De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Over Toilet en wat ermede in verband staat.

Gezonde Zenuwen
door Dr. Frode Sadolin.

II. Schuw het Kwade.

Het kwade in welken vorm ook verwoest het zenuwgestel. Het doet rechtstreeks zijn invloed gelden. Zoodra men er zich aan overgeeft wordt men slap, angstig, onrustig prikkelbaar, verward. Het kwade loopt altijd uit op: leegte. Alleen sterke naturen kunnen een tijdlang in het kwade voortleven, tot ten slotte ook zij vol schrik de groote leegte in hun ziel gewaar worden. Maar hij, die reeds zwak van zenuwen is, kan zelfs de voortdurende nabijheid van het kwade niet verdragen. Reeds de omgang met éen enkel leugenachtig of harteloos mensch, is in staat zijn zenuwkracht uit te putten.

Daarom moet men het kwade ontvluchten, het uit den weg gaan, of het den rug toewenden, alnaar dat tijd en gelegenheid dit veroorloven. Het hangt van den mensch zelf af of het goede zal zegevieren en het kwade onderdrukt zal worden. Iemand, die voor zichzelf het kwade schuwt en zijn toevlucht zoekt bij het goede, neemt daarom toch evengoed deel aan den onzichtbaren strijd tusschen goede en kwade machten. Onzedelijke blaadjes zullen bestaan zoolang er menschen zijn, die ze koopen; de laster sterft uit als niemand er meer naar luisteren wil, kwajongensstreken zullen niet meer voorkomen als niemand er meer acht opgeeft. Oogen en ooren, gedachten en werk alles moet gericht zijn op het goede alleen. Met het kwade moet men zich in het geheel niet inlaten. Zóo moet 't zijn - vooral voor zenuwzwakken. Het is niet een ieder gegeven de draak neer te houwen zooals Sint Joris het deed.

III. Leer uw zenuwen te ontspannen.

Iedereen weet wat het zegt in spanning te verkeeren en op een beslissing te moeten wachten. Men voelt dat het een voortdurende zenuwkracht kost. Als dan het oogenblik der beslissing daar is daalt er kalmte over ons heen, de spanning is opgeheven, de zenuwen verslappen, het leven valt gemakkelijker.

Zulk een voorbijgaande spanning kan geen kwaad. Als die voorbij is geniet men des te meer van den normalen toestand. Maar als men in een voortdurende spanning verkeert, wordt men vroeg oud. Angst voor de toekomst, bekommeringen voor den dag van morgen kunnen iemand de rust ontnemen, houden de zenuwen gespannen en verspillen haar kracht. Men kan ook in een toestand verheeren, waarin iemand geen rust gegund wordt. Een toestand te vergelijken met dien van den man, die in een met spijkers beslagen ton den berg werd afgerold. Maar tegenover éen enkele die in angst leeft voor wat er werkelijk gebeurt, staan er honderd anderen die in angst leven voor wat gebeuren kan.

En eerzucht, ijdelheid, eigendunk, ja zelfs valsche schaamte kunnen de ontspanning der zenuwen verhinderen. Maar gewoonlijk verhinderen wij zelf, door onze slechte levensgewoonten de zoo zeer gewenschte ontspanning.

Het moderne leven jaagt ons voort. We leven in een voortdurenden roes. Zoodra we wakker zijn worden de kranten ons toegeschreeuwd, of in de ooren gefoeterd. En den geheelen dag zijn we blootgesteld aan allerlei lawaai. Er wordt gepraat, gefloten, gegild, alles wordt ons tegelijk aangeboden, we moeten overal tegelijk zijn en 't eene doen en 't andere niet laten. We moeten snel vooruit wenschen te komen als een Amerikaan en met weinig tevreden zijn als een Chinees, fijn en gedistingueerd zijn als een Parijzenaar en flink en sterk als een Noor, socialist en tevens anti-socialist en christelijk-sociaal. We moeten ons kleeden in wol en in Lahman stof, in purper en in zak en asch. We moeten den tijd nemen om te kauwen en nog voor veel anders ook. Na den dagelijkschen arbeid moeten we thuis aan den haard zitten en zeven avonden van de week moeten we naar vergaderingen, we moeten voorstanders van den vrede zijn en vegetariers, spiritisten en esperantisten, motor-cyclisten, liberaal en conservatief, en amateur-fotograaf. We moeten

[p. 45]

voordrachten houden en tevens hooren tot ‘éen van de stillen in het land.’

Het moderne leven hitst ons op. En evenals een opeenvolging van irritaties kramp in een spier doet ontstaan, kunnen deze steeds afwisselende opwindingen, die elkaar opvolgen zonder voldoende tijdsruimte er tusschen, de zenuwen in een toestand van voortdurende spanning brengen. En deze spanning kan een gewoonte worden. Dit is overal te zien. Menschen, die op een oogenblik absoluut niets te doen hebben, bijv. in een tram en op hun gemak eens rond zouden kunnen kijken, grijpen naar een krant, of naar een of ander prul-blaadje om het haastig door te vliegen. Of zij kijken eens om zich heen om iets te vinden dat hun irriteert en als zij niets ontdekken blijven zij strak voor zich uitstaren en houden hun spanning gaande door voortdurend te denken aan dingen die hun ergeren, of boos maken. Er zijn menschen, die alleen een toestand kennen van voortdurende spanning en van absolute zenuwzwakheid. Om niet in dezen laatste te vervallen doen zij zich geweld aan om de eerste gaande te houden - zij deden beter zich een toestand van vrijwillige ontspanning der zenuwen eigen te maken.

(Wordt vervolgd.)