De Hollandsche Lelie. Jaargang 17

Nuttigheids-Apostelen. Dames-Vertaalsters.

Geachte Redactrice,

In mijn Antwoord op uw Noodkreet wees ik er onlangs op, dat in den laatsten tijd vele dames, om zich nuttig te maken, om wat te doen te hebben, met of zonder hoop op geldelijk voordeel, zich wijden aan vertaalwerk, alhoewel daarmede de markt al overvoerd is, en zij dikwerf de vreemde taal niet voldoende machtig zijn om daaruit juist, zuiver en begrijpelijk in het Hollandsch te vertalen.

Daarvan vind ik nu weder een bewijs, dat ik gaarne onder de aandacht wilde brengen van uwe abonnés, in het vóór mij liggend, pas verschenen boek: ‘Uit een kleine Garnizoensplaats,’ door Luitenant Bilse. Uit het Duitsch, door Annie Honcoop, Heusden, L.J. Veerman, 1904.

Annie Honcoop, laat ik beginnen met het te erkennen, is de Hollandsche taal vrij wel meester, en haar stijl en woordvoeging zijn over het algemeen goed.

Maar, waar zij in conflict komt met het Duitsche taaleigen, dus met z.g. germanismen, maar vooral met eigenaardig militaire uitdrukkingen, als natuurlijk in een zuiver militair werk als dit van Luitenant Bilse veelvuldig voorkomen, daar maakt zij zich dikwerf schuldig aan meestal geheel onjuiste, soms onbegrijpelijke, enkele malen waarlijk belachelijke uitdrukkingen.

Nu kan men wel zeggen, dat eene dame niet juist bekend kan of behoeft te zijn met z.g. militaire uitdrukkingen, maar daarop antwoord ik dan, dat wanneer iemand, dame of heer, een werk uit het Duitsch, zoo als nu, in het Hollandsch gaat vertalen, zij of hij dan ook maar het Duitsch voldoende machtig moet zijn, om den inhoud van het oorspronkelijke juist en verstaanbaar in het Hollandsch te vertolken, en zich, waar men stuit op niet geheel begrijpelijke uitdrukkingen in het oorspronkelijke, door deskundigen kan doen voorlichten, alvorens de vertaling in druk te geven.

Reeds bij de lezing van de eerste 25 pagina's stootte ik op de navolgende slechte vertalingen:

pag 7 ‘dan speelde hij oorlog met zijn negenjarigen zoon.’

De vertaalster heeft blijkbaar niet geweten, dat ook in het Nederlandsche leger het ‘krijgsspel’ wordt beoefend, wat nog heel iets anders is als oorlog spelen.

pag 9 ‘ten einde den kelder met enkele oude jaargangen te vullen.’

Oude jaargangen, van tijdschriften a.a. behooren niet te huis in een kelder; wel oude merken wijn, die dan ook hier worden bedoeld.

pag. 12 ‘Wat, erwten gelukken niet?’

Blijkbaar staat er in het Duitsch ‘gelingen’ dat echter in dezen zin niet door gelukken had mogen worden vertaald.

pag. 15 ‘men wenschte zich wederkeerig toe.’

een tastbaar Duitsche, maar geen Hollandsche uitdrukking.

pag. 16 ‘Ik heb hem een prachtige conduitelijst geschreven.’

idem.

pag. 18. ‘ik laat alles aan mijn neus voorbijgaan.’

idem.

pag. 23 ‘dan stopt hij hem drie dagen in

[p. 675]

de doos, en denkt dan nog dat hij ontzettend snedig is.’

Snedigheid, gevatheid is er natuurlijk in 't geheel niet aan bij dat in de doos stoppen. Annie Honcoop had zich behooren te doen voorlichten, dat het Duitsche ‘schneidig’ in het Hollandsch had moeten worden vertolkt met kranig, flink, ferm, a.a. -

En nu verder gaande, en om niet te veel plaatsruimte in te nemen, wijs ik verder alleen nog op de onderstaande slechte vertalingen.

pag. 30 ‘anders zal ik U eens bij den Overste melden’ - zuiver germanisme.

pag. 35 ‘Ik heb U hierheen bevolen.’ Idem.

pag. 36 ‘eene dame wier man van ons regiment is.’ Idem.

pag. 44 ‘in de leeszaal vulden ordonnance officieren de al te dikwijls geledigde glazen.’ Natuurlijk moet dit zijn officiers-ordonnansen.

pag. 73 ‘de woning op de eerste verdieping was zoo smaakvol ingericht, dat men op het eerste gezicht zoude meenen, dat een der opperste tienduizend hier zijne tenten had opgeslagen.’

Nu vraag ik toch in gemoede, of ooit iemand in zuiver Hollandsch heeft hooren spreken van ‘een der opperste tienduizend’? Waarom heeft de vertaalster niet eenvoudig het ‘upper ten’ dat in het origineel meermalen voorkomt onvertaald gelaten? Die kunstterm had een ieder dadelijk begrepen, beter dan haar vertaling met opperste tien duizend.

Voorts: ‘de afbeeldingen van twee paarden in olieverf’ voor:

de afbeelding in olieverf van twee paarden.

pag. 76 ‘Both, die als wachtmeester in het eerste reserve escadron was gecommandeerd’, moet zijn: ingedeeld.

pag. 112 ‘Schmitz echter haalde uit, en’.... trakteerde op bier, wijn of champagne? Neen om den drommel niet, en.... ‘gaf den wachtmeester een geduchten slag om de ooren!’

Sakkerloot! dat zal dan dien wachtmeester akelig zijn tegenvallen!

pag. 115 Om vier uur stonden de ordonnance officieren in ‘zwarte kellnerpakken’.

Ik denk dat heusche ordonnance officieren daarvoor feestelijk zullen hebben bedankt, zoowel in het Hollandsche als in het Duitsche leger.

pag. 117 ‘Ook Mevrouw Leimann was, als vierlandsche boerin, zeer begeerenswaardig.’

Nu wil ik, alhoewel ik niet de eer heb Mevrouw Leimann persoonlijk te kennen, gaarne aannemen dat die dame bijzonder begeerenswaardig was, maar ik verklaar dadelijk ‘griffermeerd’ te zijn als ik snap wat eene ‘vierlandsche’ boerin nu eigenlijk is.

pag. 118. ‘terwijl ze aller aandacht op haar halsuitsnijding vestigde.’ Dàt vind ik nu een erg lugubere aardigheid.

pag. 141 ‘de aanstichter van een groote schandaalgeschiedenis.’

Aanstichter is bepaald geen zuiver Hollandsch woord.

En zoo zoude ik kunnen voortgaan, maar zal het hierbij laten, mij vleiende met de aangehaalde voorbeelden te hebben aangetoond, dat niet iedere dame zich maar aan het vertalen moet zetten, en tevens, dat Annie Honcoop, bij een eventueele tweede uitgave van hare vertaling van mijne wenken zal willen gebruik maken. -

L.C. VAN VLEUTEN.

Den Haag, Maart 1904.