Historie vanden vier heemskinderen

[fol. 51]

Dat achte. capit. Hoe Reinout Lodewijc dat hoeft of sloech ende werpt tegen de wandt dattet bloet in Karels ansicht spranc ende hoe Aymiin mit sijn kinderen vochten tegen coninc Karel ende hoe Aymyn gevanghen was ende coninc Karel hem woude hangen.

Reynout. ende Adelaert gingen te samen tot horen vader Aymijn ende claechden hem hoe Adelaert met Lodewijc gevaren hadde van begin tot eynde. Als Aymijn dit hoerde wort hi half verwoet ende hiet dat hem elc wapende. ende datmen de paerden heymelic wter stede leyden datmens int hof niet en vername ende Aymijn toech mit sijn volc terstont heimelic wter stede. Reinout hiet Adelaert Beyaert sadelen ende lietet wter stat leden ende als alle dinc te punte was seide Reinout: ‘Het cost dat mach, ic sel dat hoeft van Lodewijc onsen coninc hebben’ ende mit dese woirden so wapende hem Reynout ende Adelaert. ende togen haer cleder daer over dat mens niet en sach ende sloegen elc een mantel om ende namen elc in die hant een bloot swaert. Aldus gingen si te hove. onder des is dat volc al meest gecomen wten boemgaert in de sale ende Lodewijck stont ende gaf elc sijn loen; hier en binnen quam Reynout ende Adelaert in dye sale ende coninc Karel stont bi Lodewijc, doe hieten si alle datmen Aymijns kinder doer liete ende als Reinout ende Adelaert bi coninc Karel quamen grueten si hem minlic mer Lodewijc en grueten si niet Ende terstont greep Reinout coninc Lodewijc bi den hoefde ende sloech hem thoeft af ende nam thoeft bijden hare ende werpt tegen die muer dattet bloet in conincs aensicht spranc. Als coninck Karel zyn soen Lodewijc so deerlic vermoert sach was hi mit groten toerne ontsteken ende spranc op mit groter verbolgentheyt ende seide: ‘Ghi edele

[fol. 52]

baroenen, dye mi nu liefhebben, helpt mi wreken den doot van minen lieven soen de Reynout soe deerlick vermoert heeft.’ Doe sprongen alle de baroenen op ende wapenden hem haestelic wel tot xx. hondert toe ende gingen na Reynout. Doe Reynout ende Adelairt dit sagen setten si hem ter vlucht ende ruymden met hem beyden wter stede ende reden tot haren vader, daer hi helt met viij. hondert man wel voersien van wapen ende was op een scoon velt ende Reinout riep met luder stemmen: ‘Vader laet ons vlien, geeft mi tors Beiaert want ic heb Lodewijc thoeft afgeslaghen; het vlien is ons gheen scande want coninc Karel is onse coninc’ ende die grave Aymijn seyde: ‘Dat en sal niet gescien; dye van Nerboen en plegen niet voer[t] te lopen of te vlieen: huden meer sal ic bliven op dat velt ende verwachten wat mi op comen mach ende weren mi tegen coninc Karel. ende ist dat daer yemant vliet ic salse terstont doen hangen.’ Daer was elc wel voersien van wapen, Reinout sat op Beyaert daer hi hem seer wel op vertroest want hijt seer bedwonghen had ende sijn broeders saten op ander orssen heerlijc als de geen die hem wouden weeren. ende haer vianden cleyn ontfangen Aldus reden si den coninc tegen dair hi mit sijn volc quam ende Reinout versach den coninc dair hi quam rijden besiden den ghenen die den standaert hielt ende noepte Beiaert mit sporen ende stac den coninc mit suIker nijt doer den scilt ende halsberch dat hi vanden paerde viel ende eer hi tswaert trecken conde wert hi seer geslaghen. Reinouts broeders reden mede in de meeste hope ende deden wonder metten swaerde; nochtans souden si daer inden aenganc gebleven hebben, en hadde Aymijn haer vader hem niet ontset die met sijn volck an quam ende sloech inden meesten hoep ende dede wonder

[fol. 53]

metten swairde: dair was over beide siden menich schoen feit van wapen gedaen. Doe geboet coninc Karel over sijn heren dat men Aymyns volc int hem besluten soude ende om ridense, dat also gedaen wert. Als Aymijn dat sach seide hi tot sijn volc: ‘Hier en mach niemant vlien, elc weer hem vromelijc.’ Daer vochte Aymijn so seer ende lange dat hem al sijn volc of gheslagen was mer hi en sijn kinder saten noch op haer paerden. doe wort Aymijns paert onder hem doot gesteken soe dat hi vallen most. Ende Reinout waende dat sijn broeders gevangen geweest hadden. of doot, want hij en sachse nergent. Doe noepte hi Beiaert met sporen ende Beyaert sloech ende beet so dattet menich man dode diet verbeet ende doot sloech. Aldus doerbrack Reinout die scaren met crachten ende sijn broeders volgeden hem manlic also dat si voir volgen ende dat heer volchde hem strengenlic na, also dat de drie broeders haer orssen doot bleven ende mosten gaen te voet. Als dit Reynout sach hiet hijse springen op Beyaert, doe namen si hair gereyden ende leidense op Beyaert ende sprongen daer op, doe setten si die vlucht met Beyaert also dat hem dat here niet volghen en mocht noch niemant, hoe cloeck si opgeseten waren. Als dit de coninc sach was hi daer droevich om, noch stont Aymijn ende vacht te voet ende weerde hem vromelic; daer wasser veel diet iammerden ende hem node souden hebben sien sterven. Doe riep die bisscop Tulpijn ende seide tot Aymijn: ‘Geeft u gevangen’. De grave Aymijn seide: ‘Gaerne, heer bisscop, in u geleide, ende ist des conincx wil.’ Terstont reet de bisscop tot den coninc ende seide: ‘Wil ick den

[fol. 54]

grave Aymijn vangen?’ De coninc seide: ‘Wair hi gevaen, ic dede hem hangen.’ Die bisscop vinc Aymijn ende hi wert geleit in vaster hoeden. Als dit gedaen was bande coninc Karel Aymijns kinder wt al sijn lant ende swoir dat hi Aymijn soude doen hangen ende vrou Aye doen bernen omdat si die dracht gedragen had die sijn soen Lodewijc verslegen had. Coninck Karel hiet Foukijn van Parijs dat hi Aymyn name ende sloege hem terstont dat hoeft of. Doe seide bisscop Tulpyn: ‘Here coninc, dat waer grote dorperheyt datmen een gevangen doot slaen soude. want doe ic hem, heere coninc, vinc, nam ic hem in mijn geleye, daer om, heer coninc, en gedoge icx niet: eert geschiede soe soude ic hem helpen met al mijn macht.’ Doe seide dye stoute Roelant: ‘So soude ic mede.’ Doe sprac Foukijn: ‘Here coninc, het wair mesdaen soudi hem slaen want hi gevangen is: laet hem verdinghen. hi heeft huden so grote vromicheyt gedaen dattet wonder waer te seggen.’ Doe seide coninc Karel: ‘Ic sal hem doen hangen. ende vrou Aye doen bernen, het cost dat mach.’ Doe antwoirde Roelant ende seide: ‘Heer coninc, dat waer u grote lachter ende dair over en souden niemant van u heren willen staen, dat gi Aymijn soudt hangen ende u suster bernen.’ Doe sprac de coninc met erren moede: ‘Setstu di teghen mi Roelant?’ ‘Neen ic, heer coninc,’ seide Roelant, ‘mer u heren en soudens nyet willen gehengen datmen Aymyn voir haer ogen soude verdoen ende u suster ontliven: si souden daer alle liever om sterven ende tegen u vechten.’ Als Naym dese woerden verstont, seide hi totten coninck: ‘Heer coninc, hier is Bartram. mijn sone, ic heb hem seer lief; of hy tegen u yet mesdede, soude ic dat ontgelden, dat waer ymmer lachter: al heeft Reinout de grave tegen u mesdaen, ghi hebt hem luyden een schoen goet

[fol. 55]

gegeven dat si tot haer live gehadt souden hebben, dat si verboert hebben, wat wildi dan vader ende moeder wijten?’ Die coninc seide tot Naym: ‘Wil Aymijn sijn kinderen versweren. ende mi gevangen leveren, ic sal hem quijt laten.’ Doe riet Tulpijn de bisscop Aymijn dat hijt doen soude. Doe swoer Aymijn ende zijn wijf hoer vier kinderen doot, al daden sijt node, si swoerent op sinte Dyonijs hoeft dair menich man bi stont: waert in haer macht dat si haer kinderen leveren souden den coninc, sijn wil mede te doen, ende hier omme so liet hen die coninc quijt. Doe riep die mogende coninck Karel de twalef genoten voer hem. ende hietse sweren: waert dat si Aymyns kinder in enich lant vonden ende konden vangen dat sise den coninc brengen souden, twelc si alle swoeren ende beloefden. Hier wil ic swijghen van Aymijn ende seggen voert van sijn kinder.