De Hollandsche Lelie. Jaargang 20

Herinneringen aan een cursus van de ‘August Abrahamsons Stiftelx’ te Nāās.

Nääs! Wat een rijkdom van gedachten bevat dat woord!

Bij het hooren van dien naam denk ik aan de grootsche natuur in dat Zuidelijk deel van Zweden met zijn rotsen en meren, met zijn bosschen en velden; - aan den onvermoeiden en belangstellenden Directeur Salomon en zijne vrouw; - aan de ruim 250 in Nääs saamgestroomde menschen met de eigenaardigheden hunner dertien verschillende nationaliteiten; - aan het vroolijke gezang, aan het afwisselende werk, de spelen, de dansen, de lezingen, de wandelingen, de roeitochtjes op het meer, de optochten met de kleurige vlaggen, in het kort aan den vroolijken, zonnigen tijd in Zweden doorgebracht. -

Aan het schilderachtige meer Säfvelången, dat in een uur met den trein van uit Göteborg te bereiken is, liggen de houten gebouwen, waar allen, die een sloyd-, spelen-, tuinbouw-, kook- of handwerkcursus van de Abrahamsons Stichting volgen, gedurende die weken vol afwisseling 's nachts zijn ingekwartierd. Voor de maaltijden vereenigen allen zich echter in ééne groote zaal in Vänhem, het huis der vrienden.

Telkens weerklonken daar vroolijke liederen, die de verschillende natiën elkaar in Nääs leeren, en geen grooter succes, dan dat een Engelsche tafel ‘du gamla, du fria’, het Zweedsche volkslied, aanheft, wat dadelijk door de Zweden met ‘for he is a jolly, good fellow’, het geliefkoosde lied der Engelschen, beantwoord wordt.

Zang en Nääs behooren bij elkaar: onder het werk, tusschen de lezingen, bij het marcheeren, telkens wordt er gezongen; en geen avond worden de lessen geeindigd dan nadat allen zich met den Directeur op het groote grasveld aan het meer rond de Zweedsche vlag geschaard hebben, om het volkslied te zingen, dat dan ver weg klinkt over het meer en de bosschen aan de overzijde.

Maar niet alleen de Zweedsche vlag is er in eere: wanneer men in de ruime zaal in het ‘Lekhuset’ komt, waar allen zich verzamelen voor de lezingen, de spelen, de dansen of de feesten, dan herkent men al dadelijk zijn eigen vlag tusschen die, van al de vertegenwoordigde natiën. Want al is er maar één persoon uit een land, zooals

[p. 301]

dezen cursus uit Cuba, Rumenië, Griekenland, Oostenrijk en Rusland, dan moet hij met zijn vlag en zijn volkslied bij alle gelegenheden zijn vaderland hoog houden. -

Komt een gouverneur der provincie, zooals dezen zomer, Nääs bezoeken, met de kleurige vlaggen wordt hij verwelkomd en later vaarwel gezegd. Bieden de buitenlanders den Zweden een feest aan als dank voor hun gastvrijheid, de wuivende vlaggen en het zingen der volksliederen verhoogen de vreugde. Wordt op 31 Augustus Koninginnedag gevierd, het is de vlag, waarom allen zich 's morgens scharen, om na de hartelijke toespraak van den Directeur ‘Wilhelmus’ te zingen. Gaan allen op een rustigen Zondag kransen brengen op het graf van den stichter, het zijn de vlaggen, die statig driemaal boven den steen neer en weer op gaan, als hulde aan den man, die zijn beste krachten aan het tot stand brengen dezer inrichting wijdde, en er later zijn landgoed en zijn vermogen aan naliet. En stoomt ge met het bootje van Nääs weg om naar uw vaderland terug te keeren, boven de wuivende menigte op den steiger is het uw vlag, die u een goede reis toeroept.

Wat moet het die vijftig Fransche professoren en schoolautoriteiten met hunne dames, die de sloydinrichtingen dezen zomer kwamen bezichtigen, niet verrast hebben, toen ze uit het bootje stappend hun driekleur naast de Zweedsche vlag zagen wapperen en ontvangen werden met de Marseillaise. (al was de Fransche uitspraak van het internationale gezelschap verre van schoon!) En al konden de meesten de woorden, die één der Franschen sprak na de vertooning der Zweedsche volksdansen, niet verstaan, begrijpen kon ieder, dat hij opgetogen zijn dank uitsprak voor de hartelijke ontvangst hem en zijn metgezellen door Directeur en cursisten bereid.

Terwijl overdag flink gewerkt wordt (de 107 sloydcursisten maakten in 6 weken ongeveer 1690 modellen) zijn 's avonds de spelen in vollen gang. Het is een lust om op dat groote grasveld te springen en te dansen tot de ondergaande zon het meer, bosschen en de velden met een rossen gloed kleurt en het tijd is, om in optocht, begeleid door den onvermoeiden harmonicaspeler naar de eetzaal te gaan, waar dan ondertusschen de tweede post ligt uitgestald.

Het oogenblik, waarop 's morgens het kleine livreiknechtje van Nääs de post in de sloydzaal brengt, wordt door velen met ongeduld verwacht. Op het geroep van: post! laten allen, op enkele bijzonder ijverigen na, dan ook hun model in den steek om een nauwen kring te maken rond den Engelschen leeraar, die de heele bezending in ontvangst neemt en de adressen zal afroepen. En al spreekt hij den naam ook nog zoo slecht uit, (want Engelschen zijn nu eenmaal niet vlug in het aanleeren van vreemde woorden), dadelijk grijpt een begeerige hand naar den brief, die gewoonlijk goede tijding, maar helaas ook hier soms zulke droeve berichten bevat. Tot twee maal toe gedurende die zes weken bracht de vroolijke postjongen tusschen al die groeten van heinde en verre in zijn grooten tasch de doodstijding mee van een der ouders van een cursist. En na al de vroolijkheid komen de gedachten aan ernstiger dingen boven.

Trouwens de laatste dagen vermindert de vreugde wel wat, want hoewel velen verlangend de dagen aftellen, waarna ze weer in hun vaderland terug zullen zijn, veel meerderen denken met weemoed aan het scheiden van dit plekje, dat hun zoo lief is geworden.

En als bij de sluitingsplechtigheid in het kasteel, nadat het koor een afscheidslied heeft gezongen, de Directeur aangedaan in zulke hartelijke woorden aan allen zijne beste wenschen voor hun verdere leven meegeeft, dan voelen allen, dat het hem spijt, weer van dezen cursus te scheiden.

Voor de meesten nog slechts enkele uren en ze staan op de witte landingsbrug, waar onder het zingen van allerlei liederen zoo menige hand hartelijk gedrukt wordt, zoo menig ‘goede reis’ of ‘tot weerziens’ wordt uitgesproken. Nog éénmaal wordt het volkslied gezongen en het bootje gaat van wal. Een ‘trefaldet Svensk hurra’ en de drie lange ‘britisch cheers’ is het laatste wat de wuivende menigte U toeroept en wat nog telkens van uit de op het meer varende bootjes en door de verder langs den oever verzamelde troepjes herhaald wordt. En stoomt ge ten slotte zijn op een heuvel gelegen woning voorbij, dan brengt de Directeur, als hij te moe was, om op den steiger U de hand te komen drukken, U van zijn balcon een laatsten groet en wuift en wuift tot de boot den hoek van het meer omgaat en Nääs uit het gezicht verdwdjnt.

A.A.