Historie vanden vier heemskinderen

Dat XVII.ca. Hoe die coninc op hinc zijn croen ende die te winnen wie met sijn paert eerst ane der stake quame ende die croen daer op naem ende hoe Reinout dat verboetscapt wert ende hoe hi die crone wan.

Die mogende coninc van Vrancrijc was seer droevich dat hi geen paert en wist te crigen voer sinen neve Roelant als

[fol. 131]

Beyert. want in alle die werelt en was sulcken paert niet als Beiaert: de coninc en soude geen goet sparen mocht hi sulcken ors crigen als Beyaert ende seide: ‘Wair salmen vinden Beiaerts gelijc? had ic een paert alsulc als Beiert, ic soudet minen neve Roelant geven ende ic en wouder gheen goet aen sparen want so mochtic Reinout dwingen.’ Dunamels seide: ‘Heer coninc, in alle landen is goets genoech. Hier toe sal ic u raet geven: Gi sult nyemair doen lopen in veel diversche landen als dat gi u crone wilt setten op een stake tusschen Mommertoers ende der Seyne ende wiese daer of halen mach, het is met stormen of minnen, ghi sultse hem vierwerf met goude op wegen ende zijn paert dat dan snelre is van lopen, suldi copen tegen hem ende gevent uwen neve Roelant, so moechdi Reinout daer mede dwingen.’ Reinout had een verspier in des conincs hof de dit hoerde. Dese liep met groter haesten tot dat hi quam tot Montalbaen voer Reinout ende seide: ‘Here, gi sijt verraden want coninc Karel doet in allen landen nyemaer lopen als dat hi sine crone setten sal tusschen Mommertoers ende der Seyne op een stake ende diese daer eerst mach winnen, het is met stormen of mit minnen. die edele coninc Karel wilse doen vierwerf op wegen mit goude ende het ors dat daer best sal lopen, wil de coninc gaerne copen tegen hem. ende gevent sinen neve Roelant dat hij u daer mede dwinge.’ ‘Swijch’ seid Reinout ‘wat brengestu voert, waer soudemen vinden sulcken ors dat Beiaert soude onderlopen of ontspringen? dat en vondemen in die werelt niet.’ ‘Is dit wair?’ seide Reinout, ‘so wil ic selve tot Parijs varen, ratet mijn oem, ic sal visiteren dat ic de crone sal winnen ende brengense hier ter stede’ ende met dat Reinout dit seide, quam Maeldegijs inde sale; doe seide Reynout tot zijn oem Maeldegijs:

[fol. 132]

‘Oem, hier is gecomen een bode van Parijs ende seit dat coninc Karel hevet doen kondigen sinen mandement in veel diversche landen als dat hi zijn crone setten sal op een stake tusschen twee schone steden ende wiese daer eerst of can crijgen, het si met lieften of mit storme, de coninc wil se lossen tegen dengenen diese wint ende wegense vierwerf met goude op ende tors dat dair best sal lopen wil den coninc copen tegen hem. ende ghevent sinen neve Roelant om mi daer mede te dwingen. waer waent die coninc een ors te crijgen in al die werelt dat Beyaert soude mogen onderlopen? ten is niet mogelic: aldus en is al sijn opset niet ende van geenre waerden.’ Doe seide Maeldegijs: ‘Ic rade u wel dat ghijer vaert ende u broeders mede, mer gi sult mede nemen veel van uwen volcke dat gi daer mede bewaert sijt.’ Reinout dede dat hem sijn oem riet wanttet hem daer aen stont. ende Reynout dede Beyert sadelen ende hi ende zyn broeders ende sijn oem Maeldegijs bereiden hem om te trecken tot Parijs. ende als si rede waren saten si op haer paerden ende reden so lange dat si tot Orliens quamen. Doe vraechde Maeldegijs waer die beste herberge was, die hem gewijst wert ende als si voer de herberge quamen traden si van hair pairden ende gingen in. Maeldegijs ghinc ende coft die beste spise die hi op de marct vandt. Doe vrageden de poerters onder malcanderen wat ridders dat dit waren die daer gecomen waren ende als die spise genoech was ginc men eten: men gaf hem water als heren toe behoert ende elc ginc sitten ter tafel ende aten ende droncken mit blijscap, die wijn en werter niet gespaert. Als die maeltijt gedaen was stonden de heren op ende elc ginc wanderen daert hem gheliefde. Reynout ende Maeldegijs gingen te samen in een schoon boemgaert

[fol. 133]

daer menigerhande cruyt. ende bloemkens stonden, daer of las Maeldegijs dat hem goet docht ende stampte se te samen ende als hijse gestampt had, was hi blide: hi nam dat cruyt ende smeerde dair Reinout mede over al sijn lijf ende als Reinout gesmeert was, veranderde zijn coloere want hi tevoren out scheen.xxxij. iaren ende nu scheen hi te wesen een ionc van xv. iaren want het scheen of hi nye baert en hadde gehadt an zijn mont. Als dit Adelaert sach loech hi daerom ende wijsdet zijn broeder Ritsaert: ‘Siet wat onsen oem gedaen heeft met zijnre konste.’ Maeldegijs ginc terstont inden stal bi Beiaert ende smeerde Beiert also hem goet dochte ende mit sijnre const veranderde Beyert, de tevoren swart was als een raven, de wort over al sijn lijf so wit als snee van haer. Als die broeders dit sagen loeghen si daer. om ende Adelaert seide: ‘Nu is Beyert onteykent of ontkent: had icx so wel niet gekent, ic en soude nyet weten dattet Beyert onse goede ors ware.’ Doen seide Wridsaert: ‘Also helpe mi God, onse broeder is mede ontkent: men machs niet kennen.’ Ridsaert seide: ‘ick segt u voerwaer dat niemant en is onder der sonnen die segghen soude dat is Beyert of kennen soude noch Reinout minen broeder.’ Als dat gedaen was seide Maeldegijs: ‘Nu laet ons gaen rijden nae Parijs. want men kent Reynout noch Beyert niet. ende mi en sullen si oec nyet bekennen hoe nauwe si mi besien.’ Reinout dede Beiaert sadelen ende spande twee gulden sporen aen sinen voet ende gorde een swaert ane sinen side also dat hi heerlic opgheseten was ende niemant van sijn broeders waren so heerlic opgeseten als hi. Dese woerden die Maeldegijs mit Reynout ende sijn broeders gehadt hadden

[fol. 134]

hoerde een valsch verspier of verrader. ende wort bekennende den edelen grave Reinout: hi liep haestelic in zyn herberge ende bereide zijn paert met groter nairsticheit ende reet met groten haest tot Parijs, thent hi voerden coninc quam ende als hi den coninc sach gruete hi hem, dat gedaen wesende, seide hi: ‘Edel heer coninc, ic seg u, also helpe mij God, Reinout sel comen tot Parijs ende u crone winnen: ic hoerdet hem selver seggen.’ Als de coninc dat van den verspiere hoerde was hi droevich ende seide: ‘Wat segstu bode, ic weet wel dat Reinout hier niet en quaem al mochte hij Parijs daer mede winnen.’ Die verspiere seide weder: ‘Heer coninc, ic seg u voerwaer, ic sachse ghister tOrliens, Reinout ende sijn broeders ende Maeldegijs mede.’ Als coninc Karel dit hoerde wert hi toernich ende riep Fouken van Morliene ende seide: ‘ic sal u mede geven.iiij. dusent man dair suldi capiteijn of wesen ende sult trecken ende wachten mijn neve Reinout ende sien ijmmer wel toe dat hi u niet en ontgae. ende ist dat gi hem vint, soe suldi hem gevanghen brengen ende ist dat si hem weren willen, moechdi mi die hoefden brengen van Reinout ende zijn broeders: ic salse u mit goude op wegen.’ Fouken antwoerde den coninc dat hijt gaern dede. Aldus reet Fouken mit sijn volc wt ende beleide de wegen: het en doe God bi zijnre gracien, Reinout die wort gehangen want de wegen sijn te nau gewacht. Hier en binnen is Reinout met sijn broeders ende Maeldegijs gecomen op vier milen nae Parijs in een scoen velt daer een scoon fonteine spranc, daer gingen Reynout ende Maeldegijs vanden paerde ende seide tot Adelaert: ‘Gi sult capiteyn wesen van dat heer ende bliven hier leggen: ick ende Reinout sullen te zamen rijden na Parijs; mer oft ghebuerde datmen met cracht op ons quaem ende slaen wouden, so souden wi den horen blasen ende waert dat gijt hoirde, dat gi met dit volc ons te hulp quaemt.’ Adelaert seide dat hijt gaern dede.

[fol. 135]

Aldus scheide Reinout ende Maeldegijs van Reinouts broeders ende reden nae Parijs. Maeldeghijs seide tot Reinout: ‘Watmen tegen u spreket, antwoert al in Bartaens mit soeten woerden. of gi geen Frans en conde.’ Mettien heeft Foukijn Reynout ende Maeldegijs versien comen rijden nae hem toe. Fouke spranc met haesten op sijn ors ende Reinout versach Foukijn ende seide: ‘Oem wat doen wi hier? want ic heb Fouken van Morlien versien. ende die is een mijn meeste viant die ic heb: daer om laet ons weder keren tot onse ghesellen. ende laet ons een ander strate riden nae Parijs de wi veylich rijden mogen.’ Maeldegijs seide ende loech op Reinout: ‘Ghi en sijt niet vroet, dat hoer ic aen u woerden wel: rijt voert ende hebt geen anxt. want u of Beyaert en mach niemant kennen. ende ist dat si mi kennen mogen, ic geve hem te baten al dat hem helpen mach’. Fouke nopte sijn ors mit sporen ende reet wat dat paert lopen mocht na Reinout toe ende had enen scacht in die hant ende als Fouken bi Reinout quam, docht hem dattet was een ionge ende sach dat hi ongewapent was, doe scaemde hi hem seer ende liet sijn glavie ter aerden vallen ende nam Reinout biden arm segghende: ‘Ionghe, waen sidi geboren? also helpt mi God, seg ic u, ic en sach nie so groten paert als daer ghi op sit: het heeft wel Beyaerts ganc ende mi dunct dattet Beiert is,’ mer Reinout antwoirde Foukijn mit schonen woerden in Bartaens; doe seide Fouken tot Reinout: ‘Sprect Fransoys, dat di God scende, ic en verstae u niet: rijt heen ende hebt ramp!’ Doe quam Dunay mit haesten rijden tot Fouken ende seide. ‘Fouke, hoe en haddi Reinout niet verslegen?’ Fouke seide tot Dunay: ‘Ten is Reinout niet, het is een ionghe van XV. iaren, hi en hadde noch geen baert ende ic en

[fol. 136]

condes niet verstaen: hi is gecomen wt Aalmaengen of wt Bertaengen.’ Met desen woerden stac Dunay zijn swaert in die scede dat hi getogen had ende noepte zijn ors met sporen ende reet na Reinout wat dat paert lopen mocht. ende als hi bi Reinout quam nam hij den toem vanden paerde in die hant ende seide: ‘Ionchere, waen sidi geboren?’ Reinout antwoerde met soeten woerden in Bertaens ende seide: ‘In Beverwijc ben ic geboren.’ Doe seide Dunay: ‘Sprect Fransoys, ic en verstae u niet.’ Als Dunay anders geen tael van Reinout en hoerde, seide hi met erren moede: ‘Vaer heen, dat di die duvel geleide.’ Dunay nam Maeldegijs paert biden toem ende seide: ‘Segt mi, waen de ionchere geboren is die daer alleen rijt.’ Maeldegijs antwoerde in Fransoys: ‘In Bertaengen es hi geboren en is een graven kint. mer sijn lant. ende steden hevet hi verset.’ Doe seide Dunay: ‘Segt mi, van waen hem dat paert gecomen is: het is sterc groet ende snel, also helpe mi God, ic en sach noyt ors so goet noch so groet ende het hevet wel Beierts ganc ende zijn maecksel; ende waert van hare also Beiert is, ic soude seggen dattet Beyert selve ware.’ Doe seide Maeldegijs: ‘Here, ten is geen wonder dattet groot is want ten at nye anders dan coren ende broot. Dat die iongelinck mijn heere ghehoert heeft dat die coninc heeft doen roepen als van sijnre crone waer mede dat mense winnen soude ende de coninc dat ors copen wil datter snelste is van lopen. ende gevent sijnen neve Roelant om Reynout daer mede te dwingen. daerom is hi hier ghecomen, dat hi hoept mit hulpe van sijn paert de croen te winnen.’ Doe seyde Dunay: ‘Hebdi van Reinout niet vernomen?’ Maeldegijs seide: ‘Ic meen dat hi noch after is ende hi staet seer na des conincs lachter.’

[fol. 137]

Doe nam Maeldegijs oerlof an Dunay ende reet nae Reinout ende Dunay reet tot Fouken ende seide: ‘Mi dunct, wi hebben grote dorperheit bestaen dat wij den coenen Reinout wachten, want ick weet wel dat Reynout nyet te Parijs en quam noch hier ontrent, al mochte hi daer me winnen Senlys Boloys. ende Amyens mede.’ Fouken seide: ‘Seker heer, gi segt wair ende vereischt dit die stoute Reinout, hi sal seker spot met ons allen houden ende hi mach oec wel seggen dat hi seer ontsien is want wi hem te seer vervolgen.’ Doe seide die grave Dunay: ‘Het is wair’ ende mit desen woerden keerden die heren weder totten coninc ende als de coninc Fouken sach vraechde hi hem hoet vergaen was, of hi Reynout gevangen hadde. Fouken seide: ‘Neen wi, heer coninc.’ Doe seide Dunay: ‘Here ic seg u dat wi grote dorperheit bestonden dat wi wachten den vromen Reinout, want ic weet wel dat hi te Parijs niet en quaem al mocht hi dairmede winnen Amyens ende Orilens.’ Doe seide de coninck: ‘Dunay, gi segt waer, mer Reynout is een van uwen ma[gen], ic seg u serteyn: ist dat Reinout ontcomt, ic sal u voir hem doen hangen.’ Doe seide Dunay: ‘Here, ic sal u beter raet geven; gi sult alle de poerten doen sluten, die vreemde ridders ende baroenen suldi alle daer buten laten ende in elcke poerte suldi setten.xxx. gewapender mannen, ofmen Reinout yewer vernaem. of quaem hi voer enige poert, datmen hem dan vanghen mocht ende senden tot u, dat gi hem mochte doen bewaren.’

Doe seide die coninc: ‘Here Dunay, dat is goet raet.’ Ende terstont dede die coninc alle die poerten sluten ende sette in elck poerte.xxx. ghewapender mannen. Aldus dede die coninc Parijs hoeden ende bewaren om Reinouts wil ende Reinout is mit Maeldegijs gecomen voer de poert tot Parijs ende si clopten

[fol. 138]

mettien rinc mer men hoerdese niet. Als dit Maeldegijs sach stac hi sijn hoeft doert clincket. ende sach daer een gewapent man staen die hi met schone woerden toe sprac ende seide: ‘Segt mi doch vrient, waer om dat die coninc die poerten doet sluten? des verwondert my alte seer ende dat alle dese ridders hier buten moeten bliven: meent de coninc dat hi alle die goede paerden binnen heeft? neen hi niet, hier is een beter buten.’ Doe antwoerde die goede man Maeldegijs. ende seide: ‘Het is om Reinouts wil gedaen.’ Maeldegijs seyde: ‘Ist anders niet? wat weten wij van Reinout? mer ick heb ymmer ghehoirt als dat hi voir of after is ende staet na des conincs oneere.’ Doe stont bi Reinout een ribaut ende seide: ‘Sach ic ye Reinout, so sie ic en nu. het is die ionghelinc die daer op dat grote paert sit. Maeldegijs heeft hem bi toverie so verandert.’ Beyert verstont seer wel oft een mensche had geweest ende sloech den rybaut daer hi by hem stont, voer de borst dat hi doot ter aerden viel. Doe seide Maeldegijs: ‘Dit paert heeft desen knecht doot geslegen.’ Doe stonden daer heren bi ende seiden: ‘Dat ors hevet recht gedaen want die knecht heeft hem belogen. want hoe soude dit Beyert mogen wesen. want Beyaert is pecswart als een raven ende dit ors is witter dan een snee van hare ende gedaente ende oec kennen wij Reynout wel want hi heeft een gedaent van xxxij. iaren ende dese iongelinc en schint geen xv. iaer.’ Men dede die poert op ende lietse binnen riden. Doe vraechde Maeldegijs wair de beste herberch waer in Parijs. men wijsde hem. ende als si voer die herberge quamen traden si van haer paerden. ende die paerden werden inden stal geleit. ende die heren gingen sitten ende onbeten: doen scencte Maeldegijs de

[fol. 139]

waert een paert dat goet was ende was een teldenaer, die waert dancts hem ende dede die heren wel te gemake ende was blide van sijn ghiften ende ghinc ter marct ende coft goede spise daer hi se vinden conde. Als die heren gegeten hadden ginghen si slapen ende des nachtes spranc Maeldegijs wt zijn slape ende sanc van blijscap ende stont op ende ginc inden stal tot Beyert ende bandt hem sinen rechter voet. ende ghinc toe te werc met sijnre konst van nigromancien. soe dat Beyert veranderde van sijnre vetticheit ende scheen seer mager ende lam te wesen ende en scheen niet waert te wesen twee penningen. Als die waert Beiaert aldus verandert sach verwonderdet hem ende wert toernich ende seide: ‘Du bose gersoen, wat hebstu den ors gedaen? verdoeme God, en bistu niet Maeldegijs, ick beloeft Gode: eer ic ete of drincke sal ick den coninc seggen.’ Als Reinout dit vanden waert hoerde wert hi met toerne ontsteken ende seide: ‘Heer waert. ic seg u, overliecht ons niet voer den coninc want dat waer mesdaen. of mijn ors op u stal geargert is, soudi ons dair om verraden ende voer den coninc met valscheit beliegen, dat waer seer qualic gedaen.’ Doen seide die waert: ‘ic seg u inder waerheit, ic sie wel dat gi Reinout sijt ende ic salt den coninc seggen eer ic eete of drincke.’ Reinout wert om dese woerden toernich ende toech met haesten sijn swaert ende sloech den waert dat hoeft van sinen lichaem dat hij voir hem neder viel ende seide: ‘Ten wert ymmer van u niet geseit’. Dat sach die waerdinne. ende riep lude: ‘O wij, o wach, ende mesbaerde seer qualick, roepende: ‘Heer God, wat sal ic doen, mijn man leit hier verslagen, dat heeft dese bose ionghelinc ghedaen.’ Doe seide Maeldeghijs totter vrouwen: ‘ic seg u bi Gode, ist dat gi niet en swijcht, ic slae u mede thoeft af.’ Die vrou was

[fol. 140]

vervaert als si dit hoerde. ende doer anxt vander doot sweech si. Reynout ende Maeldegijs sadelden haer paerden. ende reden buten Parijs in een schoen pleyn ende wachten daer so lange dat die coninc ghegeten had. Ende als ten hove gegeten was. reet die coninc met sijn baroenen buten ende hem volgeden alle dye prijs begheerden te behalen. ende elck socht paerden daer hise crighen conde ende de geen paerden en had, was drovich. Als si quamen opt pleyn dair die croen was reden Reinout ende Maeldegijs mede onder die heren ende als si Reinout sagen met Beyaert dat so mismaect scheen, hielden sij spot met hem ende seiden onderlinge: ‘Siet, de hier comt, sal noch huden prijs behalen ende met sijnre manlicheit die croen. ende dat ors dat so goed is sal den coninc van hem copen ende geen gelt an sparen.’ Als si alle haer spot aldus met Reinout hielden antwoerde hi daer op mit soeten woerden ende seide: ‘God mocht mi noch huden geven so veel gracien in mijn ionge leven. a1soe dat ic noch huden die crone wonne boven al.’ Doe stont daer bi een portier, die dat hoerde, louch daer om ende seide: ‘Vrient gi segt waer: tors mach u qualic dragen ende u habite en sijn niet goet; mer vrient, doet mijn raet ende keert weder int stede ende huert enen esel voir dat paert of een coe, want hi heeft lange siden ende mach scriden seer wijt.’ Hier en binnen gaf die coninc oerlof dat si souden rijden om dese scone croen te winnen ende die doe dair hadden die beste orssen, stelden hem om te winnen de croen, ende noepte sijn paert, de meende eer te begaen. Doe trac Maeldegijs vanden paerde ende ontbant Beiaert sijn rechter voet. ende baerde terstont zijn const ende Beyert hadde weder zijn cracht ende was snel ende starc als te voren: dat behagede Reinout wel want hi en had doe om geen goet gegeven. Maeldegijs

[fol. 141]

seide tot Reinout: ‘Nu peyst om wel te doen, neve, ende met salicheit moet gi keren ende sal reysen doer Parijs ende ane dander side vander Seynen riden, daer sal ic u ontbeiden.’ Aldus schiet Maeldegijs van Reinout; hier en binnen waren die geen die om die croen reden vorde voer een groot stuc. Doe seide Reinout: ‘Beiert goede ors, sal een ander die croen winnen ende van hier dragen wten velde, dat waer grote scande ende souden wi die crone winnen, Beyaert, gi most u bet haesten: mi dunct dat gi te traech sijt.’ Als Beiert dit hoerde begant sijn leden te trecken ende began te lopen mit sulcker cracht dattet elc mensche verwonderde diet an sagen want het liep met een verbolgen moet ende vloech oft een pijl had geweest. Die heren de dit sagen seiden tot malcanderen: ‘Wij hielden huden spot met desen iongelinc, mer mi dunct, God gheeft hem graci, hi mocht de croen wel winnen, mi dunct hi heeft waer geseit: God sal hem die seghe geven.’ Mit desen woerden wert die coninc Beiaert gewaer ende seide: ‘Siet ginder neve Roelant, dat ors dat soe sere loep als een pijl wt enen boge sal ic noch tavont copen ende gevent u. Siet dat gi daer mede dwinct Reinout, want besiet dat ors wel: het heeft den loep als Beyert. ende is groot ende starc; waert mede swart alst wit is, ic soude seggen dattet Beyaert waer.’ Roelant antwoerde ende seide: ‘Heer coninc, het is waer: had ick dat ors ick wouder Reinout dair mede dwingen.’ Onder dese woerden die de coninc tegen Roelant had, is Reinout verde voer die ander paerden ter croene gecomen ende heeftse genomen vanden stake daerse op stont ende reet met Beiert in die Seyn ende voerde de croen wech. Als dit de coninc sach was hi droevich.

[fol. 142]

ende riep: ‘Vrient, ghif mi de croen weder, ic salse di vierwerf met goude op wegen ende dijn ors dat so snel van lopen is wil ic copen tegen di ende geven di daer voer watstu eyschen conste.’ Doe antwoerde Reinout den coninc ende seide: ‘Heer coninc, dat ors is mijn; dinget een ander: waer soudi vinden een paert so groot als Beyaert ende dat hem soude mogen in lopen of ontspringhen. in al die werelt en vindijs niet ende ic heb die croen gewonnen ende ick wil dat gout nemen dat an die croen is. ende ghevent mijn luden de mi dienen: ic seg u heer coninc, saechdi Reinout ye, u suster kint, so ben ict.’ Als dit die coninc hoerde verwandelde hem zijn bloet ende seide met een droevige moet: ‘Sidi dan Reynout? neve, ic bid u gevet mi mijn crone weder.’ Reinout seide weder: ‘Heer coninc, ic en doe des niet want die croen wil ic behouden ende mit dat gout mijn orbaer doen ende die stenen die daer in staen, sel ic tot Montalbaen doen setten datse al die gene mogen sien die daer voerbi liden. want geen coepluden en behoren cronen te draghen: het is beter datse Beyert drage, mijn goede ors, dat niet moede en mach werden: want so ic verneme, wildi een coepman van paerden worden.’ Coninc Karel seyde weder tot Reynout: ‘Ic bid u dat gi doet dat ic u heet: ghif mi de crone weder, ic make di voecht van al mijn goet dat ic heb ende Adelaert sal ic maken mijn drossaet. ende Ridsaert mijn bottelgier mit Wridsaert te samen.’ Reynout seide: ‘Here coninc, ic seg u: en diende wi u niet so als u gheliefde, gi soudt ons met groter droefheyt lonen, dat kenne God. huden, heer coninc, doe ghi u crone int pleyn dede setten, meende gi te vinden een paert dat Beyaert soude mogen onderlopen. neen ghi, here coninc, dat mist u

[fol. 143]

want Beyert is dat beste paert dat in die werelt is want ic heb ghewandert doer alle landen. mer nye en sach ic Beyert gelijc. ende ic en woude niet dat ic Beyert geven soude voer een paert so groot van goude als Beyert is. want Beyaert is die bloem van alle paerden.’ Hier en binnen quam Maeldeghijs met groter naersticheit riden wat dat paert lopen mochte ende riep lude: ‘Hebdi die croen gewonnen, Reinout neve, dat wilt mi seggen.’ ‘Ya ic, oem,’ seide Reinout, ‘danc heb God ende ghi, oem Maeldegijs, ende ben mit Beyert ghecomen over die Seyne.’ Doe spranc Maeldegijs van den paerde ende custe Beyert an sinen mont. doe seyde den coninc: ‘Sidi dat Maeldegijs, ic bid u raet ende uwen neve dat hi mijn crone weder geve; ic sal hem vrede geven hondert dagen, so mach hi met vreden riden tot Dordoen ende sien ende spreken sijn moeder, want si Reinout lief heeft voer alle die werelt.’ Doe seide Maeldegijs: ‘Comt over, heer coninc, wi sullen u die crone geven.’ Als die coninc dit hoerde wert hi toernich ende seide: ‘Volget mi, ghi vrome ridders, als Roelant. ende Olivier, des bidde ic u, want ic Maeldegijs niet en betrouwe om zijnre consten ende toverie, dat ic alleen tot hem come, daer om so volget mi.’ Maeldegijs dit horende vanden coninc, worde toernich ende seide: ‘Heer coninc, geen van u mannen en rade ic so coen dat si sullen dwaesheyt beginnen als dat si inder Seynen comen om over te varen want doen sijt, ic doese alle verdrincken met mijnre consten datter niemant te lande en coemt.’ Coninc Karel seide weder: ‘Du valsche truant, ic seg u serteyn, ic en come niet over bi u. want haddi mi daer, gi soudt mi in die vangenis voeren.’ Doe seide Maeldegijs: ‘Here coninc, gi segt waer ende met dien spranc Reynout op Beiert ende Maeldegijs op sijn paert ende scheiden so van den

[fol. 144]

coninc ende reden tot haer gesellen. als Reynouts broeders. ende meer ander volcx dat si daer hadden dye hem verwachten, die alle blide waren als si Reinout sagen metter cronen ende haer oem Maeldegijs ende hiet se wellecoem. ende doen reden si te samen tot Montalbaen, daer si bleven.