De Hollandsche Lelie. Jaargang 17

Brief uit Berlijn.

Berlijn Febr. 1904.

‘Das Gross-Stadtleben bietet Einem immer etwas neues!’ Gepasseerden winter was het Isadora Duncan die de balletdanskunst wilde, hervormen, nu komt een zangeres op het tapijt, hare liederen voordragend in een nieuwe fantastische omgeving.

Béatrice Méko trad eerst in het Künstlerhaus op voor een geïnviteerd publiek en nu geeft zij liederavonden tegen heffing van entrée.

Wij zijn gewend een chanteuse te zien staan op een podium naast een vleugel, waarvoor de begeleider heeft plaats genomen. Zij is in avondtoilet gekleed, hare geheele omgeving is kaal en koud; het publiek luistert naar haar lied, haar stem, haar voordracht, critiseert sterk, maar geeft weinig acht op hetgeen het lied voor uitwerking kon hebben.

Verschillende kunstenaars kwamen op de gedachte de liederavonden te herscheppen en waren het daarbij geheel en al eens met Richard Wagner, die eischte dat een lied met muziek en decoratief één moest zijn, om het geheel tot zijn recht te doen komen en het publiek te verplaatsten in de gedachten van den dichter. Het oog der kunstvrienden was gevallen op Béatrice Méko, een Duitsch Amerikaansche van geboorte, die na volbrachte studie te Berlijn en te Dresden, eenige jaren in Italië doorbracht en aldaar de beelden en schilderijen der oude meesters bestudeerde, wat standen en houdingen betrof.

Het idée der kunstenaars is meer warmte en gloed in de uitvoering te brengen door toepasselijk decoratief en kostumes. De verschijning van Béatrice Méko o.a. als straatzangeres in von Ficlitz' lied der Ghawaze was zeer imponeerend. Zij staat in haar geel satijn gewaad bezaaid met valsche steenen, de tamboerijn in de hand, als het toonbeeld van vergulde ellende, te midden van Oostersche pracht. Op den achtergrond een byzantijnsch paleis en verder omringd door palmen, die haar als het ware toewuiven. De geheele omgeving brengt den toeschouwer in de stemming van het lied; deze opvatting is meer zinnenstreelend, spreekt meer tot iemand dan een zangeres te midden van een koude entourage. De kunstenaarswereld heeft aan het publiek getoond, hoe volgens de kunst in het vervolg het lied moet worden ten gehoore gebracht; het is moeilijk om een geschikt persoon te vinden, die alles in zich vereenigt, een mooie stem, gracieuse houding en elegante verschijning.

De stem van Béatrice Méko is niet uitstekend, weinig stembuiging, eenigszins eentonig en dit is zeer jammer, daar de nieuwe wijze van liederen voordragen stellig nog meer zou pakken, wanneer een zangeres met een bepaald melodieuze mooie stem in haar schoenen stond. De toekomst zal leeren of het publiek deze metamorphose gaarne ziet.

Wat nu Isadora Duncan betreft, zij heeft dit seizoen weer enorm succes gehad met haar dansen, volgens schilderijen, zooals sommigen het noemen. Als noviteit bracht zij uit Griekenland een koor van Grieksche jongens mee, die haar in plaats van het orkest zouden begeleiden bij de uitvoering van haar dans, die toepasselijk was bij het eerste koor der Danaïden, de dochters van Danaos, uit het gedicht De om hulp smeekenden van Aeschylus. Dit koor bestaat uit jongens, die altijd buiten gezongen hebben; zij zijn weinig geschoold en hebben zeer harde stemmen. Deze opvoering had niet het effect, dat Isadora verwacht had; zij oogstte veel meer bijval met haar dansen onder begeleiding van het orkest. Haar optreden en dansen is geheel verschillend van dat der theater-spring-princessen. Zij draagt een lang gedrapeerd gazen gewaad, bloote voeten en beenen tot aan de dijen zichtbaar, doch haar bewegingen zijn zoo gracieus en in harmonie met het geheel, dat men totaal onder de betoovering van haar keurig uitgevoerde gestes komt en geen moment een gevoel van onkuischheid heeft.

Isadora's grootste wensch is een school te stichten om kinderen op te leiden in haar gedachte van balletdansen.

Daarover en om haar idées te vertellen hoe zij er toe gekomen is, deze wijze van dansen der toekomst in te voeren, houdt zij lezingen, opgehelderd door lichtbeelden. Zij deelt o.a. mede, dat de eerste vereischte is, dat een leerling goed gymnastiek kent; is hij lenig in de bewegingen van het lichaam, dan kost

[p. 628]

het minder moeite om gloed en warmte, ja de geheele ziel, in de dansmotieven te leggen. Isadora is er op gekomen als kind, dat de danskunst veranderd moet worden. Haar vader, professor te San Francisco, had boven zijn bureau een gravure hangen naar Boticelli's schilderij, Primavera; de dansende figuren op deze plaat ontwikkelden haar idée van métamorphose en door het zien van vele oude Egyptische en Grieksche voorstellingen van dansende personen op vazen, muurschilderingen enz., werd haar geest meer naar deze richting getrokken. Isadora toonde op één van haar lichtbeelden, een reeks dansende figuren, hoe zij, door de verschillende standen te zamen te voegen, één dans had gevormd. Zij deed iedere beweging en houding van het lichtbeeld nauwkeurig na en zoo kwam men tot de conclusie dat er heel wat studie noodig is voordat een dans in elkaar zit, die zoo gemakkelijk lijkt, wanneer men Isadora ziet dansen. Zij meende, dat eerst na een tiental jaren, de resultaten van haar onderwijs zouden kunnen worden geconstateerd en hoopte zeer, dat de nieuwe school tot stand zou komen. Grond was aanwezig, maar nu het noodige geld voor den bouw! Als iedereen die haar gezien heeft een steentje bijdraagt, dan is het gebouw stellig spoedig gereed.

MEA.