De Hollandsche Lelie. Jaargang 20

Gedachtenwisselingen.

I. Antwoord van Caprice.

In een paar woorden, wil Caprice 't even duidelijk maken, wàt zij met haar ‘Degelijkheid’ bedoeld heeft.

Degenen, die haar begrepen, zijn de Redactrice, Stella Mare, Excelsior, Vera en Willy de Koning.

Het was hare bedoeling in 't minst niet, om daar een artikeltje te schrijven over ‘degelijkheid’, het was slechts een uiting, een ontboezeming, een woest opstaan tegen allerlei menschen en toestanden, tegen gewoonten, tegen gebruiken, in 't kort, tegen handelingen, waar letterlijk niets in steekt, en die dan als ‘ondegelijk’ worden bestempeld.

Het was een uitgooien tegen menschen, die alles ondegelijk noemen, als het niet met fatsoensbegrippen en met de zoogenaamde etiquette strookt. Het was gemunt op fatsoensbekrompenheid, wat door velen (ten onrechte) degelijkheid wordt genoemd. Het was een uitbulderen of eigenlijk een wanhoopskreet, tegen die onmogelijke degelijke zieltjes, die door hun onechte degelijkheid soms een heel leven kunnen bederven en het kunnen aftakelen, het kunnen berooven van het soms weinige geluk, waarop het aanspraak kan maken.

Die onechte degelijkheid kan het mooie van het leven bederven, kan je maken tot een willoos schepsel en nog veel meer...

Het deed me goed, dat Stella Mare, zonder alles uit te pluizen, zooals zoo velen deden, voelde, wàt mijne bedoeling was met dat stukje.

Schitterend was het heelemaal niet, maar eerlijk, ja, en daàrom vond ik het zoo heerlijk, dat zij mij begreep? -

Stella Mare heeft zeker óók kennis gemaakt met zulke onechte degelijkheid???

7 November '06.

II.

Voor Veritas, S.

(Zie no. 16).

Doe ik mijn oogen toe
Dan wil ik het wel gelooven,
Maar als ik ze dan weer open doe
Dan komt de twijfel boven.

Ter geruststelling van anderen zij hier gaarne gezegd, dat ik heusch niet te beklagen ben, en voeg ik er den hartgrondigen wensch aan toe, dat er zich in hun gulden leventje nimmer omstandigheden mogen voordoen, waardoor het, dan reeds lang vergeten ‘cynisch geschrijf van Salutant’ weder voor den geest zou kunnen komen.

SALUTANT.

III.

Geachte Redactrice.

Mag ik ook even iets opmerken betreffende de engagementsquestie door Ida op het tapijt gebracht?

- De vraag lijkt mij eigenaardig, ja zelfs zonderling.

Ik ben het ook eens evenals de Red: met het antwoord van Salutant, dat echter door het tweeledige eenigzins onduidelijk werd. -

- Natuurlijk zullen twee menschen, die van elkaar houden elkaar niets verzwijgen, dat hoort zoo niet alleen, doch is iets van zelfsprekends.

Daarom juist is het een onmogelijkheid er een voorwaarde van te maken.

Bovendien is het in de practijk onmogelijk, alvorens men zich engageert, elkaar alles op te biechten, tenzij omstandigheden meewerken.

't Moet in één woord een vanzelfsheid zijn en geen gedwongen fraaiìgheid.

Hiermee heb ik mijne meening gezegd.

Als bijlage wil ik er nog aan toevoegen, dat ik van de tegenwoordige engagementen geen

[p. 328]

hoogen dunk meer heb, aangezien niet de liefde domineert, doch voornamelijk de omstandigheden waarin de aspirant verkeert.

Als er niet een levensverzekerinkje aan vastgeknoopt is op de een of andere manier, dan verloochent men liever zijn liefde.

Voorwaar een fraaie liefdemoraal.

QUIDAM.

N.B. Natuurlijk behoeft men de omstandigheden
niet geheel weg te cijferen. Doch ik ben
zoo vrij er de meening op na te houden,
dat waar liefde ontstaat en bestaat er altijd
een weg gevonden zal worden, die het
huwelijk mogelijk maakt. Dit schijnt zoo
een zegen te zijn, die nu eenmaal aan een
huwelijk uit liefde verbonden is.

IV.

Ida, heb je gelezen van Couperus ‘van oude menschen en dingen die voorbij gaan’. Nu dan weet je dat altijd ‘dat ding’ tusschen hun staat. En zoo gaat het als men elkaar iets te verbergen heeft, dan blijft altijd ‘dat ding’ staan tusschen man en vrouw.

Noem ‘dat ding’ slecht leven, schulden maken, of wat ook, als er niet open en rondborstig opgebiecht wordt, dan blijft ‘dat ding’ staan in ons mooie, beste leven en gluurt en kijkt steeds naar alle kanten, en maakt ons zoo moe. Ik vind Ida haar vraag zoo overbodig, mij dunkt er is geen duurzaam geluk mogelijk zonder volkomen vertrouwelijkheid.

Gewoonlijk wordt er genoeg geïnformeerd naar de aspirant verloofde, en worden vaders of voogden wel gewaar wat die aspirant op zijn kerfstok heeft, en eveneens naar het meisje. En is dan de genegenheid hoog sterk en innig genoeg om te vergeven, welnu, neem dan de uitverkorene, want het is zooals Paulus schrijft, de liefde zoekt niet zich zelve, denkt geen kwaad, vergeeft. In één woord ‘Lieb' ist die völlig Eine’. En je kent ook wel die bekende woorden van Schlegel: Das Erste in der Liebe ist der Sinn für einander; und das Höchste der Glaube an einander.

Naar mijn denkbeeld over huwelijk en liefde, moeten twee menschen die elkaar hou en trouw zweeren in vreugde en smart; moeten zijn, zooals Fr. Halm zingt:

Zwei Seelen und ein Gedanke

Zwei Herzen und ein Schlag,

en dat kan nooit zoo zijn als tusschen hun staat ‘dat ding’.

VERITAS S.