De Hollandsche Lelie. Jaargang 17

Ingezonden stukken.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.

Iets over logica en fiasco.

Geachte Redactrice.

Met groote instemming las ik dat U de dames die naar de eerste pleitrede van Mr. Van Dorp draafden, eens flink à faire nam. 'k Had n.l. al 'n paar maal te vergeefs beproefd aan kennissen (geen feministen) duidelijk te maken waarom ik niet gaan zou, waarom ik 't eenvoudig de volmaakt logische consequentie van m'n feministische overtuiging vond dat ik wegbleef: omdat 't natuurlijk en gelukkig maar ook heel gewoon was dat er nu vrouwelijke advocaten en rechters zouden komen. 'k Slaagde er niet in en nu laat ik Uw desbetreffende alinea maar lezen, overtuigd dat de termen waarin U ons gemeenschappelijk inzicht^*) in dezen vervatte, haar sluimerenden logischen zin wel wakker zullen maken. Alleen hoop ik dat U geen afdrukje aan Mr. Reitsma stuurde, daar mevrouw zich ook onder 't publiek bevond.

Maar nu moet me nog een vraag van 't hart. Niet over den inhoud van 't stukje, want als ik wou gaan vechten tegen al de vreeselijkheden van Uw hand die me in artikelen, correspondenties en noten in al de Lelies knipoogjes geven, zou ik er een eigen weekblad op na moeten gaan houden! Maar dàt U 't stukje schreef, ziet U. Kijk, U beweert van mij, dat 't uit den slof schieten over reformkleeding 't bewijs is van 't inwendig bewustzijn van de fiasco er van. Is dan Uw steeds-uit-den-slof-geschiet tegen de moderne vrouw, en Uwe ditmaal uit-den-slof-schieterij tegen Mr. Van Dorp een bewijs dat U U inwendig bewust zijt van 't fiasco der ‘echte vrouw?’

Ik geloof dat noch van mijzelf in zake reformkleeding, noch van U in zake de echte vrouw, omdat we beiden in onze overtuiging wel eerlijk zullen zijn en niet anders schrijven dan we inwendig denken. Maar als U de praemisse van mij stelt, maak ik de logische gevolgtrekking van u!

En nu zal ik u ten slotte nog iets over de Wagner-uitvoering in Amsterdam ‘verzeuren’: voor 't eerst viel een aardig aantal reformtoiletten op, zelfs in fauteuils de balcon en stalles, van welke een gedecolleteerd toilet van zwarte kant met als eenige versiering een smalle parelsnoer door uitstekende coupe en smaakvollen eenvoud opviel. Dat helaas 'n paar onvermijdelijke hobbezakken niet ontbraken is 'n feit.... dat me nog niet ontmoedigde.

Met vriendelijken groet,

Uwe

W. Wijnaendts Francken - Dyserinck.

6 Nov. '03.

Antwoord redactrice.

Lieve Mevrouw. - 't Verband Uwer bewijsvoering ontgaat mij. - U en eenige andere dames gelieven japonnen aan te trekken, die ik en velen met mij ongemeen-leelijk vinden^†). - Over deze mijne opinie schiet U uit Uw slof bij elke gelegenheid, te pas en te onpas, (zie b.v. Uw Ingez. stukje, hierboven; handelend over de zaak mej. Mr. Van Dorp, welke zaak niets met reformkleeding te maken heeft, 't geen echter niet belet dat Uw stukje alweer met ‘Reformkleeding und kein Ende’ eindigt.) M.i. bewijst U daarmede, dóór dat uit Uw slof schieten, hoezeer 't U en Uw vriendinnen van de reformkleeding inwendig ergert, dat Uw kleedij fiasco heeft gemaakt in binnen- en buitenland. - Nu kan ik echter met den besten wil ter wereld niet goed het verband vinden tusschen dit feit van

*) Dat u noch ik onder de door u gekozen qualificatie ook de familieleden en vriendinnen rangschikken, die uit zuivere belangstelling in de persoon der pleitster gingen, spreekt dunkt me vanzelf.

†) Terwijl dit reeds is afgedrukt, ontvang ik van onbekende hand een ‘Nieuwe-Courant’ van 24 Dec: j.l., met een causerie uit Smyrna, die mijn meening bevestigt!

[p. 454]

Uw uit de slof schieten, omdat ik en anderen Uw kleedij niet mooi vinden, en mijn uit de slof schieten tegen de moderne-vrouw. - Ik heb niet uitgevonden het artikel: wàre degelijke vrouw, (zooals gij en Uw clubje wèl uitvondt Uw hobbezak-gewaad.) Zelfs indien U dus gelijk hadt, dat dit artikel van ware degelijke vrouw inderdaad evenzeer fiasco maakt als Uw reform-toilet, dan is in elk geval mijn uit de slof schieten daarover onpartijdig en belangeloos, en heeft niets te maken met de persoonlijke, kleinzielige zuurheid, waarmede de woordvoersters der reformkleeding te keer gaan tegen elkeen die haar hobbezak-ponnetje niet-mooi wil vinden, en door een weigering om aan het zich-zelve aldus leelijk-maken mee te doen, haar alleen laten staan met haar mislukte-reform-uitvinding!

Maar wat die door U neergeschreven stelling-zelve betreft, lieve mevrouw, daarover kan ik kort zijn, omdat ik U op de ongegrondheid daarvan kan wijzen met feiten. Het anti-moderne-vrouwen-Blad, de Holl. Lelie, heeft in het ééne jaar tijds, waarin het onder de redactie staat der anti-moderne-vrouw Anna de Savornin Lohman, een zoo grooten bloei bereikt, en zoo groot een lezers-kring verkregen, als waarop geen enkel feministisch orgaan hier te lande zich in de verste verte kan beroemen! En de groote uitgebreidheid der anti-moderne-vrouw-correspondentie met gehuwde en ongehuwde lezeressen, en de adhaesie die bijna zonder uitzondering door al deze oudere zoowel als jongere vrouwen aan mijn richting geschonken wordt, zij is wel het schitterendste bewijs, dat het feminisme, het derde-geslachtsgedoe, maar een voorbijgaand tijd-uitwasje is, dat den eigen dood spoedig zal sterven uit gebrek aan levenskracht, evenals b.v.... de retormkleeding!

En hoewel ik nu heusch vind, dat U zich zelve uitreikt een brevet van ‘Rechthaberei’ (zoo'n echt-vrouwelijke eigenschap, neemt U me niet kwalijk), door alweder te beginnen in bovenstaand stukje over Reformkleeding, ik ben genoodzaakt, ten einde niet onbeleefd te schijnen, U óók even te antwoorden op dat vrijwel afgehandelde punt.

Laat het dan alleen zijn om U mee te deelen, met hoeveel belangstellende deelneming ik dezer dagen in de courant las, dat een zekere mevrouw Cohen en mejuffr. Meijboom, op een ‘propaganda-vergadering’ voor reformkleeding, die verloren zaak er trachten in te pauken met behulp van... muziek. De combinatie is zoo komiek, dat zij herinnert aan een kermisvertooning: Als jullie maar komt kijken en luisteren, dan krijg je nog een mopje op den koop toe! - Ik moet zeggen, deze arme dames bezitten een edele volharding in het ‘propaganda-maken’ voor hun gracielijke hobbezakken, waarmede men inderdaad medelijden moet voelen! En ik ben dan ook, ondanks mijn anti-reformkleeding-neiging, niet zóó van menschelijk gevoel ontbloot, of ik kan U en deze propaganda-dames van ganscher harte het beste, het allerbeste, toewenschen, in het komende jaar in zake Uwer kleeding, die U zóóveel hoofdbreken, inspanning van ‘propaganda’, toornflitsen tegen professor Treub, ingezonden stukken, brochures en boekjes kost, en die, ondanks dit alles, nog ten overvloede moet worden aangeprezen en aanlokkelijk gemaakt met kermisgedoe van.... gratis-muziek-op-den-koop-toe.

En nu, willen wij tweeën, met het einde van 1903, niet meteen eindigen dezen vruchteloozen hobbezak-strijd?

Van mijn kant verzeker ik U dat ik, in vredelievende Oudejaars-avond-stemming, U van ganscher harte ‘heil en zegen’ wensch op 't welslagen Uwer toekomstige toiletten genre Reform, in het volgend jaar en in nog vele daarna!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

P.S. Als U een uitgever vindt, die lust heeft U een anti-Lelie-Blad toe te vertrouwen, dan reken ik op een even gastvrij plaatsje in Uw feministisch orgaan, als ik U verleen in de Holl. Lelie. - En ik ben benieuwd hoevéél succes U hebben zult op Uw aanstaand ‘eigen Weekblad.’

Bericht naar aanleiding van het vorige Hoofdartikel: Een Noodkreet, door Anna de Savornin Lohman; in het vorige nommer der Holl: Lelie.

Tot mijn blijdschap werd mijn Noodkreet door velen gelezen en overdacht. Ik ontving naar aanleiding daarvan verschillende brieven en voorstellen, waarover ik spoedig verslag hoop te doen. In het bijzonder vermeld ik een uitvoerig artikel over dit onderwerp, dat de bekende medewerker van het Vaderland, de heer L.C. Van Vleuten, den Haag, mij toezond (te laat voor dit nommer) en dat ik in het e.k. nommer hoop op te nemen. Ik betuig hem hierbij reeds nu mijn dank, al zijn hij en ik 't niet geheelééns in sommige opzichten. -

Bericht naar aanleiding van Correspondentie, en Handschrift-beoordeeling.

Op de drukkerij zijn reeds afgedrukt 9 kol: correspondentie en 8½ kolom: handschrift-beoordeeling, benevens een stuk voor W. (Vrouwengedoe), (van mijn hand) en een stuk voor Lotos: (naar aanleiding van ‘O mocht ik moeder zijn,’) (mede van mijn hand). Dit alles is door plaatsgebrek niet opgenomen in dit nommer. Ik deel het daarom den betrokkenen mede dat zij zoo spoedig mogelijk hun antwoorden, - die reeds afgedrukt zijn - kunnen te gemoet zien. De reeds afgedrukte correspondentie van 9 kol: is voor Connie, Théron, Borea, ‘Zus’, H.H., Veritas te Amsterdam, Herfst. W. (behóórt bij het stuk-apart Vrouwengedoe (voor W.), Laura, Lotos (behoort bij het stuk naar aanleiding van O mocht ik moeder zijn (voor Lotos)), Koosje, Divad, Mien, en F. - - -

Nagekomen Correspondentie.

Alexandra G. zond mij een handschrift in, en een brief over een onderwerp, waarover zij ‘mijne meening zoo heel gaarne eens zou vernemen’. - Ik deel haar mede dat ik aan dit verzoek met alle genoegen wil voldoen, indien zij haar naam mij meedeelt; omdat anonyme brieven, aan mij persoonlijk, niet door mij kunnen worden beantwoord. Op dien regel maak ik nimmer uitzondering.

Cor. - In het e.k. nommer hoop ik een artikel voor U af te drukken, dat de president onzer Weezen-vereeniging mij welwillend afstond, in antwoord op Uw vragen omtrent de Weezen. - Door de uitgebreidheid kan ik het deze week niet opnemen. -

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

Sluiting red: ged: