De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

Gedachtenwisselingen.

I.
Aan A.E.M.

U vraagt, of het spirit(ual)isme reïncarnatie absoluut verwerpt?

Integendeel, mèt de spiritisten in Frankrijk, die de reïncarnatie-leer van Allan Kardec algemeen hebben aangenomen, gelooven nog vele andere spirit(ual)isten in reïncarnatie. Velen vinden slechts hierin bevrediging voor hun gevoel van rechtvaardigheid.

Volgens de theorie van Allan Kardec moet de ziel gelouterd worden door telkens en telkens weer de beproeving in een nieuw lichamelijk leven te ondergaan tot ten laatste de volmaaktheid is bereikt. Volgens hem worden echter niet alle incarnatiën op deze aarde volbracht, maar op verschillende werelden en zooals van zelf spreekt heeft niet ieder evenveel incarnatiën noodig.

Léon Dénis gelooft in réincarnatie eerst persé op aarde en daarna op andere wereldbollen van het heelal.

De bedenking, die onlangs iemand, een bestrijder der reïncarnatie-leer, tegen mij uitte: ‘hoe onmogelijk om telkens iemand anders te moeten zijn’, gaat niet op, daar men bij verlies van zijn persoonlijkheid toch zijn individualiteit behoudt. Wat mijzelve betreft, ik vind letterlijk alles tegen, niets vóór reïncarmatie. Om mee te beginnen geloof ik niet, dat wij kunnen beoordeelen wat recht en wat onrecht is. Wanneer wij iets onrechtvaardig vinden, dan is dit haast altijd, doordat we slechts zien den stoffelijken kant der dingen.

Vroeger vóór ik spiritualiste was, dacht en oordeelde ik anders, en wat ik toen onrechtvaardigheid en wreedheid noemde, wierp een schaduw over mijn eigen leven, maakte mij gelooven en vertrouwen onmogelijk, bedroefde mij altijd en verbitterde mij dikwijls.

Nu voél ik - ja wéét ik haast - absoluut zeker, dat zij, die door de wereld gelukkig worden geprezen, heel dikwijls juist stief kinderen zijn van het geluk, stief kinderen van het Leven, omdat ze hun ziel laten hongeren en slechts leven dóór en vóór hun lichaam. En voor hen, die dit laatste niet doen, en zijn, wat de wereld ongelukkig noemt, voel ik dat er altijd en overal is een geestelijke wet van compensatie. Ik zou dit met verscheidene voorbeelden uit mijn naaste omgeving kunnen bewijzen.

Dáárom, om mijn rechtvaardigheidsgevoel te bevredigen, heb ik het reïncarnatie-geloof niet noodig.

U schrijft: ‘Mij dunkt steeds, we moeten ons hier geheel uitleven, “ontplooien” in alle richtingen voor we kunnen leeren op andere gebieden.’ -

Waarom zouden we ons juist hier op aarde geestelijk geheel moeten uitleven en ontplooien, terwijl toch ook lichamelijk dit niemand doet? Niet ieder lichaam heeft hetzelfde noodig, heeft alles noodig wat de aarde geeft, om te groeien, om te ontwikkelen en sterk en gezond te worden. Waarom zou dit voor den geest wèl noodzakezijn, juist op deze aarde? Ik kan niet gelooven in cirkelgang, tijdelijke achteruitgang, althans terugkeer tot het punt van uitgang. Ik kan niet gelooven, dat de volwassen mensch weer zuigeling moet worden hier op aarde, dat men van een hoogere school weer terug moet gaan naar de bewaarschool. Als die tallooze reïncarnatiën hier op aarde wáár waren, dan zouden de menschen veel verder en beter moeten wezen dan ze in doorslag zijn.

Alles in de natuur spreekt het tegen, de vrucht wordt niet weer bloesem en de bloem niet weer knop.

Natuurlijk is dit korte leven hier op aarde niet voldoende ter volle ontplooiïng der menschenziel ter volmaking, maar de op aarde volgende sferen zullen niet zoo héél veel van de aardesfeer verschillen, alléén.... progressief. Het heelal is zoo eindeloos groot, - is onbegrensd!

Ik stel mij voor, dat het denkbeeld van die vele reïncarnatiën op aarde ontstaan is in lang vervlogen dagen toen de menschheid nog in haar kindsheid was. Toen men zich de aarde nog voorstelde als onbewegelijk middelpunt van 't heelal, waarboven de hemel zich welfde, met tallooze lichten, door God daar ontstoken, om de aarde te verlichten.

Men begreep ook toen reeds te recht, dat de mensch der aarde niet terstond geschikt was voor den Hemel, niet geschikt om te leven in God's tegenwoordigheid, en daar het heelal bestond uit hemel en aarde, was reïncarnatie op aarde de aangewezen, de eenige oplossing.

Boete en loutering ter volmaking, voorwaar een héél wat rein-menschelijker, zedelijker, hooger-

[p. 270]

staande leer dan uitverkiezing, eeuwige hel en verdoemenis.

In ‘Spirit Teachings’ van M.A. Oxon (Stainton Moses) antwoordt Imperator (een hoogstaande geest, die op aarde is gekomen om Stainton Moses, en dóór hem wederom anderen, te onderrichten) op de vraag of reïncarnatie op aarde het eenige middel tot vooruitgang is: ‘Neen, zelfs niet het gebruikelijke. Wij hebben vele instructiescholen en er wordt niet ten tweede male een middel gebruikt, dat eens heeft gefaald.’

Maar zooals ik begon, vele Spirit(ual)isten gelooven in reïncarnatie. Ons leven zal er niet beter en niet minder door worden, of we het aannemen of verwerpen. Daarom hier, zooals overal elders, geloove ieder wat hem aantrekt en vrede geeft.

Als ik niet duidelijk genoeg was, of als er iets anders is, waarover u onze meening wilt weten, ik ben altijd gaarne tot antwoorden bereid.

Met sympathie

J. VAN REES-VAN NAUTA LEMKE.

II.
Zonderlinge manier van betoogen.

In de Holl. Lelie van 19 Oct. j.l. zie ik een artikel van Senda over Hervorming en verdraagzaamheid, dat den naam van Luther gebruikt om propaganda te maken voor het modernisme in de Herv. Kerk. Er is geen absolute waarheid is het slot van 't schrijven. De neutrale school alleen leert verdraagzaamheid. Bij mij wil er dit niet zoo maar in. De practijk leert juist, dat kweekelingen van die school en frontmakers voor haar bestaan meestal 't tegenovergestelde van verdraagzaam zijn. Hieraan verspil ik verder geen woord. Neutraliteit schijnt iets onmogelijks te zijn. Ik wilde meer wat zwaar geschut richten op de volgende stellingen;

‘Men vergete nimmer, dat dwalen menschelijk is, en geen Hoogere Macht speciale mededeelingen doet aan speciaal door Haar bevoorrechten. Dit te onderstellen is louter hoogmoedswaanzin.’ Ei, ei. Dat is boud geredeneerd. Waar moet Senda intusschen met den in 't begin van 't artikel zoo verheerlijkten Luther blijven?

Luther toch zeide: Das Wort sie sollen lassen stahn! Dat woord staat vol van mededeelingen, die volgens Senda's redeneering louter hoogmoedswaanzin tot grond zouden hebben. Men ziet hoe zwak de redeneering is van Senda. Overigens zal ik niet beweren, dat er louter leugens in 't artikel staan, maar toch scheelt 't m.i. niet veel. Luther kwam op voor iets positiefs, voor de waarheid der H.S.

De volle kerken der geloovige predikanten bewijzen ook wel, dat het volk gevoed wordt door die leer der Waarheid, terwijl diepzinnige denkers voor stoelen en banken spreken.

Alleen moge Senda deze voldoening smaken, dat de bestudeering der Oudheid, de opgravingen en de vermeerderde kennis dier dagen 't mogelijk hebben gemaakt de taal des Bijbels beter te gaan begrijpen, ophelderingen te verschaffen over teksten, die totnogtoe groote moeilijkheid opleverden.

Men hoede zich nochthans van den Bijbel een gewoon menschelijk boek te willen maken als ieder ander. De Bijbel blijft een instrument, waarvan God zich bediende om den mensch zijnen wil te openbaren en hem Zijn Wezen, voorzooverre dit voor menschelijke draagkracht mogelijk is, te onthullen.

Hopende, dat Senda nu ook wat Verdraagzamer zal willen zijn tegenover hen, die evenals Luther den Bijbel beschouwen als het Woord Gods, eindig ik met welgemeende heilbede.

HOLLANDICUS.