De Hollandsche Lelie. Jaargang 17

Ingezonden stukken.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.

Dienstbodenvereenigingen.

Geachte Redactrice,

Vergun me nog een kort woord om 'n enkel misverstand te trachten uit den weg te ruimen:

Van ‘mijne’ vereeniging is geen sprake, ik heb met den bond niets uit te staan, behalve in zooverre toevallig de 2e secr. van de afd. Den Haag bij mij binnenmeisje is, en ik me daardoor er iets meer voor interesseer dan anders misschien 't geval zou zijn. Uw nachtmerrie ‘damesuithuizigheid’ behoeft u in deze kwestie waarlijk niet te plagen, geen enkele dame bemoeit er zich mee, de meisjes brengen - nadat ze door de tentoonst. van vrouwenarbeid geleerd hadden wat organisatie was - alles onderling en zonder hulp tot stand, ook 't bemiddelingsbureau. Alleen was Cornélie Huygens tot haar dood eerepresidente, zij had den bond bij 't oprichten met raad en daad bijgestaan, rekent echter geloof ik noch als lid der S.D.A.P. noch door haar persoonlijkheid tot wat gewoonlijk minachtend onder ‘dames’ verstaan wordt.

Het na-half-acht-spook ken ik niet, en in 't reglement geldt deze bepaling ook slechts de dagdienstboden. Vergeet u niet dat deze, gewoonlijk jonge schepsels, ‘daghitten’ wanneer ze thuiskomen in 't vaak arme gezin daar nog heel wat te helpen vinden, en dat mòèt gedaan - als 't goed is omdat ze moeder die 't toch al zoo druk heeft uit liefde nog wat willen helpen - onverschillig of ze om acht of pas om 10 uur thuis komen. Ik acht 't daarom een groot geluk dat voor haar (van inwonende dienstboden is geen sprake) aan dat tijdige uur de hand wordt gehouden.

Zeker freule, ik ben 't geheel eens met uwe zienswijze over den liefdeband, maar u zult me toch ook wel toegeven dat de verbintenis van geen van beide zijden ooit begint met uit liefde gesloten te worden? In een andere verbintenis

[p. 176]

waar dat motief wèl voorzit, althans heet voor te zitten, heeft de wetgever niet verzuimd ondanks al die liefde den - m.i. hoogst immoreelen en voor man èn vrouw demoraliseerenden - eenzijdigen eisch van gehoorzaamheid te stellen, zonder angst daarmee de liefde afbreuk te doen. Waar hij in een heel wat minder précaire¹⁾ verbintenis den wederzijdschen eisch van rechtvaardigheid zou stellen, zou hij m.i. een goed werk verrichten.²⁾ En daarmee hoeft de toewijding niet verloren te gaan.

Het is onredelijk te beweren dat de huishoudens waar men zóó denkt behooren tot de steeds-van-meisjes-wisselende of de liefdeloos-onverschillige, en hoe meer dienstboden als de door u genoemden lid worden van den bond - nièt om haarzelf want voor haar zijn geen reglementen noodig maar voor heel veel andere wèl, omdat er zoo heel veel nare huisvrouwen zijn³⁾ - hoe meer zal ook aan de liefdebeginselen in 't werken van zoo'n vereeniging plaats worden ingeruimd. Ik geloof niet dat glimlachen hier de ware weg is maar wel, juist uit 't begrip van naastenliefde - liefde voor die vele met minder toeschietelijke en hartelijke meesteressen gezegende kameraden - het toetreden als lid.

En hiermee acht ik mijnerzijds de gedachtenwisseling gesloten, de lezers moeten nu zelf hunne meening maar vormen. Ik dank u nogmaals zeer dat u aan deze zaak plaatsruimte heeft willen inruimen en teeken met vriendelijken groet

Uw Dw.

Welmoet Wijnaendts Francken - Dyserinck.

1) Minder précair omdat ze - wanneer de belangen te tegenstrijdig blijken of een incompatibilité d'humeur of groeiend verschil van inzicht gaat ontstaan - zonder pijn of moeite binnen zes weken te verbreken is.

2) De wettelijke regeling verdedigde ik nader in 't Sociaal Weekblad van 11 Juli j.l.

3) Een zielkundige verklaring hiervan trachtte ik te geven in genoemd no. van 't S.W.
Noot red:
Lieve Mevrouw. Ik geloof dat u en ik persoonlijk 't zelfde bedoelen: namelijk een goede, liefdevolle verstandhouding te bevorderen met onze dienstboden. U ziet daartoe in zoo'n vereeniging méér nut, dan ik 't doe. Maar dat komt er m.i. minder op aan. Voor mij is de hoofdzaak in dezen, dat ik in elk geval in uzelve een médestandster begroet, wat betreft het omgaan met onze dienstboden als huisgenooten. - Verschillende wegen leiden soms tot éénzelfde doel.
Ik constateer met genoegen, hoe dit reeds de twééde maal is, dat u en ik, (zulke tegenstandsters op het punt feminisme!) door een gedachtenwisseling in dit Bald elkaar nader kwamen, en beter begrepen dan vroeger.
Uw. Dw.
A. de S.L.
P.S.
- Over deze questie ontving ik van andere hand nog een Ingez: stuk, dat ik gaarne zal plaatsen met een paar bemerkingen; zooals de inzendster mij vraagt dat te willen doen.
A. de S.L.