Hier beginnen sommige stichtige punten van onsen oelden zusteren

(40) Van zuster Mynte Berwolts. († 1440)

Dese guede zuster Mynte, doe si ierst toe meister Gerijts huys quam²⁾, [76c] brachte si seer guede cleder mede, ende die worden oer altesamen genoemen, soedat si daer niet medallen van en behielt dan allene een oelt wit roxken ende een oelt graw tabberdken. Ende hier hadde si oer recht stichtelick ende oetmodelick ynne, soe datmen nye croenynge of mormeracie van oer en hoerde, al worden oer nochtan oelde ende verworpene cleder wedergegeven. Mer want onse lieve Here oer puere myeninge was, ende si anders nergent om gecomen en was dan omme penetencie te doen voer oer sunden, soe pijnde sij alle hynder³⁾ over sijt te setten, ende was neerenstich ende sorchvoldich om die dijnge, daer si onsen lieven Heren mede versuenen⁴⁾ mochte. Ende hieromme oeren [76d] eygenen wille te breken ende ander gehorsome ende oetmodige werke te vervullen en bewees si oer niet swaer⁵⁾, noch onwillich. Het was ene vuerige, oprechte ende degelike maget ende pijnden oer onbestraflick⁶⁾ te wanderen. Item⁷⁾, dat is onbestraflick te wanderen, als sancte Augustijnus secht, als hem een mensche huedet voer groeve ende swaere sunden als dootlike sunden. Want soe wie hem daervoer pijnt te waeren, daer en hevet hem nyement mit rechte over te beclagen. Sij was eersom ende stichtich in oeren zeden, ende gemyene⁸⁾ in oere wanderinge onder den zusteren, soedat si oer mynne overal pijnde te bewijsen. Sij was sonderlinge neerenstich ende vuerich voer onse guede gewoente [77a] ende seer trouwe inder vermaninge, als si wat sach

2) voor quam is qan geschrapt.

3) alles, wat haar verhinderde haar gedachten op God te concentreeren.

4) O.L.H. versuenen, Gods gunst verwerven.

5) daarin toonde zij zich niet moeilijk, traag; voor een dergelijke constructie zonder in zie men 66b; na bewees is sij (eind regel) geschrapt.

6) onberispelijk.

7) en let wel, dat is enz.

8) gemeenzaam, vriendelijk.

[p. 144]

dat tegen die rechte doechde scheen te wesen. Ende soewie dat niet rechtuut¹⁾ en wanderde nae den rechten doechden, die en drofte mit oer gien geselschop hebben. Ende in soe cleynen puntekens plach si die mynne der onderlinger vermaninge te vervullen, dat si die jonge zusterkens vermaende, wanneer dat si mercte dat si oer²⁾ cruemkens niet wal en vergaederden, wanneer dat si ander³⁾ taeflen seten ende gegeten hadden. Wanneer dat yement wat vermaent hadde ende dan niet alte wal genoemen en wert⁴⁾, dien plach si troestelick te wesen, ende segede dan ondertijden dit punte: ‘Al en wortet altoes niet wal genoemen als men die gebreke [77b] vermaent, het wort nochtan gemyenlike al wat gebetert, datmen vermaent.’ Sij plach oer seer wijslike ende doegentlike te regieren⁵⁾, als oer wat beyegende van oerselven of van oeren vrenden, daer die natuere in gedrucket mochte worden, alst op een tijt geschiede. Want het geviel⁶⁾ inder Gelrescher vede⁷⁾, doe die zusteren verdreven worden, als voerscreven is, dat oer brueder gevangen ende ghedoedet waert^a). Ende die man⁸⁾, die hem inder vangenisse hadde⁹⁾, was hem recht hart ende scharp. Ende dat hij hem aldus ongenadich was, dat wiste zuster Mijnte wal, ende daer en is geen twyvel aen, oer natuer en waert daer al merclike in gedrucket. Mer daer regierde sij oer alsoe goddienstelike [77c] ende wijsliken in, dat die zusteren daerin gestichtet worden. Want si dede nae der leere ons lieven Heren dengenen guet, die oer quaet gedaen hadde^10)b). Want dieselve man hadde een dochter, die hier geerne gewoent hadde, ende dier dochter was si gonstich ende vorderlic¹¹⁾, alsoe veel als si conde; ende plach oeck vaeke een guet woert voer oer te spreken, ende was oer behulpelick, alsoe veel als si mocht. Ende op oeren dootbedde bad si sonderlinge voer oer ende begeerde, dat men oer oer stede geven wolde^c).

Doe dese guede zuster Mynte gestorven was, segede onse weerdige vader, her Roelof, van oer, datter een guet stam^d) in meister Gerijts huys nedergelecht weer. Want [77d] alsoe veel als si conde,

1) verg. 56d.

2) boven den regel geschreven.

3) hs. ander (midden regel) der.

4) en zijn vermaning niet goed opgenomen werd.

5) hem regieren, zich houden.

6) na ge is schie (begin regel) geschrapt.

7) onlusten.

a) Zie over de ruwe wijze, waarop de strijd, die uit het Schisma voortkwam, gevoerd werd: Chron. Tielense p. 509 v. en Hist. Gelriae, auctore anonymo, ed. J.G.C. Joosting. Arnhem 1902, p. 109v.

8) na die man is die man geschrapt.

9) die hem gevangen hield.

10) hs. hadden met geschrapte n.

b) Mt. 5:44, Lc. 6:27.

11) welgezind en behulpzaam.

c) Verg. inl. § 5.

d) Verg. voor deze beeldspraak 80b: ‘hier moste ommer een guet boem uut gewassen hebben,’ en 58d met reminiscens aan Mr. 8:24.

[p. 145]

was si altoes vuerich ende sorchvoldich voer die rechte doechden, beyde, in oerselven ende oec mede in enen anderen. Hiernae doe si ene wijl tijts doot geweest hadde, apenbaerde si oer eenre zuster ende heyte Fenne Mensen^a). Tegen deser zuster beclagede si, hoedat si in oeren lesten overmyds anvechten der duvele^b) bijnae in wanhopen gevallen hadde, omme datmen oer niet soeveel guets en segede¹⁾, alst wal noet geweest hadde. Ende si begeerde seer²⁾, dat dit punte gebetert worde; ‘want’, segede si, ‘hadde my een zuster gedaen³⁾, ic en solde die anvechtinge niet hebben moegen wederstaen, uut welker woerden ic weder een hape creech in onsen lieven Heren.’ Si segede [78a] voert: ‘Wetet, dat ic alte grote pijne lijde voer een punte, daer onser alsoe veel in snoeven.’⁴⁾ Doe vragede oer zuster⁵⁾ Fenne, wat dat punte weer. Sij antwoerde droeflike weder ende segede: ‘Dat is achtersprake. Ende opdat gi weten sult, dat die dijnge waerachtich sin, die ic u gesecht⁶⁾ hebbe, soe wetet, dat hier cort een deel zusteren starven sullen, ende die de ierste wesen sal, die slapet op dat oelde bedehuys’, ende hier⁷⁾ voer sij mede enwech. Ende alsoe als si gesecht hadde van den sterven, also geschiedet^c).

a) Zie over haar 81a.

b) Van den duivel, die een stervende tot vertwijfeling tracht te brengen, wordt 106b uitvoeriger verhaald; zie ook de aant. aldaar.

1) omdat men niet zooveel voor haar bad en haar niet zooveel troost insprak.

2) voor seer is sar geschrapt.

3) was er niet een zuster geweest (...uit welker woorden enz.); verg. de aant. bij 12b.

4) waar zoovelen onzer in vallen.

5) voor zuster is d geschrapt.

6) hs. gesech met bovengeschr. t.

7) boven bijgeschreven.

c) In hetzelfde jaar 1440, waarin deze zuster overleed, stierven zeer velen, waaronder talrijke devoten, aan een hevige pestziekte. Zie over deze epidemie Chron. Mont. S. Agnet. 64 en J.I. Pontanus, Hist. Gelrica. Amst. 1639, p. 475.