Historie van Floris ende Blancefleur

[p. 5]

Hoe de coninck sijnen sone Floris tot hem riep, om hem ter schoolen te setten, ende van de liefde ende 't scheyden van Floris ende Blanchefleur.
[Het tweede capittel.]

ALs den coninck bemerckte dat sijn sone Floris verstandt begonst te krijgen, so riep hy hem, ende seyde dat hy moeste ter scholen gaen, den grooten meester Garboen soude hem leeren, dies hem Floris seer bedroefde, ende wert seer weenende, segghende: Vader ick en sal niet konnen leeren lesen noch schrijven, noch eenich dinc versinnen, het en sy dat Blancefleur met my ter scholen gaen mach. Doen gheloofde¹⁾ hem zijnen vader dat hyse beyde ter scholen seynden soude, dies de kinderen alle beyde seer verblijt waren.

Aldus sijn dese twee samen ter scholen gheset, ende

1) Beloofde

[p. 6]

onderwesen malkanderen soo wel dat sy alle beyde seer expeert¹⁾ waren in schrijven ende lesen, ende in het Latijn te spreken, alsoo sy tot malcanderen dickwils minne-brieven schreven int Latijn, dattet andere kinderen niet en verstonden. Aldus sijn dese twe in grooter liefden te samen opghewassen. Het welck Floris vader bemerckende, sorgde dat de jonge liefde in zijnen sone stede grijpen soude, ende dachte de twee te scheyden, ende seyde tot der coninginne dat hy Blancefleur soude dooden soo hy Floris van Blancefleur niet scheyden en konde, op dat door haer doot hy een ander hoogher ende welgeborender mochte liefkrijghen. Maer de coninginne wederriet Blancefleur te dooden, op avontueren oft hy daer deur mistroostig worde, ende hem selven dooden mochte.

Ende sy dede ordineren dat hem Floris school-meester sieck maeckte, dat hy daer niet meer leeren en konde, ende daer om wilde hem zijnen vader verseynden²⁾ tot Montorien in een ander schoole om te leeren, daer doen ter tijt veel edele kinderen ende schoone maeghden waren, om dat Floris zijn sone onder de schoone maechden ende jonckvrouwen soude soo lichtelijck moghen vergheten de liefde van Blancefleur: maer ten quam niet nae des conincx meyninghe, want als hy nae Montorien reysen soude, soo vraeghde Floris oft Blancefleur met hem reysen soude, waer op de coninck antwoorde dat Blancefleurs moeder sieck was, ende dat sy by haer moeder blijven moeste, want de moeder moeste haar sieck ghelaten door des conincx gebodt, ende haer dochterken by haer behouden, op dat Floris alleen soude reysen. Als Floris dese saecke verstaen hadde, was hy uyter maten droevich, ende bedreef grooten rouwe, seggende: dat hy sonder Blanchefleur nerghens wesen en

1) Bedreven

2) Wegzenden

[p. 7]

mochte. Als den coninck ende coninginne dit groot misbaer aen Floris sagen, so geloofden sy hem dat sy Blanchefleur nae seynden souden binnen xiiij. dagen, hopende dat hyse binnen dien vergeten soude. Doen is hy een luttel beter te vreden gheweest, ende hy nam deerlijck aen Blanchefleur oorlof, haer dickwils kussende ende omhelsende daer sy by haer moeder was, ende inde teghenwoordigheyt zijns vaders, seggende:

Adieu mijn hertelijck troost ende soet,

Adieu mijn liefste weertste bloet,
Adieu mijn alderblijtsten dach,
Adieu mijn confoort¹⁾, mijns lijdens boet²⁾,
Adieu mijn uytvercorenste goet,
Adieu mijn liefste ooghen opslagh,
Adieu die mijn jonck herte verblijden mach,
Adieu mijns herten medecijn,
Adieu mijn alderliefste die ick oyt aensach,
Adieu het moet ghescheyden zijn.

Adieu tresoor, mijns sins behoet³⁾,

Adieu rosier⁴⁾ vol alder ootmoet⁵⁾,
Adieu mijn eeuwelijck gheclagh⁶⁾,
Adieu mijn troost, minnelijck goet,
Adieu die my oock sorghen doet,
Adieu voort meer in my⁷⁾ o wach⁸⁾,
Adieu na u, o mijn ghewrach⁹⁾,
Adieu doet my soo grooten pijn,
Adieu die my te troosten plach,
Adieu het moet ghescheyden zijn.

1) Troost

2) Gij die mijn lijden geneest

3) Behoedster

4) Rozenstruik

5) Goedertierenheid

6) Oorzaak van jammer

7) Lees(?): ai my!

8) O wee!

9) Lees(?): gevrach, d.i. u naar wie ik vraag

[p. 8]

 

Adieu mijn spieghel van leden vroet,

 

Adieu die my versuchten doet,

 

Adieu in my noyt sulck verdrach¹⁾,

 

Adieu mijn hope, mijn hooghste bloet²⁾,

 

Adieu daer alle mijn ruste op stoet³⁾,

 

Adieu alle mijn leets ghewach⁴⁾,

 

Adieu mijnen roep is nu: o wach,

 

Adieu ghy blijft de liefste mijn,

 

Adieu fonteyn mijns vreuchts geklach,

 

Adieu het moet ghescheyden zijn.

 

Princesse.

 

Blancefleur ghy zijt die my dit last op laeyt,

 

Ick hope noch te sien u schoon aenschijn,

 

Gedenct mijns lief die in lijden baeyt,

 

Al moetet nu ghescheyden zijn.

Van desen ghelate ende woorden en was zijnen vader de coninck niet wel te vreden, daerom hy Floris met veel schoone woorden, ende propere giften, met schoonen state te Montorien sandt, daer hy seer feestelijck ontfanghen wert van hertoghe Goras, ende vande vrouwe Sente ende van haerder dochter. Ende wert van vrouwe Sibille in der schoolen gheleyt, daer hy leeren soude, ende daer seer veel edele maechden waren, maer 't was al niet, want wien hy sach, oft wat hy hoorde, hem quam altoos in zijn ghepeys zijn uytvercooren Blanchefleur, alsoo dat hy dickwils seer versuchte, ende maeckte groot gheclach eer de veerthien dagen ten eynde waren.

Als nu den tijt van de xiiij. dagen volkomen was, ende Blanchefleur niet gesonden en wert, soo wert hy noch meer

1) Lijden, smart

2) Dierbaarste wezen

3) Stond

4) U van wie al mijn leed gewaagt

[p. 9]

rouwich, ende sorchde dat sy doot ware, soo dat hy noch eten noch drincken, noch slapen en conde, maer wert gheheel sieck. Als dat zijnen camerlinck sach, ontboot hij 't haestelijck den coninck sijnen vader, die de coninginne tot hem



heeft geroepen, ende seyde: Vrouwe ick en weet wat raet met onsen sone. Blanchefleur moet ons kint houden in haer liefde met tooverijen, dat weet ic wel: want by niemant dan by haer en begheert hy te zijn. Nu sal ickse haestelijck doen halen, ende salse dooden; op dat hijse dan vergheten mach. Doen seyde de coninginne: Heere dat is onwijslijck gesproken, dat Blanchefleur ons kint heeft betoovert, wandt sy hem ooc wter maten bemint, want sint der tijdt dat hy te Montorien trock, en heeftse noyt blyden dach ghehadt, maer altijt in versuchten geweest ende in sware pijnen, so dat sy noch eten, noch drincken en mach. Aldus behielse Blanchefleur ten lijve¹⁾, segghende: Ay heere 't waer groote sonde ende schande datmen 't soeten kint

1) In leven

[p. 10]

dooden soude sonder recht ofte reden, maer ghy doet beter dat ghijse inde stadt van Nicheen doet voeren, ende doetse daer vercoopen, en van daer salse wel vervoert worden datmen daer niedt meer af vernemen en sal. Desen raet docht den coninck goet, ende dede tot hem comen twee rijcke coop-lieden, ende seyde hen hoe dat sy te Nicheen reysen moesten, om aldaer Blanchefleur te vercoopen. D'welck de cooplieden hem beloofden te doen.