De Hollandsche Lelie. Jaargang 20

Causerie uit Den Haag.

Dit prachtig herfstweer - toegiftje op een zomer dien zelfs de meest verstokte pruttelaar geen ‘groen geverfde winter’ kon noemen - zoo érgens zeker naar eisch gewaardeerd in onze stad van vele wandelingen en vele tot-wandelen-steeds-bereide renteniers.

Bosch en Scheveningsche Boschjes zijn 's middags bijna te druk bezocht, voor wie echt buiten wil zijn.

Het strand wordt nu òf verrukkelijk òf intens treurig gevonden: verrukkelijk is Scheveningen in dezen tijd voor wie willen genieten van de zeelucht, van de altijd wisselende, grootsche zee; weemoedig stemt dat stille strand hen, die den heelen zomer daar zaten te midden van een drom met menschen volgepropte badstoelen, de mama's genietend voor hun ‘pootje badend’ kroost, of zelven zich aan dat kinderlijk vermaak overgevend (op warme dagen zag men niet zelden dikke ‘moesen’, schoenen en kousen in de hand, het toilet op voetbaden ingericht, zegevierend door de branding stappen) de dochters toetend, babbelend of flirtend.

Laatstgenoemd amusement valt vooral in

[p. 269]

den smaak van de opgroeiende jeugd, van hen die nog bezig zijn nuttige kundigheden te verzamelen, en wien de weidzomersche zes weken gegeven zijn om te rusten op hun lauweren... als zij die behaald hebben, en anders rusten zij tòch. Half Juli tot September! In die zalige periode wemelt het in Kurzaal en aan strand van kadetten en adelborsten en - tot groot genoegen dier aanstaande helden te land of te water - ook van aardige jonge meisjes: bakvischjes die bijna alles weten wat een jonge dame met een gesoigneerde éducatie moet weten, meisjes die nog maar één half jaar op ‘die akelige schoolbanken’ behoeven te zitten.

Nù zitten zij op dat gehate plekje, nog droomend van het zomerseizoen; van dat gezellig middag-flaneeren op het strand; en vooral van die avond-Kurhausgangen: eerst luisteren naar de muziek - daar moet men doorheen - maar dan, in de pauze, dat parade loopen op het terras en... nog even, gauw, een dansje, in de conversatiezaal, bij de piano! Genoeg om een heelen winter over na te denken en te praten.

Maar ook onder de niet-meer-piepjonge Haagsche schoonen zijn er velen, vaste Kurhausklanten die nu een zwaren tijd doormaken: nog acht lange maanden eer die heerlijke Kurzaal zich weer ontsluit voor deze, om met Borel te spreken ‘Haagsche damemeisjes, die het Kurhaus als haar tweede huis beschouwen.’ Wat moet het voor háár zijn dat gebouw, anders zoo vol ‘vreugde-om-te-leven,’ nu gesloten te zien, zwijgend en donker, somber, ernstig! Mijne pen weigert het te beschrijven; ouwerwetsche romanstijl waarbij die overgevoelig weerbarstige pen den auteur veel moeite, den lezers veel verveling bespaarde.

Seinpost is in het afgeloopen seizoen gesloten gebleven: de eischen van verbouwing ter voorkoming van brandgevaar, werden zoo hoog, dat men vreesde de exploitatiekosten niet te zullen goedmaken. Recht jammer zou het zijn als dit werkelijk mooie gebouw later gesloopt werd. Toch is dat te vreezen.

Het naar mijn opvatting nièt-mooie, nieuwe, kolossale Palace Hotel was, naar men zegt, dit jaar niet zoo druk bezocht als in het vorig seizoen. Waarschijnlijk zijn de moeielijke tijden in Oost-Europa van invloed geweest op de reisplannen van allerlei rijke Russen, Hongaren enz. Geen andere dan zùlke Kurgäste kunnen zich een verblijf in het Palace Hotel permitteeren; ‘dubbel overgehaald, peperduur’ luiden eenstemmig de berichten; over de kwaliteit van diner enz., zijn de opinies meer verdeeld; maar het verschil van meeningen op dat punt, laat zich eenvoudig verklaren uit den persoon die in dit of dat seizoen den scepter zwaait... in de keuken. Naar het schijnt heeft de Maatschappij Zeebad Scheveningen de hand gelegd op één kookgenie die alle kunstenaars in dat vak overtreft. Sedert nu àlle Scheveningsche hôtels aan genoemde maatschappij hooren, fungeert deze Vatel beurt om beurt in de verschillende logementen, het ééne seizoen wordt het Palace Hotel, het andere de Galeries hem tot plaats zijner werkzaamheid aangewezen, den éénen zomer wordt den gasten van Hotel Garni, den anderen aan de bezoekers van Kurhaus dit unicum gegund, enz. enz. De habitués en Feinschmecker zorgen natuurlijk te weten te komen waar deze specialiteit verblijf houdt, en richten hun eet- of logeerplannen daarnaar in; de met deze inrichting onbekenden, moeten afwachten wat het lot in deze over hen beschoren heeft.

In het volgend seizoen krijgt het Philharmonisch orkest, en dus het Kurhaus een nieuwen dirigent. Het publiek nam den laatsten avond van September een warm - het Kurhaus publiek is warm - afscheid van Scharrer, die hier drie seizoenen als dirigent optrad. De nieuwe leider zagen wij al drie avonden ‘aan het werk.’ Van wat ik hoorde apprecieerde ik zijn verdiensten het meest in een Liszt-werk; Beethoven leek mij van hem, in 't groot genomen, te beweeglijk, te sterk gekleurd.

Overigens een knappe bol die alles uit het hoofd dirigeerde (een ongelooflijk zware opgaaf, die vele jonge dirigenten zich zelven geven) en... een knap uiterlijk, een factor die meetelt voor succes in een Kurzaal, maar die niet zonder gevaar is voor de zomergemoedrust van vele Haagschen; bij een dagelijksche gang naar die plaats, zoekt en vindt men natuurlijk emoties die door de dagelijksche aanschouwing van een goed gebouwd figuur al licht een dweperig-verliefd tintje krijgen. En zoo zal, wie weet! dr. Kunewald misschien een mededinger worden van Witek, den concertmeester, eerste der violen, nu al gedurende verscheiden seizoenen het enfant chéri van het Kurhaus-publiek.

Bij het korte bezoek van de koninklijke familie aan de hofstad, konden wij met eigen oogen zien, dat de reputatie der Teck's, bekend om hun uiterlijk schoon, niet geüsurpeerd

[p. 270]

is. Deze hertooglijke familie, aan het trotsche Engelsche hof zeer gezien, heeft, misschien oòk dank zij het bekende knap uiterlijk, altijd bijzonder goede huwelijken gedaan. Hier zagen wij dat paar als gasten van de Koningin-Moeder, met Koningin en Prins Hendrik afstappend aan den koninklijken bazaar; naar 't schijnt moeten alle gasten van het hof gelooven aan dit bezoek, waarbij ik voor mij altijd een indruk krijg van veel interessants, maar vooral van véél, véél, en nog eens véél.

Bij de plechtige opening der Staten Generaal werd dit jaar voor 't eerst de gouden koets gebruikt. Verder was het de gewone optocht met ‘gaande een lakei naast elk portier’ en waarbij de hofcourier te paard in vuurrood door de van heinde en verre gekomen provincialen, altijd wordt aangezien voor ‘een heele hooge,’ blijkbaar tot genoegen van dit gewichtig personaadje.

Bij dezen tocht van Koningin en Prins, heeft ieder die de gouden koets zag met een lichte gedaante er in, duidelijk opgemerkt dat de Koningin er bijzonder goed en opgewekt uitzag. Laten wij aannemen dat er menschen zijn met een fenomenaal scherpen blik, en hopen dat die bevoorrechtten juist gezien hebben. Ik moet bekennen tevreden te zijn geweest met bij 't voorbijgaan der beroemde koets-huwelijkscadeau, te kunnen constateeren dat de Koningin een licht geel toilet aan had, waarbij een toque met hooge aigrette, alles wit en heel licht geel. Het totaal der vluchtige verschijning maakte een fijn gedistingeerden, jongen indruk.

't Is een zomer-uit-duizend geweest voor de mode van transparant-stoffen, in dagelijksche taal zeer oneerbiedig ‘kiekeboe’ genoemd. Door enkele dames werd in de allerwarmste dagen deze mode zeer ver doorgevoerd, zóó ver soms dat de geheele schouders slechts met een doorzichtig waas bedekt waren. 't Lijkt er heusch naar of de heel jonge meisjes weer tot de bloote-halzen dracht zullen komen. Nù zou dit ons nog vreemd, ongepast zelfs lijken; maar er is niets ter wereld waaraan men niet went... in modezaken, en zoo zal misschien een volgend geslacht het tegenwoordige uitlachen om die hoog, stijf ingepakte halzen en om de domheid van daardoor dat lichaamsdeel leelijk gemaakt te hebben, een verwijt waarvan wij, gesteld wij dan nog leven, de gegrondheid niet zullen ontkennen. In elk geval heeft deze doorzichtigheids- en halve-mouwen mode het voordeel van de jeugd te harden tegen de weerswisselingen die gewoonlijk plaats hebben met een snelheid waarvan menig tooneeldirecteur voor zijn décoraties jaloersch kan wezen en waartegen wij bestand moeten zijn.

X.