De Hollandsche Lelie. Jaargang 24
(1910-1911)– [tijdschrift] Hollandsche Lelie, De–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdGedachtenwisseling.Zekere Multatuli-beoordeelaars.Zeer geachte freule.
Veroorloof mij s.v.p. eenige opmerkingen te maken naar aanleiding van Uw gewaardeerd artikel over ‘Multatuli’. In bedoeld artikel toch striemt Gij met verontwaardiging pastoor Jonckbloet's partijdige Multatuli-studie. - Het wil mij echter voorkomen dat het ook hier ‘boter aan de galg gewreven’ is, zelfs maar één oogenblik aandacht aan dergelijke ‘studieën’ te schenken. Zij, die waarlijk Multatulis werken liefhebben, gaan dergelijk partijdig geschrijf met een minachtend zwijgen voorbij. Het mag ons immers nauwelijks verwonderen, dat na Multatuli's dood van christelijke zijde alle mogelijke pogingen in het werk gesteld worden zijn persoon te belasteren en zijn werk af-te-breken? En zoo goed als het eerste mag gelukken, zoo slecht gaat het laatste hen af. Lasterpraatjes toch vinden steeds een gretig gehoor bij het op sensatie beluste publiek. Doch Multatuli moge dan een zenuw-lijder, een gek, een verleider van jonge-meisjes, een bittertjesdrinker, een hoogmoedswaanzinnige enz. geweest zijn, het moest hen, die er steeds zoo vlug bij zijn hem zijn gebreken tot in het graf na-teschreeuwen, dan toch ook niet zoo moeilijk vallen, zijn werk, (het werk van een zenuw-lijder) aan een deugdelijke kritiek te onderwerpen. - Men weerspreeke zijn Sprookjes van Gezag (om maar iets te noemen), zijn Gebed van een Onwetende, zijn ideën over God en Gods-gelooft! Dit zou immers voor hen waarlijk de moeite loonen; méér dan het verbieden zijner werken... want dat is geen argument! Tot-nu-toe evenwel zijn dergelijke kritische beschouwingen in de pen gebleven. Men gaat voort zijn werken en zijn persoon te belasteren, zijn boeken te verbieden; het geloof, waarvan Multatuli niet ten-onrechte een fel bestrijder was, moet blijven gehandhaafd! Want waar zou het heen moeten met de Kerk, als ieder denkend mensch Multatuli las, met goeden wil, en begreep? Ook hier blijkt het spreekwoord waarheid te bevatten: Kleine kinderen en dronken lieden spreken de Waarheid. Met een klein variant: Kleine kinderen en zenuw-lijders spreken Waarheid! Wat betreft uwe opmerking over Doktor Schaepman's onpartijdig oordeel, zou ik U gaarne nog even willen wijzen o.a. op zijn uitlating tegenover den Heer Elout: ‘Multatuli heeft alle ploerten die God schrijven met een kleine g, tot den adelstand verheven.’Ga naar voetnoot*) En verder sprak | |
[pagina 187]
| |
Schaepman ook nog over Multatuli's verregaande hoogmoed! Ook allesbehalve onpartijdig, dunkt me! Joh. G. Schippérus. Noot redactrice. |
|