Historie vanden vier heemskinderen

[fol. 25]

Dat VI. ca. Hoe dat die grave Aymijn zijn kinder ridders maecte ende hoe hi zijn ioncsten soen Reinout Volbeiert gaf ende dede hem dat beriden, dat veel heren ende ioncfrouwen aensaghen.

Als Aymijn in de sale was gecomen dede hi spreiden een groen laken van side ende liet sijn kinder voer hem comen ende Ridsaert quam eerst. Men brochtem twe vergulden sporen de costelic waren, die spiemen an zyn voeten ende Aymyn gorde hem dat swaert. ende deden knielen ende sloech hem inden hals segghende: ‘Staet op Ridsaert, weest cloec ende vroem ende helpt dat bloet wreken dat God voer ons an den cruce storte. ic hebbe hier voertijts seer overdadich geweest, dat berouwet mi nu seer. Aldus weest een goet ridder ende huesch in woerden ende in wercken Ic en geve u erve noch lant, gi en sultet metter hant selver winnen met u welsnidende swairt op de heiden ende ic sel u geven sulcke goeden als myn vader mi gegeven heeft: wat goet ic heb, en darf men mi niet vergonnen. want ict metten swairde gewonnen heb op de Turcken, Gods vianden, ende wes gi daer op moget winnen, moet u God te goede geven. Mer gi moet met mi te hove eer dat gi op heidenis vaert.’ Doe(t) liet Aymyn comen den degen Adelaert: hi brocht een swaert an zijn hals, zyn sporen waren hem gespannen die costelic waren ende goet. Aymijn gorde hem tswaert ende sloech hem inden hals seggende: ‘Peynst om Gode diemen inden hals sloech ende dat minlijc was verdragende vanden ioden om onse verlossinge. Ic segge u voer, tot ridderscap hoert vele diese eerlic dragen sel, ic en geve u tijtlic goet, burge noch castelen, gi en wintse met u vromicheyt op de heiden. ende Turcken: gi moet mede te hove met mi eer gi vaert op heidenis.’ Dair na maecte Aymijn Wridsaert ridder ende seide hem altgeen dat hi dander kinder geseit had; dat gedaen was liet hi Reinout comen die hoverdich

[fol. 26]

was ende stout, sijn sporen waren hem gespannen ende hi was so lanc, doe hem Aymijn in den hals soude slaen, dat hi op een banc staen moste. Dat gedaen, seide Aymijn: ‘Reinout, stant op, ridder goet, ende hebt die moet van een espentijns want hi draecht carbonckel in sinen hoirnen, den seghe of vechtinge en verliest hi nemmermeer. Ic geve u allene, Reinout, Pierlepont Montagut ende Valkenstene: gi en selt niet laten sonder enich vermiden of toeven, gi sult altijt op de Turcken ende heiden vechten.’ Doe brochtmen dair vier scone orssen die goet waren ende genoechlic int scouwen; dat beste van vieren gaf men Reinout dat hi daer op te hove soude riden want het was een voet hoger dan de ander drie. Doe Reynout dat ors sach dochtet hem veel te clein: hi verhief zijn vuyst ende sloech dat ors dair mede tusschen sijn oren dattet voer hem ter aerden viel. Hi seide: ‘Vader, dit is een crancke gift want dit ors is mi vele te cranc ende te licht’. Doe de edel vrou Aye dit ansach verwondert hair ende seide: ‘Ghi soutse alle dootslaen die men u voerbrochte.’ Des balch hem Aymijn ende seide met toernigen moede: ‘Swiget mijn vrouwe, van dien woerden, laet Reinout minen soen proeven sijn cracht ende macht. Ic segge u voirwair ic woude datmen hem hondert voir brocht ende hise al doot sloege.’ Doen brocht men hem wter stal noch een ors dat hoger was dan dat ander dat sloech hi oec metter vuist doot. Dair na brochtmen hem dat derde dat seer groot was ende daer spranc die stoute Reinout op ende spranc dat ors de lenden in stucken dattet corts sterf. Als Aymijn dat sach was hi blide ende seide: ‘Sone Reinout en weest niet droevich. Ic weet u een paert ende hiet Beiaert, dat heeft die cracht van ix orssen ende staet in een starcke toren, dair en darf niemant biden orsse comen overmits sijn quaetheit:

[fol. 27]

dese Volbeiert is van een dromedrarius gecomen, het is so snel van lopen, al wairt dat een sparwer eerst wt zijnre muten quame ende so neder vloge dat die geen de op Beyaert sate hem reiken mochte, hi soude die sparwer sijn vederen corten al vliegende.’ Doe Reinout sijn vader dus hoirde prisen seide hi al lachende: ‘Vader, dat waer wel mijn paert.’ Doe sprac de edele grave Aymyn tot sijn soen: ‘Reinout, doet u wapen an u lichaem, dat rade ic u voirwair, want het is soe vreselic, ten laet hem niemant genaken. ende hevet een vreselic gebijt want het bijt stenen ghelic ander orssen hoy biten.’ Doe sprac Reinout de onvervairde: ‘Sal ic mi wapenen tegen een paert, het waer scande, wiet hoerde of sage, heren of ioncfrouwen.’ Doe sprac Aymijn: ‘Sone ic rade u dat gi u wapent want tors is groot fel ende starc.’ Als Reinout die woerden hoirde van sijn vader wapende hi hem in zijn volle hernas of hi ten stride gaen soude. Ende nam in sijn hant een stoc van een vame lanc ende ginc daer tors was; hem volgede veel ridders. ende ioncfrouwen om taensien hoet mit Reinout vergaen soude, sijn vader ende moeder volgeden mede, somwijlen lagen de ridders ende ioncfrouwen op ten muer. want si grote begeerte hadden te sien wat aventuere datter geschien sal. Doe hiet Aymijn datmen de stal ontslote ende seide tot Reinout: ‘Soen, dwinct dat orsse, ic salt di noch geven.’ Mit dien dat Aymijn de woerden tot Reynout sprac trat hi in die stal; als hi in was, sloet men de doere toe. Doe sach Reinout dat ors voer hem staen; dat ors sloech Reynout met een voet, daer hi stont, voer sijn hoeft dat hi al verdoeft viel ter aerden ende lach lange eer hi bequam. Vrou Aye dit siende, riep met groter haesten ende wranc haer handen seggende:

[fol. 28]

‘Eylacen, mijn kint is doot.’ Doe sprac de edele grave Amyn: ‘Soene, dwinct het ors, ic gevet di want icx niemant bet en gan dan u.’ Die edele vrou Aye riep seer iammerlic: ‘Aylacen, hi is doot: siet wair hi leit.’ Aymijn sprac: ‘Swijcht vrou, is hi van minen bloede ende heb ic hem gewonnen, gi en dort niet twifelen hi en sals wel genesen.’ Onderdes bequam Reynout ende scaemde hem dat hi daer lach; hi hevet sinen stoc verheven ende meende Beyaert dair mede ter neder te slaen, des hem Beyaert benam ende nam Reinout in sinen mont bi den halsberch de hi scoirde ende werp Reynout voer hem inder crebben. Reinout sloech weder op Beyaert ende Beiaert werp Reinout op de aerde: had Reynout van scanden mogen doen, hi hadde wten stalle gelopen. Doe nam Reinout Beyaert bi den hals ende hieltet manlic ende sloeget ros mit vuysten. Aldus wrastelende vocht hi lange tegen Beyaert, als nu boven als nu onder vechtende, creech hi hem den breidel inden mont ende sprancker op mit twe scarpe sporen, doe deed men de staldore wide open. Ende elc de vloech op hoechten om te sien den loep ende sprongen van Volbeyert. Als Reinout met Beiaert quam optrume, gaf hi hem die sporen ende den toem ende satter op of hijer wt gewassen hadde geweest. Beiert was groet, starc ende snel ende droech Reinout over twe wide graften mit een spronc: elc graft was wel xl voet wijt. Aldus reet Reinout een lange stont wech ende weder dat hi mode was ende dat ros Beiert was seer besweet ende bloede vanden spoerslagen die hem Reynout gegeven had: doe bete Reynout die degen vanden orsse ende dwoecht vanden bloede. Die vrouwen ende ioncfrouwen quamen vander muer om Beiert te sien, doe sprac de coene wigant: ‘Dit ors en gave ic om geen goet.’ Beiaert stont voir hem ende beefde ende leide

[fol. 29]

zyn voeten te samen ende neech Reinout toe ende hi wennede dat ors datter een kint mocht om gaen spelen sonder misdoen. Het was pickswart, manen ende al datter aen was, voren wast wide ende seer breet over de hoepen. Reynout deder toe maken een costelic gereide, als toem, voerbuych ende couvertuerde ende een costelick sadel met vier siden daregaerden die seer ghenoechlijc waren om sien.