De Hollandsche Lelie. Jaargang 22

Dramatische Schets door C. Arntzenius.

Hij.

Zij.

Een eenvoudig gemeubeleerde kamer, die een gezellig aanzien heeft. Het is 's avonds half acht; zij zit voor het theeblad; het water kookt in den ketel op den ouderwetschen theestoof. Er wordt gescheld, zij doet open; een mannenstap weêrklinkt op de trap en weldra verschijnt hij. Zij helpt hem zijn overjas uitdoen en samen gaan ze de kamer binnen, waar ze elkaar omhelzen.

Zij:

‘Hè, gelukkig, dat je er bent, ik heb zóó naar je verlangd, man - wat zie je ernstig, is er wat?’

Hij:

‘Neen, niets, hoe kom je erbij?’

Zij:

‘Wel, ik zie 't aan je gezicht, maar misschien, komt 't ook wel, omdat ik zoo bedroefd ben.’

Hij:

‘Wat is er dan gebeurd?’

Zij:

‘Verbeeldt je, Dolf, ik heb van ochtend iets gebroken, waar ik afschuwelijk 't land over heb. Mijn kopje, dat je me gaf den eersten dag, toen we samen woonden, en waar ik elken dag uit dronk, dat kopje, dat ik nu al meer dan 8 jaar heb, dat is gevallen in duizend stukjes! en dat op Vrijdag en nog wel de 13^e, op zoo'n ongeluksdag!’

Hij:

‘O, jij, bijgeloovige!’

Zij:

‘Ja, zeker ben ik dat, trouwens dat is zoo mal niet, als je leest dat zelfs de groote Napoléon zich de toekomst liet voorspellen door een waarzegster! O! er moet zeker iets akeligs gebeuren, ik voel 't, dat breken van dat kopje! O, God, als ons maar geen ongeluk overkomt! (zij kijkt hem aan) En jij, Dolf, zeg.... er is iets met je, ik voel 't, er hangt ons iets boven 't hoofd! Wees nu eerlijk, altijd hebben we elkaar alles verteld, is er iets, zeg 't dan, martel me niet langer.’

Hij

(aarzelend):

‘Ben je weêr vooruitziend?’

Zij:

‘Je weet, ik voel fijn en ik merk gauw op, mijn intuïtie doet veel.’

Hij:

‘Ja, Marie, je hebt gelijk, ik ben ernstig gestemd van avond, want ik heb je iets ernstigs te zeggen en als je eens wist, wat 'n moeite het me kost, om het je mede te deelen, je zoudt medelijden met me hebben.’

Zij:

‘Arme vent!

(terzijde)

O, God, geef me sterkte, ik voel het naderen van een ongeluk!’

Hij:

‘Marie, ik heb met mijn ouders een heel ernstig gesprek gehad. Ze willen dat

[p. 830]

ik nu eindelijk ga trouwen met freule de Brécourt, ze willen dat er eindelijk eens een stamhouder komt in ons geslacht, dat anders uit zal sterven. Ze vinden, dat ik nu lang genoeg dat jonggezellen leven heb geleid; ze willen dat ik afstand zal doen van jou, mijn lieveling, dat ik onze liaison zal verbreken!’

Zij:

(wanhopend):

‘O, God, ik voelde 't!’

(weemoedig staart zij vóór zich uit en eindelijk barst ze uit in snikken.)

Hij:

‘Mijn arm kind! 't is ook hard...’

Zij:

‘Ons geluk was ook te groot, dat kon onmogelijk lang zoo blijven...’

Hij

(haar liefkozend):

‘Maar, Marie, op den een of anderen dag, had dit toch mòeten komen; ik heb je toch nooit beloofd om je te trouwen, niet waar?’

Zij:

‘O neen, dat weet ik wel, maar dat behoefde toch ook niet! We kunnen toch wel heel gelukkig zijn, zonder eerst naar 't stadhuis te zijn geweest, om daar onze namen in een boek te zetten? Neen, onze verhouding stond voor mij hooger dan menig huwelijk, door de kerk geheiligd.’

Hij:

‘Ja, we waren ook ziels gelukkig.’

Zij:

‘En nu moet je trouwen met freule de Brécourt, en ik weet zeker dat je veel meer van mij houdt, dan je ooit van haar zult houden... maar, met een mainteneé trouwt men niet... neen, je hebt geen schuld, lieveling... je hebt 't me altijd voorgehouden dat je nooit met mij in het huwelijk zoudt treden....’

(zij barst weer in snikken uit).

Hij:

‘Bedaar nu, kindje, bedenk we zijn 8 jaar bij elkaar geweest en we hebben groot geluk gesmaakt.’

Zij:

(bedaarder)

‘Ja, dat hebben we, ik dank je wel voor alles, wat je me geschonken hebt aan geluk, Dolf; je hebt zooveel aan me gedaan. Weet je wel, toen ik pas kennis met je maakte, dat mijn ouders er zich zoo tegen verzetten, dat ik met je meeging en toen ze zagen dat geen raadgevingen of bedreigingen meer hielpen, toen lieten ze me maar gaan zeggende: Ga jij, je gang maar, word maar zijn mainteneé, in plaats van zelf je brood te verdienen! Op een dag, sta je tòch op straat, want met zoo eene trouwen ze niet! 't Zal wel eerder gebeuren, dan je denkt, dat gaat immers altijd zóó, maar bedenk je wel, wij willen nu niks met je te maken hebben!’

Maar er was niets aan te doen, al kostte 't mijn naam, al kostte 't mijn leven, ik wilde je toebehooren, ik hield zooveel van je Dolf, en ik had een onbegrensd vertrouwen in je. Je hebt dat vertrouwen niet beschaamd; ik had goed gezien, we zijn onbeschrijfelijk gelukkig geweest. Ik dank je voor dat alles, Dolf!’

(ze omhelst hem).

Hij:

‘Maar kindlief, je behoeft nu daarvoor niet te danken, je bent in alle opzichten een beste vrouw voor me geweest; ik dank jou voor al je toewijding en liefde’.

Zij:

‘Je hebt van me gemaakt in die 8 jaar, wat ik nu ben; ik kan met je meêvoelen en denken, je hebt me geleid in jou geestelijk leven. Je bent alles voor me geweest. Ouders, familie, kennissen, alles Dolf, want in hun domheid trokken ze zich van mij terug, omdat ik een maintenée was, omdat ik me belangeloos had gegeven aan hem, dien ik liefhad. In hun domheid begrijpen ze niet, dat onze band waar geen andere belangen, slechts groote liefde een rol speelt, hooger staat dan menig huwelijk, waarin geld, rang en stand de eerste viool spelen en waarin slechts ruilhandel plaats heeft, het ruilen van geld òf voor-je-leven-geborgen-zijn, met daarvoor-in-de-plaats-geven van je lichaam’.

Machinaal schenkt ze hem een kopje thee, treurig kijkt hij vóór zich.

Zij:

‘Mijn arme kopje, zie je wel, vent, dat mijn bijgeloof me niet in den steek laat? Ik voelde 't, ik zag 't aan je gezicht bij het binnenkomen, er hing me iets boven het hoofd!

Ach, God, wat vreeselijk! Wat moet er van me worden?’

(handen wringend)

Hij:

‘Maar, kindlief, ik ben nog niet getrouwd! en wie weet, misschien kom ik tòch wel bij je!’

Zij:

‘O, neen, Dolf, dat zou ik niet willen, o, neen, dàt niet! Mijn liefde deelen?? Heelemaal of niets! Ik zie 't al weêr: de liefde, die het geheele leven van de vrouw uit maakt, is slechts een episode uit het leven van den man!

Ik behoor niet tot die vrouwen, die zich met zoo iets tevreden stellen, Dolf dat niet alleen, maar je zoudt op die manier twee ongelukkig maken, je vrouw en mij. Laat mij 't dan maar zijn, ik ben toch maar een maintenée!’

Hij:

‘Lieve Marie, praat toch zoo niet, maak 't mij niet moeilijker dan het al voor me is. Je begrijpt, ik laat je niet aan je lot over, daarvoor zijn we te gelukkig samen geweest. Ik zal een jaargeld op je vast laten zetten, dan kunt je eenvoudig en fatsoenlijk leven.....

Zij:

‘Ja, dan kan ik leven, maar wat is leven zonder liefde! Wat is een bloem zonder water, wat is een plantje zonder zon? Mijn leven is weg, want mijn liefde is niet meer....’

Hij:

(snikkend)

‘Genoeg, genoeg....’

Zij:

‘'t Is waar, Dolf, ik moet ook aan jou denken, ik moet me niet aan mijn smart overgeven, 't is voor jou ook zoo hard, want je wordt gedwongen door je ouders, die je fatsoenlijk (als 't maar in de werkelijkheid niet onfatsoenlijk wordt) uitgehuwelijkt willen

[p. 831]

hebben. Jonkheer Reijmond moet in zijn stand trouwen, dat is hun wil. O, Dolf ik zie alles zoo glashelder in....’

Hij:

‘Je zult me misschien veroordeelen, Marie, je zult me misschien van zwakheid beschuldigen, maar waarachtig, ik kan niet anders, eindelijk heb ik een besluit moeten nemen.’

Zij:

‘Neen, ik geef jou geen schuld, maar één ding wil ik je wel zeggen, Dolf. Mocht het soms gebeuren, dat je later berouw krijgt over je genomen stap, dan kunt je altijd gerust bij mij terug komen, want ik zal nooit iemand anders toebehooren.’

Hij:

‘Dank, mijn kindje! ach, wat heb ik opgezien tegen dezen avond, laten we er niet meer over spreken. Ik moet weg en kom tegen 12 uur weêr terug bij je.’

Zij:

‘Dolf

(hartstochtelijk)

geef me je mond, geef me een kus; ik houd zóóveel van je, is het niet vreeselijk en afschuwelijk, je later niet meer te zien, je later te moeten missen? Zou ik zooiets kunnen dragen??

(zij bergt haar gelaat op zijn borst)

zou ik er niet onder bezwijken?.... Dolf, ik dank je nogmaals voor al 't geluk dat je me gegeven hebt en dat geluk neem je weêr meê....’

Hij:

‘Marie, nu niet meer, huil zoo niet, je maakt 't mij zoo moeilijk! Als je wat kalmer bent, zult je alles niet zoo treurig inzien...’

Hij maakt zich los van haar, zet haar in haar stoel en gaat weg, zeggende: ‘Ik kom gauw terug, lieveling!’

Zij:

(wanhopend, haar gezicht op tafel met de handen bedekkend en luid snikkend).

‘Met zoo ééne trouwt men niet... Groote God, ik kan zonder hem niet leven!

Had ik maar een kind van hem!’ - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - -
Den volgenden dag, las men in ‘het Nieuws van den Dag’: Gisteren avond omstreeks elf uur, is in de Keizersgracht het lijk gevonden van een jonge vrouw, middelmatige lengte, fijn besneden gezicht, gekleed in zwarten rok met witte blouse. Ondergoed gemerkt M.B. Uiterlijke kenteekenen van geweld zijn niet aanwezig. Of de vrouw door de duisternis misleid te water is geraakt, dan wel aan zelfmoord moet worden gedacht, is niet uit te maken. De politie verzoekt inlichtingen.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Jonkheer Reymond kwam denzelfden avond terug op de kamer van zijne geliefde en vond slechts een brief van den volgenden inhoud:
‘Dolf, vergeef mijn daad, ik kan zonder jou niet leven.’

MARIE.