De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Over Toilet en wat ermede in verband staat.

Gezonde Zenuwen door Dr. Frode Sadolin. (Vervolg van No. 3.)

Het vereischt oefening een faculteit tot het uiterste te spannen. Alleen door oefening leert men zijn kracht verzamelen en zich gereed maken tot den sprong; en alleen door oefening kan men leeren zijn gedachten te verzamelen en de innerlijke spanning te vergroeten, totdat men een helder denkbeeld krijgt of een goed plan beraamd heeft. Maar het vereischt ook oefening zich te ontspannen en ontspannen te zijn. De ongeoefende wielrijder is na tien minuten vermoeid, de geoefende kan rijden van 's morgens tot 'savonds; de ongeoefende spreker valt afgemat op zijn stoel na een toast; het geoefend kamerlid kan heel wat in de war sturen door uren achtereen het woord te voeren. Als men onder 't werk ontspannen kan zijn, houdt men des te langer vol; ik bedoel als men juist de vereischte hoeveelheid kracht verbruikt en niet meer. En door oefening komt men tot ontspanning.

Maar waar het 't leven in 't algemeen betreft met zijn voortdurend afwisselende, ontelbare eischen, kan men niet altijd zóo geoefend zijn dat de ontspanning zoo goed als van zelf komt. En hoe meer de geest des tijds eischt dat men zich met alles en nog wat bezighoudt, des te meer wordt ook de spanning gaande gehouden. Daarom moet men zich wennen in 't algemeen ontspannen te zijn. Men moet er zich aan wennen de spanning opteheffen, zoodra die niet meer noodig is en kalm voortgaan alsof alles van zelf spreekt en 't niet anders zijn kon. Iemand, die op deze wijze zijn leven inricht, zal zijn zenuwen flink weten te spannen als het absoluut noodig blijkt te zijn.

IV. Vermijd onnoodigen arbeid.

Iemand met sterke zenuwen kan slapen, rusten, alles kalm aan en éen ding tegelijk doen, zich de wereld niet aantrekken, van zich afschuiven en neen zeggen. Iemand met zwakke zenuwen is misschien tot niets van dit alles in staat. Een zenuwachtig mensch heeft altijd een zekere neiging tot zelfvernietiging. Wat hij 't slechtst verdraagt, doet hij juist. Als zijn zenuwkracht bijna uitgeput is, laat hij zich door een innerlijke onrust verleiden zich over 't een of ander op te winden. Hij schrijft in dagbladen; trekt partij voor een onderdrukt volk in een ander werelddeel, tracht het sociale vraagstuk, of de zedelijksheids-kwestie op te lossen en wat niet al...

Hoe dikwijls wordt ons de zenuwzwakke toestand van iemand niet duidelijk uit een overdreven aan den dag gelegden ijver voor een sociale kwestie, uit een vinnige polemiek,

[p. 61]

uit een indiscreet zich bemoeien met het intieme leven van anderen.

Rome werd niet op éen dag gebouwd, er is tijd noodig voor alle ‘ontwikkeling’. Deze lieveling van den modernen tijd met haar ongelukkigen naam vraagt tijd, zoowel aan de maatschappij als aan het gemoed van ieder individu. Maar een zenuwlijder gunt zúch geen tijd, omdat hij voelt dat zijn werkkracht weldra uitgeput is en zijn belangstelling gauw verslapt zal zijn - omdat hij zich maar al te zeer bewust is van dat onzekere en vage dat de geheime barst is in zijn bestaan.

We kunnen deze neiging om ons met al te groote kwesties bezig te houden zeer goed tegengaan, indien onze oogen er namelijk eerst voor geopend zijn. Wij moeten onze zenuwen leeren kennen.

Voelt men zich onder 't werk onrustig, dwalen de gedachten af en gaat dit vergezeld van een eigenaardig soort pijn, die niet overgaat, maar integendeel onder het werk toeneemt, zou men drie dingen tegelijk willen doen zonder eigenlijk ergens lust in te hebben, - dan staat er ons slechts éen ding te doen: lang uit op den grond te gaan liggen tot die valsche energie verdwenen is en men weer aan 't werk kan gaan tevreden met wat er voor de hand ligt. En als men bemerkt heeft dat het werkvermogen niet onbeperkt is, dan moet men leeren neen zeggen. Vele van onze eigen lusten zijn niet beter waard, en vele voorstellen en eischen waarmee onze medemenschen in hun egoïsme en gedachteloosheid ons komen lastig vallen zijn evenmin een ja waard. Het ‘neen’ heeft evenveel recht als het ‘ja’, maar 't is minder gemakkelijk om het afwijzende ‘neen’ uit te spreken dan het vriendelijke ‘ja’, daarom moet men zich oefenen om het te leeren kunnen. En men moet er zich in oefenen het onnuttige, het doellooze, het onzinnige en het ontijdige van zich af te schuiven. Daardoor bespaart men zich onnoodig werk. En op dit gebied valt er meer te besparen, dan men te voren wel denkt.

(Wordt vervolgd).