De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Toerekenbaar?
door Mevr. Ovink-Soer.
(Vervolg van No. 42).

Toen schaterde ze 't uit, en riep overmoedig. ‘Wou je mij er in laten loopen beste jongen? Mis, hoor, 'k denk er niet aan mee te gaan. 'k Wil op klaarlichten dag met je familie kennis maken, met de echte bedoel ik. Die gefantaseerde nicht daar pas 'k voor.’

‘Wat praat je voor onzin kind! Kom Gretel, liefste, vertrouw mij toch, ga mee schat,’ hield hij aan.

‘Maar beste jongen, denk je, dat 'k gek ben, om mijn goeien naam voor jouw plezier te grabbelen te gooien? 't Past volstrekt niet, dat 'k bij nacht en ontijd met jou naar Lübeck trek. Van nacht logeer ik bij Mrs. Taylor, en morgen spreken we elkaar nader. Goeden nacht en slaap wel.’

Doch Max, Freiherr von Eichendorff, keerde zich verontwaardigd àf, en ging zonder groet of handdruk heen.

Toen Mevrouw van Rheden den volgenden dag aan de kamer van Mevrouw von Hohenheim klopte, vertelde het kamermeisje, dat de familie reeds 's morgens vroeg was weggereden en aan haar de boodschap had achtergelaten, dat Frau Baronin de ‘gnädige Frau aus Holland’, spoedig zou schrijven.

Een paar dagen later kwam de beloofde brief.

‘'k Heb nu achteraf beschouwd heel veel spijt, lieve mevrouw’ schreef Mevrouw von Hohenheim, ‘dat 'k mij door mijn drift liet vervoeren om Fräulein in 't publiek te slaan. Al was ze heusch wel gewend aan een oorvijg af en toe, daar ze er thuis verscheidene van me kreeg, ik geef volmondig toe, dat 'k er verkeerd aan deed haar in 't bijzijn van al die vreemden als een klein kind te kastijden. Maar ik was mij zelf niet op dat oogenblik. Intusschen: gedane zaken nemen geen keer.

't Kan mij volstrekt niet schelen wat 't publiek in de “Holsteinische Schweiz” van mij en mijn optreden denkt, doch U, lieve Mevrouw, schrijf ik gaarne een verklarend woordje.

Wij wilden, nà 't voorgevallene, hier niet langer blijven en gingen dus naar Gremsmühlen, waar ons door kennissen een goed pension werd aanbevolen. Wil U ons op “Weidman 's Ruh” eens komen opzoeken, dan zal U ons hartelijk welkom zijn.

De plaats, waar het gebeurde, daàr gelaten, voel ik mij tegenover Fräulein niet zoo bijschuldig. 'k Weet, dat hare moeder mij in 't gelijk zal stellen, en 't haar zal spijten, dat 't meisje niet langer bij ons is.

'k Heb Gretel 's moeder alles uitvoerig verteld, haar verzocht mij de jongste dochter Elsa tot hulp te zenden, en reeds per draad bericht ontvangen, dat ze morgen hier zal zijn.

Elsa is een geheel ander meisje dan Gretel, eenvoudig en vol plichtgevoel. Jammer alleen, dat ze heel stil is, ik vrees dus wel, dat mijn man Gretel nog lang zal missen. Dàt slechts doet mij innig leed, en daàrom alleen wenschte ik 't voorgevallene ongeschied te kunnen maken.’

‘Hoe anders toch zouden de meesten onzer oordeelen als we alles wisten,’ dacht mevrouw van Rheden terwijl zij den brief peinzend dichtvouwde. ‘Mevrouw von Hohenheim wordt door iedereen veroordeeld, Fräulein speelt de mooie rol in 't drama. En in waarheid staat ‘Frau Baronin’ met al haar fouten oneindig hooger dan dat wufte ondeugende kind.’

't Deed het Hollandsche vrouwtje genoegen aan de table-d'hôte te kunnen vertellen dat Elsa Hünert de plaats harer zuster zou innemen bij de familie von Hohenheim. ‘Dus ziet U,’ voegde zij aan deze mededeeling toe, ‘dat de eigen familie van Fräulein volstrekt niet onvoorwaardelijk hare partij kiest, anders zou zij niet zoo gehandeld hebben. 't Is ook moeilijk rechtvaardig te oordeelen als men niet alles van een zaak afweet niet waar?’

Doch 't preekje van Mevrouw van Rheden maakte niet den gewenschten indruk.

[p. 697]

Eenigen beantwoordden het met een onverschillig: ‘Ach so!’ en anderen haalden bedenkelijk de schouders op alsof ze wilden zeggen: ‘Geef U geen moeite, U overtuigt ons toch niet.’

Toen Gretel Hünert hoorde, dat de familie von Hohenheim was afgereisd, had zij haar kamer in 't Schweizerhof wéer betrokken. Ze voelde zich toch wel wat beschaamd, vertoonde zich niet in 't Hoofdgebouw, zelfs niet aan tafel. Als welkom voorwendsel tegenover de familie Taylor en anderen, diende, dat ze de doove dame gezelschap hield, die met een verstuikten voet aan haar kamer zat gebonden.

't Was nu een uitgemaakte zaak, dat Gretel met Mrs. Taylor naar Engeland zou mede gaan. Daar de barones haar heur vol salaris had uitbetaald, was ze op 't oogenblik ruim van geld voorzien, en wilde die twee weken dan ook geheel vrij blijven.

Max von Eichendorff had niets meer van zich laten hooren, waarover zijn meisje zich wel verwonderde, doch zich overigens 't hoofd niet brak.

't Jonge mensch was haar niet meegevallen. De geringste attentie moest hij haar nog bewijzen. Niet 't kleinste cadeautje, zelf geen bloem had hij haar ooit vereerd. Zou Maxje gierig zijn? Daar moest Gretel niets van hebben.

Dien middag, toen Gretel met de oude juffrouw op 't balcon voor hare kamer zat, kwam Mrs Taylor even oploopen. Ze bracht een grappig nieuwtje mee, waarover de directeur echter al heel slecht te spreken was. En lachend vertelde ze hoe 't knappe blonde studentje, dat zich Max von Eichendorff noemde, een handige oplichter bleek te zijn. Den morgen ná 't bal was hij verdwenen, en toen hij ná eenige dagen niet terug kwam, had de directeur aan 't door hem opgegeven adres in 't Vreemdelingenboek, geschreven. Doch in heel Hannover was dit adres niet te vinden, en nu zat de directie met de onbetaalde rekeningen van bijna drie weken, en had 't sluwe ‘heertje’ voor 't nakijken. Herr Director had in den aanvang al met leede oogen gezien, dat 't jonge mensch zonder groote bagage reisde. Doch, daar hij de eerste weken prompt betaald had, en 't wel meer voorkomt, dat rijke jongelui in tijdelijke geldverlegenheid zitten, had hij zich laten paaien door de verzekering, dat de student een wissel wachtte, die ieder oogenblik komen kon.

Helaas, de directeur had nu de zekerheid, dat hij tot aan zijn jongsten dag naar dien wissel kon blijven uitkijken. 't Verblijf van Max von Eichendorff was een leelijk schadepostje voor de ‘Holsteinische Schweiz’.

Gretel had verstomd toegeluisterd. Ze stond perplex. Lieve Hemel, wat was ze er daar leelijk ingeloopen bijna. Goddank, dat ze op 't laatst dien ellendeling nog te slim was afgeweest.

‘Maar iedereen hield hem toch voor rijk,’ waagde ze schuchter in 't midden te brengen. ‘Wat een kostbare ringen droeg hij niet en zoo 'n mooi familiewapen!’...

‘Och, kindlief, dat was alles valsch of nagemaakt; ik denk, dat zijn naam en studentschap 't ook wel waren. Enfin, dat zijn van die koopjes welke ieder hotelhouder op zijn beurt krijgt. Ze rekenen hier anders goed; 't kan best lijden’.

Een halven dag lang bleef Gretel onder den indruk van 't feit, dat ze door een avonturier was beetgenomen. Toen begon ze den vroolijken kant van 't geval te bekijken, en vond 't erg jammer, dat ze de heele geschiedenis niet aan den kamerheer kon vertellen. ‘Wat zou die oude goeierd daar smakelijk om gelachen hebben.’

Een groot jaar was verloopen.

't Had de familie von Hohenheim veel leed en zorg gebracht. Kort ná den terugkeer uit Holstein was de barones zwaar ziek geworden. Maanden achtereen had haar leven aan een zijden draad gehangen, en toen zij eindelijk van 't ziekbed opstond, kostte 't moeite de vorige Mevrouw von Hohenheim in haar te herkennen. Ze was een stille, in zich zelf gekeerde vrouw geworden. De vroegere prikkelbaarheid, de lust hare omgeving te tyraniseeren en ieder een voor haar wil te doen buigen, had plaats gemaakt voor een berustende lijdzaamheid. Ze voelde zich oud en moe van 't leven. Toch bleef ze dankbaar, dat ze 't mocht behouden terwille van haar man. De kamerheer was in dat ééne jaar erg verouderd en achteruitgegaan. Elsa Hünert hoe braaf en plichtgetrouw ook, vermocht hem Gretel niet te vergoeden. Zij miste de gave haar meester op te wekken, af te leiden, mede kind te zijn met den wéer tot kind geworden grijsaard.

‘Henri heeft 't lachen geheel verleerd,’ dacht de barones dikwijls met stil verdriet.

[p. 698]

‘Hij kijkt bijna altijd nêerslachtig en bedrukt. Wat kon hij vroeger een plezier hebben over den dwazen onzin, dien Gretel hem vertelde. Al zegt hij 't niet, ik geloof, dat Henri in stilte om haar treurt.’

Als bij stilzwijgende afspraak, vermeden de baron en zijn vrouw over de vorige gezelschapsjuffrouw te spreken. 't Onderwerp riep te veel onaangename herinneringen wakker.

Mevrouw von Hohenheim prees Elsa dikwijls in 't overdrevene in de hoop, dat de kamerheer dezelfde genegenheid voor haar zou opvatten als hij voor Gretel had gehad. Doch haar man stemde flauwtjes toe, dat Elsa een heel goed meisje was, en hem uitstekend verzorgde, doch in zijn hart verlangde hij iederen dag meer naar Gretel terug.

Ze had heel verkeerd gehandeld en Emilie veel verdriet veroorzaakt, maar, ach, daar hielp geen redeneeren tegen: hij kon dat aardige vroolijke kind maar niet vergeten.

Een gure wind joeg door de straten, terwijl de regen kletterend tegen de ruiten der huizen sloeg. Er was geen sprake geweest van de dagelijksche wandeling voor den kamerheer. Hij zat kleumig ineengedoken naast den helder vlammenden haard, en trachtte te luisteren naar het nieuws, dat Elsa hem uit de courant voorlas. Och hemel! wat een vervelende, lijzige stem had dat goede kind toch!

Als een automaat las ze voort, kolom nà kolom, zonder ook maar even op te houden om met een grapje of dwaasheid al het droge en deftige af te wisselen, zoo als dat aardig lachebekje van een Gretel zoo leuk kon doen. De baron zuchtte zwaar, en verlangde terug naar den tijd toen hij dikwijls met modderspatten op zijn kleeren liep, doch nog zoo veel schik had in 't leven.

Er werd zacht gescheld. Op bezoek hopend bleef de oude heer even ingespannen luisteren, toen vatte hij, met de gedachte: ‘zeker iets voor de keuken’, den draad zijner overdenkingen wéer op. Zich welbehagelijk dieper nestelend in den fluweelen rug zijner fauteuil, raakte hij zachtjes aan verward in de oude herinneringen, en sliep rustig in.

Met gedempte stem las Elsa voort, zonder te merken dat de kamerheer kalm sluimerde. 't Was haar plicht de geheele courant voor te lezen en nauwgezet kweet zij zich van die taak.

Overigens bleef het doodstil in het groote huis.

De zachte schel, die den kamerheer in zijne overpeinzingen stoorde, was niet voor de keuken geweest. Toen oude Mariechen de voordeur geopend had, en zag wie toegang verlangde, vertrouwde ze haar eigen oogen niet. ‘Neen maar, hoe durfde die hier wéer aanschellen? En wat verlangde 't kleine, brutale ding? Bij de barones te worden toegelaten? Je moet toch maar durven in de wereld!’

(Wordt vervolgd).