Handboek voor den soldaat (KMA Breda)

[p. 138]

Hoofdstuk XXVIII.

A. Geestelijke verzorging.

Op Zondagen en voor hen geldende kerkelijke feestdagen worden de in de kazerne wonende korporaals en soldaten - voor zoover zij niet zijn gestraft of in dienst zijn - in de gelegenheid gesteld, om de godsdienstoefening van de gezindte of de instelling, waartoe zij behooren, of waarbij zij zijn aangesloten, volledig bij te wonen.

Aan kwartierzieken wordt deze gelegenheid gegeven, wanneer de behandelende officier van gezondheid daartegen geen bezwaar heeft.

De compagnies-(batterij-, eskadrons-) commandant verleent aan den met licht of verzwaard arrest gestraften militair, wanneer daartoe ter plaatse overigens gelegenheid bestaat, op diens verzoek vergunning om op Zondagen en op voor hem erkende Kerkelijke feestdagen één godsdienstoefening van de godsdienstige gezindheid of instelling, waartoe hij behoort of waarbij hij is aangesloten, bij te wonen. Deze vergunning kan worden geweigerd voor zoover de belangen van den dienst zulks eischen, zoomede er gegrond vermoeden bestaat, dat van de gelegenheid om een bepaalde godsdienstoefening bij te wonen, misbruik zou worden gemaakt. De regimentscommandant beslist of het bijwonen van de godsdienstoefening al dan niet onder geleide zal plaats vinden, alsmede op welke tijdstippen de vorenbedoelde militair de kazerne mag verlaten en daarin moet zijn teruggekeerd.

Aan den militair die zich in voorloopig arrest bevindt, wordt geen vergunning als in de derde zinsnede bedoeld, verleend.

Aan hen, die in dienst zijn, wordt desgewenscht vergund, een godsdienstoefening hunner gezindte of van de instelling, waarbij zij zijn aangesloten, bij te wonen, wanneer gedurende hun afwezigheid in hun dienst door een door belanghebbende te stellen vervanger is of kan worden voorzien en het dienstbelang daardoor niet wordt geschaad.

De Protestantsche korporaals en soldaten worden, voor zoover zij dit wenschen, in de gelegenheid gesteld, tweemaal per maand, telkens niet langer dan één uur in de diensturen 's namiddags, een godsdienstige bijeenkomst te hebben met een legerpredikant of diens vervanger.

De Roomsch-Katholieke korporaals en soldaten worden, voor zoo-

[p. 139]

ver zij dit wenschen, in de gelegenheid gesteld, éénmaal per maand gedurende niet langer dan één uur in de diensturen 's namiddags, een godsdienstige bijeenkomst te hebben met den aalmoezenier of diens vervanger. Deze bijeenkomst wordt gevolgd door een godsdienstoefening in de ochtenduren, waartoe hun des zomers zoo noonig tot 9.00 en des winters zoo noodig tot 9.30 vrij van dienst wordt gegeven. Voor zoover de dienstbelangen zulks toelaten, wordt tusschen de bijeenkomst en de godsdienstoefening geen nachtoefening gehouden. De deelnemers aan de godsdienstoefening mogen hun brood voor den morgenmaaltijd medenemen.

Voor zoover dit zonder nadeel voor den dienst mogelijk is, kan aan hen, die niet gestraft of in dienst zijn, door den compagnies-(eskadrons- of batterij-) commandant worden vergund, om, vóór den aanvang van de morgenoefening, eene godsdienstoefening hunner gezindte bij te wonen en daartoe de kazerne te verlaten.

Aan hen, die verlangen in de kazerne in de gelegenheid te worden gesteld tot het bijwonen eener gemeenschappelijke bijbellezing of huiselijke godsdienstoefening van anderen aard, zal die gelegenheid éénmaal per dag buiten de normale diensturen en ten hoogste gedurende 15 minuten worden gegeven, terwijl daarvoor een lokaal ter beschikking wordt gesteld.

Vóór en na de gemeenschappelijke maaltijden moet eenige oogenblikken stilte heerschen, zoodat de aanzittenden behoorlijk gelegenheid hebben tot bidden en danken.

B. Kerkelijke feestdagen.

Algemeene, voor alle militairen geldende, kerkelijke feestdagen zijn:

Nieuwjaarsdag, Goede Vrijdag, 2e Paaschdag, Hemelvaartsdag, 2e Pinksterdag, 1e en 2e Kerstdag.

Bijzondere kerkelijke feestdagen zijn:

a.	voor Roomsch-Katholieke militairen: Maria Hemelvaart (15 Augustus) en Allerheiligen (1 November);
b.	voor Oud-Katholieke militairen: Driekoningen (6 Januari), Witte Donderdag, Sacramentsdag, H.H. Apostelen Petrus en Paulus (29 Juni), Maria Hemelvaart (15 Augustus), Allerheiligen (1 November);
c.	voor Israëlitische militairen: het Paaschfeest (de eerste 2 en de laatste 2 dagen), het Wekenfeest, ook Israëlitische Pinksteren genaamd (2 dagen), de Verwoesting van den Tempel, ook de Verwoesting van Jeruzalem genaamd (1 dag), het Nieuwjaarsfeest (2 dagen), de Verzoendag, het Loof-

[p. 140]

huttenfeest (2 dagen), het onmiddellijk op het Loofhuttenfeest volgende Slotfeest (2 dagen, de 2e dag ook Vreugdedag der Wet genaamd). De jaarlijksche regeling van de in verband hiermede aan Israëlitische militairen te verleenen bewegingsvrijheid, vrijstelling van dienst- of gelegenheid tot het bijwonen van godsdienstoefeningen wordt in den aanvang van elk jaar afzonderlijk bekend gemaakt.

Wanneer deze feestdagen samenvallen met die van andere gezindten, moeten, zoo noodig en alleen in de garnizoenen, waar het aantal Israëlieten een belangrijk deel der sterkte bedraagt, het verlof en de gelegenheid, om de godsdienstplichten te vervullen, naar billijkheid, in evenredigheid van het aantal militairen van iedere gezindte, in verband met de dienstbelangen, worden geregeld.

C. Dienst op Zon- en feestdagen en op Zaterdagen.

Op Zondagen worden alleen onvermijdelijke diensten verricht; deze diensten worden zoodanig geregeld, dat een zoo groot mogelijk getal der daarbij betrokken militairen in de gelegenheid kan worden gesteld, om de godsdienstoefening van de gezindte of instelling, waartoe zij behooren of waarbij zij zijn aangesloten, volledig bij te wonen.

Hetzelfde geldt voor de niet op Zondag vallende kerkelijke feestdagen, ten aanzien van de militairen voor wie die feestdagen gelden.

Bij de bereden onderdeelen kan op Zondagen en op andere dagen, waarop dienst als op Zondag wordt verricht, de morgenstaltijd in beginsel worden beperkt tot het drenken en voeren der paarden en het nagaan van eventueele ongesteldheidsverschijnselen, verwondingen, losse ijzers, e.d.

Op den Zaterdag, vallende tusschen den Goeden Vrijdag en Paschen, alsmede op den 2den Januari en op den 27sten December, wanneer deze dagen op een Zaterdag vallen, en op den 24sten en den 31sten December, wanneer deze dagen op een Maandag vallen, wordt - behoudens onvermijdelijke diensten - dienst verricht als op Zondag.

Op de overige Zaterdagen wordt in den regel na 14.00 dienst verricht als op Zondag.

Voor het verrichten van de op Zondagen en algemeene kerkelijke feestdagen onvermijdelijke diensten, worden zoo mogelijk in de eerste plaats die militairen bestemd, voor wie die dagen, in verband met hun godsdienst, geen bepaalde Zon- en feestdagen zijn.

De miltairen, die behooren tot een kerkgenootschap, dat heeft voldaan aan de bepalingen van art. I der Wet van 10 September 1853 (Staatsblad nr. 102), en dat den wekelijkschen rustdag op Zaterdag

[p. 141]

viert, moeten zooveel mogelijk in de gelegenheid worden gesteld, dien rusdag, alsmede hun erkende godsdienstige feesten te vieren.

Op nationale feestdagen wordt dienst verricht als op Zondag en wel op den dag, waarop:

a.	de verjaardag van Hare Majesteit de Koningin wordt gevierd gedurende den geheelen dag, behoudens deelneming aan de parade, dan wel aan een daarvoor in de plaats tredende door den regimentscommandant, c.q. garnizoenscommandant, te bepalen plechtigheid.
b.	de verjaardagen van leden van het Koninklijk Huis worden gevierd, na 13.00.

Op nationale feestdagen wordt van de kazernegebouwen de nationale vlag (zonder wimpel) uitgehangen.