| |
¶ Hijr heuet an de historien mit eren gheestliken vthdudinghe tho vnser leere. In dat erste wo he sik leth vertruwen ene iuncfruwe
POncianus de keyser regnerde in der stad to Rome myt gewalt de hadde ene schone vruwe enes romeschen koninges dochter de was gantz schone vnde gnaden ryck in allen mynschen ogen, de gewan he gantz leff, got gaff er enen sone de was schone vnde wol geschapen den hete he Dyoclesianum. De nam to an wyszheyt vnde an dogeden iegen arm vnde rike in allen synen geberden vnde do de iunghelink wart souen iar olt do wart syne moder kranck beth an den dot vnde vyll in eene suke vnde er mochte nicht ghehulpen werden myt mynschliker hulpe vnde de arsten seden dat se steruen moste. Do sande se na dem keyser vnde sprak to em. Myn here ik verneme dat ik steruen moet vnde mach nicht genesen hyr vmme beghere ick eener beede to dy dat du my des woldest entwiden Do sprak he mit groter bedrof- | |
| |
nisse. Myn vrouwe, wes du begerest, des schaltu geweret sin. Se sprak. myn here so bidde ik iw. wen gy na myneme dode ene andere vrouwe nemen. So begere ik, dat gy mynen sone dyoclesianum nycht latet vnder iuwer ghewalt syn. men sendet ene in een vromet lant, dat he leere godlike vruchte vnde wysheit He sprak, des schaltu syn gheweert. Do keerde sick de dogentlike vruwe yegen de want vnde starff. De keyser myt alle synem ghesynde gyngen by de vrouwe vnde weenden vnde beclageden se. wente se eene truwe moder was allen luden. De keyser was lange tijt ane vrouwe. vnde em konden nene rede dar tho bringen, dat he wolde ene andere vruwe nemen. vnde enes nachtes, do he in sinem bedde lach. do dachte he wes em de vrouwe gebeden hadde, vnde dachte dat yd also guth were, dat he na syneme dode dat rijke mochte besytten. vnde do he vp stund, do reep he sinen raet, vnde leede en syne menynge vor.
De antwerden. Here id sint souen wijse, den alle dusse werlt an wysheyt nycht ghelyken mach, Na den sendet vnde beuelet en den heren. Dat dede de keyser drade, vnde endygede dat myt endichliker bodescop vnde breuen. Do de meystere to dem keysere quemen, do sede he en syne menynghe, wo he en den knapen in ere leere wolde gheuen, dat se ene leerden in wijsheyt, vnde ene sik leten bevalen syn. De eerste meyster hethe Balaas. de sprack tho deme keysere. Gnedyge here gheuet my den knapen. so wyl ick ene in souen iaren daer to bryngen. dat he moet so veele konen also ik vnde so wijs syn also wy alle souen syn. De andere meyster de hethe Leuculus, vnde meende he wolde ene in .vj. iaren dar tho brynghen. De drudde meyster heth katho. de meende he wolde id in viuen don | |
| |
De veerde meyster heth malquidrach. De sprack, he wolde id in veer iaren doen. De veffte meyster wolde id in dren don, vnde de heth Iosephus. De .vj meyster wolde id in twen don, de heth kleophas. De .vij heth Ioachim, vnde wolde id in enen iare don, des was vergeten. Na dem so dankede de keyser den meysteren vnde beuol en allen sinen sone. Se nemen den iungen heren myt groter heerscop, vnde vorden ene yegen Rome. Do se nu der stat begunden to nalen. do sprak Cato to sinen mede meysteren. beuelt id iuw alse my, so wolde wy den heren nicht in de stat bringen, de ouerloep worde to grot. laet vns theen vp sunte marcius hofstadt, de lycht .ij myle van Rome, vnde maken em ene gemurde hofstat, vnde vns allen, vnde yslykeme syne woninge. Dat beuel en alle wol, vnde makeden tohant ene vtermaten schone woninge. vnde in der kameren dar he inne lach, malden se em van vterwelden ghemelte, de souen vryen kunste, dat he steedes worde vul kunst vnde wysheyt dorch dat ghemelte. Alle dage lerden se em truwelyken to, vnde de here Dyoclesianus nam to an wysheyt vnde an kunsten gantz merklik, in aller othmodicheyt vnde beschedenheyt. Do se ene myt truwen souen iar hadden gheleert. Do sprak Catho Wy willen vnsen heren vnde iungeren versoken, off vnse vnderwysinge ichts wat an em beuangen is. Balaas vnde de anderen meystere spreken ia dat is wol bedacht. wo bedenke wy de wyse wo wy ene versoken. Catho sede. wy willen em wen he slept vnder de stelle des beddes leggen een euen houwen blat, vnde scholen vmme em stan de wile he slept. So he denne entwaket, merket he dan dat, so hebbe wy wol ghearbeydet. Id gheschach also. Do he nu entwakede. do stunden de meysters vmme em heer. He | |
| |
sprack. vnder twen is een, off de delen van der kameren hebben sick dar van gheneghet, edder dat ertrike vnder my hefft sick verhoghet. To der rede sweghen de meystere wedder em. men in hemeliker wyse spreken se. schal dusse here leuen, in sinem oldere so wert he groet in wysheyt. ¶ In den tijden so quam de raet des keysers, vnde de vorsten vnde heren des koninckrykes to dem keysere vnde spreeken. Here dat mach nycht bestaen dat gy ane vrouwen leuen. Gy hebben nycht men enen sone, dat were varlick dat he storue, gheschege dat, so stunde dat koninkrike erueloes, vnde stunde groet ghebreke vp. hijrumme so bedenket iw vmme ene vrouwe. De keyser volgede en vnde sprack. So vervrosschet my vth in allen landen ene iuncfrouwe schone vnde doghentlick, de vns theme na keyserlyker werdicheyt. Se voren in alle land vnde quemen to deme konynge kastal. de hadde ene dochter wol ghestalt, vnde vtermaten schone, de geuen se em to ener vrouwe. vnde do de keyser by eer sleep, do wart he eer also bolt, dat he gantzlyk de andere vrouwe vergad. Do se nu ichtswelke tijt by em was, doch so en was se nycht vruchtbar, vnde ghewan nene kyndere by em. van der sake weghen was se ane mate seer bedrouet, vnde se vernam wo de keyser enen sone hadde by den wijsen de heth dyoclesianus, de worde des rikes ene erue. vnde do se dat vernam, do dachte se stedes myt bozer vp settinge, wo se des konynges sone verderuen kunde. Darumme dat se dat erue krygen konde vnde een erue worde. vnde enes nachtes do se sick myt dem heren wol gelecht hadde. Do sprak de keyser to eer. Vrouwe mynes herten hemelickheyt. Ik segge dy verwaer, dat in dusser tijt wart my ne creatur so leeff also du. Do | |
| |
sprack de keyserynne, Is dat waer, so gheweert my ener cleynen beede, des bydde ik iuw. he sprak, vrouwe bydde wes du wult. Se sprak. here hebbe gy enen sone in vromeden landen, den hadde ick gherne by my. vnde nu my goth myt syner hand nycht hefft gherort dat ick kyndere by iw hebbe, so moet he myn kyndt syn, also off he by myneme herten hadde gheleghen, vnde mochte vroude vnde lust van em hebben De keyser sprack, vrouwe yd is bauen .vi. iaer, dat ik ene ny en sach, wol secht my groete wysheyt vnde doghet van em, vnde du schalt des gheweret sin vnde wyl morgen eerlike bodescop na em senden. Des morghens wart de keyser reede vnde wolde der vruwen ghenoch doen, also se em ghebeeden hadde, vnde leth endichlyken breue schriuen vnder synem teeken den souen meysteren. Also drade se de breeue seghen, dat se em synen sone Dyoclesianum scholden bryngen. so leeff alse en dat leuent were. Do de meystere de breue seeghen, vnde hadden se weerdychlyken to sick ghenamen, vnde do yd yeghen den auent gynck, do seghen se dat ghesternte an, off yd gut were in der tijt den heren hen to brynghende. vnde dat erste als se dat ghesternte an seghen, do schouweden se claerlyken, weret sake dat se den heren henne vorden als en de keyser entbaden hadde, so muste he ens vnrechten dodes steruen, van deme eersten woerde dat he spreke. Se segen vorbat vnde bekanden. Isset dat se den heren na des vaders schrift nicht en antwerden, so mosten se alle steruen. Do sprak meyster kleophas, vnder twen bozen is dat mynneste to vervullende. Id is billyker wy steruen alle souen, wen dat de here syn leuent verlese. Des worden se alle souen gemeenlik to rade. Do se stunden also bedrouet | |
| |
Do quam de meyster vth der kamere gan, vnde sach syne meystere so bedrouet staen. Do vraghede he van grunt wat de sake were. Se apenbarden em, wo en sin vader entbaden hadde, vnde wo se dat gesternte an geseen hadden, wo he moste steruen van dem eersten worde dat he myt sinem vader spreke. Isset dat se ene vpp de tijdt to em brochten. deden se des ouer nicht, so mosten se alle .vij steruen. De here sede. Latet my dat gesternte suluen an seen. vnde do he dat beschouwede, do sede he dat se waer seden, vnde he beschouwede dat gesternte meysterlyck. vnde sach enen clenen sterne, in dem sach he, dat he muste souen daghe weesen by sinem vader vnghespraken. so behelde he vnde den meysteren dat leuent, vnde worde alle dage to dem galgen geuort to doden. Dat sede he den meysteren. do was id ok den meysteren wol kunt dat he war sede, vnde spreken. Geseghent sy de almechtyge got, de vnsen iungeren so vele wysheyt verlenet heft Do sprak de here. Iuwer synt .vij meystere, dar ane alle wysheyt lycht, vnde iuwer yslik mach my io eenen dach beholden yegen mynen vader. an dem .viij dage beholde ik my suluen vnde iw dar to. Do sprak Balaas. Here ik wyl myn leuent vnde sele vor iw setten off ik wyl iw enen dach vp holden. De ander meyster sede em ok dat sulue. Na dussen dyngen clededen se den heren myt purpuren, als em wol bethemede, vnde myt groter macht neemen se den heren, vnde brochten den synem vader ponciano. Do de vader vernam sines sones tokumpst. do reth he em entyegen myt groter herscop vp den wech. Do de meystere vernemen, dat em syn vader entyegen quam. Do spreken se. Here wy wyllen vor ryden in ene stad, vnde wyllen bedenken wo vnser yslyk iw bescherme enen dach. Dat beueel | |
| |
em wol vnde sprak. Bestaet iuwe eere an my, vnde denket an andere noet. Se reeden beneuen syck vth in ene stat. De here beheelt vele eerlyke ridderschop by sick, vnde dar twysschen was de vader do se to samene quemen myt groter heerschop. Do steghen se beyde van eren rossen, vnde de vader vmme venck den sone, vnde kussede ene vnde weende van vrouden, vnde sprack. Myn sone wes willekame. Id is nu mannych iaer, dat yck dyne hebbe gheseen, Segge my wo hestu dy. De sone nygede em myt deme houede, vnde sprack nycht wedder em. De keyser nam wunder dar van, vnde dachte syne meystere hadden em gheleert dat he nicht ridende spreke. Do se nu quemen in dat pallas des keysers. de keyser nam ene by der hant vnde sprak. Myn sone, wo hebben dy dine meystere beualen. off wo is yd vmme dy. he swech vnde neghede sik synem vader. De vader sprack. myn sone worumme redestu nycht myt my, wat is de sake, dat segge my.
|
|