De Hollandsche Lelie. Jaargang 20

Brief uit Londen.

Men zou geneigd zijn te denken, dat er niets interessants over Londen te schrijven zou zijn, in deze vacantiemaand, want men hoort over niets, dan over holidays praten. Ja, wie krijgt zijn holiday niet! Alles staat er door stil, het gewone werkleven is in de war, op ieder kantoor zijn een paar handen en hoofden minder aan 't werk. De kinderen gaan in grooten getale. 20.000 kleinen werden uitgezonden half Juli en op 9 Augustus gingen er weer 20.000 kleinen juichend naar de zee! Het enorme ‘Holiday-Funds’ doet dit prachtige werk, waarvoor duizenden ponden noodig zijn - en toestroomen. En toch, altijd blijven er nog bleeke gezichtjes te veel over in Londen, die niet bereikt worden, en die de maand Augustus, de warme maand zoo goed en kwaad als 't gaat, doorbrengen. Heerlijk, als die bleekneuzen dan wonen in de buurt van ‘Passmore Edward Settlement’ waar Mrs. Humphrey Ward haar ‘vacantion school’ voor eenige honderde kinderen jaar in, jaar uit houdt. Nuttige, aangename bezigheid - en vriendelijke woorden, tuin-spel, en sprookjes - genot - alles kunnen ze krijgen - om niet! Als ze maar willen komen!

En welk een groote onderscheiding voor Mrs. Humphrey Ward, dat er over gedacht wordt in de nieuwe, zoo druk-besproken Education-Bill, eene aparte ‘clause’ in te lasschen, betreffende de noodzakelijkheid van ‘vacationschools’, en dat die clause naar de ingenieuse vrouw ‘the Mary Ward clause’ zal heeten.

Het sociale goede werk van deze begaafde vrouw zal niet licht onderschat worden. Jammer, dat er ook zooveel geld verspild wordt in deze maand. Het heele jaar sparen o.a. de mijnarbeiders in Wales en andere gedeelten van Engeland - waarom - om eens rustig op adem te komen, en nieuwe werklust en levenslust op te doen?

Misschien was dit wel in 't begin de aanleiding voor hun sparen maar, naar men mij vertelt, worden nu honderde ponden verdaan in enkele dagen, in Blackpool en op andere Holiday plaatsen. Echt verdaan. Wat is het toch zonde en jammer, dat de zoo noodige vacantie inplaats van verfrisschend en opheffend - démoraliseerend werkt.

En hoevelen campeeren niet in d' open lucht, b.v. de leden van veel afdeelingen van de Young Men Christian Association, die in grooten getale naar het eiland Wight gaan. Alleraardigst, die holiday!

Onlangs kwam ik nog voorbij een der hoofdkwartieren van deze association, en ik werd verrast door de vele aanplakbilletten.

Nu zult ge wel denken, wat is er nu voor bizonders in een aanplakbillet! Die zien we in Londen maar veel te veel, om duizelig van te worden. Neen maar deze plakkaten

[p. 167]

betroffen onze jonge meisjes in den vreemde, en wat er voor jonge meisjes in den vreemde gedaan wordt, heeft wel héel héel veel sympathie noodig. Daar was bijvoorbeeld een aankondiging aan meisjes die fiets-reden, om de Zaterdagmiddag-tochtjes mee te maken. Eenvoudig behoefden ze zich maar te vervoegen op het bepaalde uur bij dit afdeelingsgebouw, of ze bekenden ja of neen, onder de leden hadden. En nu kunt ge u er wel indenken, welk een vervulling het voor een meisje is, dat b.v. op een kantoor in de city werkt, en geen vrienden heeft, alleen een zeer goedkoop boardinghouse of misschien



een kamer, waar ze zelf kokselt, om zoo'n vrije middag onder jonge meisjes eens mee uit te mogen. Het hoúdt menige zwakke zuster op het goede pad. Dat was niet het eenige wat er mij trof - maar allerlei goede raadgevingen en hulp werd er aangeboden. In dat gebouw was zelfs een kantoor waar de meisjes informaties konden inwinnen over betrekkingen en diensten, enz. enz. In de hall lag overvloed van goede lectuur, en zulke gezonde pittige spreuken moesten hen wel in 't oog vallen, om niet gauw weer vergeten te worden. Eén ervan kon ik niet nalaten zelf mee naar huis te nemen:

Don't tell me of luck for it's judgement and pluck

And a courage that never will shirk;

To give your mind to it, and know how to do it

And put all your heart in your work.

Ik ging het enorme gebouw eens door, en zag heel wat kantoren voor Fransche meisjes, Duitsche meisjes, en voor allerhande goede afdeelingen, allen betrekking hebbende op onze jonge meisjes en jonge mannen. En men behoeft volstrekt niet met de godsdienstige richting van deze instellingen te sympathiseeren, om van harte de sociale bemoeiingen van de ijverige besturen toe te juichen.

In Tunbridge Wells zijn ook nu enorm veel Londenaars. Het ‘Spa van South-England’ doet waarlijk al weer meer en meer denken aan de tijden toen Tunbridge Wells a ‘fashionable’ place was voor de adel. In de Virgininas van Thackeray b.v. lees je voortdurend hoe Harry met zijn tante ‘Madame Bernstein’ door Tunbridge Wells wandelt en er met alle hooge lords en ladies kennis maakt, niet het minst aan speeltafel en in danszaal. Hoe Dr. Johnson er wordt aangewezen, en er zijn uren, die niet aan studie waren gewijd, doorbracht.

Het is dan ook een magnifique natuur in Tunbridge Wells, meermalen deed het ons aan Schotland denken, die uitgestrekte heidevelden, die oude rotsformaties en die heuvelachtige terreinen.

En de heerlijke buitens die er zijn! Tuinen als bosschen zoo verrukkelijk schoon, met groote wilde gedeelten er in gelaten, hoog en laag, varenbedden onder oude eiken - meer dan heerlijk.

En de tijd zal wel niet ver af zijn, dat het zijn oude reputatie van ‘the most fashionable place’ buiten en toch onder 't bereik van Londen, terug wint. Hoe verrast was

[p. 168]

ik, in een raam-uitstalling op eens te ontdekken een oude afbeelding van ‘Ye Pantiles ìn 1748.’ Een gedeelte van Tunbridge Wells dat aan een boulevard doet denken, waar vroeger en ook nu nog de groote aantrekking voor de chic van 't plaatsje was. Daar is ook nog de bron, waardoor het ‘the Spa’ van Engeland werd genoemd, en waar men de ‘waters’ ging drinken na de Londonseason.

Dr. Johnson wandelt er ook, zooals ge ziet. Ik doe dat plaatje er bij, omdat het zoo alleraardigst historisch is. Het is wel heel fijn de naam-teekeningen, maar misschien komt het toch wel vrij goed hier afgedrukt.

Ook doe ik hierbij, een allermerkwaardigste



rotsformatie, die aan een sphinx doet denken. Dat het maar een uur per sneltrein of per auto van Londen is verwijderd, is dubbel gemakkelijk voor de heeren, die toch in den morgen naar hun werk moeten, maar die dan toch voor de Week-End op hun heerlijke buitens kunnen uitrusten in de schaduw van prachtige boomen. Wat men er dan ook veel motorcars ziet! Zijn de elegante paarden veroordeeld in de stal te blijven?

Een feit was het, dat Hydepark dit jaar veel leeger was dan veel vorige jaren, doordat de motors er van 4 tot 7 niet mochten rijden. Nu ze zijn dan ook heerlijk gemakkelijk, en met een goede bekwame chauffeur en eene first-clas car lang niet zoo gevaarlijk als men zou denken. De rem werkt onmiddelijk bij een goede car, en daar hangt veel van af.

Hoe eigenaardig doet het aan zoo van al dat moderne van 't Londensche leven - opeens binnen te gaan in ‘Ye old Cheshire Cheese’. Ik zag heden deze oude ‘inn’ waar zooveel beroemde mannen elkander indertijd ontmoetten. Een nauwe ingang, bijna niet op te merken in Fleetstreet, tegenover de ‘Daily News’ offices. De restauratiezalen nog geheel in den ouden stijl, houten vloer met fijn zand bestrooid, houten banken met leuningen om op te zitten, als in een beignetkraam, de oude Goudsche pijpen nog op den schoorsteenmantel. Het geschilderd portret van Dr. Johnson boven zijn geliefkoosde plaats in 't hoekje. De pullen, alles nog in den ouden stijl. Een kleine onoogelijke keuken, en nauwe trap, maar dezelfde goede ‘pie’ nog als vroeger. Je moet eens rustig je verdiepen in die dagen, als je daar op de pudding of pie zit te wachten. Hier dus zaten Goldsmith en Dr. Johnson. Hun geest, hun humor schijnt er nog te leven, hun persoon nog te dwalen. Als Goldsmith in financieele zorgen zat - bemoedigde hem weer de optimiste vriend, die ééns hem zóo metterdaad hielp en zijn ‘Vicar of Wakefield’ wist te doen aannemen bij den uitgever, zoodat hij zijn ‘landlady’ weer tevreden kon stellen.

En de beroemde literaryclub waarvan

[p. 169]

Johnson, (Goldsmith, James Boswell, Sir Joshua Reynold en Edmund Burke lid waren, kwam hier samen.

Amerikanen komen dag aan dag in grooten getale om op ‘Johnson's seat’ te zitten. En enorme sommen werden er nog onlangs geboden voor deze ‘inn’ en toen er maar een flauw gerucht van mogelijke verkoop aan de Londenaars ter oore kwam - stonden de couranten vol artikelen van verontwaardiging. En het bleek een valsch gerucht te zijn!

Ik vroeg om het visitorsbook en zag allergeestigste bijschriften, meest van Amerikanen.

Een paar korte, eenvoudige regels schreef k over. Eén luidde:

2. - Dr. Johnson reading the MS. of ‘The Vicar of Wakefield.
Goldsmith, pressed by his landlady and the Sheriffs officer, sends round to Dr. Johnson, who calls on Goldsmith, and inspects the Manuscript of ‘The Vicar of Wakefield,’ which he sells for Goldsmith, and so gets him out of that difficulty. - See ‘Life of Goldsmith.’

Well, old Cheshire, we are glad to have been here,
And to have dined well in the shade of old Samuel.

Een andere:

Two hundred years ago where I now sit

The greatest eloquence and wit

Were served at meals by Johnson and Goldsmith.

En:

In Dr. Johnson's place I sit

Eating toast and reading tit-bit

How I wish, I had the Dr.'s wit!

Een aardige woordspeling was:

I was ordered here for change and rest

The waiters had the change and the landlord the rest.

Hier is ‘change’ natuurlijk genomen in de beteekenis van kleingeld en rest, in de meening van ‘'t overige’.

Het was een snik-heete middag in Augustus toen we uit de oude tavern kwamen, in de volle Fleetstreet, en een genot en verademing was het op de penny-boats te gaan, die van pier tot pier varen, en eenvoudig volgepropt met dagjes-menschen waren. Het was vooral ook de gedachte van de County Council om deze booten van Kew tot Greenwich te laten varen, opdat de werklui van de open frissche lucht zouden kunnen genieten, na een lange werkdag in heete fabriek- en kantooratmosfeer. Er wordt dan ook druk gebruik van gemaakt in deze hitte.

In deze hitte - ja, en niettegenstaande de brandende zonnestralen begint het er in de parken al min of meer herfstig uit te zien. Verschroeid zijn de grasvelden en Hydepark is alleen nog maar mooi om en bij de slingerende serpentine. De winkels stallen de vilthoeden al eenigen tijd uit! Alsof we niet spoedig genoeg in mist en regen zullen zitten. Geen nood - lokt de zomer tot buitenspelen, bij 't knappend haardvuurtje zeggen we: Home, sweat home!

H.B. DE LA FAILLE.

London, 24 Aug.

P.S. Juist gisteren zag ik in de Daily News een oproeping tot hulp voor een ‘holiday-funds’ voor.... ‘factory-girls’. En waarlijk, het is wonderlijk, dat deze meisjes nog niet eerder de attentie hebben getrokken. Is er vreeselijker, geestdoodender arbeid denkbaar... en dan in deze ondragelijke hitte. Laat ze naar buiten gaan...!