Logo DBNL
Herbarijs (1965)

Herbarijs

(1965)–Anoniem Herbarijs–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

¶ Lingua canis. Levisticum. Linaria Lentigines. Lapacium. Lappa inversa. Lapadum domesticum. Lactuca. Lylia. Lumbrici terrestres. Laurus

[102]

LIngua anis. es heet ende versch in den iersten graet. Ende es .1. cleine crudekiin ende wast in vele steden Ende heeft lange bladekine ende scarp Ende some hebben si blauwe bloemen ende some witte bloemen. Ende het starct den lichame om moru te makene Ende dit cruut gesoden in vleesche met smoute of met olyen starct goyen properleke. ende meerret luxurie ende conforteert

[103]

LEvisticum es heet ende droge. in den .2. graet. Ende tsaet heet oec also. ende gaet in medicinen. ende .3. jaer houdt ment goet. Ende doet wel verduwen. Ende geminct met caneele ende in de spise gedaen es goet iegen dlanc evel. ende verdrijft wint. rommelinge ende torcioen

[104]

Linaria dats wilt vlas ende es heet ende droge. Ende es goet iegen die vercoudde moeder. ende iegen die geelsucht ende sacht dat weedoen.

 

[105]

LEntigines aque. dats roy dat op dwater vlietet. Hets cout ende droge Ende es goet op hete apostemen. want het wederslaet hitte

[106]

LApacium acutum es lanc ende strect hem oft maluwe ware. ende es heet ende droge in den .3. graet. Ende der esser drierande. Deen heet men lapacium acutum ende heeft scarpe bladere ende es die beste. Ende dander heet lapacium rotundum. ende heeft brede bladere daer men botere in draecht Entie derde heet lapacium domesticum dats tamme maluwe. ende wast in der lieden hove. ende men doetse int moes ¶ Jegen crauwen ende rudecheit. Nem tsap van scarper perteken ende maluwe. ende olye van nokernoten. ende vloyende pec ende ziedet tegadere. ende dan ziet dore enen doec. ende doe daer toe gemalen wijnsteen. ende tswarte buten van enen ketele. Dits goede zalve iegen alle maniere van rudecheit van drope van morfea ende van scorftheit

[107]

LAppa inversa dats boter docke ende es heet ende droge. ende es oec goet iegen rudecheit. Ende jegen drope ende jegen dat zeter

[108]

LApacium domesticum die doet al dat selve dat die scarpe perteke doet

[109]

LActuca dat es latuwe of lachteke. Ende si es cout ende wac. Ende tsaet es coudere dan tcruut. Ende dat cruut dat siin die blade. Ende tsaet doetmen in medicinen. Ende si vercoelt den lichame. Ende es goet iegen heete ongemake. Ende tcruut geeten maect goet bloet. ende den wiven vele melcs ¶ Latuwe al rou geeten metten aysine sceedt den rede ¶ Die wel wille slapen. hi stote latuwe ende mingese met wijfs melke ende met witten van den eye ende make der af .1. plaester ende legt dien zieken opten slaep ende opt voorhoeft ende dit vercoelt dat hoeft ¶ Of diese ziedet met soffrane es goet iegen heete sweren in dierste

[110]

Lilya. es heet ende wac ende siin van .3. manieren. deen es tam. ende dandere .2. siin wilt. deen draget .1. blau bloeme. tander .1. gelu. ende dat derde .1. wit bloeme ¶ Die tamme lelye gestampt rijpt sweren die cout siin ¶ Jegen den coeke. Nem die wortel van der lelyen ende brancam urcinam. entie wortele van hoemsche ende ziedtse in wine ende in olyen ende latet staen .15. dage. ende ziet dan door .1. cleet ende doe daer toe was. ende mac ene zalve. ende salfer met den coeke ¶ Jegen die verbernt es van viere of van watere. Nem die wortel vander lelyen. ende reectene in die colen. ende dan maecten scone. Ende daer na nem olye van oliven of olye van rosen ende mac .1. zalve. Ende zalve daer met al verbernt dinc ¶ Jegen lelike plecken of maescen int ansichte. Nem die wortel vander lelyen ende ziedtse in watre ende dan minget met olyen van rosen. ende mac daer af .1. zalve. ende zalf daer met die smetten. Ende dese salve es oec goet tallen

zetere diet verdriven wille ¶ Die sweren wille doen moruwen. Neme tsap van der lelyen ende nette daer in .1. plaester ende legt daer op. het sal uut breken ende minderen tgeswil ¶ Die siin ansichte scone wilt maken. hi drooge dien wortel vander lelyen in die zonne. ende dan maker pulver af ende mingt met rose watere. ende dan latet weder drogen. Ende dan strijct op dijn ansichte .3. werf of .4. werf dit maket scone ende claer ¶ Die wortel vander lelyen gesoden met oude wine ende geleit op vercrompen zenuwen doetse genesen ¶ Die lelye gestoten ende vanden sape genomen .3. lepel vol ende zeems ende aysiins elx .1. lepel vol. dit tegadere gesoden. droecht ende heilt wonden ¶ Die versce wonden heeft die hi wille drogen. Neme tsap van leyen bladen ende aysiin. ende tfijftedeel honechs. ende ziedet tegadere. ende dwaet die wonden daer met. si selen drogen ende worden cleinlijc

[111]

Lumbrici terrestres. dat siin worme die wonen in vetter aerden ¶ Ende dese worme ontwee gewreven. heilen adren die tebroken siin. Ende siin goet iegen den canker in die borst met wine gesoden ende gedronken

[112]

LAurus. hier op wassen die bayen beide vrucht ende blade gaen in medicinen. Entie blade hebben meerder cracht dan die bayen. om hare bitterheit so verduwen si wel. Ende die bayen duren goet .1. jaer ¶ Aldus maect men olye van bayen. Nemt die bayen altemet dat si versch siin. ende zietse in olyen of in smoute Ende dan wrincse ute dore enen sconen doec. ende bestaetse ¶ Noch .1. ander maniere. Men sal die bayen stoten. ende leggense in wine .3. dage te verrottene. ende dan sal mense doen in .1. sackelkijn ende perssent in .1. persse. Ende datter uut comt. es zalve van bayen. Ende si es goet jegen alle maniere van crauwingen. Ende dien. die dat gevoelen verloren hebben in die lede


Vorige Volgende