De Hollandsche Lelie. Jaargang 23
(1909-1910)– [tijdschrift] Hollandsche Lelie, De–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdDe Suiker-pop.
| |
[pagina 343]
| |
maar ‘ja’ gezegd ‘dat zal-di wel’.... om d'r tevreê te stellen. Als de dokter gelijk had duurde 't immers nog maar zoo kort? Elken dag werd ze minder... àl minder... En toen was-ti de straat-op geloopen, omdat-i niet wou laten zien dat-i huilde. Weer keerden z'n gedachten tot de pop terug. Zóó een moest-i nou kunnen koopen. Dan zou-di 'm stiekum bij Mientje d'r bed leggen en 's ochtends vertellen dat Sinterklaas haar tòch 'n bezoek had gebracht, terwijl ze sliep. Maar zoo'n ding kostte wel honderd centén.... nee, duizend wel.. en hij had 'r maar twee, die hij stevig in z'n van kou verkleumde vuist klemde. En die vuist weer in z'n zak. Zoo'n suiker-pop was toch maar mooi, met al die gouwe dingetjes d'r op. Of Sinterklaas 'r werkelijk zóó zou hebben uitgezien?
't Werd al laat en nog stond-i daar te denken. De sneeuw was intusschen ál dichter gaan vlokken en maakte 'm koud en huiverig. In de glimmerende straten weerkaatsten de lantaarn-lichten in eindelooze rijen.... Soms klonk de zekere stap van 'n diender, in z'n lange regen-jas gedoken, waarop de sneeuw-vlokken als sterretjes glinsterden. Dan keken ze wantrouwig naar Henkie, 't schunnige ventje, dat daar zoo verlangend voor dien banket-winkel stond. 'n Echt klantje voor Pro Juventute... Maar Henkie merkte 't niet, verdiept als-ti was in z'n denken. Plotseling schrikte 'n licht tikje op z'n schouder 'm op en omkijkende zag-ti in 't lachend gelaat van 'n school-vrindje. ‘Jó, Henkie, wat sta jij hier te suffe?... Ga je mee naar 't pelusie-bero, d'r is 'n vent op-gebracht, omdat-i dronke was. Meschien komt-i d'r straks weer uit... jó, 'k heb me 'n aap gelache om 'm. Twee-maal is-ti gevalle. D'agente moesten 'm drage... vòl modder zat-i en bloeie dat-i dee!’... En daar Henk geen antwoord gaf zei-di: ‘Wat stá-je hier toch?... Mot-je wat koope?’... ‘'k Heb immers geen cente?... anders zou 'k die pop koope, die Sinterklaas, dáár’.. 't Vrindje trok 'm 'n eindje ter-zij, fluisterend: ‘'t Is hier ander 'n emmeseGa naar voetnoot1) winkel om te gappe... 'k heb hier laats twee broodjes met room gestole’... Henk trok verbaasd-straffend z'n wenkbrauwen sâam, wat Piet angstigen deed: ‘nie verraaie hoor!’... Toen ongevraagduitleggend: ‘de juffrouw is haast nooit in de winkel, ze zit meestal achter 's avonds.. 'k Heb één broodje aan Jan Sluimers verkocht voor twee cigarette... je loopt gewoon naar-binne hè en dan steek-i je hand tussche die rooie gordijntjes, maar je mot kwiek weze’... ‘Heb... jij ge... gestòle?’... vroeg Henk beduusd. ‘Ja, is dát nou zóó'n dood-wond?’... ‘Late we doorloope’. Hij wilde 'r liefst niet over denken. ‘Je mág niet stele’, zei-di nog met zondag-school-wijsheid, ‘dan kom-i in de hel’... ‘In de hel?... in de hel? En ikke dan,... ben ik dan in de hel?... ben je mal, azzie maar oppast dat de dienders je niet te-graze neme’... Piet 'n dief! Nou wist Henk hoe-di altijd aan zooveel zak-geld kwam!... Toen ging-di met 'm mee naar 't politiebureau, 'n paar huizen verder. 'r Stond 'n verzameling van menschen, die met kinderlijk genoegen schenen te luisteren naar 't gebrul van den ‘dronke vent’ die men opstraat kon hooren. ‘'t Lirium’, zei 'n luisteraar, wijsgeerigglimlachend, en hij keek rond met 'n gezicht van: ‘hoe vin-je die mop? die is van mij’. En 'n ‘Falklandje’ zou dan ook geen beter succes kunnen hebben. De man wandelde vergenoegd verder tevreden over z'n humoristisch talent.
Toen Henkie thuis-kwam vond-i de deur half-open staan. Landerig beklom-di de donkere trap die naar de armelijke kamer voerde waar 't gezin verblijf-hield. Op de tafel brandde 'n nietig olie-lampje zonder lampeglas, flakkerend 't schraal-bemeubelde vertrekje belichtend. In 'n hoek zat moeder te huilen, terwijl vader, 't met zorgelijke rimpels doorgroefde aangezicht in z'n grove werkhanden verborgen, aan tafel zat, stomwanhopig. Geen van beiden sprak toen Henk binnen-trad, maar moeders snikken zeiden 'm al genoeg en deden 'm angstig vragen: ‘Hoe is 't met Mientje?’ ‘Och...’ Dokter had alle hoop opgegeven. ‘Mag 'k bei 'r komme?’... ‘Och ja, jonge’... | |
[pagina 344]
| |
Zachtkens schoof-ti de bed-gordijnen weg. Het piepknarsend geluid der gordijn-ringen over de roestig-ijzeren staaf, deed 'r de oogen op-slaan. ‘Dag Henki,’ zei ze zwakjes. Toen gekuch. ‘Dag Mien, 'k kom is eve kijke, hoe of-i 't maakt,’ zei-di, om wat te zeggen. Ze glimlachte. ‘Is 't al dag?.. Is 't al Sinterklaas?’ ‘Nee, da's morgen pas.’ ‘O, 'k dacht dat 'k al zoo lang had geslape’... fluisterde ze en trachtte 'n half-liggende, half-zittende houding aan te nemen. ‘Ben je buite geweest? Zijn 'r mooie winkels?’... Henk wist geen antwoord. 't Was of 'n hoogere macht 'm belette te spreken. ‘As 'k beter ben, Henkie, mag 'k met je gaan wandele, o, 'k zal gauw beter zijn.’ Haar lijk-bleeke wangen beweerden 't tegendeel. ‘Dokter heeft 't beloofd’, hernam ze, en... ‘'k voel 't.’ ‘Ja Mientje, azzie beter ben mag-i mee’.. ‘Vertel nou's wat 'r te zien is op-straat,.. van de winkels, enne.. heb-i Sinterklaas al gezien?’.. Even verfde 'n koorts-blos 't bleek van haar gezichtje. ‘Nee, die is 'r nog niet, maar de winkels zijn zóó mooi’... en Henk vertelde breedvoerig, terwijl zij gretig luisterde, 'm strak aanziend met haar groote koortsig-schitterende oogen. En hij vertelde van de suiker-pop, die zeker wel honderd cente zou kosten, ‘àls 't niet méér was!’ ‘Hé... as Sinterklaas komt, zal 'k 'm om zóó'n pop vrage... hij zàl toch wel komme?’.. ‘Ja.. a, 't staat immers in de versies dat-i kindertjes mìnt’... ‘Heerlijk’... zuchtte ze, vermoeid achterover zinkend. ‘Maarre... hij komt meestal azzie slaapt, zie-je, hij wil niet hebbe dat ze 'm zien.’ ‘Waarom niet?’... ‘Dat weet 'k niet... enne... dan legt-i lekkers neer, soms. Azzie héél, héél erg zoet ben’... ‘Suiker-poppe?’... ‘Ja.. a misschien wel.’ ‘Kom Mien, ga nou weer ruste, kom als 'n zoete meid,’ zei moeder. Ze vond 't ál te wreed. Henk was nog zoo onverstandig, hij had niet moeten beginnen over Sinterklaas. Tegen den avond kwam weer de koorts opzetten. Mientje ijlde hevig. Eerst 's ochtends te drie uur sliep ze afgetobd in.
Henk had vrij-af van school dien middag, maar kon het thuis niet uithouden in de dompige kamer. Moeder liep maar te huilen en dat maakte 'm akelig. Neen, daar kon-di niet tegen. Nog even zag-ti naar Mientje. Ze ademde nauw-merkbaar en toen di d'r smalle snoetje zoende, werd ze niet wakker. De felle koorts-blos van den vorigen avond had plaatsgemaakt voor 'n wasachtige bleekheid. ‘Dag Mien’ zei-di in zichzelf. Toen liep-ti de straat-op.
't Vroor. De half-versmolten, nu bevroren sneeuw maakte de straten bijna-onbegaanbaar glad. Hier-en-daar was van stads-wege asch gestrooid teneinde 't uitglijden der paarden te voorkomen. Afwisselend hard-loopend en glijdend om warm te worden ging Henki naar de woning van Piet, om te vragen of-ti meeging ‘wat loopen.’ Piet was dadelijk bereid. Ze zouden zien of ze wat pakjes konden dragen voor de menschen. 't Was 'r nou juist een goeien tijd voor, St. Nicolaas, meende hij. - Maar 't ging moeielijker dan ze aanvankelijk gedacht hadden. Niemand, die 'r lust in had z'n pakje toe-te-vertrouwen aan die twee armzalige schooiertjes. Die diefjes waren tegenwoordig zoo vindingrijk en brutaal. Na eenige uren vruchteloos getracht te hebben wat te verdienen gaven ze 't maar op. ‘Dàn maar wat winkels kijke?’ vroeg Piet die nog geen lust had naar-huis te gaan. - Op 'n dergelijken feestdag kwam vader meestal beschonken thuis. Henk gaf toe. ‘Kom mee zeg naar Sanden, op de Hoogstraat. 't Ruikt 'r altijd zoo lekker.’ ‘De winkel van de suikerpop’ dacht Henk.
De pop stond er nog op dezelfde plaats van gisteravond. En terwijl Piet neerhurkte bij 't keldervenster, vanwaar de warme baklucht 'm tegemoet kwam, verlustigde Henk zich nogmaals in den aanblik van zooveel heerlijke staaltjes van bakkers-talent. Als-ti groot was, moest-i banket-bakker worden, dacht-i; 't was bepaald z'n roeping. Hé, als-ti nou toch die pop kon koopen voor Mien. Wat zou z'r blij mee zijn. Al was 't alleen maar om d'r te laten zien dat Sinterklaas d'r niet vergat. Ze had zóó naar 'm verlangd. En z'n heldere oogen schitterden bij 't heerlijke idée. Maar honderd cente... | |
[pagina 345]
| |
Die zou die in geen jaar met pakkies-dragen kunnen verdienen... ‘Zèg,’ aarzelde hij, ‘zèg Piet!’... Piet schrok plotseling op. Ook hij had z'n droomen gehad. ‘Wat?’ vroeg-ti. ‘Wat zou die pop nou koste?’... ‘Weet 'k nie... wou je 'm koope? Heb-i dan cente?’ ‘Néee.. dat nou niet, maar...’ ‘Welnòu dan’... Henk kleurde licht. Als-ti.. 's probeerde.. om 'm weg te kapen?.. En zoo gauw als 't denkbeeld zich van 'm had meester-gemaakt, was Piet 'r deelgenoot van. ‘Durf-i?’... ‘Nee... eigenlijk niet... jij?’... Pietje, gisteravond nog zoo'n held durfde 't niet aan. Nee hoor, de dienders hadden 'm al eens op z'n hielen gezeten... ‘Wil ik uitkijke?’ stelde hij voor, ‘dan loop jij stiekem de winkel in’... ‘Verraai je me niet?’ ‘Nee jò, dan mag-i mijn ook verraaie... 'k heb 't immers verleden week óók gedaan’.. Henk twijfelde niet langer. Beslist deed-i de deur open - toen 'n greep... verdomme... mis!... daar stond 't ding... àh! nou had-i 'm!... Toen, in doods-angst, holde hij weer de straat-op, zonder omzien naar Piet, die hij hijgend achter zich hoorde... in de verte vaag gescheeuw: ‘dieve!... dieve!’... Henk liep harder dan Piet, die weldra was achterhaald... ‘O God!... as-ti nou maar niks verklapte’.. Toen spande hij zich nóg meer in, door sloppen en stegen ging 't, hij wist 't zelf niet, als ze 'm maar niet kregen... Maar al-lang waren z'n vervolgers 't spoor bijster. Eén was 'r nu gepakt, men was tevreê. Eindelijk waagde Henk 't, z'n vaart te stuiten en om zich heen te zien. Kalm liep-ti nu naar-huis, de pop verborgen in z'n kiel. 't Ding was als door 'n wonder heel-gebleven. Schijnbaar-kalm doch doodelijk-vermoeid beklom-di de trap, in-zich gevoelend 'n mengeling van vrees en geluk: dat-i misschien ‘d'r bij’ was en dat-i Mientje 't groote genoegen kon doen, dat misschien wel 't laatste zou zijn.
Nou zou-di de pop stiekum bij Mientje d'r bed neer-leggen... Wat zóu ze 'n oogen opzetten!... Van Sinterklaas!... dat zou ze nooit hebben gedroomd. En voldaan over zich-zelf, overlegde hij hoe-di 't ding wel zou verbergen voor vader.. Maar die zou nog wel niet thuis-zijn en in dien tijd zon-di alle gelegenheid hebben de pop zoolang te verbergen tot den avond. Moeder zou-di vertellen dat-i met pakjesdragen geld had verdiend en daarvoor nou de suiker-pop had gekocht, maar dat ze niks an vader moest vertellen en òók niet an Mien. Want 't moest 'n verrassing zijn.
Toen-di in de kamer kwam, vond-i 'r z'n Moeder niet. Ze zou in de alcoof zijn, dacht-i, bij Mien d'r bed. En dáár vond-i haar ook. Op 'n stoel zat ze, bij 't bed. ‘Moeder’ zei-di zacht, ‘móeder dan!’... Ze antwoordde niet. Slechts 'n zacht gesnik klonk 'm tegen. Plotseling begreep-ti 't. O God, als Mientje eens.... Hevig angst-bonsde z'n hart en weer riep-ti: ‘Moeder!’... Toen hief ze 't betraande gezicht tot'm op. ‘Is Mien... is ze erger?’ vroeg-ti met nog 'n klein straaltje hoop, hoewel hij 't ergste vermoedde. ‘Je hebt de groete van d'r Henkie... ze is dood’... 'n Gil ontsnapte 'm. Ach God, Mien dood! Zijn Mien!... En hij liep op 't bed toe, ruw weg-trekkend de dekens en zoende 't smalle bleeke gezichtje. ‘Mientje! Mien! wor' toch wakker! Ik ben 't, je Henkie! wor' wakker!... hier is die suiker-pop... je wéét wel.., die heeft Sinterklaas... die heb 'k... die heb 'k expres voor jou gegapt!’... Heftig snikkend begroef-ti z'n gezicht in de dekens van 't doods-bed. ‘Voor jou, voor joú gegapt’...
Drie dagen later werd 't zusje begraven, van-de armen, 's ochtends al heel vroeg. Henkie was 'r niet bij. 'd Diender was 'm komen halen. Rotterdam, 19/10 '09. |
|