De Hollandsche Lelie. Jaargang 17

[p. 556]

Mijn zestigste verjaardag.
Naar Carmen Sylva.
Vertaald door Snowa.

Deze begon 's nachts reeds.

Ik was namelijk naar een voorstelling van King Lear geweest, en zooals bij alle drama's van Shakespeare, is het laatste gedeelte het mooist.

Daar hier in Bukarest de voorstelling om 9 uur begint, was deze pas om 1 uur geeindigd. Doodmoe van den overweldigenden indruk kwam ik thuis, zonder er een oogenblik aan te denken, dat mijn verjaardag reeds begonnen was.

Toen ik de deur van mijn werkkamer wilde openen, hoorde ik mijn speeldoos spelen. Bij mijn binnenkomst was de kamer schitterend verlicht, bloemengeur stroomde mij tegen en tusschen bloemen troonden mijn poesjes, getooid met roode halsbandjes, en met feestelijke gezichtjes net alsof ze het gewicht van het oogenblik beseften.

Op de tafel lagen alle geschenken, die uit mijn vaderland gekomen waren. Mijn oogen schoten vol tranen bij de gedachte, dat mijn moeder mij nimmer meer iets zou zenden.

Zij stuurde mij altijd een kalender met een of andere levensspreuk er in.

Men had den kalender ook nu niet vergeten, maar moeders spreuk ontbrak.

Verder lagen er verscheidene handwerken en o.a. ook geborduurde pantoffeltjes van de kinderen van het Ottohuis, een inrichting

[p. 557]

voor weezen en doofstommen, die mijn moeder gesticht had ter herinnering aan mijn overleden broeder.

Ik ging van de eene aardige verrassing naar de andere, zonder de bewerkster van dit alles te zien, totdat eensklaps mijn kleine Zwitsersche van onder de tafel te voorschijn kroop, waaronder zij reeds anderhalf uur gezeten had om toch het oogenblik van mijn thuiskomst niet te verzuimen, waarop zij de speeldoos moest laten afloopen. Zij had wel gedacht, dat ik zou vergeten, dat mijn geboortedag reeds was aangebroken.

Ik wilde nu nog wat opblijven, want als ik laat thuis kom, slaap ik in mijn werkkamer op den divan, om den koning in zijn eersten slaap niet te storen, en het was dus hetzelfde wanneer ik ging slapen.

We speelden met de poesjes, en wonden de speeldoos telkens opnieuw op, om in dezelfde vroolijke stemming te blijven.

Toen ik mij eindelijk ter ruste begaf, duurde het nog geruimen tijd voor ik den slaap kon vatten, zoo opgetogen was ik over die aardige verrassing.

Anders vond ik de cadeaux uit mijn vaderland pas als ik opstond om vier of vijf uur, maar nu reeds om 1 uur. Nu, het was ook de zestigste verjaardag, dat moest iets bijzonders zijn.

Toen ik den koning 's morgens ging wekken, bedankte ik hem dadelijk voor het prachtige verjaarsgeschenk, dat eenige dagen van te voren gekomen was: n.l. een Bechstein vleugel.

Deze was ingewijd door Emil Sauer en klonk hemelsch.

Doordat ik mijn bloemen nog eens moest bewonderen, de speeldoos opwinden en met mijn poesjes spelen, die zulke vergenoegde gezichtjes zetten, kwam ik natuurlijk te laat aan het ontbijt.

Daar stond weer een geschenk op me te wachten: een schilderij van Graaf Courten, dat de koning in München voor me gekocht had. Toen hij het mij gaf zeide hij:

‘Hier geef ik je je droom!’ Het heet ‘Im Ahnensaal’ en stelt voor: op den voorgrond een helder verlichte meisjesgestalte in bal-toilet, die in gepeins verzonken staat. In het schemerdonker van de galerij achter haar, ziet men een ridder, die haar met ernstige, liefdevolle blikken aanziet. Het is een hoogst poëtisch beeld.

Nu echter zal ik mijn droom vertellen.

Op den 8^en October van het jaar 1869 droomde ik, dat ons oude slot in Neuwied aan den Rijn in brand stond. Ik liep heen en weer in de groote wapenzaal en was radeloos omdat die nu vernield zou worden.

Eensklaps kwam een ridder met een langen, donkeren baard in een zilveren harnas, en op een zwart paard gezeten, de trap oprijden. Hij hield midden in de zaal stil en terwijl hij naar mij toekwam, reikte hij mij de hand!

Ik werd erg geplaagd met mijn droom, want ik had altijd gezegd, dat ik niet wilde trouwen, en ‘vuur’ beteekent ‘bruiloft.’

Acht dagen later, op den 15^en October, was ik verloofd!

En telkens weer als ik later in Sigmaringen kwam, zag ik in mijn verbeelding mijn ridder in de wapenzaal staan.

Ik vond het een aardige attentie van den koning om mij op deze wijze aan dien wonderlijken droom te herinneren.

Intusschen stroomde het bloemen en uit alle hoeken werden vazen, kuipen en schotels te voorschijn gehaald, om ze zoo lang mogelijk frisch te houden. Mijn muziekzaal zag er uit zooals men dat in sprookjes leest.

Vroeger kon men in Bukarest niet anders krijgen, dan een armzalig ruikertje, terwijl men zich nu daarentegen in Nizza waande.

De heerlijke takkenvlier, meiklokjes en anjelieren verspreidden er hun geuren.

Er kwamen bergen telegrammen, zoodat ik ze niet alle kon openen. Van de brieven en gedichten kan ik nog niets vertellen, want er liggen zulke stapels op mij te wachten, dat ik verscheidene dagen noodig zal hebben om ze te lezen.

Op mijn verjaardag bereid ik altijd een feestje aan de kinderen en kleinkinderen van de bedienden; dit was dezen keer echter reeds eenige dagen eerder geweest, daar ik hun den beroemden elfjarigen violist en componist Florizel de Reuter wilde laten hooren. Deze knaap heeft ons allen in verrukking gebracht en aan hem dank ik het, dat ik een onvergetelijke kerstmis vierde.

Ik versierde nl. een boompje voor hem, want ik had gehoord, dat hij zoo bedroefd was geweest, omdat hij geen kerstmis zou vieren.

Verrukt wierp de kleine zich in mijn armen en omhelsde mij en o, wat was daardoor mijn moeite dubbel beloond. Daarop zette hij zich aan het orgel en fantaiseerde.

De morgen was echter nog niet voorbij.

Daarop kwam de minister en de heer Sturdza, welke laatste een wonderschoone

[p. 558]

rede tot mij hield, die mij des te meer roerde, daar ik hem reeds vijftig jaar ken.

Als meisje van 8 of 10 jaar vertoefde ik in Bonn, waar Sturdza student was en veel bij mijn ouders aan huis kwam, die belang stelden in den jongen Rumeen met zijn gloeiende vaderlandsliefde.

Verder wenschte mij het geheele huis geluk, allen gaven mij weer prachtige bloemen en tegen het tweede ontbijt kwamen de prins en ons achterneefje Carol.

De koning zeide, dat Carol mijn gezondheid eens moest drinken. Hij kreeg een kleur, werd heel verlegen en fluisterde:

‘Op uw gezondheid!’ waarop hij des te krachtiger klonk.

's Namiddags van 5-7½ had ik vergadering van een der vele vereenigingen om de armen te bedeelen. Deze vergadering was des te prettiger, daar er veel goeds te berichten was en de belangen der armen nog beter behartigd zouden worden.

Alle dames bewonderden mijn bloemen en konden zien hoe zorgvuldig ik ze verzorgde om ze zoo lang mogelijk frisch te houden.

Dit was een waardig slot voor den heerlijken dag. In tegenoverstelling van andere verjaardagen, dat het geheele huis aan mijn disch vergaderd was, aten de koning en ik dien middag alleen; ik had reeds zooveel van mijn krachten gevergd, dat ik naar rust verlangde.

In plaats echter van mij dadelijk na het eten ter ruste te begeven, hetgeen veel verstandiger zou geweest zijn, liet ik in mijn kamer opnieuw het electrische licht ontsteken en riep er alle bedienden bijeen.

Onder hen zijn ook kinderen van het Ottohuis en die moesten mijn bloemenschat en mijn pantoffeltjes bewonderen.

Toen allen vertrokken waren, opende ik nog verscheidene brieven en telegrammen, totdat ik niet meer op kon blijven en eindelijk mijn legerstede moest opzoeken.

Dit was nu mijn zestigste verjaardag geweest, waarop ik mij reeds sinds 40 jaar had verheugd.

Ik had echter nooit gedacht, dat deze mij zoo onvergetelijk gemaakt zou worden. Ik dacht toen alleen aan de stille berusting van den ouderdom, niet aan de groote liefde van een geheel leven, aan den rijken oogst na veel zaaien, ploegen en planten.

Dat men staat aan een pas gedolven graf is niet treurig; daaraan was ik gewend van mijn vroegste herinnering af aan. Mijn jeugd was geweest een voortdurend afscheid nemen van degenen, die mij het liefst waren, van vele jonge lieve gezichten, zoodat ik ten slotte meer vrienden onder dan boven de graszoden had.

Waarom zou dat later anders geworden zijn?

Maar in mijn hart stond gegrift het wonderschoone gezegde van Schefer:

‘Wie niet meeleeft met degenen die hij liefheeft, onverschillig of ze ver af of dood zijn, heeft ze in werkelijkheid niet lief gehad.’

Dan zou het leven dor en leeg zijn, het leven, dat zoo rijk kan zijn door zoo menig vriendelijk woord, zoo menigen veelzeggenden blik.

Ik voel me niet ongelukkig, nu die lieve stemmen mij niet meer in de ooren klinken en die dierbare armen mij niet meer omvatten, maar ik dank God dagelijks, dat ik ze voor eeuwig bezit, ten minste voor wat wij onder eeuwig verstaan. Zij blijven bij ons, zoolang ons geheugen ze vasthoudt. Het leven is veel schooner dan men het zich in zijn jeugd voorstelt en bevat veel moeilijks, dat men naderhand als men het doorstaan heeft tot een zegen rekent.

Ik begrijp nooit, hoe men van het verleden kan spreken.

Alles is tegenwoordig, alles is op dit oogenblik, alles is dichtbij.

Vijftig jaar is niets als men er aan terugdenkt; men blijft dezelfde, want men verliest zijn gebreken nooit; zij komen ieder oogenblik weer te voorschijn en moeten steeds bestreden worden, maar men probeert ze voor zijn omgeving draaglijk te maken. Nu moet men niet vergeten, dat de meeste gebreken de overdrijving van een of andere eigenschap zijn en als men de menschen niet kan nemen zooals ze zijn, heeft men ze niet werkelijk lief.

Ik wilde, dat ik aan al degenen, die mij zulke lieve brieven en telegrammen gestuurd hebben, tot dank den bloemengeur kon zenden, die mijn kamer en mijn hart op het oogenblik vervult.

Als groote golven van liefdevolle woorden zijn ze uit de geheele wereld naar mij toe gekomen. Ze hebben mijn woning verlicht en verwarmd en deze laat dat licht weer voor anderen schijnen.

Dank, duizendmaal dank, aan u allen, die mijn 60en verjaardag tot een onvergetelijken dag gemaakt hebben.

De goede God heeft mij een rijke fantaisie

[p. 559]

geschonken, maar die wordt toch nog verre overtroffen door de werkelijkheid.

Sinds mijn jeugd heb ik mij op dezen dag verheugd en ik zal de herinnering er van bewaren tot mijn dood toe.