goedgekeurd. Zij had in 't begin wel gebromd dat 't een heel ontijdig offer was op het altaar der eerlijkheid, maar als zij er eens goed over nadacht, geloofde zij toch dat een beetje een goede naam toch niet kwaad was. ‘Goed, goed - laat 't dier dan maar gaan,’ had zij gezegd.

- Het heele gesprek over de verdwenen rendieren was eigenlijk maar een voorwendsel van Nikko Nille, die Biettar Oula een bezoek wilde brengen om hem te bedanken en zich met hem te verzoenen. Biettar Oula had immers 't eerst het veelbelovende bericht meegebracht van de ziekte van ‘de ouwe.’ Daarna had het zich dagen en weken lang over de geheele hoogvlakte verspreid tot 't weer bij Nikko Nille terugkwam en wel in den vorm van een doodsbericht. En Nikko Nille bloosde toen men 't hem meedeelde.

Biettar Oula had zich gerust 't genoegen mogen gunnen een van Nikko Nille's rendieren van kant te maken - wat was een rendier, vergeleken bij de heugelijke tijding, die hem bereikt had? Hij had nu alleen maar ooren voor zijn aanstaand huwelijk, hij droomde over niets anders.

Nikko Nille straalde van geluk en bescheidenheid, terwijl hij de gulle gastvrijheid genoot van Elle en Biettar Oula.

Elle deed versch gras (carex vesicaria) in zijn ‘Komager’ (zomerschoenen, waarvan de zool vervaardigd is van glad zeehondenvel en 't bovenstuk van rendiervel dat gewoonlijk versierd is met gekleurd galon.) En wat was het heerlijk eens openhartig met haar te kunnen praten. Hij had Biettar Oula's vriendschap gewonnen. En toen 't er opaankwam was 't toch maar goed dat hij zijn rendier terugkreeg. Nu zou hij een dezer dagen ook naar 't dorp gaan met zijn liefje - zeker met zijn liefje! Dat vertelde hij Elle en Biettar Oula heel in vertrouwen, natuurlijk.

Hemel, wat wenschte hij die twee al 't mogelijke goeds.

Hij deed zich geweld aan om zijn geluk te verbergen.

‘AEra Marit is ook de beste partij uit de heele streek’ zeide Elle.

‘En met jou kan ook niemand wedijveren, noch wat vermogen noch wat kennis aangaat,’ zeide Biettar Oula. ‘Je kent de wet en wordt geraadpleegd in alle aangelegenheden van de streek.’

Zeker, Nikko Nille wenschte hun al 't mogelijke goeds! Van ganscher harte.

- Maar toen Biettar Oula daarna met hem naar de kudde ging, was 't toch of Nikko Nille een brok in de keel kreeg.

Weldra kregen zij het rendier van Nikko Nille in het oog. De punt van het eene oor was dwars afgesneden, en het andere oor had een winkelhaak aan den buiten kant. Dat was het kenmerk van Nikko Nille's rendieren.

Nikko Nille greep aarzelend naar de stijve

[p. 413]

lasso, die over den rechter schouder hing en onder den linker arm doorging. Maar toen Biettar Oula niet van plan scheen het dier te vangen, moest Nikko Nille de lasso van zijn schouder nemen. Hij wierp die naar 't dier, maar miste, wierp nog eens maar miste weer.

Toen greep Biettar Oula de lasso, wond die tot 't laatste eindje op en wierp die toen met zulk een kracht naar het dier toe, dat de lucht om hen heen scheen te suizen. Zonder een spier te vertrekken, haalde hij 't dier uit 't midden der kudde naar zich toe.

Nikko Nille kreeg weer een brok in de keel. Maar toen Biettar Oula hem overrompelde met den wensch dat hij hoopte op de bruiloft genoodigd te zullen worden, voelde hij zich aangedaan en werd weer zacht gestemd.

En er zou een geschenk op overschieten zooals nog nooit iemand anders gekregen had.

Biettar Oula stelde dus werkelijk prijs op de vriendschap met Nikko Nille!

Nikko Nille gunde hem werkelijk al het mogelijke goeds!

(Wordt vervolgd).