De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

[p. 250]

Varia.

I.

In de Illustration schrijft de beroemde fransche auteur Henri Lavedan, in zijn wekelijksche causerie, een zéér behartigenswaardig woord over honden-, en dieren-behandeling in het algemeen genomen. Hij zegt namelijk, in verband met liefdadigheids-zin en liefdadigheids-vereenigingen, enz., dat niemand wezenlijk liefdadig kan zijn, die niet eerst geleerd heeft zijn verantwoordelijkheids-gevoel te ontwikkelen ten opzichte van het van hem afhankelijke en in zijn macht zijnde dier. Met nadruk wijst hij er op, hoe het daarom de plicht is van elk wezenlijk edel denkend mensch om, vóór hij zich aan zijn mede-menschen wijdt, allereerst te denken aan een goede en liefdevolle behandeling van de dierenwereld. -

Dit als inleiding. Ziehier nu twee staaltjes van menschelijke minheid van denken, die mij in deze week onder de oogen kwamen. Nommer een ontleen ik woordelijk aan de Vrije Socialist, die het volgende schrijft:

‘Uit de Residentie. - Hondenjacht. - Eenige maanden geleden maakte ik melding van een nieuwe verordening, waarbij het verboden is 's nachts tusschen twaalf en zes uur honden los buiten te laten loopen. - Dit is een verordening waar een arbeider zoo onschuldig weg de dupe van wordt. Luister maar eens:

Wanneer een arbeider 's morgens om vijf of half zes de deur uitgaat, dan is het, als-i er een bezit, een van-zelf-heid dat-i zijn hondje buiten laat. Het beestje is daaraan gewoon en gaat eerst naar binnen als-i geklapt of geroepen wordt. Nu beloopt men de groote kans, dat het hondje in dien tijd wordt opgepikt door mannen met den hondenwagen, en een smeris. Dit is een laf werkje. Temeer waar een dezer - het zijn werklieden van de gemeentereiniging - nog een hondje los laten loopen, als ‘lokvogel’ voor de anderen. Wanneer het ongeluk wil, dat een hondje wordt opgepikt, dan kan de eigenaar het terugbekomen, althans wanneer het nog niet is ‘afgemaakt’, maar krijgt men een geldboete en dan is men er tevens van verzekerd, dat men is aangeslagen in de hondenbelasting.

Een wetje waar de arbeider de dupe van wordt.

(De Vrije Socialist).

Terwijl ik begin met hulde te brengen aan de ruimheid van denken van den Vrijen Socialist, die, te midden zijner propaganda-artikelen, plaats en gedachte over heeft voor het lot van den hond van den arbeider, neven dat van hem-zelf, vestig ik er de aandacht op, hoe volkomen juist-gezien deze bewering is. Immers, inderdaad blijft een arbeider, die zich een hond houdt, (en daarvoor de hondenbelasting getroost), niets anders over dan het dier de deur uit te laten wanneer hij naar zijn werk gaat, dus heel dikwijls vóór 6 uur. - En wat te zeggen van een zoo groote lafheid, als waarvan hier wordt melding gemaakt, namelijk van het een hondje los laat loopen als lokvogel.

Neen, kom mij niet met de uitvlucht dat dit wel niet waar zal zijn, omdat De Vrije Socialist het zegt. Ik ben geen socialist, noch anarchist, noch wat ook, maar ik heb zelve bijgewoond, toen voor eenige jaren de toenmalige burgemeester onzer residentie elk oogenblik de muilkorvenwet geliefde in werking te stellen, dat er inderdaad agenten waren, die er bepaaldelijk op liepen zoo'n arm weerloos slachtoffer te vangen (omdat daarop 'n kwartje fooi stond), wanneer het, zonder medeweten van zijn meester, was ontsnapt even zonder muilkorf. Meer dan eenmaal heb ik zulke staaltjes van minne wreedheid bijgewoond in die dagen.

Maar, nog véél minner is wat de Haagsche courant ons komt vertellen in 'n (natuurlijk) anonym hoofdartikel. - De schrijver of schrijfster van dat weerzinwekkend artikel tobt namelijk eerst ter dege over de onzedelijkheid van deze ‘vieze’ dieren op straat.

Stel je ook voor, als men eens bedenkt hoe bij uitstek zedelijk onze residentie leeft, oud en jong, rijk en arm, hoe zedelijk zonder twijfel ook al de heeren redactie-leden van de Haagsche Courant zullen leven, dan is het wel te begrijpen, dat in zoo'n ‘reine’ stad de onzedelijkheid van de in alle onschuld hunne natuurdriften volgende honden 'n steen des aanstoots moet zijn van belang. Die hebben immers geen publieke huizen tot hun beschikking, noch clandestine rendez-vous-gelegenheden van fijner gehalte, noch kunnen zij zich de luxe permitteeren van demi-mondaines te onderhouden, om van het in de wereld schoppen van vaderboze kinderen, waarmee 'n ‘gevallen’ moeder ‘hoogst onfatsoenlijk’ blijft zitten, niet eens te spreken. Neen, aan al die soort menschen-onzedelijkheid doen de vieze onzedelijke honden niet; verbeeldt je, ze doen zoo maar gewoon-weg op straat, wat 'n eerzaam en net journalist netjes en stiekem doet op 'n gemeubelde kamer of in een publiek huis, zonder dat

[p. 251]

zijn vrouw 't merkt, en, zonder dat hij-zelf in opspraak komt als fatsoenlijk man en steunpilaar der maatschappij. Ik kan me dus begrijpen, dat de anonyme Haagsche Courant artikel-schrijver rilt van 't geen hij dagelijks op straat te zien krijgt in dat opzicht van de honden, en waarvan hij natuurlijk z'n oogen nog deugdzamer zal afwenden, dan b.v. van strakke damesrokken of spannende tailles, of al datgene van dien aard van vrouwen-‘fatsoenlijkheid’, waarnaar de Haagsche heeren die de cafés en societeiten bezoeken nooit kijken immers wanneer de schuldelooze, zedelijke, fatsoenlijke vrouwen, aldus gekleed, dagelijks voorbijdrentelen.

Gelukkig echter, de man heeft er 'n uitweg op gevonden om z'n zedelijkheids-gevoelens te bevredigen. Hij wil een hondenbelasting invoeren om dáárdoor van lieverlede de honden uit te roeien, op de volgende wijze:

f 3. - de eerste twee jaar, f 5. -, de daaraanvolgende twee jaren, f 8. -, de daaraanvolgende twee jaren, vervolgens nog twee jaar f 12. -; dan f 20. -, dan f 25. -, en, leeft de hond nog langer, dan f 30. - per hond.

Uit welke redeneering, gegrond op het geheel onware feit volgens hem, dat iedereen maar geeft om z'n eigen hond, en niet handelt uit dierenliefde in ruimeren zin, logisch volgt dat de onbemiddelde klasse, om van de armen niet eens te spreken, genoodzaakt zoude worden hare honden af te schaffen juist op het moment waarop deze ouder en gebrekkiger en hulpbehoevender zullen worden. Want het behoeft natuurlijk geen betoog, dat er maar weinigen zullen zijn, die zóóveel voor een of meer honden zouden kunnen betalen; zoodat alleen de luxe menschen, degenen die om met 'n rashond te pronken honden houden, zouden kunnen voortgaan zich het bezit van een zoo trouwen vriend als de hond is te veroorlooven. Kan het minner en laffer en egoistischer uitgedacht? Onder mijn bekenden, niet mijn ‘stand’-genooten, maar mijn bekenden onder arbeidende en neringdoende klassen, zijn er verscheidene, die een of meer honden onderhouden met veel meer liefde en zorg dan de hierboven-aangehaalde hoogmoedige soort, wien het alleen te doen is om met 'n ‘kostbaar’ dier te kunnen pronken, dat zoo en zooveel ‘waarde’ heeft. Voor die eerste categorie, die onbemiddelden, zijn hunne honden hun vrienden. Neemt niet weg, dat de finantieele nood hen zou dwingen zich er op den duur van te ontdoen, door een aldus van jaar tot jaar onredelijk opgedreven belasting. - Ik herinnerde mij, dit van menschelijke wreedheid doortrokken opstel in de Haagsche courant lezende, hoe ik voor eenigen tijd op het Plein op 't afrijden van mijn tram zat te wachten op een bank, naast een ouden armoedigen man. Schrik niet-aristocratische lezer, ik weet wel, dat het heel-niet-comme-il-faut is op het Plein te gaan zitten op 'n bank, en dat verscheidene mijner familieleden en kennissen zoo iets eenvoudig-weg ergerlijk-burgerlijk vinden, maar ik ben zoo vrij te doen en te laten in zulke opzichten wat ik wil, en, daar ik moe was, en er bij toeval geen tram klaar stond, koos ik de hierboven vermeldde democratische rustplaats. Wel, na een oogenblikje zag ik uit den sjofelen jas van mijn ouden buurman een heel klein oud hondenkopje gluren; de man streelde er liefdevol over heen; ik maakte een praatje. ‘Och ja, we zijn samen oud geworden’ - zei hij goedig. ‘Hij kan nou niet te best meer loopen - nou draag ik hem maar; hij is al bijna 15 jaar. - Wij behóóren samen, hij en ik.’ - Volgens de hierboven voorgestelde nieuwe hondenbelasting zou deze man dus f 30 moeten betalen voor zijn met hem oud-geworden lieveling. Alleen, omdat het beest oud heeft durven worden in de wereld, net even goed als meneer X. en meneer Z., met wien ik dagelijks in de tram zit, ‘steunpilaren der maatschappij’, wier tandelooze vieze monden en vuile adem 'n walg is om neven te zitten, en getuigenis afleggen van hun ‘zedelijk’ verleden. - Maar, 't is waar ook, die zijn menschen, die mogen oud worden... zonder belasting. (En voor iedereen 'n walg zijn om aan te zien!)

Wat mij betreft, ik hoop, ik hoop van harte, dat de anonyme Haagsche-courant-redacteur, die zich niet schaamde dit weerzin-wekkend-gedacht artikel samen te flansen, alle mogelijke kwaad overkomt op zijn ouden dag, dat hij ruimschoots verdient. - Niet ‘christelijk’ nietwaar? -

Volgens 't hedendaagsche soort christendom zeker niet, maar, ik zou wel eens weten willen of Christus, die niet malsch kon zijn soms, mij zoo groot ongelijk zou geven in dezen als zijn huichelachtige ‘navolgers’ het wel weer zullen doen! Christus namelijk was noch zoetsappig, noch femelig, maar zei de waarheid aan egoïsten en huichelaars, onomwonden en meedogenloos.

[p. 252]

En hiermede kan de anonyme Haagsche- courant-redacteur mij nu mijnentwege uitschelden, anonym uitschelden, tot mijn straf mijnentwege. Van de Haagsche courant ben ik abonnée, dus, om die reden zal hij 't misschien niet durven doen in dat Blad, maar dan vindt hij genoeg anderen, die hem daarvoor plaatsruimte afstaan! 'n heele menigte week- en dag-bladen!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II.

Priesters en kloosterlingen, die in de straten van Lissabon als honden worden doodgeslagen, weerlooze liefdezusters, die als wild worden opgejaagd, de ‘Nieuwe Courant’ heeft er geen woord van deernis voor vrij, maar de adelijke pen stempelt deze ongelukkigen tot ‘lieden van ongunstig allooi.’

Toen Ferrer, de man, die een school stichtte, welke een nationaal gevaar werd, door de regeering van zijn land wettelijk werd gevonnist, had de ‘Nieuwe Courant’ maanden lang geen ruimte genoeg om in gloeiende verontwaardiging te protesteeren tegen dezen bruten aanslag op de moderne beschaving en de vrije gedachte. Maar nu daar ginds in Portugal Katholieke religieuzen, die verlaten kinderen en weezen verplegen in een liefdegesticht, uitgeschud over de grenzen worden gejaagd, nu meent de ‘Nieuwe Courant’ den tijd gekomen, de Regeering in ons land ernstig te moeten waarschuwen tegen een invasie van deze slachtoffers van den maçonnieken haat binnen onze Zuidelijke grenzen.

(De Maasbode.)

Juist. Juist.! Het doet er hier niet toe of men Ferrer zulk een gevaar achtte voor de maatschappij, als de Maasbode, van katholiek standpunt, dit natuurlijk doet. Niet dáárin, zit 'm hier de zaak, maar in het lafhartig zwijgen van de Nieuwe Courant, waar het geldt den roof en den moord op liefdadige zusters en weerlooze vrouwen - alleen omdat die katholiek zijn - terwijl over den dood van één enkele, - alleen omdat die vrijzinnig was - door diezelfde Courant maandenlang is gejeremineerd. - Die lafhartigheid halen alle liberale bladen van alle richtingen uit, - zoo lang totdat zijzelf óók aan de beurt komen van opgehangen, uitgeroofd, en uitgemoord te worden.

Eerst stoken zij het vuurtje aan; dan, voor ze 't zelf weten, dienen zij-ook als brandstof voor de losgelaten volkswoede. Zóó is het in de fransche revolutie gegaan, zoo zal de toekomst ook nog wel worden op den duur. De zelfde mannen en vrouwen, die Lodewijk de zestiende wegjoegen, zij, die hem later lieten onthoofden, zijzelven zijn bijna zonder onderscheid gevallen in de Schrikbewind-dagen. Robespièrre-zelf heeft zijn populariteit kunnen boeten ten slotte door, van datzelfde volk dat hem gisteren aanbad, te worden mishandeld en vermoord.

Ik voor mij zal dan ook lachen, wanneer de revolutie, die komen moet, komt, indien dan het den Nieuwe Courant-heeren, en al dien liberalen huichelaars van dezelfde richting van gemodder en geschipper dan net zoo zal gaan als thans de katholieke bevolking van Portugal. - Niet alsof ik mij inbeeld, dat het gepeupel mij zal sparen. Och neen. Ik zal mijn deel ook wel krijgen. Iedereen is in zulke dagen overgeleverd aan de onberekenbaarheid van de domme, woeste kracht, dan ontketend, die heet: de massa. Maar, 't zal me heusch nog een troost zijn, wanneer ik-ook moet hangen of onthoofd worden of iets van dien aard, dat zulke lui als de Nieuwe-Courant-heeren en hunne collega's in onoprechtheid dan hun verdiende loon meteen krijgen.

Hoe men over de opstanding in Portugal moge oordeelen, hoe ook over den dood van Ferrer, het is en het blijft in elk geval een gruwel weerlooze vrouwen en kinderen, aan hare naasten zich wijdende vrouwen en brave priesters, (die er onder de katholieken toch òòk zijn,) lafhartig te mishandelen en te vermoorden. En de Maasbode heeft daarom groot gelijk, dat hij de Nieuwe Courant, die te keer gaat over den dood van den vrijzinnigen Ferrer, en zwijgt over de mishandelingen en de moorden der katholieke bevolking van Portugal aangedaan, haar laffe, onoprechte houding verwijt. - En dat zijn dan dezelfde mannen, die zich zoo prat doen op Nederland's gastvrijheid eeuwen vroeger den vervolgden Joden geboden! - Alleen, uit die oden is de hedendaagsche pers-wereld gegroeid. Dáárom vindt die wat met de hunnen indertijd geschiedde héél braaf; maar de katholieken, (waarvoor zij bang zijn,) die moeten maar zonder vaderland rondzwerven, en uitgemoord worden!

En dat heet dan liberalisme!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.