De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Gedachtenwisselingen.

I. Aan den Heer F.W. Drijver, Herv.- Predikant te Naarden.

Weleerw. Heer.

Er is mij ter oore gekomen, dat door U Eerw., in het Weekblad ‘De Hervorming’, de aandacht is gevestigd op eenige artikelen in de Hollandsche Lelie, over ‘Voorteekens’. UEerw. zoudt zich ‘bezorgd’ afvragen: ‘waar moet het heen, als dergelijke dingen in ernst worden beweerd, als de menschen gaan gelooven aan ‘Voorteekenen’.

Als het werkelijk waarheid is Eerw. Heer, wat mij alsboven gezegd ter oore is gekomen, dan verzoek ik U beleefd mij in de Hollandsche Lelie, op al de punten die Gij niet gelooft, eens flink en ernstig aan te vallen, opdat ik mijn ernstig geloof aan Voorteekens, Voorgevoelens, Tweegezichtschap, Zielsverwantschap, kan verdedigen.

Indien Uw Eerw dat nalaat, maak ik mij ten bezorgd over UEd.

Zie op het land: bij het heerlijkste zomerweder in het volle schitterende zonnelicht, op klaren helderen middag, zijn het dan niet de donkere sombere wolken die oprijzen in het Westen, die aanduiden dat we binnen enkele kwartiersuren, weersverandering hebben te verwachten?

Zie op de heide: zoo dikwijls was ik met den herder en zijn schapen op de uitgestrekte heide. Plotseling ziet hij op en fluit zijn schapen bij elkaar om naar huis te keeren want er zijn ‘Voorteekenen’ die den naderenden donder aankondigen.

Zie op de Zee: Honderden malen was ik op de Zee en plotseling reefde de schipper zijn zeilen want de ‘voorteekenen’ zegden hem het naderen van een stormwind.

Bij huwelijk: Hoe dikwijls is er niet hevig meeningverschil bij verloofden. De één wil rechts, de ander links, telkens botsing. Ze trouwen. Het huwelijk is een aaneenschakeling van levenstreur. Was dat niet te voorspellen geweest uit de ‘Voorteekenen’?

Zie in de maatschappij: de ergelijke overtredingen van de zedenwetten en rechtsbeginselen, zijn dat niet de ‘Voorteekenen’ der revolutie?

Tweegezichtschap: ik geef U de heilige oprechte verzekering, dat als ik op bezoek ga van menschen, dat ik geregeld gedachteloos te ver voorbijloop die niet thuis zijn. Ik stel mij beschikbaar voor de proef op de som. Zit iemand op mijn kamer of hij achter mij dan zie - of gevoel - ik het van te voren.

Voorgevoelens? Zie hier wat een een dame mij schrijft, de brief is ter Uwer inzage:

‘Dagen en weken ben ik in 't grootste verdriet geweest, terwijl ik daarvan maar nimmer de reden kon beseffen, want alles wat ik kon begeeren, was tot mijn dispositie. Toch liep ik gejaagd en angstig door huis en had ik oogenblikken van de grootste radeloosheid enz.

[p. 766]

Zie Mijnheer: deze dame had haar zoon naar het Buitenland gezonden en eenigen tijd daarna kreeg ze de verpletterende tijding dat haar geliefden, eenigen zoon, dood was gevonden in de rivier.

Gelooft U daar niet aan WelEerw.?

U maakt zich bezorgt over dat alles? Dan heb ik het recht van UEerw. als Predikant en als mensch, genezing te vragen van mijn dwalingen. Gelieve mij openlijk (in de Lelie en niet ergens, in couranten die ik niet lees) de les te lezen. Ik ben zeer goed voor reden vatbaar. Mits argumenten. En ik heb uwe terechtzetting hard-noodig ook. Want ik geloof het niet alleen van me zelf, maar ook van nog meerdere lezers en lezeressen dat het mystieke, het geloof aan voorteekens en gevoelens, welig wortel schiet en dat ontwikkelden zoowel dommen, als rijken en armen zich veel meer tot dit alles voelen aangetrokken dan tot de godsdienstoefeningen in Uwe moderne kerken. Ik kom in alle kerken: de Gereformeerde, de Katholieke, de Waalsche, de Hervormde, maar in de Uwe zijn verreweg de meeste open plaatsen, Zondags. Hoe komt dat, WelEerw. Heer?

Dat zijn óók Voorteekenen.

Maakt U zich daar niet ‘bezorgd’ over?

In afwachting van Uw geëerd antwoord,

Met de meeste hoogachting

Uw dw.

H. VAN HOLK.

II. Feest.

Het is ‘Feest’ in Amsterdam!

De geheele stad stinkt naar jenever.

De ‘mindere’ menschen loopen met opgeblazen roode koppen te slingeren en zwetsen over de straat.

De ‘meerderen’ sluiten hun kantoren, om eens flink te kunnen brassen.

Het is één vieze zooi.

Ik ben sprakeloos.

Sprakeloos als ik zie, dat de menschen een arm moedertje gevoelloos ruw op zijde schoppen, - om zich te kunnen moede rennen (met de tong uit de bek en de hoed schuin op de kop) achter het rijtuig van het rijke.

Sprakeloos als ik zie dat ‘dames’ een arm lief kind over 't lichaam loopen (tot bloedens toe), duikelen in 't slik en stof, om de rijtuigbanden te kunnen likken van een rijke welp.

Sprakeloos dat ‘menschen’ hun huisraad naar de leenbank sjouwen, (vandaag niet eten) om hun laatste penning te offeren aan glans; en dat zij hun eigen zwakke kinderen thuis opsluiten in de bedstede, om in 't zweet huns aanschijns een andermans loot een lang leven te gaan toegalmen.

Het is mij een beeld alsof het menschdom, tijdelijk in de lift der ‘beschaving’ omhoog gedraaid, - een plotselinge val doet; doordat de ‘gloeilampen’ dier ‘verlichting’ plotseling de touwen doorsnijden: om een inventaris op te maken van 's menschen waarde en evenwicht. Het komt treurig uit. Het zijn heelemáál geen ‘beschaafden’. Ze loopen rond in allerlei vieze vulgaire houdingen als wilden in de binnenlanden. Het is Feest te Amsterdam.

H. VAN HOLK.