Historie van Floris ende Blancefleur
(1903)–Anoniem Historie van Floris ende Blancefleur–
Auteursrecht onbekendHoe dat coninck Venus na die wederkomste der cooplieden een
kostelijck graf dede maken inden name van Blanchefleur, ende vande groote
droefheyt van Floris.
| |
[pagina 13]
| |
goeden raet wat wy best doen sullen als ons kint komt, dat hy hem selven niet en quetse ter doot. Doen dede den coninck een kostelijck graff maecken, van yvoiren, marmoren ende cristalen, ende daer op legghen eenen kostelijcken sarck, op den welcken gemaeckt waren twee rijckelijcke kinderen van goude, d'eene ghelijck Floris, ende d'andere oft het Blanchefleur zijnder amijen ware. Ende elck hadde een seer costelijcke croone op het hooft, inde croone van Floris stont eenen carbonckel die des nachts also lichtede oft dach ware. Ende daer waren ghemaeckt lange pijpen, als de wint waeyden door de pijpen, so speelden de kinderen t'samen, kusten, ende omhelsden malcanderen, ende als den wint sesseerdeGa naar voetnoot1), dan stonden die kinderen stille, ende saghen op malcanderen ende boden malcanderen de bloemen die sy in haer handen hielden, ende dat scheen of sy geleeft hadden. Om eender jonckvrouwen en was soo kostelijcken graf noyt gemaeckt, want daer waren aen ghesedt kostelijcke steenen, als saphyren, calsidonien, amatisten, thopasen, jacinten, torkoysen, jasperen, chrisolijten ende diamanten. Daer stonden oock letteren aen van gheslagen gout, geschreven aldus: In dit graf leyt Blanchefleur, die den ionghelinck Floris heeft ghemint met ghestadigher herten. Doen dede de coninck ghebieden elck op zijn lijfGa naar voetnoot2), dat niemant anders en seyde, dan dat Blanchefleur doot was. Als alle dinghen aldus gheordineert waren, soo deden sy haren soon Floris ontbieden, dies hy seer blijde was, ende quam in korter tijdt t'huys daer hy sijn vader ende moeder minnelijck groetede ende vraeghde nae zijn lief Blanchefleur ende niemandt en dorste hem die waerheydt segghen, ende terstont liep hy ter camer daer hy haer moeder vraeghde | |
[pagina 14]
| |
waer dat Blanchefleur waer die hy daer liedt? Doen seyde sy: Floris my dunckt dat ghy met my gheckt. Doen seyde Floris: Ick en doen mijn lieve vrouwe, maer wiltse my haestelijck roepen. Doen seyde die vrouwe dat sy niet en wiste waer sy was, maer my is gheheeten te segghen dat sy doot is ende begraven. Doen wert Floris al heel verslaghen van dese woorden, ende viel in onmacht, dies de vrouwe seer vervaert was, ende riep met luyder stemmen dat ment al 't hof door hoorde: waerom dat den coninck met der coninginne seer haestelijck quamen gheloopen, seer bedroeft zijnde als sy haer kint saghen liggen. Naer eenen korten tijt is Floris van der onmacht becomen, ende seyde: d'OnversienlijckeGa naar voetnoot1)
doot seer grieflijck
Heeft my ontschaeckt seer dieflijck
Blanchefleur, die my hielt staende in mijn jeught.
Noyt ooghen en loeghen op my soo lieflijck,
Noyt menschen mondt en was my soo gerieflijck,
Noyt herte en droech tot mywaers sulcken deught.
Sy was de troon mijnder sielen vreucht:
Haer byzijn, haer minnelijcke compaignie,
Docht my ter werelt de beste melodieGa naar voetnoot2).
Och mocht ick de wrede doot bevechten,
Swaerden ende lancien soud' ick gaen rechten
Ende mijn alderliefste Blanchefleur salveren,
Die nu verbeten is met den slechten
Vander doodt, sparende heeren noch knechten,
Daer ick deerlijck om moet lamenteren.
Ick en weet wat doen oft ordineren,
Anders dan altijt klaghen en kermen,
Nacht en dagh in drucke zwermenGa naar voetnoot3).
| |
[pagina 15]
| |
't Hopen en verlangen doet elck verblijden.
Nu en hope ick niet tot allen tijden,
Mijn hope en vreught is al ghedaen,
Alderley droefheyt comt my bestrijden,
Al sie ick blijschap tis my een lijden,
My dunckt elck soude wel druck met my ontfaen.
O ongenadige doot wat hebdy bestaen?
Mijn alderliefste hebdy ghenomen,
Daerom en mach geen lieverGa naar voetnoot1) in 't herte comen.
O doot die my brenght in desen weeneGa naar voetnoot2),
Wasser in al de werelt ghene
Dan die ick hiel uyt liefden vercoren?
Soo docht u al de werelt te cleene,
Des ick my wel mach schrijven alleene
Op dees werelt ongheluckigh geboren.
Och had ick mijn goet, mijn rijc verloren
En Blancefleur behouden, die my wel bequamGa naar voetnoot3),
Soo mocht ick seggen: Avontuere gaf en nam.
Ons vriendelijcke brieven en missijven,
Die wy malcanderen mochten schrijven,
Ick haer, sy my, aen 't herte nijpende,
Die moeten eylaes nu verlooren blijven,
Daer en sal geen vreucht meer af beclijven,
De struyc is wech eert bloeysel is rijpende,
Mijn hert is bloedige tranen sijpende
Om mijn liefste, die boven al schoon was,
Boven dry godinnen sy de croon was.
Al waert dat Venus, Iuno en Pallas
Den appel my eyschten op dit pas,
| |
[pagina 16]
| |
Geen van haer drien en woud'icx geven,
Want de liefste die mijnen druck genas
Weet ick wel dat de schoonste was
Die oyt leefde, ende noch mach leven.
Schoonheydt, rijckheydt, ende wijsheyt verheven,
Daer elck een goddinne af was, dit is wondere,
Dat hadt mijn lief alleen besondereGa naar voetnoot1).
O moeder van alle goden vol weerden,
Ceres die goddinne zijt vander eerden,
Met casteelen ghecroont nae u solaes,
Dat ick nu alle droefheyt moet heerdenGa naar voetnoot2),
Tfy liettyGa naar voetnoot3) sulcken bloem in
onweerden
Den wormen als spijse ende aes?
Ick roepe wrake, wachermenGa naar voetnoot4) eylaes,
Mocht ick tegen de doot appelleeren
De goden souden my mijn lief weder consenteeren.
O Charo der schiplieden godt vailjant,
Die de sielen voert int ander lant,
Hebdy oock overgesedt mijn alderliefste schoone?
Bidt doch dat Minos haer wijse bystant
En in alle gebreken haer stae ter hant,
Dat sy niet en crijghen den loone
Van Pluto den coninck vanden helschen throone,
Want sy sonder toeven, na mijn bevroen
Moeste haer haestelijck t' schepe spoen.
Doen nam hem sijn moeder ende leyde hem ten grave, daer sy seyde dat Blanchefleur in lach, twelck hem seer schoone dochte. Ende als hy las dat Blanchefleur int graf lach, creegh hy soo grooten rouwe dat hy wel dry reysen | |
[pagina 17]
| |
in onmacht viel. Als hy weder becomen was, ginck hy liggen op 't graf, ende seyde: O Blanchefleur hoe hebdy my ghelaten? wy waren op eenen dagh gheboren, t'samen opghevoedt, en souden wy dan oock niet op eenen dach tsamen van deser werelt scheyden? O lacen, nu hebdy my alleen ghelaten, mijn alderliefste. O bittere doot, hoe wreet ende straf zijdy, dat ghy doet scheyden die met vreughden leven, waerom beyt ghy? Comt my ontlijven, oft ick sal my 't lijf nemen, ende alsoo varen in het bloeyende velt daer Blanchefleurs siele nu bloemkens leest. Als Floris nu sijn clachte gedaen hadde, soo hief hy hem op van den grave, ende nam uyt zijnen koker een goude griffieGa naar voetnoot1), ende seyde: Dit dede maken Blanchefleur, ende dit gaf my mijn uytvercoren als ick lest van haer schiet, om datGa naar voetnoot2) ick op haer liefde dencken soude, als ick dit aensage. Nu sydy alleen mijnen troost, ghy sult my lossen uyt desen ellende daer ick in ben, ende seyde:Ga naar voetnoot3) Alle wellust, blijschap, oft hopen,
Die den amoureusen geest dede nopenGa naar voetnoot4),
Is my ontslopen,
Gelijck den palinck den steert ontdeckt,
Als 't lichaem wilt sterven, 't lijf is open,
Sulck pinsoenGa naar voetnoot5) komt daer in ghedropen,
Dat wert ghesopen,
'T sop oft dranck die 't herte breckt,
Waer 't lijf gestreckt, int gras gedeckt,
'Tbloet al kout, den gheest in vreden,
Dat waer den mensch die my verweckt,
| |
[pagina 18]
| |
Des onbevleckt herte en mont spreckt,
Comt doot, want al mijn vreucht is ledenGa naar voetnoot1).
Den troost van alle lieden 't helsen maect,
Blijschap boven aertsche dingen gestaect
Is my onschaeckt,
Te rechte mach ick wel misbaren,
Therte en rust niet, 't breeckt, 't waeckt,
By fantasyen ongeraectGa naar voetnoot2),
het sucht, ic raect,
Doort kermen moet elck lidt beswaren,
'T waer wel gevaren, dorst ic't verclaren
Iemant in sekerheden,
Och neen ick, cort u dagen ende jaren,
Comt druc beswaren, comt sonder sparen,
Comt doot, want al mijn vreucht is leden.
Medecijne ende rechte ghesondeGa naar voetnoot3)
Gaf my 't soet woort uyt haren monde
Tot wijle, ende stonde,
Haer aenschijn was mijn vreucht dickmael,
[Haer bysijn was mijn levens konde]
Haer minne gaf my de doode wondeGa naar voetnoot4),
Die ten stonde wel gronde
Hem mocht wel deeren mijn misval,
Om liefs getal int aertsche dal,
Die puer mijn vijf sinnen ende leden,
Comt groot en smal, vervaert nu al,
Comt doot, want al mijn vreucht is leden.
Na dese woorden nam hy de griffie, ende soudese hem selven in zijn hert gesteken hebben, maer de coninginne | |
[pagina 19]
| |
sijn moeder wert des gewaer, ende wranc hem de griffie uyter hant ende seyde: Hoe zydy dus verdultGa naar voetnoot1) inder minnen, dat ghy u selven dooden wilt? want ist dat ghy u selven doot, soo en meuchdy by Blanchefleur in het bloeyende paradijs niet comen maer sult moeten woonen met grooter pijnen ende smerte, daer Thisbe, Pyramus, ende meer ander sijn, die daer op malcanderen met grooter tormentenGa naar voetnoot2) gheworpen worden, daer sy lieden malcanderen soecken om troost te hebben ende nimmermeer en sullen sy van lieve troost gewinnen. Aldus mijn lieve kint weest nu te vreden: ic weet noch sulcken conste dat ickse weder levende sal maken. Met dien is sy totten coninck haren heere ghecomen, seer versaecht ende seyde: Heere wilt uwer ontfermen over u kint, siet hier de griffie, daer hy hem selven mede soude ghedoot hebben, en hadde ickse hem niet onversiennelijck uyter hant gewrongen. Ende waert dat hy so ter doot quame (de wijl wy gheen ander kinderen meer en hebben dan hem) wy souden groote schade ende schande hebben in onse landen. Dus seght heere wat best ghedaen is? Doen seyde den coninck: Segt hem dat hy hem verblijde, want zijn amye Blanchefleur noch int leven is. Aldus is sy vanden coninck gescheyden, ende tot Floris haren sone ghecomen, ende nam hem alleen, segghende: En wilt niet meer weenen, [ick sal u de waerheydt seggen van u lief,] want sy en is in het graf niet. Ende sy dede den sarc af nemen, maer wy meynden dat ghy de liefde t'heurwaerts sout hebben vergeten, ende u sinnen aen eens conincks dochter soudet gheleyt hebben, d'welck wy liever gehadt hadden, dan dat ghy Blanchefleur te wijve sout nemen, die onedel is ende kersten. Dus soude uwen vader Blanchefleur ghedoot hebben, maer ick hielse ten leven. Doen dede hijse met | |
[pagina 20]
| |
twee cooplieden vercoopen in vremde rijcken, voor seer costelijcken schat. Als Floris sijn lief int graf niet en vant, was hy seer verblijdt, ende vermat hemGa naar voetnoot1) nimmermeer te rusten hy en soude zijn lief gevonden hebben, wat hy daerom lijden soude. |
|