De heilige boeken van het oude verbond. Deel 3. De boeken Paralipomenon. De boeken Esdras, Het boek Tobias. Het boek Judith. Het boek Esther. Het boek Job

[p. 251]

De boeken Esdras.
Vertaald en met Aanteekeningen voorzien door D^r. G.W.J.M. van Zinnicq Bergmann, Professor in het Seminarie te Haaren.

[p. 253]

Het eerste Boek Esdras.
Inleiding.

De twee Boeken Esdras, die als een vervolg op I en II Paralipomenon kunnen beschouwd worden, bevatten de voortzetting der geschiedenis van het uitverkoren volk, te weten het verhaal van den terugkeer der Joden uit het land der ballingschap en van hunne vestiging in Juda of van de herstelling der Israëlietische maatschappij onder burgerlijk en godsdienstig opzicht. Zij zijn in het Hebreeuwsch geschreven, met uitzondering van I Esdras IV 8 - VI 18 en VII 12-26, waar de schrijver eenige ambtelijke stukken en het verhaal van den tempelbouw in het Arameesch inlascht. In de tegenwoordige Hebreeuwsche Bijbels wordt het eerste Boek Esdras, het tweede Boek Nehemias geheeten, en ook in de Vulgaat draagt het tweede tot opschrift: Het Boek Nehemias. Het schijnt, dat de Joden oudtijds de twee Boeken als één telden onder den naam van Boek Esdras, eene opvatting, waarvan wij ook in oude handschriften der Zeventig en bij de H. Vaders verschillende sporen vinden. En werkelijk behooren beide Boeken naar vorm en inhoud genoegzaam bij elkander om als één geheel te worden beschouwd. De in de Vulgaat aangenomen splitsing was intusschen reeds aan Origenes, Athanasius en anderen bekend, en is tegenwoordig algemeen in gebruik. Moeilijk is het met zekerheid te bepalen, wie al

[p. 254]

de verschillende stukken hebben geschreven, waaruit de Boeken Esdras zijn samengesteld. Voor het grootste gedeelte zijn het echter aanteekeningen van Esdras en Nehemias, die daarbij meerdere oorkonden hebben opgenomen, en in dien zin kan Esdras de schrijver van het eerste Boek, Nehemias die van het tweede worden genoemd. Volgens de meening van velen heeft Esdras alle stukken verzameld en gerangschikt en tot één geheel verbonden; anderen schrijven dit echter aan een lateren verzamelaar toe.

Behalve deze zijn er nog twee andere Boeken Esdras, het derde en vierde. Het derde bestaat voor het grootste gedeelte, slechts twee hoofdstukken uitgezonderd (III 1 - V 6), uit stukken aan de canonieke Boeken Paralipomenon en Esdras ontleend; het vierde bevat hoofdzakelijk eene reeks van visioenen over het laatste oordeel en is niet vrij van leerstellige dwalingen; beide behooren tot de zoogenaamde apocriefe boeken. De twee eerste daarentegen zijn altijd door de Synagoge en de Kerk beschouwd als echt en op ingeving van den H. Geest geschreven, zoodat hun gezag niet mag worden betwijfeld.

Esdras, een afstammeling van den hoogepriester Saraias (VII 1 en IV Reg. XXV 18), was een aanzienlijk, door Gods geest verlicht man en een zeer ervaren wetgeleerde, weshalve hij ‘een vaardig schriftgeleerde in de wet van Moses’ genoemd wordt (VII 6). Zijn Boek, dat tien hoofdstukken bevat, kan in twee deelen worden gesplitst. Het eerste, hoofdst. I-VI, verhaalt den terugkeer onder Zorobabel van vele Joden - die meerendeels tot de stammen van Juda en Benjamin behoorden - uit de Babylonische gevangenschap naar Jerusalem, de grondvesting van den tempel, de kuiperijen der Samaritanen en de daardoor veroorzaakte staking van het werk; vervolgens de hervatting van den arbeid op aansporing der profeten Aggeüs en Zacharias; eindelijk de voltooiing en inwijding van den tempel. Dezegebeurtenissen vonden plaats in de jaren 537 - 516 v.C. Het tweede deel, hoofdst. VII-X, verhaalt de reis van Esdras naar Jerusalem met vele in Babylon achtergebleven Joden in het zevende jaar der regeering van Artaxerxes (VII 17) en de pogingen, welke hij, krachtens eene uitgebreide, hem door den koning verleende volmacht, aanwendde tot uitroeiing der misbruiken en tot handhaving der Mosaïsche wet. Dit deel bevat de geschiedenis van één jaar.

Volgens het tot heden bijna algemeen aangenomen gevoelen is de in dit tweede deel genoemde Artaxerxes de eerste van dien naam of Artaxerxes Longimanus, en had dus het hier verhaalde plaats in het jaar 458 of 457 v.C., dertien jaren vóór de reis van Nehemias, welke het tweede Boek Esdras vermeldt als geschied in het twintigste jaar van Artaxerxes. In den laatsten tijd echter is de meening geopperd en reeds door meerdere geleerden aangenomen, dat dit tweede deel van het Boek Esdras, naar tijdsorde gerekend, niet op zijne plaats staat en thuis behoort achter het Boek Nehemias, dat tusschen hoofdstuk VI en VII van I Esdras zou moeten worden ingelascht. Volgens dit gevoelen wordt alleen in het tweede Boek Artaxerxes I of Longimanus, maar in het eerste Artaxerxes II of Mnemon bedoeld, en hebben derhalve de gebeurtenissen, welke I Esdras VII-X worden medegedeeld, niet in

[p. 255]

het jaar 458 of 457 v.C., maar in 398 plaats gehad, niet dertien vóór, maar ongeveer zeven en veertig jaren na de reis van Nehemias. Hoewel deze veronderstelling vele moeilijkheden oplost, die anders slechts ten deele kunnen worden verklaard, en de gronden, waarop zij steunt, niet zonder waarde zijn, heeft zij toch de vroeger gevolgde meening nog niet verdrongen. In de uitlegging wordt met beide gevoelens rekening gehouden.

Het doel des schrijvers, ook van het tweede Boek, dat met het eerste innig samenhangt, was de nakomelingschap op te wekken tot dankbaarheid jegens God en haar aan te sporen diens wet nauwkeurig te onderhouden. Uit de medegedeelde geschiedenis blijkt immers hoe trouw God zijne beloften vervult, en het verhaal der moeilijkheden, waarmede de terugkeerenden uit de Babylonische gevangenschap te kampen hadden en welke zij met Gods hulp door hunne standvastigheid overwonnen, moest de kinderen aanzetten niet weder door ontrouw en plichtverzuim te verliezen, wat door hunne vaderen met zooveel moeite en inspanning verkregen was.