De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Moeder-zijn
door Mevrouw Rückert - Broese.

In de roomkleurige zaal, met gouden biesjes aan den wand straalde het zacht-rozige licht uit de melk-witte, sierlijke ballonnetjes en tooverde duizende schitterinkjes en flikkerpuntjes in de spiegels aan den wand. Guirlandes van frisch-groen slingerden luchtig langs de balustrade en deden goed bij 't roomkleurige der zaal.

Alles was lucht, licht en lach. Gerokte heeren naast feestelijk-uitgedoste dames waren reeds gezeten, rij aan rij.

Daar tusschen bewogen zich licht-geblousde jongetjes, meisjes, met keurig-kleurige jurkjes, waarvan de rokjes luchtig als waaiers om de wel-gevormde beentjes uitwoeien.

Het was een avond van liefdadigheid. Geschuifel van stoelen, druk gepraat en gelach weerklonk door de ruimte en gaven te kennen dat het stikvol was vanavond.

Een scherp, knerpend schelletje rinkelde door de zaal, waarop elk geluid verstomde.

Een elegante-gekleede dame verscheen op het tooneel en bracht in goed-gekozen woorden hare hulde aan de menschen, die door hun drukke opkomst getoond hadden zooveel hart te bezitten voor het ‘liefdadig doel.’

Temeer zou dit een feestavond worden voor de ouders, wier kinderen veel zouden bijdragen om dezen tot een onvergetelijken te maken.

Een oorverdoovend handgeklap daverde door de zaal, toen de mooie dame lieflachend buigend te kennen gaf dat zij, 't hare had gezegd.

Even daarna rinkelde het schelletje weer en werd het neergelaten scherm opgehaald. Wat men te zien kreeg was in één woord ‘betooverend.’

Een tableau vivant voorstellend ‘zuster-liefde’.

Twee allerliefste meisjes van 6 en 8 jaar; de mooie kinderkopjes met kransjes klimop versierd; zacht-witte stof viel in soepel-weeke plooien langs schouders en werd met gouden gordel vastgehouden om de teere kinderlijke lichaampjes; met de blank-gevulde armen hielden ze elkander stevig vast; om het geheel was een glad vergulden lijst aangebracht zoodat het werkelijk een levende schilderij geleek.

Roerloos was hare houding; één oogenblik hing er een ademlooze stilte in de zaal om even daarna over te gaan in een donderend geklap van de talrijke menigte; het scherm werd neergelaten om direct weer opgehaald te worden en het was den kinderen aan te zien hoe ze zich tot in 't uiterste inspanden om zich toch maar niet één enkel oogenblik te bewegen.

Het kleinste van de twee sloot even haar oogjes, als werd ze moe van het gedaver uit de zaal dat door alles heendrong.

Eindelijk waren ze bevrijd.

Aan uitroepen als snoesig, doddig, engelachtig was geen gebrek.

De moeder dier twee wezentjes lacht menigeen triomfantelijk toe, dit deden hàar kinderen; ze werd dan ook zeer gecomplimenteerd over zóó iets snoesigs; wat hadden ze zich goed gehouden en die kleine Kit, hoe ernstig nam ze alles op, doddig gewoon; dit laatste sprak bewonderend een 19 jarige brunette die ondertusschen lachend rondkeek of ze wel genoeg opviel.

Niemand scheen er maar één oogenblik aan te denken, hoe de teere zenuwtjes van die kinderen gespannen waren.

Een tweede tableau-vivant.

Dit scheen als 't kòn nog meer indruk te maken. Een 7 à 8 jarig blond meisje, keurig gekleed in een directoire van roze roode zijde, speelde met een jongetje als prins verkleed: het prinsje overreikte haar een heerlijken ruiker, die echter uit de hand werd gerukt door een ander ventje, een harlekijntje voorstellend; 't laatste wilde de bloemen aan het meisje geven, wat hem gelukte.

Echter - een oogenblik daarna overwon de prins toch en liep samen gearmd met het blondinetje weg, een lange neus trekkend tegen harlekijn, die beteuterd stond te kijken.

Dit tafereeltje scheen den kleinen merkbaar te vermoeien; toch een tweede maal moest dit herhaald worden.

De mooie dames en heeren schaterden het uit; er waren geen woorden te vinden voor 't ‘grappige’ van deze voorstelling.

Hoe parmantig die prins - och neen maar! - daar schuilt een flirt in voor later

[p. 396]

hoor: klonk een hoog- fijne stem van een zeer opvallende vrouw, keurig in zwart gekleed; de armen schenen dof-blank door tule; nu maar May, dat kleine nest, heeft ook al aardige coquette maniertjes, dit moet gezegd hoor, lachte nu een zeer chic gerokt jongmensch met riekend geplakte haren, hij fluisterde tot May's moeder ‘de appel valt niet ver van den boom.’

Mama trok een snoesig pruilmondje, een licht blosje bedekte 't teer-blanke der wangen.

Intusschen werd het al later en later.

De pauze volgde.

In de keurig bekleede foyer, waarin het donkerrood pluche warm afstak bij het blanke van het vertrek, zoemden en gonsden reeds stemmen.

De kristallen kroon hulde 't geheel in zachtrozige schijn; groote spiegels aan den wand weerkaatsten menig lief gezichtje. Tafeltjes, netjes gerijd langs de muren waren voorzien van thee, bonbons en andere fijne ‘zoetjes’, waarachter jonge dames druk deden om veel te verkoopen.

't Zachte ventule en voile, 't fijne geparfumeerde, alles deed goed in deze omgeving.

Een tafeltje scheen het verzamelpunt te zijn van de zaal.

Daarachter stond een hoog-blond meisje, slank figuur in teer-groene liberty, een bosje anjelieren rustte licht op den met doorschijnende kant bedekten hals.

Zij verkocht wel het meeste; zij was immers ook de dochter van een zeer invloedrijken fabrikant, die tevens zitting in den gemeenteraad had en zoo heel gemakkelijk weleens een baantje had voor een vriendje.

Tusschen die flirtende, lief-doenerige menigte wandelden de kleintjes met sierlijke korfjes waarin ook lekkers en bloemen.

‘Ik verkoop meer dan jij zeg’; ‘och kind je jokt’, dit kon men menigmaal hooren.

Zoude er werkelijk veel van die menschenmassa aan ‘het doel’ denken?

Het was een aanspreken, een gecomplimenteer tegen de ouders, die zulke kinderen bezaten; wat konden ze zich goed bewegen.

‘Nu ja, de juffrouw op school klaagt wel, dat Mieke absoluut niet bij de les is, maar gunst de kinders mogen toch ook wel eens wat hebben, een geleerde behoeft ze niet te worden,’ dit was het lachend bescheid van een der mama's.

‘Welneen, als je nu van school praat, dan hebben ze nu werkelijk hier alvast een leerschool hoe hun voorland is. Gunst meisjes vooral moeten zich in de wereld thuis voelen,’ merkte een andere wijsgeerige op.

Intusschen liepen de kleinen met vuurroode gezichtjes rond, hun oogjes schitterend van opgewondenheid.

Een hel-rinkelende schel kondigde het einde der pauze aan.

Nu zouden alle kinderen meedoen aan een groep voorstellende Kleinduimpje en eindigend met een kindermarsch.

Een jongetje niet ouder dan 5 jaar liet het kopje rusten tegen zijne moeder, het ventje sliep bijna, opeens klonk Moeders stem ‘flink zijn Juletje, kijk eens Fritsje Hammel lacht je uit, toe nu recht op.’

Dit hielp! 't Ventje zat op eens rechtop, sperde wijd de oogen open en... overwon.

Even daarna; 't was 11 uur, liep hij dansend en juichend door de zaal.

Moeder was tevreden over haar jongen, flink moest hij zijn.

De avond was voorbij en ieder was voldaan, de kleinen liepen dol heen en weer; niet meer wetende wat te doen van opgewondenheid.

Op eenmaal ging het van mond tot mond dat er misschien nog wel zoo'n avond plaats zou hebben, hoera! hoera! weerklonk 't in de gangen.

En - repetities ook weer - dit was bijna nog 't leukste van de pret; nu hadden de kinderen al zooveel avondjes gehad van te voren, laat naar bed, geen huiswerk, uitslapen een dol vooruitzicht...

Een paar maanden later was de moeder van Juultje zeer ontevreden op haar dokter; 't kind kreeg allerlei versterkende middelen, deed wat dokter zei, het bleef bleek zien, lusteloos, angstig.

Ze informeerde bij hare kringen en kennissen of zij veel tobden met de kinderen. Velen wel. Het opkomende geslacht scheen nu eenmaal slapper, wellicht ook omdat de meesten van hen uit oud-aanzienlijke families waren die allen onder elkaar trouwden?

De mama's konden zich erover verbazen, dat de kinderen van gewone menschen, die toch lang niet alles krijgen als die menschen er zoo welvarend-blozend uit konden zien.

Tot op een morgen de dokter kwam bij Juultje en hij hem constateerde verslapte zenuwen, gevolg lusteloosheid, prikkelbaarheid.

‘M'n God, nu al’, riep mama wanhopig uit, ‘'t zit dan toch in de lucht, vanwaar

[p. 397]

die zenuwziekten, die gestichten, die als paddestoelen uit den grond verrijzen.’

Geen oogenblik kwam bij haar op, hoe het kind gedoemd was tot zenuwziekte en met hem vele, vele, die het nakomend geslacht moeten vormen, waaruit onze mannen en vrouwen in de maatschappij moeten komen, om zoo mogelijk de wereld vooruit te helpen en te steunen daar waar het noodig is....

Voedde men de kinderen meer op als ‘gewone’ menschen, hoeveel minder ellende en ziekte zou er bestaan, hoeveel meer vuur en geestkracht zou er uit kunnen gaan van jonge mannen en vrouwen.

Is niet in 't hedendaagsche overal te bespeuren, lusteloosheid, karakterloosheid, geen moed om het leven aan te durven, het leven met z'n moeilijkheden en strijd; waar vindt men energie om de stormen te trotseeren die over ieder mensch komen, groot of klein?

Er zijn er, zeker er zijn er, maar die kunnen dan denken, dat zij een opvoeding kregen, niet om door de wereld te schitteren, die ouders hadden verstand genoeg om niet te pronken met hun kinderen, op avonden als boven beschreven, om er vroeg wijsneuzige menschjes van te maken, oud mannetjes-achtig, maar die een opvoeding kiezen als kinderen en daardoor gaven het kind wat des kinds is.

Waar vindt men de ‘kinderen’.

Van menigeen hoort men, arme, arme ouders, die hun kinderen moeten overgeven aan gestichten voor zwakken, zenuwzieken, maar is 't niet veelal arme, arme kinderen, wier ouders blind waren voor de behoeften van het jong-teere zieltje, dat als een plant zich laaft aan warmte en zonneschijn.

De goeden niet te na gesproken, waar vindt men veelal ‘moeders’ in den waren zin van het woord.

Waar moet de juf de plaats niet innemen van ‘moeder’, omdat zij het te druk heeft met bezoeken en genoegens.

De opvoeding van het kind, dat later eenmaal als man of vrouw in de wereld zal moeten strijden, is voor een groot deel in handen der ‘moeder’. Waarom zien heel weinig kinderen op tegen hunne moeder.

't Is werkelijk niet vreemd als men hoort; ‘Och mama is haast altijd uit.’

Moederliefde, het hoogst op deze aarde, wordt vaak geacht als iets zoo dood-gewoons. Gewoon, ja dat is zij, maar tevens zoo teer en zoo hoog, een plantje, dat niet genoeg verzorgd en gekweekt kan worden.

Merkwaardig is het dat als men de levensbeschrijving nagaat van ‘groote mannen’ zij zoo vaak in later jaren nog een kinderlijke vereering hebben voor hunne moeder.

Als men leest de eerbied die Kant had voor zijne Moeder waar hij zegt:

‘Ik zal mijn Moeder nooit vergeten, want zij plantte en voedde de eerste Kiem van het goede in mij; zij opende mijn hart voor de indrukken der natuur, zij wekte mijne begrippen op en ontwikkelde ze, en haar onderrichtingen hebben een blijvenden, heilzamen invloed op mijn leven uitgeoefend’, dan, o laten wij dan samenstreven om onze kinderen zoo op te voeden; mochten ze dit later van ons zeggen welk een ‘waarachtige vooruitgang’ zou dat zijn.

Hoeveel meer vruchten zou zoo'n opvatting van ‘Moeder-zijn’ dragen dan de 't veelvuldige, hedendaagsche oppervlakkige.

En dit dunkt mij moet in het jonge meisje reeds aangebracht worden om toch vooral eerst in het kleine thuis zich in te werken, en maar niet gedachteloos aan de studie gaan zonder het daar ook ver mee te brengen. Laten we toch bedenken dat 't kleine thuis ook een deel is van het groote daarbuiten, en dat menig meisje zóó heel veel nuttigs thuis voorbij ziet om aan een modegril mee te willen doen.

Het ééne is een gevolg van het andere; is een jong meisje goed huiselijk opgevoed en verstaat ze de kunst om 't thuis gezellig te maken, o welk een weelde van liefde kan ze om zich heen verspreiden; is 't dan dat zoo'n meisje den man harer keuze volgt, dan zal zij het oude spreekwoord eer aan doen; ‘Oost, West - Thuis best’ en hare kinderen zullen in haar vinden een moeder in den waren zin des woords.

Laat ons hopen....