Handboek voor den soldaat (KMA Breda)

[p. 97]

Hoofdstuk XVIII. Garnizoens- en kazernewacht.

In elk kazernecomplex zijn één of meer wachten, welke tot taak hebben het beveiligen van het complex tegen aanrandingen van buiten, belast zijn met het toezicht op het verlaten en binnentreden van het kazernecomplex en met het verzekeren van de orde en rust daarin.

Voorts kan in het garnizoen een garnizoenswacht worden bestemd voor het treffen van maatregelen van orde en rust. Voor deze taak kan ook een kazernewacht worden bestemd.

De wachtdienst vangt aan met de wachtparade, welke niet vóór 17.00 wordt gehouden en eindigt, na aflossing, na de wachtparade op den volgenden dag. De wachtcommandant, de onderofficieren en de korporaals kunnen éénmaal tusschentijds worden afgelost; indien de regimentscommandant deze wachtindeeling gelast, wordt de wachtparade te 19.00 gehouden en heeft de tusschentijdsche aflossing plaats den volgenden dag te 7.00.

Wachten, welke uitsluitend voor oefening worden betrokken, worden niet op Zon- en feestdagen, noch op andere dagen, waarop dienst wordt verricht als op Zondag, of op algemeene verlofdagen, bezet.

Indien echter het in den wachtdienst te oefenen personeel wordt ingedeeld bij wachten, welke doorloopend worden bezet, zoodat daardoor ander personeel wordt vrijgemaakt, kan eerstgenoemd personeel de wacht wèl op de in het eerste lid genoemde dagen betrekken.

De garnizoens- en de kazernewacht komen in het geweer en brengen den militairen eeregroet:

1^o.	wanneer Hare Majesteit de Koningin, een lid van het Koninklijk Huis, dan wel een door of vanwege Hare Majesteit de Koningin uitgereikt of met Koninklijke toestemming gevoerd ontplooid militair vaandel (standaard) het wachtverblijf nadert, of voorbijgaat;
2^o.	wanneer het stoffelijk overschot van een persoon, die met militair eerbetoon wordt ter aarde besteld, het wachtverblijf voorbijgaat;
3^o.	wanneer nabij het wachtverblijf voorlezing geschiedt van be-

[p. 98]

	sluiten of proclamaties, waarbij uit naam van H.M. de Koningin wordt gesproken;
4^o.	ten opzichte van buitenlandsche Staatshoofden en vorstelijke personen worden dezelfde vormen en eerbewijzen in acht genomen als aangegeven zijn voor H.M. de Koningin.

De wacht komt in het geweer en neemt de houding, met het geweer (de karabijn) in den arm, aan, voor:

(garnizoenswacht)	(kazernewacht)
1^o. de Minister van Defensie, als zoodanig kenbaar of bekend; } als eerbewijs.	1^o. de Minister van Defensie, als zoodanig kenbaar of bekend;
2^o. een opper- of vlag-officier; } als eerbewijs.	2^o. de regiments- (detachements) commandant of diens chefs;
3^o. de bevelhebber in de betrokken militaire afdeeling; } als eerbewijs.	3^o. de aflossing der wacht, wanneer deze het wacht-verblijf nadert.
4^o. de garnizoenscommandant. } als eerbewijs.

De wacht komt in het geweer en neemt de houding, met het geweer (de karabijn) aan den schouder, aan, wanneer:

(garnizoenswacht)	(kazernewacht)
1^o. de aflossing der wacht het wachtverblijf nadert;	als hiernevens, voor zoover de handeling geschiedt op grond van den garnizoensdienst.
2^o. de wachtcommandant dit tot het onderhouden van de waakzaamheid noodig oordeelt, ook op de uren van aflossing der schildwachten en voor zooveel noodig, op daartusschen gelegen tijdstippen;	(In alle andere gevallen wordt de houding met het geweer in den arm aangenomen).
3^o. de officier van piket den last daartoe verstrekt.

Wachten en tot de wachten behoorende schildwachten doen gedurende het aflossen en voorts van den aanvang tot het einde van den nachtdienst geen eerbewijzen, uitgezonderd voor Hare Majesteit de Koningin en voor de leden van het Koninklijk Huis.

[p. 99]

Aan elken toegang tot het kazernecomplex wordt - indien en zoolang die toegang geopend is - een schildwacht of een met portiersdienst belaste militair geplaatst; indien deze zijn post moet verlaten, zonder te zijn afgelost, sluit hij tevoren den toegang tot het kazerneterrein af.

Schildwachten te voet brengen den militairen groet en den militairen eeregroet in al de gevallen, waarin dit door een afzonderlijken soldaat of door een wacht geschiedt. Geldt het eerbewijs den commandant van een gewapende troep, dan eindigt het eerbewijs eerst, wanneer die troep is voorbijgetrokken; binnen een kazernecomplex of in een legerplaats brengen zij den groet voor alle militairen boven den rang van korporaal. Aan ridders der militaire Willemsorde, die het modelkruis zichtbaar dragen, brengt de schildwacht den militairen groet als voor officieren is voorgeschreven.

De met het pistool (de revolver) bewapende schildwacht groet als de ongewápende militair. Voor korporaals verricht de schildwacht geen eerbewijzen.

De schildwacht stelt zich, tot het brengen van den militairen groet en van den militairen eeregroet, twee passen rechts van zijn schilderhuis op, tenzij dienaangaande in zijn bijzondere verplichtingen anders is bepaald, of wanneer hij zich op zoodanigen afstand van zijn schilderhuis bevindt, dat het eerbewijs niet tijdig zou kunnen worden gebracht. In het laatste geval wordt de groet gebracht ter plaatse, waar hij zich bevindt.

Dubbelposten stellen zich, behoudens het in den voorgaanden volzin vermelde voorbehoud, tusschen hun schilderhuizen en op twee passen zijwaarts daarvan op; zij brengen de eerbewijzen gelijktijdig.

Schildwachten te paard doen hun paarden stilstaan en blijven in de houding met de sabel in de houding van ‘draagt = sabel’; zij presenteeren de sabel in de gevallen, waarin voor den schildwacht te voet het presenteeren van het geweer (de karabijn) is voorgeschreven.

Ongeacht de bijzondere verplichtingen, welke voor den schildwacht in verband met het doel en de plaats van zijn post, worden vastgesteld, gelden voor alle schildwachten de volgende algemeene gedragsregels:

a.	Niet in beweging zijnde schildwachten te voet staan, in de houding van ‘op de plaats-rust’, met het geweer (de karabijn) bij den voet, twee passen rechts van hun schilderhuis, tenzij in de bijzondere verplichtingen dienaangaande anders is bepaald; dubbelposten plaatsen zich tusschen hun schilderhuizen.
b.	In beweging zijnde schildwachten te voet loopen in de houding, met het geweer (de karabijn) aan den schouder, in de tijdmaat van den gewonen pas heen en weer, dubbelposten zoodanig, dat

[p. 100]

	zij elkander ongeveer midden tusschen de beide schilderhuizen ontmoeten.
c.	Schildwachten te paard doen hun paarden stilstaan en blijven in de houding met de sabel in de houding van ‘Draagt = sabel’.
d.	Alleen bij zeer ongunstig weer mogen de schildwachten in het schilderhuis schuilen; tot het doen van eerbewijzen en bij de nadering van aflossing, patrouilles en verdachte personen moeten zij dit tijdig verlaten.
e.	Schildwachten, die de aflossing zien naderen, stellen zich op als onder a van dit artikel voor niet in beweging zijnde schildwachten is aangegeven en nemen de houding aan met het geweer (de karabijn) aan den schouder.
f.	zij geven de van den wachtcommandant of van den korporaal van aflossing ontvangen bijzondere verplichtingen woordelijk over aan hun opvolger.
g.	de schildwacht voor het geweer waakt in het bijzonder voor de veiligheid van de wacht; waneer de wacht in het geweer moet komen, roept hij ‘in 't geweer’.
h.	indien iets bijzonders voorvalt, dat van dadelijk belang is voor de wacht, waarschuwen de schildwachten den wachtcommandant, door gebruik te maken van de aanwezige middelen (schel, telefoon), door toeroep aan den post voor het geweer of tusschenpost, of wel door tusschenkomst van een voorbijganger. Voorts waarschuwen zij bij onraad of brand zoo noodig en mogelijk de bewoners van nabijzijnde huizen, de politie en de brandweer. Bij een dubbelpost geschiedt de waarschuwing door één der schildwachten en blijft de andere op den post.
i.	de schildwacht mag op zijn post niet zingen, noch fluiten, zitten, lezen of zonder noodzaak met iemand spreken; hij mag zich niet verder dan 30 passen van zijn schilderhuis verwijderen, tenzij de bijzondere verplichtingen daaromtrent andere bepalingen bevatten.
j.	de schildwacht is verantwoordelijk voor de orde en reinheid op en nabij zijn post. Gedrukten of geschriften mogen op den post alleen op last van den wachtcommandant worden aangebracht en verwijderd.
k.	de schildwacht behoort bedaard, doch zeer beslist op te treden. Hij bedenke, dat zoowel ruwheid en het overschrijden zijner bevoegdheid, als zwakheid in het nakomen zijner verplichtingen, strafbaar is.
l.	de schildwacht moet - indien de omstandigheden dit gedoogen, na waarschuwing - desnoods met kracht van wapenen de hem opgelegde verplichtingen nakomen.

[p. 101]

m.	de schildwacht, die aangevallen wordt, maakt zoo noodig van zijn wapenen gebruik. Tegenover bedreiging met geweld geeft hij op beslisten toon de waarschuwing, dat hij, bij aanranding, tot gebruik van zijn wapenen zal overgaan.

De schildwachten staan op post met de bajonet op het geweer (de karabijn); zij hebben het magazijn gevuld (geweer in rust). De militairen, die, belast met den portiersdienst, een schildwacht vervangen, moeten van een geladen vuurwapen zijn voorzien.

Schildwachten en aflossingen te paard hebben de sabel getrokken.

De schildwachten zijn voorzien van een houder met scherpe patronen, c.q. pakje pistool (revolver) patronen.

De wachtdienst duurt in den regel 24 uur; aflossing der schildwachten heeft in den regel om de 2 uren plaats.