De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

Over Toilet
en wat ermede in verband staat.

Der Körper des Kindes und seine Pflege
für Eltern, Erzieher, Aerzte und Künstler
von Dr. C.H. Stratz.

Dritte Auflage mit 312 in den Text gedruckten Abbildungen und 4 Tafeln.
Verlag von Ferdinand Enke in Stuttgart 1909.

Het kon wel niet anders of dit onderwerp, behandeld door dezen schrijver moest hoogst belangwekkend zijn. Dit wetenschappelijke, voor leeken gemakkelijk te begrijpen boek, zal zonder twijfel een heerlijk bezit zijn voor iedere moeder. Welk een onuitputtelijke bron van wijsheid zal dit voor haar zijn, welk een wegwijzer bij kleine afwijkingen of storingen. Welk een heerlijk vaste steun is dit boek haar, zoowel wat de physieke verzorging als de moreele en geestelijke opvoeding van haar kind betreft.

Doch niet alleen wensch ik dit boek in het bezit van moeders, ouders, opvoeders of van hen, die in kinderen belangstellen of ze liefhebben, maar ook in dat van allen, die een open oog hebben voor de ware schoonheid van het menschelijk lichaam.

Zoo goed mogelijk wil ik trachten U het een en ander er van te vertellen.

Het boek, behandelend de verzorging van het kind van af de geboorte tot aan de rijpheid (15-20 jaar) is verdeeld in twee deelen: het eerste of algemeen deel, U een algemeen overzicht van het geheel gevend: het tweede of speciaal deel, meer afzonderlijk, verschillende tijdperken behandelend en bevattend behalve de lichamelijke verzorging (voeding, kleeding, levenswijze, reinheid enz.) eenige hoogst belangrijke beschouwingen en grondregels over de individueele en sexueele opvoeding van het kind.

Göthe zegt: ‘Wir können die Kinder nach unserem Sinne nicht formen, so wie Gott sie uns gab, so musz man sie haben und lieben.’ Stratz schrijft: ‘Ieder kind draagt reeds in de eerste kiem zijne individualiteit in zich; zij kan slechts worden volmaakt, maar niet hervormd, en men kan er slechts uithalen, wat er reeds in zit.’

Natuurlijk ook lichamelijk, kan niet ieder kind schoon zijn. Meten wij met eene strenge maat, zoo kan slechts eene geheel symmetrische vorming als volmaakte schoonheid beschouwd worden. En uitgaande van dit standpunt moet men de grondslagen van menschelijke schoonheid zoeken in de gezondheid in den uitgebreidsten zin, vooreerst dus in een geheel gezonde en normale ontwikkeling voor de geboorte.^*).

Doch het is niet de eigenlijke schoonheid, de anatomische regelmaat der trekken, die ons het meest in een kind bekoort. Ook bij minder regelmatig gebouwde kinderen is het de bekoorlijkheid, de vroolijkheid, de uitdrukking van kinderlijke aanvalligheid, die ons voor hen inneemt, en waardoor men ze aardig vindt.

Prachtig in het eerste hoofdstuk is de afbeelding fig. 5 van een 2½ jarigen jongen. Het rein kinderlijke der gezichtsuitdrukking, gepaard met de schoone lichaamsbouw en de zeer natuurlijke houding geven hier een' buitengewoon mooien aanblik. Door de uitdrukking in de naar boven gerichte oogen zou hij voor een kunstenaar met recht een schoon model voor een kleinen engel kunnen wezen. In geenen deele behoeft hij dan ook

*) Zie hierover nader: Dr. C.H. Stratz, Gezondheidsleer voor de Vrouw, hoofdstuk XI, Voorschriften gedurende de Zwangerschap met betrekking tot het kind.

[p. 27]

onder te doen voor de afbeelding er naast fig. 4, voorstellend: de Jongen met de Gans uit het Louvre te Parijs.

Een gedeelte van het eerste hoofdstuk behandelt het kind, gezien door het oog des kunstenaars.

Naar des schrijvers inzien is het slechts aan zeer weinige kunstenaars gelukt, een werkelijk, echt kind te scheppen. De meeste Christuskinderen moeten eenen diepzinnigen, bovenmenschelijken, goddelijken indruk maken, dientengevolge is de gezichtsuitdrukking niet kinderlijk, doch die van een volwasschen mensch. De primitieven gaven zelfs aan het lichaam meer volwassen vormen, terwijl zij het hoofd in verhouding van het lichaam kleiner teekenden dan bij de voorspoedigste zuigeling mogelijk zou zijn geweest.

De gevoelens van het kind zijn dieper, eenvoudiger, zuiverder, en veel sneller verwisselend dan bij een' volwassene; de uitdrukking van deze gevoelens geven aan het gezicht een zeer bijzondere steeds veranderende bekoorlijkheid.

De voornaamste reden echter, waarom bijna alle kindergezichten mooi lijken, is de grootte van het oog. Het oog groeit in verhouding van alle organen van het lichaam het minst, en heeft reeds met het 7^de jaar zijne geheele groote bereikt. Daarom is het in verhouding van het gezicht van het kind, veel grooter dan bij een volwassen mensch.

In ieder kindergezicht ligt reeds de kiem van een individueel karakter, en zonder psycholoog te zijn kan men reeds dadelijk de verschillende karaktereigenschappen lezen in de zes kinderkopjes van 3 tot 5 jaar, fig. 10-15. Alleraardigst geeft ons fig. 16 eene weerspiegeling van het levendige gebarenspel van drie jongens van 1½, 2½ en 3½ jaar. Het geheel is zoo echt natuurlijk, zoo geheel geene pose, en er straalt van hen zulk een ware kinderlijkheid en levenslust uit, dat het een genot is deze groep te aanschouwen. De schrijver zegt hierover: ‘Denkt men zich deze drie jongens inplaats van voor een photographietoestel, voor eene poppenkast, zoo kon men zich geen duidelijker trap van nieuwsgierigheid en vreugdevolle verwachting voorstellen; het licht bewogen gemoedsleven van gelukkige en tevreden kinderen is hier op zijn mooist geopenbaard.’

Het is dus veel juister te spreken van de bekoorlijkheid dan van de schoonheid van een kind, daar de bewegelijkheid en de gezichtsuitdrukking de voornaamste rol spelen, en op vele kinderen is het sprookje van het leelijke jonge eendje toepasselijk, dat later de mooiste zwaan werd. In het algemeen heeft ieder mensch een tijdperk in zijn leven, waarop hij het mooist is, de een als kind, de ander als volwassene, de derde als grijsaard. Slechts zeer weinigen die op iederen leeftijd mooi zijn.

Het zou mij helaas te ver voeren, met uit ieder hoofdstuk, hoe belangwekkend ook, eenige grepen te doen. ‘De embryonale Ontwikkeling en ‘Het pasgeboren Kind’ sla ik dus stilzwijgend over. Het volgend hoofdstuk heet; De Groei en de juiste Verhoudingen; hierin overtuigen U verschillende tabellen voor gewichtstoename, lengtemaat en juiste verhoudingen van de goede ontwikkeling van het kind van af de geboorte gedurende elk volgend jaar. Zoo kan men b.v. gemakkelijk zien dat een achtjarig kind 125 c. M. lang, en 24 kilo zwaar moet zijn en 6¼ maal zijn hoofdlengte moet hebben (het hoofd moet dus 18 c. M. zijn.

(Wordt vervolgd.)