De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

Als het ras spreekt....
door C. Schlimmer-Arntzenius.

Misschien zeg ik nu iets wat u velen niet bevalt, misschien is mijne beschouwing niet de uwe, doch misschien zijn er ook wel enkelen onder u, die mijne opinie toejuichen en bij wie mijne woorden in goede aarde vallen.

Als het ras spreekt, vind ik dat grootelijk te waardeeren; als het ras onomwonden en bulderend spreekt, vind ik dat mooi, groot.

Als het ras spreekt, in welken vorm ook, heb ik daar respect voor, juich ik dat toe. Al is het leelijk, als is het mooi, als het kenmerkend vooruit treedt en zich door niets en niemand laat verslaan, dan dwingt mij dat eerbied af.

Dezer dagen kwam mij zulk een voorbeeld voor oogen van een Indisch jongmensch.

Hij is geboren uit het huwelijk van een Inlandsche vrouw met een pur-sang Hollander en is voor zijn opvoeding hier in Holland bij een zuster van zijn vader. Hij is in zijn uiterlijk geheel en al Inlandsch en bezit ook de hoedanigheden van een Inlander; lui, uiterlijk flegmatisch, stil, maar - in zijn binnenste - woest.

Nadat hij een poosje merkbaar stil in huis was, vroeg zijn tante hem, wat hem mankeerde en daar barst de bom los.

Hij wilde weg naar Indië, coûte que coûte, hij wilde naar de kampong terug, hij wilde altijd bruin blijven en nooit blank worden, hij haatte alle blanke menschen en hij wilde daar niet beleefd tegen zijn.

Op het gezegde van zijne tante, dat zijn vader toch óók blank was, antwoordde het jonge mensch, dat hij hem óók haatte, alleen omdat hij blank was!

Apothéose! Dat gezegde werd vreeselijk opgenomen en toen ik antwoordde, dat 't toch

[p. 377]

wel te waardeeren was, dat het ras zóó spreekt, begreep men mij óók niet. Die jongen scheen dus alleen het bloed van de moeder te bezitten.

Veronderstel, dat door dit huwelijk de jongen half Indisch en half hollandsch was geworden, dan kwam er toch geen heele hoedanigheid naar voren? -

Zijn de Atjehers geen menschen, voor wie wij eerbied moeten koesteren? Is het geen kranig volk?

En dwingt het ons geen respect af, als we lezen, dat toen een opperhoofd gedood werd door de hollanders, zijne vrouwen zich vrijwillig van kant maakten, om niet in ònze handen te vallen? -

Als men leest van de luchtigheid en van ‘l'esprit volage’ van de Franschen, daar spreekt toch ook duidelijk het ras.

Of het nu goed is of niet goed, er is toch iets, dat vooruit dringt, dat naar voren komt, waaraan je 't volk kennen moet, niet waar? En dat waardeer ik nu ten hoogste.

Hebben de Hollanders dat zeker iets? Bezitten ze dat ietsje, waaraan men hen zou kunnen herkennen?

En nu moet me iets van het hart... Neen, ik geloof het niet. In den Hollander zit, geloof ik, van alle hoedanigheden, goede en niet goede, een gedeelte.

Misschien is het hun niet aan te rekenen, misschien ligt het aan het land, waarin ze leven, aan de weêrsgesteldheid van dat land...

Maar zeker is het, dat van een Hollander niet kan gezegd worden: ‘het ras spreekt.’ Er dringt niets naar voren, goed of niet goed; er schijnt een zeker evenwicht van de weegschaal te bestaan, een zeker ‘schipperen,’ hetgeen bij de Aziatische volkeren niet bestaat.

Als het ras spreekt, goed of niet goed, dan waardeer ik zoo iets ten volle.... Dan bestaat er geen halfheid....