De Hollandsche Lelie. Jaargang 22

‘St: Nicolaas’
Een Schets uit het Kinderleven door Stella Mare

Op het gras bij het vijvertje voor het huis zat Wim. Om hem heen stonden een paar jongens-school-vriendjes van Wim, inspannend kijkend naar zijn vlug handig doen.

‘Toe nu’, haastte Leo Wiggers, ‘anders komt ze, en dan is de aardigheid er af.’

‘Natuurlijk’, zei Wim, terwijl hij zenuwachtig jachtend een band aan het uiterste hoekje van Sientjes tulen muts vastknoopte, die hij handig met behulp van papier en een paar stokjes in een scheepje had herschapen.

‘Als het scheepje nu heelemaal klaar is, dan ga jij naar de keuken Lo’, riep Wim, al doorwerkend.

‘Goed - en dan?’ vroeg Lo.

‘Wel dan roep je om het hoekje van de deur: ‘Sientje er drijft iets in het water. Kom eens gauw kijken’.

‘Ja, ja’, juichten de jongens.

‘Nu, dan ziet ze ons scheepje - en ze is woedend! Lekker, dat heeft ze er van om altijd alles te klikken en aan ma en pa over te brieven’, zei Wim vol vuur, blij dat hij nu Sientje, die brommige nare keukenmeid,

[p. 362]

die niets van hem kon velen, eens eene poets kon bakken.

't Werd winter.

Wim en zijn vriendjes waren druk bezig met schaatsen rijden en glijden op het hard bevroren vijvertje voor het huis.

Van uit het keukenraam kon Sientje het clubje jongens precies zien.

Die jongens daarginds bijeen op het vijvertje, deed Sientje weer op eens aan dien Septembermiddag denken, toen ze haar naar den vijver hadden gelokt en ze daar haar brand-schoone muts zoo maar op het groenigvuile water had zien drijven.

Wat was ze helsch geweest!

Die apen van jongens toch, om van hàre muts een scheepje te gaan maken!

Vol woede was ze bij mevrouw de kamer ingestoven en ziedend van kwaadheid had ze in de leelijkste woorden verteld wat Wim en zijne ‘lieve’ kornuiten hadden gedaan.

Mevrouw, in plaats haar gelijk te geven, zei lachend en kalmeerend: ‘Kom Sien, 't zijn maar jongens. Zóó erg is 't niet. 't Is maar een kwâjongensstreek. Ze meenen er niets ergs meê. Wees maar niet zoo boos, Sientje!’

Dat deed de deur toe.

‘Mevrouw, die zòò ièts niet erg vond. Wat ze dan wèl erg van haren Wim vond?’

‘Klikken - jokken - gemeene streken,’ zei mevrouw ernstig, ‘maar klikken vooral.’

Sientje droop af.

Van dien tijd af aan bleef een groote wrok tegen Wim in haar hart hangen, en toen Wim al lang het voorval van de in een scheepje herschapen muts uit het hoofd was gegaan, leefde in Sientje nog steeds sterker de hoop, zich nog ééns op Wim te kunnen wreken.

‘Sien, zal je mijn klompen wat mooi schuren? Zal je het vooral doen?’ vroeg Wim lief met vleiende stem.

‘Je klompen? Jongen, die staan in de loods, wat heb je nu klompen noodig? 't Is toch geen zomer!’

‘Neen, dat weet ik ook wel. In den zomer rijd je geen schaatsen’, lachtte Wim.

‘Nou dan. Wat heb je dan met je klompen te maken?’ pruttelde Sientje, onwillig.

‘Voor Sint Nicolaas natuurlijk. Ik moet mijn klompen toch onder den schoorsteen zetten, en er hooi in leggen voor het paard. Dat heb ik verleden jaar toch óók gedaan. Weet je dat nu niet meer Sien?’

‘Zeker weet ik het, dat je dat verleden jaar hebt gedaan, maar ik dacht, dat je nu te groot zou zijn geworden voor zoo'n onzin’, lachte Sientje scherp.

‘Onzin? niets geen onzin hoor! Dat paard heeft honger, en nu zorg ik, dat er wat hooi voor hem klaar ligt. Het zwarte knechtje weet het wel te vinden. Als hij het hooi uit mijne klompen heeft gehaald, legt Sint Nicolaas er gauw wat lekkers of wat moois voor in plaats’, zei Wim opgewonden.

‘Sinterklaas? Sinterklaas? bah, geloof jij nog aan Sinterklaas. Jongen, die bestaat niet eens, dat is allemaal maar voor den gekhouderij’, sarde Sientje.

‘Niètes, Sint Nicolaas bestaat wèl. Mama zegt het zelf!’ riep Wim half huilend, uit, gloeiend van heilige overtuiging en vol oprecht geloof in het bestaan van den grooten heiligen Kindervriend.

‘Flauwe jongen, om aan die praatjes te gelooven!’ plaagde Sientje.

‘Maar maatje zegt toch, dat...’

‘Net als of jij alles voor zoete koek opneemt, wat je ma zegt. O, je bent zoo'n gehoorzaam kindje, jij! Toen je mijn schoone muts stilletjes uit de keuken hebt gehaald, om ze daarginds in dien moddervijver te laten varen, toen had je wel een branie als een groote mijnheer, maar nu....’

‘Maar maatje zegt toch’, riep Wim stampvoetend uit.

‘Maatje zegt, maatje zegt. Je bent nogal een lieverdje, je doet zeker precies alles wat maatje zegt, hè. Heeft maatje soms ook gezegd, dat je met mijn schoone muts schuitjevaren moest spelen?’

‘Neen dat heb ik zelf verzonnen’, lachte Wim trotsch over zijne vindingrijkheid, en bij de herinnering er aan, en genoot hij heel even weer van de pret, die zij met zijn allen hadden gehad, 't meest nog over Sientje's ontsteld gezicht.

Ach, ach wat had die meid een helsch leven gemaakt, en hoe meer zij de jongens uitschold, hoe harder deze begonnen te lachen.

‘Zoo, ben je al zoo een groote jongen om zoo'n flauwe grap zelf te hebben verzonnen? “Wel, wel.... Dan had je toch ook wel groot genoeg kunnen zijn om te begrijpen, dat heel die Sinter-klaas geschiedenis ook maar verzonnen is”, spotte Sientje en ging weer aan haar werk.

“Nare meid”, riep Wim kwaad. “Nare

[p. 363]

jokkenbrok. Dat zeg je alleen maar om mij te plagen.”

“En toch bestaat er geen Sinterklaas,” hield Sientje sarrend vol.

Buiten zichzelf van drift, gaf hij Sientje een paar schoppen.

Toen ging hij huilend de keuken uit.

Met zijn vieren gingen zij trouw iederen dag samen den weg uit van school naar huis, ten minste als er geen een moest schoolblijven.

Wim en Lo woonden vlak over elkaar. Leo Wiggers viel het eerste af, daarna Gerard Wevers. Wim en Lo bleven altijd met zijn beiden over.

's Morgens onder de leesles had Wim het al met zichzelf overlegd.

Na schooltijd zou hij er eens ernstig met Lo over praten.

Lo was ook al acht jaar, net zoo goed als hij.

Leo en Gerard moesten nog acht worden.

Ze scheelden wel niet meer dan een paar maanden maar hoe het zij, in ieder geval waren zij jònger.

Lo was meer van zijn leeftijd. Ze waren in de zelfde maand jarig. Met Lo kon hij er dus gerust eens over spreken.

“Zeg Lo?” vroeg Wim op eens heel ernstig, toen Leo en Gerard naar huis waren en zij in eene der stille straten waren gekomen, die zij door moesten: “Geloof jij aan Sint Nicolaas?”

“Geloòven?” zei Lo, die heel vreemd opkeek bij deze onverwachte vraag. Ik weet eigenlijk niet, niet zoo hèel precies wat gelooven is, maar als je meent, of ik denk dat hij bestaat dan - - -’

‘Nu wàt dan?’ vroeg Wim vol spanning.

‘Wel natuurlijk bestaat Sint Nicolaas!’ zei Lo beslist. ‘Ik heb hem dikwijls genoeg zelf gezien hoor. Hem en zijn zwart knechtje.’

‘Ja, hij is bij ons ook al in huis geweest, maar Sientje zegt toch, dat hij niet bestaat, en ze lachte me uit, en ze plaagde me ermee. Weet je wat ze zei Lo?’

‘Nu, wat dan?’

‘Geloof jij aan Sinterklaas. Jij zoo'n groote jongen. Sinterklaas bestaat niet eens!’

‘Zoo'n lamme meid’, barstte Lo woedend los. ‘Als ze zoo'n leugen tegen mij zou gezegd hebben, dan had ik haar lekker een slag met den pook gegeven, een slàg dat ze niet wist waar ze bleef’, riep Lo verontwaardigd uit.

‘Ik kon niet bij den pook. Ze stond net bij het fornuis. Maar ik heb haar een paar flinke schoppen gegeven’, lachte Wim voldaan.

‘Ze heeft er van mij ook nog een paar te goed’, zei Lo. ‘Die verdient ze wel voor haar jokken.’

‘Dus Sint Nicolaas bestaat wél,’ vroeg nu Wim blij.

‘Stellig hoor. Daar kan je van op aan’, antwoordde Lo geruststellend.

‘Ach ja, ik dacht het eigenlijk wel,’ zei Wim verlucht. ‘Ik heb hem drie jaren achtereen gezien. Ik herinner mij zijn gezicht nog best. Hij heeft zoo iets van papa, maar dan in het héel oud natuurlijk. Hij was zoo vriendelijk. Dit jaar komt hij bepaald weer. Hij heeft het mij zelf beloofd.’

‘Nou dan,’ zei Lo hartelijk.

‘Maar Sientje zei tòch...’

‘Sientje, Sientje! Laat Sientje naar de maan loopen. Wat kunnen mij die flauwe leugens van zoo'n nare meid schelen?

Daar moet je niet eens naar luisteren Wim. Morgen maakt ze je nog wijs, dat Onze Lieve Heer niet bestaat. Laat die meid toch kletsen. En stoor je er niet aan’, troostte Lo, zich langzamerhand steeds meer opwindend.

‘Ja, dat is waar. Morgen gaat ze nog vertellen, dat Onze Lieve Heer niet bestaat,’ beaamde Wim droomerig.

‘Nu, en Onze Lieve Heer bestaat toch wèl, en net zoo goed als Sint Nicolaas. Kijk maar naar buiten. Onze Lieve Heer laat het water bevriezen en ontdooien, en de boomen die 's winters kaal en dood waren,'s zomers weer opnieuw groeien en bloeien. Sint Nicolaas komt elk jaar bij ons. Hij weet precies, als we stout waren, wat wij wel hebben gedaan, en hij geeft ons altijd wat wij het liefst wilden hebben.’

‘Ja’ knikte Wim ernstig.

‘Dus Sint Nicolaas bestaat evengoed als Onze Lieve Heer bestaat, en als je nu Sientje meer gelooft dan mij vraag het dan maar eens aan je ma, of vraag 't aan den meester, die weet het zeker, daarvan kan je sekuur opaan.’

't Was een week voor Sint Nicolaas.

Onder den schoorsteen in de woonkamer, stonden Wim's wit-geschuurde klompen klaar, rijkelijk van hooi voorzien.

Wim en zijn ma hadden telkens geheimen met elkaar, want elk oogenblik schoot Wim weer iets te binnen, dat hij graag wilde hebben, en dat zijn ma vooràl aan Sint Nicolaas

[p. 364]

moest vertellen, als hij soms, terwijl Wim op school was, kwam informeeren.

‘Niets zeggen van die stoute bui van laatst toen ik niet naar bed wilde,’ zei Wim smeekend.

‘Eigenlijk mag ik nièts verzwijgen, Sint Nicolaas moet àlles weten, maar voor dit eene keertje, zullen we dien naren dag maar vergeten,’ lachte Wims ma, terwijl zij, haren jongen liefkozend, door zijn krullen bol streelde.

‘Als papa nu maar vroeg genoeg thuiskomt, anders ziet hij Sint Nicolaas weèr niet, en dat zou toch vreeselijk jammer zijn. Verleden jaar heeft papa het toch ook zoo slecht getroffen, toen kwam hij pas thuis, toen Sint Nicolaas al weer lang weg was. Weet u nog wel, ma?’

‘Mama, vindt u eigenlijk niet, dat Sint Nicolaas een beetje op pa lijkt. Hij heeft nèt zulke oogen, en hij heeft ook net iets in zijn stem als papa.’

‘Dat is mij nog nooit zoo opgevallen, Wim,’ antwoordde Wim's ma ontwijkend.

‘Dan moet u er dit jaar vooral eens op letten, ma.’

‘Ja jongenlief, dat zal ik bepaald doen, hoor.’

‘'t Is eigenlijk wel vreemd, vindt u ook niet ma, dat Sint Nicolaas zoo goed Hollandsch spreekt. Je hoort heelemaal niet, dat hij een man uit Spanje is. Vroeger had hij zoo'n vreemd spraakje, zoo Duitsch noemt u het net als oom Karel, maar verleden jaar niet. Ik denk, dat hij vroeger er nog wat moeite met het Hollandsch had. In Spanje hoort hij dat natuurlijk niet. Nu hij al zoo dikwijls heel veel jaren achtereen in het land was, raakt hij natuurlijk ook goed aan het Hollandsch gewend. Daarom spreekt hij het nu ook veel beter dan vroeger.’

‘Ja, dat denk ik ook, Wim.’

‘Ik ben toch maar blij, dat Sint Nicolaas bestaat maatje.’

‘Ik ook, hoor Wim.’

‘Nu had maatje het toch weer zelf gezegd, zonder dat hij er naar had gevraagd’, dacht Wim 's avonds toen hij in zijn bedje lag.

Hoe kon die Sientje, die nare meid toch zoo gejokt hebben? Maar, ze zou zich nu wel erg schamen. Als Sint Nicolaas de volgende week kwam, zou ze het wel zelf zien, dat hij bestond. Als hij eenmaal niet bestond, kon hij toch zèlf niet komen om allerlei presentjes en cadeaux te brengen.

O, o wat zou hij dan die ongeloovige Sien eens flink uitlachen!

Zoo pratend met zich zelf, viel Wim al spoedig in slaap.

In huis heerschte sedert eenige dagen een geheimzinnige drukte.

Mevrouw Smulders kwam dagelijks met groote en kleine pakjes beladen thuis, die gauw in de voorkamer werden geborgen.

De voorkamer was gedurende de heele Sint Nicolaas week voor Wim een verboden terrein, dat hij overigens onmogelijk zou kunnen betreden, omdat de deur afgesloten en de sleutel veilig bewaard werd in het sleutelmandje van Wim's ma. Wim was opgewonden als nooit, en dacht of sprak van niets dan van het naderend Sint Nicolaasfeest.

Zoo veel mogelijk ontliep hij Sientje, die hij in overleg met Lo voor hare jokkernijen strafte, door zoo het ging heelemaal niet meer, of anders, zoo min mogelijk mêe te praten.

Maandag zou het Sint Nicolaas zijn. 't Was nu Zondag.

Toen Wim beneden kwam, vond hij 's morgens vroeg in zijn eenen klomp een chocoladen paardje, en in den anderen een griften-koker.

Opgetogen, en door zijne blijdschap geheel en al zijn voornemen vergetend om zoo min mogelijk met Sientje te praten, vloog hij naar de keuken, en met zijne schatten, die hij haar haast voor het gezicht hield in zijne handen, riep hij triomphantelijk:

‘Nou Sien, is hij er nou, ja of neen? Kijk eens wat hij zelf in mijne klompen heeft gelegd, en zeg dan nòg eens, dat Sint Nicolaas niet bestaat en dat het maar voor de gek-houderij is?’

‘Wat een lekkere chocolade, en wat mooie griffels’, zei Sientje.

‘Maar bestaat hij nu ja of neen?’ hield Wim vol.

‘Neèn, en als je me niet verklikt dan zal ik je vanmiddag zeggen, hoe je zelf kan zien dat hij niet bestaat, maar ga dan nu gauw naar binnen. Ik moet zoò naar de kerk, anders kom ik door al dat gepraat nog te laat.’

‘Zeker bidden of Onze Lieve Heer Sint Nicolaas bij joù ook wil sturen hè?’ vroeg Wim lief.

‘Jongen, bezondig je niet!’ riep Sientje, die zeer kerksch was, kwaad uit, en meende dat Wim spotte.

Met kloppend hart klauterde Wim de steile zoldertrap op, ondertusschen aldoor denkend

[p. 365]

aan Sientje's raadselachtige woorden: ‘Zoek maar goed, en zeg dan nòg eens of ik gejokt heb.’

Eigenlijk was hij wel een beetje bang om om zoo alleen op dien grooten zolder te gaan zoeken.

En waarnaar eigenlijk?

Als maatje het wist zou ze stellig boos zijn.

‘In die groote hangkast mag je oòk kijken’, had Sientje hem nog met een bizondere betooning nageroepen.

Wat beteekende dat toch?

Zou Sint Nicolaas er zich soms in verstopt hebben? O, maar als hij dàt wist, durfde hij er stellig niet in te kijken.

Als hij toch maar liever weer naar beneden zou gaan? zoo overlegde Wim.

Maar - dan zou Sientje hem natuurlijk uitlachen en hem een flauwen jongen vinden.

Nèen, neen dàt mocht niet.

Kom, nu een flinke jongen zijn. Hij was immers al acht jaar. Vader noemde hem ‘zijn grooten jongen’. Gròòte jongens waren niet bang.

Zoo, nu was hij de trap op.

Hè, wat een hooge steile trap. Daar werd je moe van.

Eerst even uitrusten.

Zie zoo, nu eens rondgekeken.

In den eenen hoek stonden de koffers op een rijtje naast elkander, toegedekt met een paar lakens.

Voorzichtig lichtte hij het laken op.

Niets bizonders te zien.

Hij rammelde even aan de ijzeren hangsloten, probeerde van een rieten koffer het deksel op te tillen.

Te vergeefs. Alles was goed gesloten.

Hierin kon Sint Nicolaas zich dus niet hebben verstopt.

Aan de andere zijde van den zolder stonden onder een dekkleed, dat hij er dadelijk aftrok, de rieten tuinmeubels op elkaar gestapeld.

Hij schoof de stoelen op zij, kroop tusschen de stoelen door tot in het uiterste zolderhoekje.

Ook hier was niets te zien.

Zoekend en speurend liep Wim, zich zelf steeds moed inpratend, den zolder op en neer.

Wat stil was het hier toch! Niets prettig.

Je hoorde geen geluid van buiten, en alles zag er zoo vreemd uit. Zelfs de tuinmeubels schenen heel iets anders te zijn.

Ze leken wel in het halfdonker van den zolder een massa op elkander geklommen spoken en geesten te zijn.

Wim werd bang, en begon zachtjes te huilen, en fluisterend snikte hij: ‘Sint Nicolaas, als je er bent, kom er dan als 't je blieft uit. Ik ben zoo bang, en ik vind 't hier zoo naar.’

Geen geluid.

Neen, op zolder was Sint Nicolaas niet, dat wist hij nu toch zeker, want hij had goed genoeg gezocht. Sientje had...

Op eens kreeg Wim de kast in het oog.

De kast! - Als Sint Nicolaas er zich daarin eens had verborgen! Als hij de deurknop eens omdraaide!... Neen, hij durfde niet - o neen, hij durfde niet.

Maar als hij er eens wèl in was! O dan zou hij Sientje kunnen zeggen, dat hij hem had gezien en met hem had gesproken, en dat Sientje jokte!

Met trillende lippen, en doodsbleek van angst naderde hij de kastdeur.

Hij aarzelde weer.

Nèen, o neen hij durfde niet.

‘Maar Sint Nicolaas is goed. Sint Nicolaas is een heel lieve, goede man. Waarom zou hij bang van hem zijn?’ Zoo praatte Wim nu tegen zichzelf.

Op eens een flink besluit nemend, draaide Wim de deurknop om, terwijl hij tusschen zenuwsnikjes door zachtjes een Sint-Nicolaas liedje begon te zingen.

De kastdeur vloog open.

Wim gaf een gil, en strekte afwerend de handen uit, terwijl hij eenige passen achteruit deinsde.

Daar, daar ginds in de kast was Sint Nicolaas. Hij had zelf zijn purperrood gewaad gezien, en het wit van zijn langen baard.

Even bleef Wim onbewegelijk staan en wachtte.

Maar waarom kwam Sint Nicolaas er dan toch niet uit?

Waarom zei hij heelemaal niets tegen Wim?

Zou hij boos zijn?

‘Sint Nicolaas, Sint Nicolaas’, prevelde smeekend Wims lippen.

Nog geen antwoord.

Straks zouden ma en pa van de wandeling terugkomen en voor dien tijd moest Wim zekerheid hebben.

Weer moediger geworden, stapte Wim naar de kast, en trok met een ruk de deur, die hij slechts met een kiertje had geopend, wijd open.

[p. 366]

Wim had een der rieten stoelen van onder het dekkleed weggetrokken en hem naar de kast gesleept.

Voorzichtig was hij er op geklommen, en had daarna, zoo behoedzaam het zijne vingertjes toelieten, achtereenvolgens heel het Sint-Nicolaas costuum en dat van het zwarte knechtje van de koperen haakjes getild.

Zijne verbazing was grooter dan zijne teleurstelling, en als een echte jongen, begon Wim zich dadelijk in het gewaad van den grooten Heiligen te kleeden.

Het mombakkes hing ruim over zijn klein gezichtje.

De baard hing bijna tot aan zijne knieen en het roode bisschopsgewaad sleepte ver voor hem uit, zoodat hij zich ternauwernood kon bewegen, en het niet meer dan een paar passen waagde te loopen uit vrees van te struikelen.

Toen trok hij ruw het mombakkes, waarin hij het zoo benauwend warm kreeg dat hij dacht te stikken, en gooide het vol verontwaardiging op den grond.

Driftig stampte hij met zijne voeten op den grond en mompelde kwaad: ‘Nu heeft ze tòch gelijk gehad, die nare meid! Nu heeft ze tòch gelijk.’

Toen kwam de gedachte in hem op, dat hij dit morgen op school Lo moest vertellen. Wat zou Lo opkijken, en wat zou hij kwaad zijn.

Op eens denkend aan Sientjes triumph en aan zijne groote teleurstelling, barstte Wim in een hartstochtelijke huilbui uit. In het roode bisschopsgewaad gehuld, bleef hij gezeten in den groen-rieten stoel, altijd maar doorschreien, en vol wanhoop in het hart snikte hij: ‘Nu is er nièts meer, nièts meer. Géén Sint Nicolaas, géén eigen maatje, die hij meer kon gelooven, nièts meer, en Onze Lieve Heer zal nu ook wel niet bestaan.

Alles, àlles was toch maar gejokt en verzonnen! Alleen die nare Sientje had de waarheid gesproken, en dat was nog wel het ergste van alles.’