De Gulden Passer. Jaargang 81
(2003)– [tijdschrift] Gulden Passer, De– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 1]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elly Cockx-Indestege
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 2]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De collectie in haar geheel omvat 128 incunabeledities. In zevenentwintig gevallen gaat het om edities waarvan de Universiteitsbibliotheek te Leuven voor de Tweede Wereldoorlog een exemplaar bezat; vier waren in Doornik aanwezig, nu eveneens oorlogsverlies, terwijl één in de abdij van Tongerlo niet (meer) aanwezig is. Nog andere exemplaren behoren tot de zeldzaamheden in het land: tot nader order 46 unica in België! Maar afgezien van het Belgisch bezit zijn er hoe dan ook zeldzame exemplaren bij, zoals een Cicero-uitgave die aan de Lyonese drukker Gaspard Ortuin is toegeschreven (nr. 45), en een Postilla van Guilelmus de Parisiis gedrukt door Ulrich Gering en Guillaume Maynal (nr. 73). Kijken wij naar de drukkers, dan valt spoedig op dat de drie kloosters van de Broeders des gemenen levens die een drukkerij binnen hun muren hadden, Brussel, Marienthal en Rostock, alle met uitstekende exemplaren in deze collectie aanwezig zijn. Overigens is er uit de Nederlanden niet zoveel: één Martens, één Leeu, één Johan van Westfalen, één Veldener, twee Delftse en vijf Deventerse drukken. Augsburg, Keulen, Lyon, Neurenberg en Straatsburg zijn aardig vertegenwoordigd; Parijs is met dertien en Venetië met dertig verschillende drukkers present.
Met genoegen dank ik volgende personen die mij op uiteenlopende wijzen behulpzaam zijn geweest: Wolfram Kardorf, Gesamtkatalog der Wiegendrucke, Deutsche Staatsbibliothek zu Berlin Preußischer Kulturbesitz; Angelika Pabel, Universitätsbibliothek Würzburg; Helene Peters, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag; Konrad von Rabenau, Schöneiche/Berlin; Marianne Rozsondai, Bibliotheek van de Akademie van Wetenschappen, Budapest; Jan Storm van Leeuwen, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. Verder aan collega's in de Koninklijke Bibliotheek, Brussel: Renaud Adam, Jeanne Blogie, Herman Mulder, en ten slotte Marcus de Schepper, die als ‘lector’ zijn kritisch oog over de tekst heeft laten gaan. Publicaties van Meg Ford, Christie's London, van Lotte Hellinga, London en van Paul Needham, Scheide Library, Princeton, hebben mij stilzwijgend advies verstrekt.Ga naar voetnoot2 Een zeer bijzonder woord van dank aan de eigenaar van deze collectie, die mij de toegang tot het ‘heilige der heiligen’ nooit heeft ontzegd, en die mij op velerlei wijzen de langdurige onderneming heeft mogelijk gemaakt. Daarbij was hij bereid om onbeperkt fotografische opnamen te laten vervaardigen. Dat hij ten slotte de kleurenclichés voor reproductie in het tijdschrift De Gulden Passer voor zijn rekening heeft willen nemen, heeft het mij mogelijk gemaakt ook een visuele bijdrage van decoratie en boekbandversiering te leveren. Deze royale geste verleent deze catalogus een aanzienlijke meerwaarde en stemt zowel de auteur als de redactie van het tijdschrift tot grote erkentelijkheid. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VerantwoordingZoals vrijwel alle incunabelrepertoria is ook deze catalogus alfabetisch op auteur en titel van het anonieme werk geordend. Ontstaan als een nevenproduct van een tweede Supplement | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 3]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
op Polain,Ga naar voetnoot3 zijn de hoofdwoorden Polains keuze en is ook het Algemeen register naar zijn model samengesteld. Dit houdt in dat de zogenaamde secundaire auteurs (in de editie opgenomen) enkel in het register terug te vinden zijn. Van de bijgebonden drukken (in het exemplaar) wordt verwezen naar de eerste druk in een convoluut (soms een ‘Sammelband’) in het corpus van de catalogus en in het register. Bijgebonden latere drukken, in hoofdzaak postincunabelen, zijn mee opgenomen; een* in het beschrijvend gedeelte en in het drukkersregister duiden daarop. Niet gedateerde drukken die als incunabel staan geboekstaafd maar als gevolg van recent onderzoek uit de zestiende eeuw blijken te stammen, zijn in het incunabelbestand opgenomen, eveneens met een* gemerkt. De gebruiker zij er op bedacht dat de naamsvormen in Polain niet altijd consequent zijn: bv. Burley, Walter (14de e.), Nicolaus de Ausmo (15de e.), Turrecremata, Johannes de (15de e.). Toch zijn die hier onveranderd gebleven; enkel titulatuur of andere toevoegingen aan de naam zijn gelijkvormig gemaakt: bijvoorbeeld bij gebruik en plaats van archiepiscopus, sanctus, en dergelijke. Overigens is de voertaal niet het Frans. Zo staan drukplaatsen en drukkers in de taal van het betrokken land.Ga naar voetnoot4 Het ligt voor de hand dat in een catalogus de meeste aandacht naar het exemplaar uitgaat, niet naar de editie van een tekst. Toch zijn minder grote of minder bekende auteurs in de commentaar bondig geduid. Volgende elementen zijn in een vaste orde opgenomen, waarbij gestreefd is naar het hanteren van een consequente terminologie. 1. Na een volgnummer, auteursnaam of titel van het anonieme werk, korte titel, impressum en vouwformaat, gevolgd door de belangrijkste bibliografische repertoria: (a) centrale catalogi en recente bibliotheekcatalogi met goede informatie over band en exemplaar, te weten gwGa naar voetnoot5 (voor wat nog niet is verschenen wordt h en supplementen gegeven), bmc, Polain (+ Supplement 1), goff (+ Supplement), bsb-Ink, cibn, idl; (b) nationale repertoria voor drukken uit het betrokken land, nl. Pellechet-Polain, igi, ilc, Voulliéme, Köln; (c) speciale bibliografieën zoals Essling, Klebs, Morgan, Sander, Schreiber. Sporadisch geraadpleegde bibliografieën zijn voluit vermeld. De elektronische databank istcGa naar voetnoot6 (stand 1996) is op alle edities gecontroleerd. 2. De beschrijving van het exemplaar, ingeleid door het nummer in de collectie, bevat volgende elementen: Band. De afmetingen van de band zijn gevolgd door die van het boekblok. In heel veel gevallen is niet vast te stellen welke naaiing er is, welke kleur de kapitalen hebben en of ze van garen, touw of zijde zijn, of de schutbladen conjugaat zijn, al dan niet meegenaaid of aangeplakt, en of de sneden gelijk gestoten dan wel gesnoeid zijn. De uitdrukking ‘Dek- en schutbladen’ betekent dat ze van papier zijn en voor- en achterin aanwezig zijn; ‘Nieuwe’ is stelselmatig meegedeeld om ze te onderscheiden van de oude die soms bij het later herbinden behouden zijn; conjugaat betekent dat het om een (nog zichtbaar) dubbelblad gaat. Daarop volgt het eventuele aantal voor- en achterschutbladen. Bij schutbladen van sierpapier is aan de achterkant van het eerste vrije schutblad vrijwel steeds een wit blad geplakt; dit is niet meegerekend als eerste vrij schutblad. Afgesneden sneden zijn meestal verguld. De sluitrichting van klampkantsluitingen is steeds van het achterplat naar het voor- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 4]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
plat, tenzij anders vermeld. Moderne banden zijn niet tot in de bijzonderheden beschreven; zo is bijvoorbeeld de rugbelettering niet steeds opgenomen. Het is niet altijd mogelijk uit te maken in welk land de band is vervaardigd. Voor zover de staat van het bandvlak het toelaat, zijn wrijfsels gemaakt; in de mate van het mogelijke zijn de paneel- of plaatstempels, de kleine of handstempels en de rolstempels gereproduceerd. Prov. De handgeschreven eigendomsmerken en stempels zijn tussen aanhalingstekens verbatim getranscribeerd, gedrukte en gegraveerde ex-librissen zijn standaard enkel met de naam van de bezitter, het ev. devies en het ev. plaatsnummer in de bibliotheek opgenomen. In beginsel zijn de afkortingstekens stilzwijgend opgelost; bij onzekere lezing zijn tussen rechte haken letters of punten, of een vraagteken, geplaatst. Oude bibliotheeknummers en niet te identificeren inscripties of exlibrissen zijn aangegeven. De herkomst en datum van verwerving van het exemplaar zijn, voorzover nog te traceren, door de eigenaar meegedeeld. Gebruik. Onder gebruikssporen zijn begrepen de rubricering (met rood gehoogde kapitalen, paragraaftekens, onderstrepingen), lombarden, penwerkdecoratie, verluchting; aantekeningen van gebruikers; ingelegde documenten (catalogusknipsels, brieven en dgl.). ‘Boekhoudkundige’ aantekeningen van de moderne antiquaar op dek- of schutbladen zijn niet vermeld. Bijzonderheden over de conditie van het exemplaar zijn beperkt tot de vermelding van ontbrekende bladen aan de druk, restauratie aan boekblok en band, of andere opvallende elementen, indien al niet meegedeeld bij de bandbeschrijving. Aantekeningen over minder bekende auteurs of teksten, toelichting over band of binder, vroegere eigenaars, of enige andere informatie volgen in een nieuwe paragraaf, evenals de literatuur in verband hiermee. De ontsluiting gebeurt via een aantal registers. De afbeeldingen zijn gekozen omwille van de zeldzaamheid van een druk, een fraaie vormgeving van de bladspiegel, een interessant eigendomsmerk of unieke verluchting, een opmerkelijke band, en vooral wrijfsels van stempels en rollen. Al de fotografische opnamen zijn van Studio Vermeulen, Brugge, behalve afb. 8, die door Michel van den Bogaert te Brugge is gemaakt. Gehanteerde afkortingen: In de beschrijving: Ed. (editor), Transl. (translator), Comm. (commentator); vdb (voordekblad), adb (achterdekblad), vsb (voorschutblad), asb (achterschutblad); e. (eeuw). De blad-aanduiding: fol. a ro, b7 vo, of fol. 1 ro-vo. In de literatuur: zie hieronder. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 5]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
LiteratuurIncunabelen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 6]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boekband
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bronnen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 7]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CatalogusIncunabelen1 Albertus Magnus, Liber de laudibus B. Virginis Mariae. - [Köln: Ulrich Zell, nicht nach 1473]. 2o. Ref. GW 678. BMC I 192. Goff A-271. Polain 83bis. BSB-Ink A-185. CIBN A-148. IDL 131. Voulliéme, Köln 40.Ex. Inc. 3. Band: 288 × 215 × 35/38 mm (275 × 198 mm). Nieuwe band. Bleek matbruin papier over karton; kapitalen in geel en blauw. Rug vlak; rood papieren titelschild met sierrand, goudgestempeld; daaronder zwart gestempeld 131(?)797. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede rood geverfd. Omhulsel: zwartblauw linnen doos, op de rug belettering goudgestempeld. Prov.: ‘Bibliothecae J. Niesert pastor in Velen 1816’ (fol. 1). ‘E.H.P. 1963’ (op vdb). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd; lombarden ten dele ingevuld. Aantekeningen in het Latijn over de druk, negentiende eeuw, op bleekblauwgrijs papieren vel. De laatste twee blanco bladen ontbreken. Het werk is ook bekend onder de titel Mariale. Het exemplaar in de ub Uppsala heeft een kopersaantekening uit 1473 (I. Collijn, Katalog der Inkunabeln der Kgl. Universitäts-Bibliothek zu Uppsala. Uppsala, (1907), 50). Johann Heinrich Joseph Niesert (1766-1841), pastoor van Sint-Andreas in Velen bij Münster, was de bezitter van een niet onbelangrijke collectie incunabelen: Cambridge University Library alleen al bezit er dertien; ook in Oxford, Brussel en andere bibliotheken zijn er exemplaren uit Nieserts bibliotheek. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 Albertus Magnus, Sermones de tempore et de sanctis. - [Speier: Peter Drach, nicht nach 1475]. 2o. Ref. GW 772. BMC II 488. Goff A-328. Polain 93 (ca. 1476). BSB-Ink A-213.Ex. Inc. 1/1. Bijgebonden: 2 Guilelmus de Parisiis (zie nummer 72). Band: 311 × 225 × 100/103 mm (295 × 215 mm). Rijnland?, uit de tijd. Helbruin zwijnsleer over hout; kapitalen. Platten licht afgeschuind, blindgestempeld en op analoge wijze versierd: tussen twee kaders van drie lijnen losse stempels geprent: adelaar s1, rozetje s5, schriftwimpel met maria s8, schriftwimpel met ihesus s7; daarbinnen ruitenpatroon van drie lijnen, op de snijpunten s5 en in de velden s1, rozet s4, vierkant omlijnde rozet s2 en s3, drieblad s6; op het achterplat ook een loofstaf s9. Bovenaan op het voorplat oud papieren(?) etiket met onleesbaar geworden tweeregelige inscriptie. Rug met vijf dubbele ribben; kordeerlijnen. Dekbladen van perkament; één katern van vier blanco bladen oud papier voorin. Snede onversierd. Twee klampriem-kantsluitingen; gegraveerd borgplaatje, sierlijke muiter, klampen onversierd. Beslag: vijf messing knoppen (type ‘pastoorshoed’) op beide platten. Sporen, een enkele keer resten, van klavieren. Prov.: ‘Pertinet ad Fabricam b.m.v.f.’ (in hs. op vdb, 16de e.?). George Dunn of Woolley Hall near Maidenhead (ex-libris, op vdb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: doorlopend gerubriceerd, met onderstrepingen; de eerste druk heeft ook kopregels, in rood. De twee drukken zijn ongetwijfeld door één rubricator gerubriceerd. Sporadisch aantekeningen. Het is niet uit te maken of het catalogusknipsel ‘Sotheby's 2.2.1914, 707’ op dit exemplaar betrekking heeft. De stempels zijn niet terug te vinden in het Wrijfselarchief KvR. Von Rabenau heeft het vermoeden geuit (brief aan eci, 24.09.02) dat deze band misschien wel uit hetzelfde atelier komt als ‘Glauning iii h 24 a’ naar een exemplaar in de Bayerische Staatsbibliothek (2o Inc. Dupl. 6461); hierop komen, samen met s5, s8 en s9, nog andere stempels voor (blaasbalg, vis en paddestoel) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 8]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
die, aldus Von Rabenau, tot nogtoe niet in het Duitstalig gebied bekend zijn. De bibliotheek van George Dunn (1865-1912) van Woolley Hall, Maidenhead, Berks., is via auctie verspreid (Sotheby's London, Auction part iii, 22.11.1917, lot 251?). Gelukkig is van zijn incunabelverzameling (over de duizend items) een verkorte-titellijst gepubliceerd en weten wij precies wat hij had. S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
S9
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 Albertus Magnus, Tractatus de virtutibus seu Paradisus animae. - Antwerpen: Gheraert Leeu, 1489.14.03. 4o. Ref. GW 705. BMC IX 192. Goff A-292. Polain 99. CIBN A-183. IDL 157. ILC 65.Ex. Inc. 2. Band: 200 × 145 × 12/13 mm (194 × 134 mm). België, negentiende eeuw. Donkerterrasienna kalfsleer over karton; kapitalen. Platten licht afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd met uitzondering van de middenbaan: kaders en banen met florale motieven; in de middenbaan op het voorplat kleine stempels, op het achterplat in gotische letter M CCCC lxxxix. Rug met drie dubbele ribben, lijnen en stempels in de rugvelden. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd. Binder: Charles Desamblanx; niet gesigneerd maar in blauw potlood op het voordekblad geschreven. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd. Op voor- en achterschutblad potloodaantekeningen in het Engels betreffende het boek. Ook onder de titel Paradisus animae terug te vinden. Charles Desamblanx (1855-1943), boekbinder te Brussel, heeft naast figuratieve bandversiering ook imitaties van oude blindstempelbanden vervaardigd zoals deze band. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 Albumasar, De magnis conjunctionibus opus. Transl. Johannes Hispalensis. Ed. Johannes Angelus.- Augsburg: Erhard Ratdolt, 1489.03.31.4o. Ref. GW 836. BMC II 383. Goff A-360. Polain 106. BSB-Ink A-226. CIBN A-195. IDL 167. Klebs 39.1. Schreiber 3072.Ex. Inc. 4. Band: 210 × 163 × 20/21 mm (205 × 154 mm). Frankrijk, negentiende eeuw. Lilarood marokijn over karton; kapitalen in rood en groen. Platten goudgestempeld en op analoge wijze versierd: centraal een ovaal stempel met in het midden hiervan, op het voorplat het monogram yy; op de kanten een dubbellijn, op de inslagen rollen. Rug met vijf ribben; op de kapjes arceringen; belettering in het tweede rugveld. Nieuwe dek- en schutbladen van kammarmerpapier; twee nieuwe voor- en achterschutbladen. Snede verguld en gemarmerd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 9]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Groen zijden leeslint. Binderssignatuur: trautz-bauzonnet midden op de voorinslag. Prov.: Yemeniz (ex-libris en super-exlibris); ‘provenant de la vente de Yemeniz’. Kleine gravure met onderschrift ‘Tout passe le livre reste’ (op vdb). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering. Dit boek over de bewegingen van de planeten is in de negende eeuw geschreven. De auteur, in het Westen bekend onder de naam Albumasar, heet eigenlijk Abu Ma'sar al-Balhi, en leefde te Bagdad († 886). Tijdens de Renaissance is het door Johannes Hispalensis, Johannes Hispanus of Juan de Sevilla (fl. 12de e.) uit het Arabisch in het Latijn vertaald. Tekstbezorger is Johann Engel († 1512) uit Beieren; hij studeerde astronomie, doceerde in Ingolstadt en publiceerde almanakken en ‘practica’ of prognosticaties. Hij is ongetwijfeld de man die dit planetenboek bezorgd heeft aan de drukker Ratdolt, bedreven in het drukken van werken over astronomie. Nicolas Yemeniz (Constantinopel 1783-Lyon 1871), ondernemer in zijde te Lyon, is een van de grote bibliofielen. Hij zal Trautz-Bauzonnet (1808-1879), opdracht hebben gegeven dit boek te herbinden en van zijn monogramstempel te voorzien. Van Duitse origine als boekbinder van in 1830 te Parijs gevestigd, heeft hij naam verworven met zijn banden die stijlen uit het verleden nabootsten. Even typisch voor de negentiende eeuw is het gebruik van kammarmerpapier voor de schutbladen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 Alphabetum divini amoris.- Paris: Georges Mittelhus, 1493.04.17. 8o. Ref. GW 1563. BMC VIII 126. Goff A-530. Polain 153. BSB-Ink A-436.Ex. Inc. 79/4. Bijgebonden: 1 Raoul de Montfiquet (zie nummer 93), 2 Nicolaus de Lira (zie nummer 96), 3 Johannes Gerson (zie nummer 66). Gebruik: lombarden, in rood. Het boekje van nog geen veertig bladen in octavoformaat is in de loop van de vijftiende eeuw aan verschillende auteurs toegeschreven, Thomas a Kempis, Johannes Gerson en een niet nader genoemde kartuizer. De druk van Mittelhus behoort tot de laatste kategorie. De eerste editie kan omstreeks 1466/67 gesitueerd worden (bsb-Ink a-432). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 Ambrosius, episcopus Mediolanensis, sanctus, Hexameron. - Augsburg: Johann Schüßler, 1472. ca. 05.05. 2o. Ref. GW 1603. BMC II 329. Goff A-555. Polain 164. BSB-Ink A-475. CIBN A-294. IDL 250.Ex. Inc. 5. Band: 247 × 182 × 20/22 mm (240 × 174 mm). Engeland, vroeg twintigste eeuw. Donkerkarmijnbruin marokijn over karton; kapitalen in groen en oranje. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van één lijn waarbinnen een grote rombus van één lijn met cenraal een klein rombusvormig stempel; op de inslagen een lijn. Rug met vier ribben; belettering in het tweede rugveld en aan de staart; in het vijfde rugveld zelfde rombusstempel. Schutbladen vernieuwd. Snede rood geverfd. Prov.: Albert Ehrman (ex-libris, op vdb); Broxbourne Library, 17 March 1949 (ex-libris, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 15.11.1977, lot 27. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood; één penwerkinitiaal in rood en donkergrijsgroen. Ingelegd in het boek een postkaart door V. Scholderer geadresseerd aan A. Ehrman, Lowndes Str. 38, Belgrave, te Londen, gedateerd 1 mei 1929: ‘The collation of Ambrosius, Hexameron, bmc ii, p. 329, is now emended to [ab10 c10+1 d10 e8 fg10 h8] = 77 leaves, the last blank. This will probably clear up your difficulty, I should think...’ De kerkvader en bisschop van Milaan, de heilige Ambrosius (ca. 340-397), is in de bibliografieën met heel veel titels vertegenwoordigd. Van het Hexameron is dit de eerste editie. Albert Ehrman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 10]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1890-1969), Engels koopman en bibliofiel, merkte zijn boeken doorgaans op verschillende wijzen: een stempeltje met de initialen ae, vaak gevolgd door een nummer, achterin het boek; een exlibris met het devies ‘Pro viribus summis contendo’ op het voordekblad, ten slotte een ex-libris met de naam die hij aan zijn collectie gaf ‘Bibliotheca Broxbourniana, J.P.W.E. ex dono A & R.E’ gevolgd door de datum van verwerving. Alberts zoon John bouwde de collectie verder uit; beiden schonken bij herhaling boeken aan het British Museum, nu British Library. Broxbourne is de naam van een stadje in Herfordshire waar de Ehrman's leefden; ook na hun verhuizing naar Bucklers Hard, aan de Beaulieurivier in Hampshire bleef de collectie die naam behouden. Een gedeelte wordt bewaard in de Bodleian Library te Oxford. Victor Scholderer (1880-1971), prominent geleerde, wijdde zijn hele loopbaan aan de incunabulistiek, in dienst van het British Museum te Londen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7 Andreas de Escobar, Modus confitendi. - Deventer: [Richard Pafraet], 1490.10.01. 4o. Ref. GW 1834. BMC IX 52. Goff A-665. Polain 194. IDL 277. ILC 239.Ex. Inc. 81. Band: 210 × 146 × 6 mm (203 × 140 mm). Negentiende eeuw. Papier over karton. Okerbruin houtimitatiepapier. Rug vlak; karmijnbruin titelschild met goudgestempelde titelelementen. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; vier voor- en vijf achterschutbladen, van verschillende herkomst. Snede onversierd. Prov.: Albert Ehrman (ex-libris). Broxbourne Library (ex-libris). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: de eerste halve bladzijde gerubriceerd. Soms ook verschenen onder de titel Confessionale en Tractatus de confessione, verscheen de Modus confitendi tijdens de vijftiende eeuw, in bijna honderd edities, nu eens met de auteursnaam, dan weer zonder en ook wel in combinatie met andere teksten. In de Deventer druk, die op grond van het adres aan Pafraet moet worden toegeschreven, staat als auteur ‘dominus N. episcopus Megarensis’. De portugees Andreas de Escobar (ca. 1367-ca. 1430) was benedictijn en aartsbisschop van Megara. Een andere druk is opgenomen in een uitgave van Salicetus (zie nr. 114). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8 Anthologia Graeca Planudea. [Grieks]. Ed. Janus Lascaris.- Firenze: Lorenzo d'Alopa, 1494.08.11. 4o. Ref. GW 2048. BMC VI 666. Goff A-765. Polain 4146(233a). BSB-Ink A-557. CIBN A-410. IDL 324. IGI 599. Afb. 1.Ex. Inc. 6. Band: 225 × 164 × 50/52 mm (213 × 145 mm). Negentiende eeuw. Groenzwart segrijn over karton; kapitalen van gele en groene zijde. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een dubbellijn; op de kanten een puntrol, op de inslagen een bloemenrol, twee lijnen en een puntrol. Rug met vier opvallend gescheiden dubbele ribben; op de kapjes arceringen; tussen de twee delen van elke rib een griekse boord; de ribben begrensd door een blindgestempelde lijn; goudgestempelde belettering in het tweede rugveld en aan de staart. Dek- en schutbladen van golfslagkammarmerpapier, hoofdtoon rood; één nieuw en één oud papieren voorschutblad, één nieuw achterschutblad. Snede verguld. Prov.: verworven bij Sotheby's London, Auction 28.11.1977, lot 5251. Gebruik: geen rubricering in deze geheel uit kapitalen gezette tekst; één geschilderde initiaal, op fol. Aii ro. Kopregels en aantekeningen, in het Grieks, in dezelfde hand. Op het voorschutblad, fol. Ai en het achterschutblad Griekse tekst in ten minste drie verschillende handen, wellicht uit verschillende perioden; sporadisch aantekeningen in margine. Planudea is een anthologie van epigrammen door een Byzantijns monnik/humanist, Maximos Planudes (ca. 1255-1305), samengesteld. Janus Lascaris (ca. 1445-1535?) afkomstig uit Bithynië in | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 11]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klein-Azië, maakte carrière als bibliothecaris van Lorenzo de' Medici voor wie hij Griekse handschriften kocht. Voor de drukker Lorenzo d'Alope ontwierp hij de Griekse kapitaal, in dit boek gebruikt. Zelf een beschermeling van kardinaal Bessarione in Venetië, heeft hij een groot aantal leerlingen gehad waaronder bekende humanisten. Zeldzaam lijkt dit boek, dat ook op perkament is gedrukt, niet te zijn, wel blijkt het de enige druk van deze tekst in de vijftiende eeuw. Aan een aantal exemplaren ontbreekt de laatste katern; niet hier. Er bestaan ook varianten: presentatie-exemplaren waarin titels en initialen niet afgedrukt zijn met de bedoeling die met de hand aan te brengen (cibn). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9 Antoninus de Forciglione, archiepiscopus Florentinus, sanctus, Confessionale (Defecerunt). - Venezia: Johann von Köln & Johann Manthen, 1474. 4o. Ref. GW 2104. BMC V 225. Goff A-798. Polain 250. BSB-Ink A-576. CIBN A-425. IGI 626. Afb. 2.Ex. Inc. 8. Band: 244 × 175 × 35 mm (235 × 167 mm). Italië, uit de tijd. Roodbruin leer over hout; genaaid op witleren riemen; kapitalen in geel en rood. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: twee kaders van een lijnenbundel aan de hoeken met elkaar door evenveel lijnen verbonden; daarbinnen achtereenvolgens een kader van een aaneengerijd stempel met boogvormig gestileerd bladornament s1, twee kaders van een lijnenbundel aan de hoeken met elkaar door evenzoveel lijnen verbonden; het middenveld begrensd door twee lijnen, volbestempeld met een geometrisch vierkant stempeltje concaaf omlijnd met een punt in het midden s2; in de aldus uitgespaarde rechthoek centraal viermaal hetzelfde stempel s2 kruisgewijs geplaatst. Rug met drie dubbele ribben; in de velden ruiten van lijnen. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede onversierd. Resten (nagels) van een kantsluiting. Prov.: zwart stempel (fol. a ro) van een niet nader genoemde kardinaal. ‘Cary W. Bok March 1928’ (vsb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd in rood en blauw; initiaal d in goud, met wit vlechtwerkpatroon uitlopend tot in boven- en onderrand; in het midden onderaan krans met uitgespaard, wit gebleven zogenaamd Italiaans schild; links en rechts daarvan tweemaal hetzelfde schild van een kardinaal. Antoninus de Forciglione (1389-1459), dominicaan, aartsbisschop van Firenze, schreef drie traktaten over het onderwerp, alle onder de titel Confessionale bekend; het incipit duidt aan over welke versie het gaat. De Defecerunt-versie heeft het grootste aantal incunabeledities gekend waarvan vele niet gedateerd zijn; de eerste druk kwam in 1468 bij Ulrich Zell te Keulen van de pers (gw 2080). De andere versies hebben als incipit Omnis mortalium cura en verscheen eerst in het Italiaans (1472), en Curam illuius habe, eveneens in het Italiaans. De naam Cary W. Bok is te traceren in Camden, Maine, vóór 1938, als verzamelaar van Birmaanse muziekinstrumenten, later als ondervoorzitter van het Curtis Institute of Music te Philadelphia. S1
S2
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 12]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10 Antonius de Vercellis, Sermones quadragesimales de XII mirabilibus christianae fidei excellentis. Cum additione Ludovici Brugnoli.- Venezia: Giovanni & Gregorio de' Gregori, 1492/93.02.16. 4o. Ref. GW 2260. BMC V 343. Goff A-918 ([per Alessandro Calcedonio]). Polain 4153(279a). BSB-Ink A-644. CIBN A-473. IGI 717.Ex. Inc. 7. Band: 213 × 164 × 44 mm (208 × 160 mm). Duitsland?, negentiende eeuw. Halfleren band, donkerbruin kalfsleer over karton. Platten bekleed met okerbruin stijfselverfpapier. Rug met twee dubbele ribben: op bovenste rugveld oud papieren titelschild met erboven 43. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd; op de staartsnede, Serm. Ant: de verc:. Prov.: ‘Conventus sancti gregorii’ (op titelblad, weggeschrapt). ‘Fratris Hieronimi de bononia’ (op laatste fol. vo, 16de e.). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1979. Gebruik: rode lombarden. Aantekeningen in margine, laat zestiende eeuw. Van de minderbroeder Antonius de Vercellis († 1483) zijn voornamelijk preken bekend. Brugnolus wordt ook Brognolus gespeld. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11 Aristoteles, De natura animalium; de partibus animalium; de generatione animalium. Transl. Theodorus Gaza.-Venezia: Bartolomeo Zani & Ottaviano Scoto, 1498.08.09.2o. Ref. GW 2353. BMC V 433. Goff A-976. IDL 398. BSB-Ink A-681. CIBN A-522. IDL 398. IGI 806. Klebs 85.4.Ex. Inc. 9/3. Bijgebonden: 2 Barbarus (zie nummer 19). 1 Plinius C. Secundus (zie nummer 130). Met deze werken over dierkunde is de physicus Aristoteles Stagirites (384-322 v.C.) aan het woord. Theodorus Gaza (ca. 1400-ca. 1478) had zijn stad, Thessaloniki, voor de Turken ontvlucht en maakte Italië tot zijn tweede vaderland. Hij heeft Aristoteles' tekst uit het Grieks vertaald en de uitgave aan paus Sixtus iv († 1484) opgedragen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12 Augustinus, Aurelius, sanctus, De civitate Dei. Comm. Thomas Walleys & Nicolaus Trivet.- Basel: Johann Amerbach, 1489.02.08. 2o. Ref. GW 2887. BMC III 751. Goff A-1243. Polain 365. BSB-Ink A-861. IDL 497. Schreiber 3393.Ex. Inc. 12/1. Bijgebonden: 2 Augustinus (zie nummer 15). Band: 134 × 225 × 65/69 mm (303 × 208 mm). Engeland, twintigste eeuw. Halfleren band, okerbruin leer over karton; kapitalen van naturel garen. Platten bekleed met matbruin perkament. Rug met vier dubbele ribben; in het tweede veld en het staartveld titelgegevens zwart gestempeld. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede onversierd. Binderssignatuur boven voorinslag, rechts onder: g.p. o'nay & com. cambridge. Prov.: ‘Henricus Bellingham est verus huius libri possessor’ (fol. a2 ro, zestiende eeuw). Philip Worsley Wood (ex-libris, op vdb). Verworvan van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: de twee drukken geheel gerubriceerd; op fol. a2 en a3 ro penwerkinitiaalen in blauw en rood. Aantekeningen, zestiende eeuw. Van de heilige Augustinus (345-430), bisschop van Hippo in Noord-Afrika, zijn twee ‘monumenten’ overgeleverd: de Confessiones en de Civitas Dei waarvan de eerste druk in 1467 bij Sweynheym en Pannartz in Subiaco verscheen. Zoals meer voorkomt met vruchtbare en beroemde schrijvers is gaandeweg een groot aantal geschriften onder zijn naam verspreid. Meerdere auteurs hebben commentaar op de Civitas Dei geleverd: Thomas Wal(l)eys of Wallensis († 1350), dominicaan, theoloog in Oxford en Parijs; Nicolaus Trivet(us) of Trevet (ca. 1258-ca. 1328) schreef over theologie en leverde commentaren op klassieke auteurs. Op de versozijde van het titelblad de schrijvende Augustinus, anonieme houtsnede. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13 Augustinus, Aurelius, sanctus, De civitate Dei. Comm. Thomas Walleys & Nicolaus Trivet.- Venezia: [Boneto Locatello] per Ottaviano Scoto, 1489/90.02.18.2o. Ref. GW 2889. BMC V 437. Goff A-1245. Polain 366. BSB-Ink A-862. CIBN A-687. IGI 979. Essling 73. Sander 670.Ex.1: Inc. 10/2. Bijgebonden: 1 Augustinus (zie nummer 15). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 13]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ex.2: Inc. 13. Band: 323 × 230 × 38/40 mm (310 × 208 mm). Vroeg zeventiende eeuw. Perkament over karton; genaaid op drie ribben, doorgehaalde kapitaalkernen; kapitalen in geel en rood. Rug vlak; belettering in bruine inkt bovenaan S. / Agustin / de / Civitate Dei. Dek- en schutbladen. Snede groenachtigblauw geverfd. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Aantekeningen in lichtbruine inkt, in de boven- en buitenrand (laat 16de e.), besnoeid; vijfregelige onklaar gemaakte tekst in donkerbruine inkt in de onderrand van fol. A2 (17de e.?). Krantenknipsel uit Italiaanse krant, 2 kol., 1879 (hs.), ‘Un manoscritto di S. Pietro’ - er wordt verwezen naar ‘Pesti Naplo del 18 dicembre’ (geplakt op vdb). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14 Augustinus, Aurelius, sanctus, Opus questionum. Ed. Augustinus de Ratisbona & Jodocus Badius.- Lyon: Jean Trechsel, 1497.04.25. 2o. Ref. GW 2915. BMC VIII 301. Goff A-1297. Polain 394. BSB-Ink A-894. CIBN A-711. IDL 523. Pellechet-Polain 1480.Ex. Inc. 11. Band: 298 × 220 × 58 mm (280 × 202 mm). Zestiende eeuw. Bruin kalfsleer over hout; kapitalen. Platten afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kaders van lijnen, een florale boogjesrol r2 en een slingerende-bloemenrol r1; in het middenveld, begrensd door twee lijnen en een onversierde baan, vertikaal driemaal dezelfde bloemenrol. Rug met vier dubbele ribben; rugvelden bestempeld, in tweede rugveld oud papieren titelschild. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat. Snede onversierd. Twee klampriem-kantsluitingen. Licht gerestaureerd. Prov.: Boies Penrose ii (ex-libris). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Augustinus de Ratisbona (van Regensburg), Judocus Badius Ascensius, of Josse Bade (1461 of '62-1535), van Asse in Brabant, kreeg zijn eerste vorming bij de Broeders des gemenen levens in Gent; tussen 1492 en 1498 werkte hij als corrector bij Jean Trechsel te Lyon; al spoedig werd hem de leiding van de uitgeverij toevertrouwd; tot aan zijn dood werkte hij te Parijs waar hij een toonaangevend humanist en een geleerde van formaat was. R1
R2
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15 Augustinus, Aurelius, sanctus, De Trinitate. - [Basel]: Johann Amerbach, 1489. 2o. Ref. GW 2926. BMC III 751. Goff A-1343. Polain 416. BSB-Ink A-877. IDL 510.Ex.1: Inc. 10/1. Bijgebonden: 2 Augustinus (zie nummer 13). Band: 323 × ca. 227 × ca. 68 mm (320 × 210 mm). Frankrijk, eerste kwart zestiende eeuw. Bruin kalfsleer over hout, sterk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 14]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
geschuind; genaaid op witleren riemen; kapitalen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van lijnen, een rol van ruitvormig omlijnde rozetten r1, lijnenbundel, grote rozetten s1 en geometrisch bladornament s2; in het middenveld Sebastiaanpaneel (120 × 178 mm): Sebastiaan aan een staak vastgebonden, de handen boven het hoofd en aan weerszijden een boogschutter, boven zijn hoofd wordt hem de martelaarskroon door twee engelen aangereikt; langs drie zijden omgeven door een rand van slingerende ranken en onderaan, in gotische letter de naam van de binder hemon le feure. Rug met vier dikke ribben en lijnen in de velden. Dek- en schutbladen, conjugaat; maculatuur tot strookjes versneden ter versterking voor- en achterin. Snede onversierd. Resten op het achterplat van een klampkantsluiting. Prov.: ‘Hunc librum emit guido curas in claustro sancti benedictj..... die 2a decembr. 1544’ (op vdb). ‘Emptus 28 st.’ (koopprijs op titelblad, zelfde hand). ‘de chamberain coenobita’ (in hs. op titelblad). ‘Lucas Ainstault’ (asb, 17de e.?). ‘Besnier’ (18de e.?). ‘c.c.’ (vsb vo). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen lombarden. Aan het eind van de druk in eigentijdse hand opgave van het register voor de katernopbouw. Het boekblok rechts boven beschadigd, het bandleer erg geschaafd, het leer én het hout beschadigd aan de randen en de rug, staartkapitaal bijna weg. Dit paneelstempel met de heilige Sebastianus op naam van Hémon (of Edmond) le Fèvre, boekverkoper (en boekbinder?) te Parijs van 1509 tot 1535, zou een kopie zijn van het paneel met de naam van André Boule; dit is tenminste de mening van Goldschmidt in tegenstelling tot die van Weale. G.D. Hobson kent twee paneelstempels, waaronder de Sebastiaan, die Lefèvre bezat. Gid en Lafitte signaleren negen drukken met het paneel van Le Fèvre, op één na alle incunabelen. Ex.2: Inc. 12/2. Bijgebonden: 1 Augustinus (zie nummer 12). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
16 Avienus, Rufius Festus, Opera. Accedunt: Aratus, Phaenomena. Quintus Serenus Samonicus, De medicina liber. Omnia ed. Victor Pisanus.-Venezia: Antonio da Strada, 1488.10.25. 4o. Ref. GW 3131. BMC V 294. Goff A-1432. Polain 445. BSB-Ink A-969. CIBN A-495. IDL 602. IGI 1131. Essling 431. Klebs 137.1. Sander 718.Ex. Inc. 14. Band: 200 × 144 × 21 mm (190 × 133 mm). Engeland, negentiende eeuw. Donkerterrasienna schaapsleer over karton; kapitalen in wit en bordeaux. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een dubbellijn, tweemaal langs de rugzijde; links boven in de grote rechthoek een bloemstempel; op de inslagen rolstempel met driehoekig motief. Rug met vier ribben; langs boven rood leren titelschild, dwars, met betiteling goudgestempeld aratus, aan de staart 1488. Dek- en schutbladen van gruismamrmerpapier; vier voor- en achterschutbladen. Snede rood geverfd. Het bandleer hier en daar geschaafd. Prov.: ‘Cha. Leeson Prince F.R.A.S., Crowborough’ (in hs. op vsb); Charles Leeson Prince. 1882 (groot ex-libris, op vdb). Royal Meteorological Society Symons Bequest 1900 - Compartment 14, Shelf H (ex-libris, op adb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geen rubricering. De laatste twee blanco bladen ontbreken. Avienus (4de e.n.C.) Latijns dichter uit Etrurië, heeft o.m. de Sterrenkunde van Aratos (3de e.v.C.) uit het Grieks vertaald. Samen met de mediche voorschriften van Quintus Sammonicus Serenus | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 15]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ca. 200 n.C.), eveneens in hexameters, is het geheel uitgegeven door Victor Pisanus († 1549), Venetiaans patriciër. De verzamelaar Charles Leeson Prince (1821-1899), van Crowborough, Sussex, was chirurg en meteoroloog. De Royal Meteorological Society [in Reading] is de behoedster van het legaat G.J. Symons. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
17 Bandellus de Castro novo, Vincentius, De puritate conceptionis Mariae Virginis. - Milano: Christoph Valdarfer, 1475. 4o. Ref. GW 3237. BMC VI 726. Goff B-48. Polain 475. BSB-Ink B-33. IGI 1172.Ex. Inc. 15. Band: 230 × 172 × 25/28 mm (220 × 161 mm). Ca. 1900. Donkerbruinlila kalfsleer over karton; kapitalen van groene en rode zijde. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van tweemaal drie lijnen en een floraal rolstempel; in het middenveld een kader van een lijnenbundel met stempeling op de binnenhoeken; centraal ruitvormig stempel met geometrisch decor; op de inslagen lijnen. Rug met vier dubbele ribben; lijnen en fileten in de velden. Nieuwe dek- en schutbladen; drie nieuwe voor- en achterschutbladen. Snede onversierd. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering, één blauwe lombard. Titel ook geciteerd als Libellus recollectorius auctoritatem de veritate conceptionis beatae virginis Mariae. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
18 Baptista Spagnuoli Mantuanus, Parthenicae prima sive Mariana. - Deventer: [Richard Pafraet], 1492.02.10.4o. Ref. GW 3278. BMC IX 55. Goff B-59. CIBN B-44. IDL 650. ILC 327.Ex. Inc. 16. Band: 218 × 153 × 16 mm (208 × 140 mm). Engeland?, negentiende eeuw. Donkerterrasienna leer over karton; kapitalen van naturel garen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van een smal rolstempel; op de kanten een lijn. Rug met vier ribben; een bloemstempeltje in de velden; in het tweede veld, goudgestempeld baptista / 1492. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; twee nieuwe dubbelbladen voor- en achterin, alle van witolijfbruin papier. Snede onversierd. Prov.: ‘From the library of George Dunn of Woolley Hall near Maidenhead’ (ex-libris op het nieuwe vdb geplakt). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geheel gerubriceerd, penwerkinitialen in blauw en rood. Aantekeningen in lichtbruine inkt op de eerste pagina's (ca. 1500). Verkorte titel Mariana. Het boekje is in Deventer tijdens de vijftiende eeuw meermaals verschenen; deze editie is luttele tijd na de eerste gedrukt. Baptista Mantuanus (1447-1516), karmeliet, dichter en humanist, schreef ook een boekje De vita beata dat in 1474 door Dirk Martens te Aalst is gedrukt (ilc 341). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
19 Barbarus, Hermolaus, Castigationes Plinii et Pomponii Melae. - [Venezia: s.n., per Daniel Barbari, 1493-1494]. 2o. Ref. GW 3341. BMC V 587. Goff B-101. Polain 490. BSB-Ink B-59. CIBN B-72. IDL 661. IGI 1211. Klebs 143.2.Ex. Inc. 9/2. Bijgebonden: 1 Plinius C. Secundus (zie nummer 130). 3 Aristoteles (zie nummer 11). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
20 Bernardus Claraevallensis, sanctus, Floretus cum commento. - Lyon, Pierre Mareschal & Barnabé Chaussard, 1499.04.18.4o. Ref. GW 4019. BMC VIII 317. Goff B-397. Pellechet-Polain 2176.Ex. Inc. 50. Band: 230 × 164 × 40 mm (225 × 153 mm). Duitse taalgebied, tweede helft zestiende eeuw. Donkerterrasienna kalfsleer over karton; kapitalen van naturel garen. Platten blind- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 16]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
gestempeld en op gelijke wijze versierd: kaders van lijnen, een deugdenrol r1, gedateerd 1555 met (voor zover te onderscheiden) prvden[tia], fortitv[do], venvs, ivdit; een rankenrol r2, langs de korte zijden tweemaal geprent; in het middenveld een gestileerd bloemstempel s1 in de hoeken en tweemaal hetzelfde stempel als centraal motief. Rug met drie dubbele ribben; in het tweede veld, in inkt geschreven 1499. Dek- en schutbladen van papier; een achterschutblad vastgeplakt op laatste tekstbladzijde. Snede sterk afgesneden en onversierd.
R1
R2
S1
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 17]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Striksluiting: zandkleurige sluitveters, vernieuwd (en weer beschadigd). Prov.: verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geen rubricering. Aantekeningen in margine, laat zestiende eeuw. Bernardus van Clairvaux (ca. 1090-1153) ligt aan de basis van de cisterciënzerorde, onderhield betrekkingen met voorname geestelijke en wereldlijke geleerden en heeft vanuit Bourgondië, zijn heimat, Vlaanderen en het Rijnland bezocht. Heel wat titels zijn hem ten onrechte toegeschreven: Pseudo-Bernardus. Zo ook Floretus, door de bsb-Ink als anoniem behandeld, want niet van Bernardus. Pierre Mareschal (1460?-1529), bedrijvig te Lyon tussen 1492 en 1529, drukker/boekverkoper afkomstig van Bresse, ging een vennootschap aan met Barnabé Chaussard (1460?-1527), afkomstig van Nevers en te Lyon van 1492 tot 1527 werkzaam. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21 *Bernardus Claraevallensis, sanctus, Meditationes et opuscula. - Paris: [Jean Morand] pour Denis Roce, [après 1500]. 8o. Ref. GW III kol. 722 (na 4042). Pellechet-Polain 2127. Polain 592.Ex. Inc. 22. Band: 141 × 96 × 13 mm (131 × 88 mm). Engeland?, negentiende eeuw? Lilabruin ‘gewafeld’ marokijn over karton; kapitalen van rode en gele zijde. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een lijn met op de snijpunten een klein rozetje. Rug met vijf ribben; goudgestempelde lijnen naast en op de ribben; belettering in tweede en vijfde veld. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede verguld. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geen rubricering. Titel ook geciteerd als Meditationes de interiore homine. Denis Roce, boekhandelaar te Parijs van 1490 tot 1517, heeft veel zonder drukjaar laten verschijnen. Door de gw toegeschreven aan de drukker Morand, of Maurand (fl. 1493-1500/01), op grond van de lettertypen in de zestiende eeuw. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
22 Bernardus Claraevallensis, sanctus, Sermones de tempore et de sanctis. - Mainz: Peter Schöffer, 1475.04.14. 2o. Ref. GW 3940. BMC I 32. Goff B-436. Polain 601. BSB-Ink B-320. CIBN B-262. IDL 757. Afb. p. 18.Ex. Inc. 21. Band: 377 × 280/285 × 72/75 mm (360 × 267 mm). Duitse taalgebied, zestiende eeuw. Zwijnsleer over hout; kapitalen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kaders van lijnen, palmettenrol r2, kandelaberrol r3 en medaillonsrol r1; in het middenveld een Andreaskruis. Rug met vijf dubbele ribben; kordeerlijnen; in kopveld sporen van een handgeschreven titel. Dek- en schutbladen; een voor- en achterschutblad. Snede watergroen geverfd. Twee klampriem-kantsluitingen. Prov.: ‘Liber Monast.’ [... geheel weggeschrapt] en onderaan twee regels ‘fr Joachim [.]oelbe[.] in steinheim’ (in hs., fol. 1). Verworven van Antiquariaat Thulins (Zweden) op beurs te Zürich, in 1978. Gebruik: geheel gerubriceerd, drie penwerkinitialen in blauw, rood en groen. Talrijke aantekeningen (correcties?) in margine (16de e.), langs de frontsnede soms afgesneden. Het laatste blanco blad ontbreekt. De stempels niet in het Wrijfselarchief KvR. Of met Steinheim (Rijnland?, Baden-Württemberg?) de benedictijnenpriorij, opgeheven in 1543, bedoeld is, is zeer de vraag. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
23 Bernardus Claraevallensis, sanctus, Sermones super Cantica Canticorum. - Rostock, Fratres vitae communis, 1481.07.28.2o.- Ref. GW 3934. Goff B-427. CIBN B-272. IDL (Suppl) 762a.Ex. Inc. 19. Band: 320 × ca. 225 × 60 mm (303 × 218 mm). België, tweede helft twintigste eeuw. Oranjebruin leer over hout; kapitalen. Platten afgeschuind en onversierd. Rug met vijf dubbele ribben. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; een dubbelblad voor- en achterin, alle | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 18]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
R1
Cat. 22. R2
R3
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 19]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van olifantpapier. Snede onversierd; sporadisch schepranden; op frontsnede, bern / in can. Binderssignatuur: l. danhieux en 1976, resp. op voor- en achterdekblad. Prov.: ‘Ex libris Henrici [...]’ (fol. 1), verder doorgestreept; ‘Bibliotheca Ov[........]lass’ (rechthoekig stempel, fol. 1 vo). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden blauw of rood, één penwerkinitiaal. Aantekeningen in margine, zestiende eeuw. Het incipit in gw, ‘Repertorium notabilium sententiarum...’ ontbreekt hier. De Sermones super Cantica Canticorum is een van de vier gedateerde werken die de ‘Michaelisbrüder’ in hun ‘Domus Horti viridis ad S. Michaelem’ in Rostock, Mecklenburg, in de vijftiende eeuw hebben gedrukt (hun officina bleef werken tot in 1532). Het Rostocker fraterhuis heeft omstreeks dezelfde tijd als het Brusselse (zie nrs. 62 en 65) een drukpers geïnstalleerd, zonder schrijf- en bindwerk daarom te staken. Het boek is gezet uit een nieuw type, de zg. Venetiaanse rotunda. Behalve deze letter is ook een aantal teksten humanistisch geïnspireerd. De vermoedelijk oorspronkelijke band bestond nog in 1975 maar was bij de aankoop kort daarna door een nieuwe band vervangen. Uit een ingelegd vel papier van antiquaar John Howell, San Francisco, 11 nov. 1975 (cat.?, nr. 16), blijkt immers dat het boek in 1975 nog in een oude band zat: ‘contemp. full calf over wooden boards, expertly rebacked with part of calf spine retained; 2 brass clasps, covers blind tooled’. Waarom Luc Danhieux (1923-1999), restaurator te Brugge, dit zonodig moest herbinden, blijft ongewis, maar het zal in opdracht van de antiquaar zijn gebeurd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
24 Bernardus Claraevallensis, sanctus, Sermones super Cantica Canticorum. - Brescia, Angelo Britannico, 1500.01.28.4o & 8o. Ref. GW 3938. BMC VII 981. Goff B-431. IDL 765. IGI 1554.Ex. Inc. 20. Band: 210 × 150 × 20 mm (198 × 146 mm). Negentiende eeuw. Witolijfbruin perkament over karton; genaaid op twee doorgehaalde perkamenten riempjes. Platten onversierd. Rug vlak. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat. Snede onversierd. Prov.: doorgehaald op het titelblad. Verworven van Antiquariaat Van de Wiele in Brugge. Gebruik: geen rubricering. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
25 Bertholdus Ratisponensis, o.p., Horologium devotionis circa vitam Jesu Christi. Accedunt: Thomas a Kempis, Meditationes de vita et beneficiis salvatoris Jesu Christi cum gratiarum actione. Gerardus Zerbolt de Zutphen, Tractatulus de spiritualibus ascensionibus. - Köln: [Ulrich Zell, ca. 1488]. 16o. Ref. GW 4172. BMC I 199. Goff B-503. Polain 628. BSB-Ink B-395. IDL 798. Voulliéme, Köln 246. Schreiber 3444 & 3444a.Ex. Inc. 100. Band: 120 × 91 × 8/9 mm (112 × 88 mm). Frankrijk, negentiende eeuw. Roodbruin kalfsleer over karton; kapitalen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van één lijn met cirkeltje op de snijpunten; op de kanten, goudgestempeld, een zigzaglijn; op de inslagen een gestileerde bloemenrol. Rug met vijf ribben; in het tweede en derde veld zwartleren schild met titelelementen. Dek- en schutbladen van spiralenmarmerpapier in blauw, rood, bleekgroen en wit; drie voor- en achterschutbladen. Snede verguld. Donkerrosa repsen leeslint. Binderssignatuur, goudgestempeld op de staart, h. petit. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, in rood en blauw. Enkel de katernen a-k: Thomas a Kempis. Berthold van Regensburg (ca. 1210-1272) was bekend als volkspredikant; Latijnse versie van Zeitglöcklein des Lebens und Leidens Christi. De Meditationes zijn behalve aan Thomas a Kem- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 20]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
pis (1379/80-1471) ook toegeschreven aan Henricus Arnoldi (Zeitschrift f. katholische Theologie, 1896, p. 171). Gerard Zerbolt van Zutphen († 1398) is een van de grote vertegenwoordigers van de Moderne Devotie. De drie werkjes worden zowel samen als afzonderlijk aangetroffen. Het Horologium devotionis is verlucht met 38 hout- en metaalsneden die het leven van Jezus uitbeelden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
26 Bertholdus Ratisponensis, o.p., Horologium devotionis circa vitam Jesu Christi. Accedunt: Thomas a Kempis, Meditationes de vita et beneficiis salvatoris Jesu Christi cum gratiarum actione. Gerardus Zerbolt de Zutphen, Tractatulus de spiritualibus ascensionibus. - Köln: Johann von Landen, [ca. 1498]. 8o. Ref. HC 10991* = H 7923. Goff M-434. Polain 630. Voulliéme, Köln 247.Ex.1: Inc. 67. Band: 137 × 98 × 13 mm (130 × 90 mm). Twintigste eeuw. Terrasienna kalfsleer over karton; kapitalen in rood en geel. Platten onversierd. Rug vlak; vijf kordeerlijnen geven de bindingen aan; goudgestempelde lijn aan kop en staart, in elk veld blindgestempeld een bloem. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede vertoont misschien sporen van verguldsel. Bij het herbinden is het boekblok zeer sterk afgesneden met tekstverlies. Prov.: ‘[... linden de Cruybeke [...]’ (in hs., fol. b6 vo). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood. De meeste houtsneden ingekleurd. Aantekeningen op het titelblad en de laatste bladzijde, vijftiende eeuw. Delen ii en iii ontbreken. De oude provenance kon niet worden geïdentificeerd: Cruybeke zal wel naar Kruibeke in het Land van Waas, Oost-Vlaanderen, verwijzen. Ex.2: Inc. 99. Band: 148 × 108 × 12 mm (141 × 112 mm). Twintigste eeuw. Bruin geaderd imitatieperkament over karton; na de eerste en voor de laatste katern versterking. Rug vlak; in de lengte, van staart naar kop, beletterd met titelelementen, ten dele in zwart gestempeld, ten dele geschreven. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, enkel in rood. Delen i en iii ontbreken. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
27 Biblia Latina.- Venezia: Ottaviano Scoto, 1480.05.31. 4o. Ref. GW 4245. BMC V 276. Goff B-570. Polain 4206(655a). BSB-Ink B-441. CIBN B-398. IDL 833. IGI 1663.Ex. Inc. 24. Band: 218 × 155 × 58 mm (208 × 145 mm). Negentiende eeuw. Halve band met hoeken van donkerviolet segrijn over karton. Platten bekleed met dito segrijn; op gelijke wijze versierd met een smalle gearceerde rol langs de rug en langs de hoeken; kapitalen van gele en groene zijde. Rug met vier ribben; in de velden goudgestempeld een geometrisch decor van lijnen met centraal een kruis, verder sterretjes en bloemen; aan kop en staart lijnen; in het tweede veld belettering, in gotische letter Biblia Sacra. Dek- en schutbladen van extra-kammarmerpapier; twee voor- en achterschutbladen. Snede verguld. Helgrijsviolet zijden leeslint. Prov.: ‘Domus generalis pauperes evangelizantur’ (stempel op eerste en laatste blad). [Olim Robert Van Biesebroeck?]. Gebruik: geheel gerubriceerd, in rood en blauw; één penwerkinitiaal in hemelsblauw en rood. Sporadisch aantekeningen, zeventiende eeuw. Fol. [a] ontbreekt. Aangezien dit een uniek exemplaar in België blijkt te zijn, zal dit waarschijnlijk afkomstig zijn uit de bibliotheek van de jurist Robert Van Biesebroeck (1923-2001), Brugs verzamelaar, bij leven lid van de Société royale des Bibliophiles et Iconophiles de Belgique. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 21]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
28 Biblia Latina. Cum postillis Nicolai de Lyra et additionibus Guillelmi Britonis & Pauli Burgensis. Accedunt: Nicolaus de Lyra, Quaestiones contra judaicam perfidiam. - Nürnberg: Anton Koberger, 1485.05.07.2o, ill. Ref. GW 4288. BMC II 427. Goff B-613. Polain 675a. BSB-Ink B-453. IDL 842. Schreiber 3472. Afb. 3 & 4.Ex. Inc. 23 (t.iv). Band: 320 × 230/233 × 70 mm (300 × 218 mm). Duitsland, vóór 1717. Lilabruin kalfsleer over hout, langs de binnenzijde sterk afgeschuind; kapitalen van naturel touw. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kaders van lijnen, een palmettenrol (tweemaal langs de smalle zijden geprent), een bloemenrol (eveneens tweemaal langs de smalle zijden) en tweemaal een bladrol (éénmaal langs de korte bovenzijde); in het kleine middenveld centraal een motief van een bloemstempel; op de inslagen lijnen. Rug met vier dubbele ribben; blindgestempelde lijnen boven en onder de ribben; aan de kop belettering in zwarte inkt. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede blauwgroen geverfd. Twee klampriem-kantsluitingen: geen muiters maar een slotpin op de kanten; één klamp weg; borgplaatjes gegraveerd. Klavieren van perkamenten strookjes. Prov.: ‘Ex libris Joannis Morser parochi in Santeins. Ao 1717’ en ‘Emptus et solutus cum reliquis tribus tomis 13 fl:’ (in hs. op titelblad). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: spaarzaam gerubriceerd; gotische bandinitialen in donkerrood. In inkt gepagineerd: 784, [1], xii p. Op de versozijde van het voorschutblad de inhoudsopgave. Sporadisch een aantekening in inkt. Enkel deel iv in deze editie. Een van de vele Bijbeledities met de commentaar van de minderbroeder exegeet Nicolaus de Lyra, of Lira, († 1349); de toevoegingen zijn van Guillelmus Britonus Armoricus (ca. 1165-1226) en Paulus Burgensis (ca. 1353-1435). De 38 houtsneden, voorstellingen uit het Oud Testament, zijn volgens Schreiber kleinere kopieën naar een reeks in een Kobergse druk uit 1481. Dit hybridisch exemplaar is samengesteld uit één deel behorend tot de editie 1485 en drie delen behorend tot de editie 1497, hierna beschreven. De vier delen zijn, gelet op de identieke banden, al in de zeventiende eeuw als een homogeen exemplaar beschouwd, wat overigens uit de kopersaantekening blijkt. Waar precies de banden zijn vervaardigd, is niet uit te maken; ook in het Wrijfselarchief KvR zijn de stempels niet terug te vinden. De vier banden zijn gekocht en betaald in 1717. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
29 Biblia Latina. Cum postillis Nicolai de Lyra et additionibus Pauli Burgensis. Accedunt: Nicolaus de Lyra, Quaestiones contra judaicam perfidiam. - Nürnberg: Anton Koberger, 1497.09.06. 2o, ill. Ref. GW 4294. BMC II 443. Goff B-619. Polain 680. BSB-Ink B-477. CIBN-B 434. IDL 861. Schreiber 3476.Ex. Inc. 23 (t.i-iii). Band: zie voor de bandversiering hierboven. t. i: 340 × 240 × 95/98 mm. Dek- en schutbladen. Geen leeshulpen. Prov.: ‘Ex libris Joannis Morser parochi in Santeins. Ao 1717’ (in hs. op fol. I); ‘Emptus et solutus tomus iste cum reliquis tribus partibus- 13 fl.’ (hs. op titelblad). Gebruik: spaarzame rubricering; lombarden in rood, penwerkinitiaal h en onderrand in blauw, rood, groen en geel en met bladgoud op fol. II ro Eenentwintigregelige aantekening in het Latijn over de auteur (vsb vo, 19de e.). t. ii: 342 × 240 × 80/82 mm. Dek- en schutbladen; één achterschutblad. Geen leeshulpen. Prov.: ‘Ex libris Joannis Morser parochi in Santeins’ en ‘Emptus et solutus tomus iste Ao 1717 cum reliquis partibus.- 13 fl.’ (in hs., fol. I ro). Gebruik: lombarden in rood, penwerkinitiaal v en bovenen buitenrand in blauw, rood, groen en geel en met bladgoud, op fol. I vo. t. iii: 340 × 240 × 70/75 mm. Dek- en schutbladen; één voor- en achterschutblad. Geen leeshulpen. Prov.: ‘Ex libris Joannis Morser parochi in Santeins’ en ‘Emptus et solutus cum 3 reliquis partibus, Ao 1717’ (in hs., fol. I ro). Gebruik: lombarden in rood, penwerkinitiaal n en boven- en buiten- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 22]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
rand in blauw, rood, groen en geel en met bladgoud, op fol. I vo Het bandleer redelijk; onderste klamp met stukje leer bijna afgescheurd. Delen i-iii zijn met deel iv van de editie hierboven tot één exemplaar verenigd. De (weinige) randversiering, van Zuidduitse oorsprong, dateert van voor de band: langs de kop is er doorheen gesneden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
30 Boccaccio, Giovanni, Genealogiae deorum gentilium libb. xv; De montibus, sylvis, fontibus, lacubus. -Venezia: Boneto Locatello per Ottaviano Scoto, 1494/95.02.23.2o. Ref. GW 4478. BMC V 444. Goff B-753. Polain 714. BSB-Ink B-586. CIBN B-545. IDL 899. IGI 1800. Essling 799. Sander 1077.Ex. Inc. 25. Band: 300 × 205 × 30 mm (290 × 193 mm). Achttiende eeuw. Bruin gemarmerd kalfsleer over karton; kapitalen van naturel garen. Rug met vijf ribben; goudgestempeld: in de velden een floraal decor begrensd door lijnen en langs de rugzijde een bladtoppenrol; in het tweede veld zwartleren titelschild met, goudgestempeld, bocca. / geneal. Dek- en schutblad van kammarmerpapier voorin, van papier achterin; één voorschutblad. Rode sponssnede. Prov.: geen rubricering. Gebruik: het laatste blanco blad ontbreekt. Genealogiae deorum van de humanist Giovanni Boccaccio (1313-1375) die zowel in het Latijn als het Italiaans schreef, verscheen voor het eerst in 1472, in het Latijn. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
31 Bonaventura, sanctus, Diaeta salutis; Devota contemplatio, seu Meditatio de nativitate Domini; De resurrectione hominis a peccato. - Venezia: Pietro Quarengi, 1497/98, 02.01. 8o. Ref. GW 4730. BMC V 513. Goff B-879. Polain 768. BSB-Ink G-497. IDL 960. IGI 1890.Ex. Inc. 27. Band: 118 × 111 × 22 mm (148 × 96 mm). Moderne band. Donkerkarmijnbruin leer over karton; kapitalen van wit garen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van een dubbellijn, daarbinnen plaatstempel (117 × 60 mm) met voluten en florale motieven, renaissance geïnspireerd. Rug met vier ribben, begrensd dooreen goudgestempelde lijn, een blindgestempelde op de rib; in de velden, blindgestempeld, een bloem; in het tweede veld, goudgestempeld, bonav.. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; een dubbelblad voor- en achterin, alle van stug wit papier. Snede onversierd. Prov.: verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Heel wat middeleeuwse vroomheidsteksten werden aan beroemde auteurs toegeschreven; dit is misschien ook het geval met deze teksten die sommige bibliografen als Pseudo-Bonaventura bestempelen. De werkelijke auteur van de Diaeta salutis is Guillelmus de Lavicea, van de Devota contemplatio Johannes de Caulibus. Bonaventura (1221-1274) zelf heeft heel veel geschriften op zijn naam staan. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
32 Bonaventura, sanctus, Meditationes in vita Christi. - Augsburg, Günther Zainer, [14]68.03.12. 2o. Ref. GW 4739. BMC II 315. Goff B-893. BSB-Ink B-681. IDL 963.Ex. Inc. 26. Band: 310 × 220 × 25 mm (302 × 211 mm). Engeland, twintigste eeuw (vóór 1977). Donkervioletbruin marokijn over karton; kapitalen in wit en vaalrood. Platten blindgestempeld: een kader van één lijn; op de inslagen twee lijnen. Rug met twee (schijn)ribben; tussen beide in, overlangs goudgestempeld belettering; in het staartveld, goudgestempeld, een ruitje. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad, alle van gelig papier. Snede karmijn geverfd. Omhulsel: in stijf omslag en schuifdoos met leren rug en bekleding | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 23]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
in lichtlilabruin linnen; op de rug belettering en het ruitvormig stempeltje, goudgestempeld van staart naar kop. Prov.: Albert Ehrman (ex-libris, op vdb). Broxbourne Library (op adb). ‘J.P.W.E. Ex dono & RE, 28 aug. 51’ (ex-libis, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 14-15.11.1977, lot 24. Gebruik: geheel gerubriceerd in donkerrood en blauwachtig groen, één lombard met penwerk. Sporadisch aantekeningen (tekens, geen tekst) in margine. Op het vsb een catalogusknipsel geplakt, nr. 11 met beschrijving van de oude band: ‘full brown calf over oak boards, blind tooled borders and panels, brass clasp with leather thongs, enclosed in half morocco slip case’. Ook dit werk is onder Pseudo-Bonaventura te vinden, en is soms toegeschreven aan Johannes de Caulibus. Cf. bbfn Inc. ii p.119-120. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
33 Bonaventura, sanctus, Sermones de tempore et de sanctis. - Hagenau: [Heinrich Gran], 1496.01.09. 4o. Ref. GW 4815. Goff B-952. BMC III 684. Goff B-952. Polain 807. Afb.5.Ex. Inc. 28. Band: 230 × 165/168 × 55/57 mm (215 × 147 mm). Zuidelijke Nederlanden, vroeg zestiende eeuw. Bruin kalfsleer over hout; kapitalen met leer overtrokken. Platten afgeschuind, blindgestempeld en op analoge wijze versierd: op het voorplat drie kaders van tweemaal twee lijnen, aaneengerijd rechthoekig loofstafstempel s1 en drie lijnen; in het middenveld ruitenpatroon van drie lijnen, in de velden een hele s2 of een halve pijnappelstempel s3 en s4; het achterplat is vernieuwd en versierd met een analoog patroon en andere stempels van min of meer gelijke afmetingen. Rug met vier dubbele ribben; vernieuwd. Dekbladen van perkament (hs., Latijn, 2 kol., van verschillende origine); één voorschutblad van papier. Snede onversierd. Twee kantsluitingen, vernieuwd. Prov.: ‘Librum hunc sermonum contulit nobis frater noster Judocus Heyme professus in Rubeavalle cum pluribus alijs libris[.....] ti fratres & oremus pro eo et perutibus? suis Mercedem capiatur et [.... .....] canto.’; daaronder, in een andere hand en in grotere letter ‘Pro libraria rubeevallis anno domini 1531’ (titelblad). Monogram r d?, met balans (klein stempel: openliggend boek met zwaard; op vsb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood. Vierregelige aantekening uit de tijd (titelblad). Bundeling sermoenen waarvan een aantal van Bonaventura. De tekst is soms toegeschreven, ten onrechte, aan Hugo de Sancto Caro (Goff). Niet aantoonbaar maar zeer wel mogelijk is deze band in Rooklooster gebonden; noch in Weale, noch in Cat. Antw. 1930, noch in Cat. Brussel 1930, noch in het Wrijfselarchief KBH, noch in het Wrijfselarchief V/I (dossier r7) zijn dezelfde stempels aangetroffen. De priorij van de orde van Sint-Augustinus, die bestaan heeft van de late vijftiende eeuw tot aan de Franse Revolutie, is beroemd geworden door haar bibliotheek en scriptorium waar zeer veel handschriften werden afgeschreven en banden vervaardigd; verschillende binders zijn met name bekend. De Leuvenaar, priester Judocus Heyme (ca. 1510-1580) is bekend als auteur in Rooklooster. De niet bekende restaurator (niet later dan de negentiende eeuw) heeft op het achterplat, dat vernieuwd werd, stempels van ongeveer dezelfde vorm en afmetingen gebruikt. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 24]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
34 Brack, Wenceslaus, Vocabularius rerum. De verbis. De modo epistolandi. Hugo de Sancto Victore, Didascalicon. - [Augsburg, Anton Sorg], 1487.09.14. 4o. Ref. GW 4988. BMC II 352. Goff B-1062. BSB-Ink B-795. IDL 1009. Klebs 207.5. Afb. p. 25.Ex. Inc. 29. Band: 205 × 143 × 53 mm (190 × 135 mm). Rijnland?, zestiende eeuw. Bleek zwijnsleer over hout. Platten blindgestempeld en op analoge wijze versierd: twee kaders van vierof driedubbele lijnen; in de baan daartussen een groot traanvormig bloemstempel s2, een ruitvormig bloemstempel s4 en een klein ruitvormig leliestempel s3; in het middenveld een ruitenpatroon van drie lijnen met in de velden het groot s2 en een klein traanvormig stempel s1 en het kleine leliestempel op het voorplat, dezelfde stempels en een smaller ruitvormig bloemstempel s5 op het achterplat. Rug met drie dubbele ribben; lijnen; belettering in donkerbruine inkt, in het bovenste veld Vocabu/lariu / Perutile en in het onderste veld ‘8036’ (van recentere datum). Dekbladen van papier: maculatuur (druk, Lat., got. 2 kol., alfab. lemmata Lucrum, Luctus...); één voor- en achterschutblad van perkament (hs., Lat., got. 2 kol., gerubr.). Sneden met sporen van gele verving. Twee klampriem-kantsluitingen; klamp en muiter gegraveerd met gotische letters ma. Prov.: Ex libris J Kemp Waldie (gegraveerd ex-libris, op vdb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden. Aantekeningen, voornamelijk op het titelblad ro-vo. Wenceslaus Brack (einde 15de e.), uit Saksen, was rector van de stadsschool van Konstanz en publiceerde in die functie ook een Latijnse grammatica. Het Didascalicon de studio legendi van Hugo van Sint-Victor († 1141) is al in vroegere drukken van Bracks Vocabularium opgenomen. De bandstempels niet in het Wrijfselarchief KvR. De familie Kemp Waldie zou van Canadese origine zijn. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
35 Bruno, episcopus Herbipolensis, sanctus, Psalterium... - Nürnberg: Anton Koberger, 1494. 4o. Ref. H 4012*. BMC II 439. Goff P-1050. Polain 918. CIBN B-867. IDL 3824.Ex. Inc. 30. Band: 235 × 180 × 44 mm (230 × 173 mm). Duitse taalgebied, zestiende eeuw. Bruinzwart kalfsleer over hout. Platten zonder overstek aan de frontzijde, nauwelijks aan kop- en staartzijde. Blindgestempeld en op analoge wijze versierd: kaders van resp. drie lijnen, loofstafrol r1, drie lijnen, dezelfde loofstafrol en nogmaals drie lijnen; in het middenveld breed ruitenpatroon van drie lijnen met op de snijpunten een kleine rozet s1; in de velden, op het voorplat, telkens onder elkaar, viermaal een grote rozet s2, driemaal een zotskap s3, viermaal een distelbloem s4 terwijl de kleine rozet s1 op de snijpunten en her en der in de velden voorkomt; op het achterplat, in nogal willekeurige orde, driemaal de grote rozet, viermaal het zotskapstempel, driemaal de distelbloem en achtmaal de kleine rozet. Rug met drie dubbele smalle ribben; blindgestempeld met kleine rozetjes en een leliestempel. Dekbladen van papier. Snede onversierd. Resten van twee klampriem-kantsluitingen: nageltjes op het voorplat; borgplaatjes en klein stukje leer op het achterplat. Het bandleer geschaafd vooral op het achterplat, waar de stempeling in de zijbanen vrijwel niet meer te onderscheiden is; kapjes vernieuwd (niet zo recent). Prov.: ‘Christianus Closner A.1658’ (in hs. op titelblad). ‘Ad Bibl. Colleg. bv Auxil... m b h’ (stempel, ibidem). Gebruik: spaarzame rubricering. Aantekeningen, vijftiende eeuw. (op vdb en sporadisch in margine). Op het laatste blanco blad van de druk, ro, een pentekening: groot wapenschild met helmboswuivend portet in top en de spreuk ‘Fides In qua sepultus est’; op het schild centraal een tak in blad met dwarstwijg waaraan links en rechts een gotisch kerkje hangt. Op | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 25]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cat. 34-Voorplat.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 26]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de versozijde, uit de tijd van de band een kalender beginnend met 1502 en lopend tot 1524. Op het achterdekblad eerste helft een ander kalendergegeven; rechts onder zelfde schild maar minder volledig. Bruno, bisschop van Würzburg († 1045) heeft dit Psalterium ‘ex doctorum dictis’ samengesteld en er de tekst van de Psalmen aan toegevoegd. R1
S1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
36 Burley, Walter, De vita et moribus philosophorum et poetarum. - [Nürnberg]: Friedrich Creussner, 1479.06.30. 2o. Ref. GW 5787. BMC II 451. Goff B-1321. Polain 941. BSB-Ink B-995.Ex. Inc. 29 bis/1. Bijgebonden: 2 Vitae sanctorum patrum (zie nummer 128), 3 Martyrologium (zie nummer 91). Band: 292 × 215 × 90 mm (280 × 205 mm). Duitsland, vroeg zestiende eeuw. Bruin zwijnsleer over zware houten platkernen; genaaid op gevlochten touw. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: twee kaders van twee lijnen; in het middenveld een ruitenpatroon, eveneens van twee lijnen. Rug met een enkele rib aan kop en staart, drie dubbele ribben. Dek- en schutbladen; twee nieuwere en één oud voorschutblad; één nieuwer achterschutblad. Sneden ongeverfd; op de staart, in gotische letter vita patru[m]. Twee klampriem-kantsluitingen; fraai gegraveerde klampen en muiters. Beslag: vijf knoppen; kantbeschermers aan hoeken en rugzijde. Vermoedelijk in de negentiende eeuw gerestaureerd: kapjes vernieuwd, binnenzijde voorplat sporen van een herstelde breuk in het hout, de laatste zeven bladen met textiel aangevezeld, knoppen waarschijnlijk later toegevoegd. Prov.: ‘Liber [.]accl. [.]omricj grunisac[...]gs’ (fol. aro, 16de e.). ‘Hunc librum munificentia viri integerrimi Joh. Georgii Strignitii inclyti senatus assessoris meritissimi possideo M. Augustinus Ci. o. Rector but. stadiensis idibus Junii mdccxvi.’; links van de laatste naam is een schild geschilderd met op gele achtergond een stappende figuur naar links, in het zwart, met in de rechterhand een donkerrood drieblad (fol. [a] vo). ‘Sijrt. Jesu Gratia Salvatoris [....] [....] cgenae Johanni Georg. striegnit But... ...... ass. Senatus. 1716’ (in hs., fol. a ro). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: ongetwijfeld zijn de drie drukken doorlopend gerubriceerd, enkel in het rood, met vrij zwierige lombarden; alleen de tweede heeft kopregels. De titels van de drie drukken in hs., derde vsb vo. Oude (derde vsb) en jongere (eerste | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 27]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
en tweede vsb) aantekeningen. Talrijke aantekeningen uit de tijd in margine. Contemporaine aantekening, heel klein, vijf en vier regels, op het achterdekblad. Onder het colofon (van de eerste druk) aantekening van 8 rr. in het Latijn over de uitvinding van de boekdrukk. door Laurentius van Haarlem, en perfectae door Gutenberg. Verder, onder het geschilderde schild, een aantekening over de initialen van Schoeffer: ‘Am Anfang der Druckgang wurden die Versal Buchstaben bundt gemahlt, mit wol ...iser Arbait sus’... A. 1490 nofund Schoeffer die Kunst bundte buchstaben zu drucken, da hatte diese Ma..ne Kunst ihr fu..’ (op vsb, 17de e.). Walter Burley of Burlaeus (1275-1343) is een leerling van Duns Scotus. Naar analogie met Diogenes Laërtius (zie nrs 55 en 56) stelde hij levensbeschrijvingen van antieke filosofen samen. De mededeling over Schoeffer alludeert op initialen die hij in rood drukte (in plaats van de toen gebruikelijke lombarden met de hand aangebracht). De nieuwere schutbladen lijken negentiende-eeuws. Klamp en muiter
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
37 Butrio, Antonius de, Speculum de confessione. - Vicenza: Hermann Liechtenstein, 1476.01.31. 4o. Ref. GW 5828. BMC VII 1036. Goff B-1345. Polain 946. BSB-Ink A-632. IGI 734.Ex. Inc. 51 bis/2. Bijgebonden: 1 Gregorius Magnus (zie nummer 67). gw en ook ilc (496) stellen de autenticiteit van de auteur in vraag: niet de jurist Antonius de Butrio (ca. 1338-1408) zou de auteur zijn maar veeleer Berengarius Fredoli. Het Speculum is een handleiding ten behoeve van de biechtvader; het Tractatus confessionis van dezelfde auteur, is voor de biechteling bestemd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
38 Caesar, Caius Julius, Commentarii de bello gallico, de bello civili. Ed. Hieronymus Bononius. Accedunt: Raimundus Marlianus, Index commentariorum C. Julii Caesaris. - Venezia: Teodoro Ragazzoni, 1490.07.13. 2o. Ref. GW 5870. BMC V 477 en XII 34 (Suppl.). Goff C-23. BSB-Ink C-29. IGI 2327. Afb. 6.Ex. Inc. 31. Band: 295 × 227 × 19 mm (288 × 197 mm). Italië?, achttiende eeuw? Soepel perkament; doorgehaalde kapitaalkernen aan kop en staart; kapitalen van rood en naturel garen. Platten onversierd. Rug vlak; aan de kop, in hs. caes. res / commentarii / 1490 /. Dek- en schutbladen, conjugaat. Rode sponssnede. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering, initiaal G (fol. a2 ro) goud met witte ranken op blauwe achtergrond; onderaan dezelfde pagina is een strook papier aangezet en bij het herbinden inwaarts geplooid; in het midden staat een cirkelvormige miniatuur: omgeven door een groene lauwerkrans, op bruinrode achtergrond een zogenaamd Italiaans schild met een adelaar en de letters ‘al’ en ‘ar’. Heeft de binder onverhoeds te veel afgesneden? Hier en daar een wat vreemde aanzet voor lombard, duidelijk van later daterend. In het laatste deel, de index, tal- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 28]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
rijke glossen in margine, in de zestiende eeuw aangebracht naar het voorbeeld van het eerste gedeelte waar de glossen gedrukt zijn. Het eerste blanco blad ontbreekt. Hieronymus Bononius of Girolamo Bologni (1454-1517) uit Treviso, jurist, trad in de geestelijke stand. Raimundus Marlianus (15de e.). Er bestaan varianten in het zetsel. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
39 Campanus, Johannes Antonius, Opera. Ed. Michael Fernus.- Roma: Eucharius Silber per Michael Fernus, 1495.10.31. 2o. Ref. GW 5939. BMC IV 117. Goff C-73. Polain 964. BSB-Ink C-63. IDL 1119. IGI 2383. Afb.7.Ex. Inc. 32. Band: 315 × 230 × 55/59 mm (306 × 216 mm). Laat zeventiende eeuw? Perkament over karton; doorgehaalde kapitaalkernen; kapitalen in lichtrood en groen. Platten onversierd. Rug vlak; goudgestempeld ‘titelschild’ waarop antonii / campani / opera; daaronder, in handschrift, ‘Romae 1495’; onder aan de rug oud rechthoekig etiket met in bruine inkt ‘26.6.8’. Dek- en schutbladen. Snede bleekrood en bleekblauw gespikkeld. Prov.: ‘Emptus libris Jh. ij vir fvj maij 1542 et pro li[gatu]ra librum v[.....] l.8’ (op titelblad). ‘26.6.3’ (op vdb). Ongedetermineerd ex-libris met ovaalvormig gekroond schild en devies ‘Maturum reditum policitus. Hor. lib. iv. od. v.’ (op vdb). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geen rubricering. Aantekeningen in hs., laat zestiende eeuw, in margine en onderstrepingen. Foliocijfers in inkt, rechts boven, niet doorlopend van voor tot achter, maar waarschijnlijk per hoofdstuk. De omnia-uitgave van de humanist Campanus (1429-1477), bisschop van Cotrone, daarna van Teramo, bevat orationes, brieven, elegieën, epigrammata, naast nog een aantal opuscula. Zoals blijkt uit het colofon, heeft de Milanese tekstbezorger, Michael Fernus, eigenlijk Faernus († 1513), de uitgave bekostigd. Op het titelblad een houtsnede met een grote klok en het monogram hae, verwijzend naar de Latijnse naam van de drukker, Eucharius Argenteus Herbipolensis. Een groot aantal exemplaren is bewaard. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
40 Carolus VII, rex Francorum, Pragmatica sanctio. Comm. Cosmas Guymier.- Lyon: Jean de Vingle, 1497.04.07. 4o. Ref. C 1463. BMC VIII 312. Goff C-212. Pellechet-Polain 3312.Ex. Inc. 90. Band: 210 × 147 × 30 mm (203 × 138 mm). Oude band. Olijfbruin peau de suède (oorspronkelijk naar het blauw zwemend: zie inslagen) over platkern van op elkaar liggende lagen papier; genaaid op dubbele riempjes. Platten onversierd. Rug met twee dubbele ribben; bovenaan resten van een papieren etiket en van titelelementen; langs boven los van het blok. Dek- noch schutbladen; één laag papier van de platkern is zichtbaar: druk, Lat., rom., 4o, zestiende eeuw?; geneeskundige tekst. Snede onversierd. Prov.: ‘Fratrum Minor[um] Conventualium Minarensium’ (in hs. op titelblad vo, 18de e.). ‘Bibliothèque du Château de La Plagne’ (in hs., titelblad ro, 20ste e.). Verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geen rubricering. De Pragmatieke Sanctie uitgevaardigd door Charles vii was in 1488 door een ander Lyonees drukker, Guillaume Balsarin, al gepubliceerd (bsb-Ink c-256). Ook Pragmatieke Sanctie van Bourges (1428) geheten, beoogde de Franse koning hiermee de machtsinperking van het pauselijk gezag. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 29]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
41 Cassiodorus, Marcus Aurelius, Historia ecclesiastica tripartita. - Augsburg: Johann Schüßler, 1472. ca. 02.05. 2o. Ref. GW 6164. BMC II 329. Goff C-237. Polain 4274(1016a). BSB-Ink C-169. IDL 1163. Afb.8.Ex. Inc. 33. Band: 316 × 235 × 40/42 mm (306 × 220 mm). Engeland, negentiende eeuw. Groenzwart segrijn (‘marocco’) over karton; kapitalen in purper en naturel. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van een tripellijn. Inslagen afgezet met een goudgestempelde lijn en een bloemstempeltje op de hoeken langs de frontzijde. Rug met vijf ribben; in het tweede veld historia: tripartita: cassiodorus; in het derde augustae / 1472. Schutbladen: drie dubbelbladen voorin, vier achterin, waarvan één als dekblad. Kopsnede verguld, front- en staartsnede onversierd; hier en daar schepranden; op de staartsnede, .ueoir Tripart. Binderssignatuur: bound by j.b. hawes, cambridge (eerste vsb vo). Prov.: ‘Bibliotheca regia Monacensis’ (stempel). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: gerubriceerd, enkel in rood; paar lombarden met penwerk, o.m. 2de bl.. erunt..; op fol. [N] 10 vo, in rood, ‘Nullus defectus’; kopregels, in rood, uit de tijd; marginalia uit de tijd, in rood, van voor tot achter. Het eerste blad en de twee laatste bladen, alle blanco, ontbreken; het bandleer licht geschaafd. Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus (ca. 484-583), staatsman, stichter van het benedictijnenklooster Vivarium of Vivari, aan de Golf van Squillace, Calabrië, waar hij deze kerkgeschiedenis schreef. Dit is de eerste druk. Doublet afgevoerd door de Bayerische Staatsbibliothek München, in de tweede helft van de negentiende eeuw. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
42 Cassiodorus, Marcus Aurelius, Historia ecclesiastica tripartita. - [Köln: Konrad Winters von Homborch, ante 06.05.1478]. 2o. Ref. GW 6165. BMC I 245. Goff C-238. Polain 1017. BSB-Ink C-170. IDL 1164. Voulliéme, Köln 311.Ex. Inc. 34. Band: 307 × 230 × 53 mm (292 × 210 mm). Rijnland?, uit de tijd. Donkerbruin kalfsleer over hout; kapitalen van naturel garen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: dubbele kader van vier lijnen; in de baan daartussen één vierkant, niet te identificeren stempel (twee naar elkaar toegewende dieren?) s1 steeds herhaald (maar niet aaneengerijd); in het middenveld ruitenpatroon van een dubbellijn en in elk veld een leliestempel s2, lukraak geprent. Rug met vier dubbele ribben, vernieuwd met het oude bandleer er op bevestigd. Geen dekbladen; één nieuw voor- en achterschutblad. Snede onversierd; op de frontsnede in heel kleine letters, titelelementen. Twee klampriem-kantsluitingen, van voor naar achter (één weg); aan het uiteinde van rood geverfd schaapsleer een klamp, uitgerust met een omgebogen haak en, langs de bovenzijde, een oog; gotische letters gegraveerd waaronder een a, op het achterplat de muiter langs de rand voorzien van een omgebogen riggel waar de klamphaak achter grijpt. Prov.: ‘Marbury-Hall: Arthur Hugh Smith Barry Case 27 Shelf G’ (exlibris, op vdb); ‘Marbury Library Book case 8, 146’ (rood etiket, ibidem). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden; verkorte titel in rood potlood (uit de tijd op fol.[1] ro). De laatste twee bladen in fotocopie, naar een exemplaar met lombarden, en fragment van het laatste, originele blad. S1
S2
Muiter
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 30]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De tekst ook te vinden onder Eusebius Caesariensis. De sluitrichting is niet wat verwacht wordt van een band in deze regio; misschien is de band herbruikt of zijn de platten bij de restauratie verwisseld. De stempels niet in het Wrijfselarchief KBH. Arthur Hugh Smith-Barry, 1st Baron Barrymore (1843-1925), van Marbury Hall. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
43 Cassiodorus, Marcus Aurelius, Historia ecclesiastica tripartita. - Paris: Georges Wolf, ca. 1492]. 4o. Ref. GW 6166. BMC VIII 147. Goff C-239. Polain 1019. BSB-Ink C-171. IDL 1165. Pellechet-Polain 3346. Afb.9.Ex. Inc. 35. Band: 212 × 165 × 18 mm (206 × 156 mm). Negentiende eeuw. Bruin heel fijn gespikkeld kalfsleer over karton; kapitalen in rood en naturel. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: twee kaders van een lijn, een bloemstempel op de buitenhoek van de binnenste kader. Op de kanten een lijn. Op de inslagen een golfjesrol. Rug met vijf ribben; goudgestempelde lijnen op en langs de ribben en één stempel in elk veld; in het tweede veld rood titelschild cassio/dorus / historia / eccle-/siastica; in het derde g. wolf. / s.a. Deken schutbladen van golfslagkammarmer in voornamelijk rode en bleekgele tinten; twee vooren achterschutbladen. Snede rood geverfd. De tafel is voorin gebonden, vóór het titelblad. Prov.: ‘Herbert Watney, Buckhold, Berks. No S 36, Shelf I’ (groot ex-libris, op vdb); naam en plaats herhaald, ‘July 1892’ (in hs. op vsb vo). C.L. & E. Knight. ‘Factis non verbis’ (klein ovaal ex-libris, op vsb vo). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden in rood en blauw; enkele penwerkinitialen in rood, blauw en watergroen, heel keurig. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
44 Cicero, Marcus Tullius, De officiis. Comm. Petrus Marsius; Paradoxa; De amicitia; De senectute. - Leuven: Johan van Westfalen, 1483.05.17. 2o. Ref. GW 6951. BMC IX 141. Goff C-599, C-622, C-560. Polain 1079. IDL 1253. ILC 577.Ex. Inc. 39. Band: 304 × 230 × 70/72 mm (ca. 290 × 210 mm). Negentiende eeuw. Roodbruin kalfsleer over hout; kapitalen van rood geverfd (schaaps?) leer. Platten licht afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: twee kaders van elk een dubbellijn, de binnenste onderstreept door een kleine-boogjesrol met een gestileerde lelie op de buitenhoeken. Op de inslagen een rol. Rug met vier dubbele ribben; in het tweede veld cicero / de officiis / et / paradoxa / 1483; de overige velden goudgestempeld. Dek- en schutbladen van kiezelmarmerpapier. Snede bleekrood geverfd. Het exemplaar is in deze orde gebonden: De officiis, Paradoxa, De amicitia, De senectute. Petrus Marsus' Andes ontbreekt. Prov.: ‘Monasterij S. Salvatoris Antverpiae’ (in hs. op fol. a2, laat 16de e.); ‘Bibliothecae S. Salvatoris Antverpiae’ (in hs. fol. d10 vo, laat 16de e.). ‘Gaesdonck me utitur’ (in hs. op fol. a r., blanco, 16de e.). ‘Purchased at Dr. Hawtrey's sale, 1853’ (in hs. op vdb vo). ‘Bibliotheca Heberiana’ (stempel, ibidem). ‘Edmund H. Turton, 3d Dragon Guards’ (ex-libris, op vdb). Albert Ehrman (ex-libris, op vsb; 1842, stempel op asb); Broxbourne Library (ex-libris, op asb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 14-15.11.1977, lot 317. Gebruik: geheel gerubriceerd in rood en blauw; een paar penwerkinitialen. Sporadisch aantekeningen. Tekstbezorger is Petrus Marsius of Marsus (ca. 1442-1512) uit Cesa, die in de humanistenkringen in Mantua en Rome verkeerde. Deze traktaten van Cicero worden ook afzonderlijk aangetroffen; wanneer ze samen in één band zitten, kan de orde ervan variëren. Jan van Westfalen, die voor de universiteit te Leuven drukte, heeft zich op het drukken van klassieke en humanistische teksten toegelegd, wat zich ook uit in de keuze van een romeins lettertype en een typografische vormgeving die zich uitstekend leent tot het weergeven van de eigenlijke tekst, in een groter corps, | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 31]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
en de glossen in een kleiner corps daarrond. De cisterciënzerpriorij Sint-Salvator te Antwerpen (1446) herrees midden zeventiende eeuw uit haar as onder de naam Peter Potsabdij (naar de naam van de stichter in de vijftiende eeuw). In Gaesdonck bij Goch (Rijnland) stond van in de vroeg vijftiende eeuw een klooster van Windesheim; een aanzienlijk deel van de bibliotheek is nog steeds in Gaesdonck aanwezig. Dr Hawtrey was provost of Eton; zijn boeken werden samen met andere in 1853 verkocht (Catalogue of a fine collection of rare, valuable, and curious books. London, Quaritch, 1854). Richard Heber (1773-1833) was wellicht de grootste boekenverzamelaar aller tijden; de catalogus van zijn bibliotheek (de Bibliotheca Heberiana. London, 1834-1837 beslaat dertien banden, met heel summiere beschrijvingen); daarnaast verschenen nog catalogi op het continent. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
45 Cicero, Marcus Tullius, De officiis. Comm. Petrus Marsius. De amicitia. Comm. Omnibonus Leonicenus. De senectute. Comm. Martinus Phileticus. Paradoxa. - [Lyon: Gaspard Ortuin, ca. 1494]. 4o. Ref. GW 6964.Ex. Inc. 38. Band: 260 × 180 × 62/65 mm (248 × 173 mm). Laat achttiende eeuw. Bruin kalfs(?)leer over hout; genaaid op leren riemen. Platten onversierd. Rug met drie dubbele ribben; in het bovenste veld, titelgegevens in inkt geschreven; geheel onderaan drukplaats. Dek- en schutbladen. Snede onversierd. Bij het herbinden zijn de houten platkernen vermoedelijk herbruikt. Het eerste katern zit bijna geheel los; het boekblok is langs de kant van het voorplat losgekomen van de rugbekleding. Prov.: verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geen rubricering; doorgehaalde inscriptie op het titelblad. De drie teksten van Cicero zijn door drie humanisten uitgegeven; behalve Petrus Marsius (zie boven), treden hier ook als commentatoren op Omnibonus Leonicenus of Ognibene Leoniceno (ca. 1412-ca. 1493) uit de streek van Vicenza, en Martinus Phileticus, Filetico of Filettino (ca. 1430-ca. 1490) uit de buurt van Frossinone. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
46 Cicero, Marcus Tullius, Rhetorica. Comm. Marius Fabius Victorinus, Franciscus Maturantius Perusinus, Antonius Mancinellus.- Venezia: Filippo Pinzi, 1500.09.12. 2o. Ref. GW 6732. Goff C-685. BSB-Ink A-824. IDL 1308. IGI 2974.Ex. Inc. 37/1. Bijgebonden: 2 J.M. Tricaelius (zie nummer 131). Band: 320 × 220 × 38 mm (305 × 210 mm). Zeventiende eeuw? Soepel geel perkament over karton met omgezette randen over de frontsnede; doorgehaalde kapitaalkernen; genaaid op witleren riemen; kapitalen van geel en groen garen. Rug vlak; aan de staart, in rood, ‘274’, een bibliotheeknummer. Dekbladen; twee achterschutbladen. Snede karmijnbruin geverfd. Resten van twee striksluitingen: twee paar smalle sluitveters. Prov.: verworven van Antiquariaat Devroe te Leuven. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Enkele aantekeningen, zeventiende eeuw. Mario Fabio Vittorini (15de e.), Franciscus Maturantius Perusinus, ook Mataracius of Francesco Matarazzo (1443-1518) uit Perugia en Antonio Mancinello (1452 - ca. 1505) uit Velletri, hebben zich alledrie op de studie van Cicero toegelegd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 32]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
47 Cicero, Marcus Tullius, Tusculanae quaestiones. Comm. anonym. - Milano: Leonhard Pachel, 1494.02.13. 2o. Ref. GW 6897. BMC VI 780. IGI 2995.Ex. Inc. 36. Band: 320 × 224 × 17 mm (307 × 210 mm). Engeland, negentiende eeuw. Donkerbruin kalfsleer over karton; genaaid op touw. Platten blind- en goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een dubbellijn, goudgestempeld, daarbinnen twee rollen van gestileerde bloemen, blindgestempeld. Op de kanten een rol, goudgestempeld. Rug met zes ribben. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede onversierd. Prov.: ‘John Williams, 1819’ (in hs. op vsb2). ‘george gregory / book merchant, / a library buyer, / 5 argyle st. BATH’ (op donkerbordeaux etiketje op vdb). Gebruik: geen rubricering; probationes pennae op fol. [1], blanco. Aantekeningen in margine en op laatste blad, zestiende eeuw. Indien John Williams te vereenzelvigen is met zijn naamgenoot Rev. John Williams (1799-1873) van Bryntirion, co. Radnor, zou hij al erg jong met verzamelen zijn begonnen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
48 Cleonides, Harmonicum introductorium. Transl. Laurentius Valla. Accedunt: Vitruvius, De architectura libb. x. Angelus Politianus, Panepistemon; Lamia. Julius Frontinus, De aquaeductu urbis Romae. - Venezia: Simone Bevilacqua, 1497.08.03. 2o. Ref. GW 7123. BMC V 522 + XII 37. Goff C-742. Polain 1118. BSB-Ink C-461. IGI 3040. Klebs 281.1. Sander 2017.Ex. Inc. 40/1. Bijgebonden: 2 Dio Cassius (zie nummer 129). Band: 314 × 222 × 23 mm (301 × 210 mm). Twintigste eeuw. Terrasienna leer over karton; kapitalen in geel en rood. Platten goudgestempeld: op het voorplat een kader van een lijn, in het veld een dwarsliggende rechthoek van een lijn met cleonides / vitruvius; op het achterplat enkel de kader. Rug met vier (dubbele?) ribben; de velden afgezet met twee lijnen; in het staartveld 1497 en daaronder vier lijnen. Nieuwe dekbladen; een oud(?) voor- en achterschutblad. Snede onversierd; op de frontsnede belettering over twee regels. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering. Aantekeningen uit de late zestiende eeuw. Na de tekst van Cleonides (3de e.v.C.), vertaald door de Romeinse humanist Lorenzo Valla (1407-1457?), zijn nog andere teksten opgenomen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
49 Cora, Ambrosius Massari de, Vita S. Augustini et commentarii super Regula ipsius S. Augustini. - Roma: Georg Herolt, 1481.12.08. 2o. Ref. H 5683*. BMC IV 126. Goff C-881. Polain 1163. BSB-Ink A-464. CIBN M-208. IDL 3134. IGI 439.Ex. Inc. 34 bis/1. Bijgebonden: 2 Ambrosius Cora (zie nummer 50). Band: 284 × 210 × 60 mm (272 × 192 mm). Frankrijk, negentiende eeuw. Lilabruin kalfsleer over karton; aangeplakte kapitalen van blauwe zijde. Platten blind- en goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van twee lijnen en een empirerol, goudgestempeld, daarbinnen een kader van een klein-ruitjespatroon, blindgestempeld. Op de inslagen een rol en een lijn, blindgestempeld. Rug met vier ribben; ribben en velden goudgestempeld; in het tweede veld, op donkerder leer goudgestempeld ambrosius choriolanus / in regulam s. augustini. / et alia opuscula.; in het vierde veld 1481.; het onderste veld heeft eendere stempeling. Dek- en schutbladen van fijne kammarmer, in de vouw met een strook textiel versterkt; één nieuw voorschutblad. Snede rood geverfd voor de eerste druk, geel voor de tweede. Prov.: Maggs | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 33]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Antiquariaat (oud catalogusknipsel uit Bibliotheca incunabulorum, iii. Cat. no. 470, Maggs Bros. London, 1925, 264). Verworven op de veiling Galerij der Kempen, Turnhout, in 1980. Gebruik: geheel en doorlopend gerubriceerd, enkel in rood, sporadisch in geel; fraai uitgevoerde simpele lombarden. Initiaal met goudblad op fol. A2 ro en op E1 ro: goud op blauwe en rode met witte ranken opgehoogde achtergrond. Signering, rechts onder, in lichtbruine inkt, geregeld besnoeid. Ambrosius Massari de Cora, ook Ambrogio Coriolano of Choriolanus of Coranus (15de e.) is afkomstig uit de Romeinse Campagna, theoloog en augustijn. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50 Cora, Ambrosius Massari de, Defensorium ordinis Eremitarum S. Augustini. - [Roma: Georg Herolt, 1482]. 2o. Ref. BMC IV 127. Goff C-877 (ca. 1481). Polain 1164 (1481). BSB-Ink A-466. CIBN M-206. IDL 3132. IGI 437.Ex. Inc. 34 bis/2. Bijgebonden: 1 Ambrosius Cora (zie nummer 49). De datering [1482] is die van istc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
51 Cordiale de quatuor novissimis.- Leipzig: Wolfgang Stöckel, 1497. 4o. Ref. GW 7513. BMC III 654. Goff C-900. Polain 4303(1282a). BSB-Ink G-118.Ex. Inc. 41. Band: 194 × 147 × 13 mm (187 × 138 mm). Duitsland?, negentiende eeuw? Perkament over karton; genaaid op touw. Platten van maculatuur (hs., Lat., got., één lombard met penwerk; kwadraatnotatie op vier notenbalken waarvan één in rood); kapitalen in rood. Rug vlak; langs boven, in hs., de titel, onderaan het impressum. Dekbladen vernieuwd. Snede rood geaderd. Prov.: A[lbert] E[hrman], 2019 (stempel, op adb). ‘Bundesdenkmalamt’ (klein rond stempel op vdb). Verworven op de veiling Galerij der Kempen, Turnhout, 07.04.1919, lot 79. Gebruik: bescheiden gerubriceerd, lombarden. Titelblad aangeplakt; fol. gg3-gg4 ontbreken. Ook Dionysius Carthusianus en Gerardus de Vliederhoven († ca. 1402) - en nog anderen - hebben een Cordiale op hun naam staan. Dit boek over de vier uitersten, in ieder geval in de Nederlanden ontstaan, is in de Middeleeuwen bijzonder populair geweest. Op het titelblad van dit exemplaar is een afdruk in spiegelbeeld te zien van de hele tekst van fol. bb3 v. en ook elders nog ‘Abklatsch’ (géén slecht register, wat het zou kunnen lijken). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52 Cordiale de quatuor novissimis.- Deventer: Richard Pafraet, 1494.12.16. 4o. Ref. GW 7512. BMC IX 56. Goff C-899. Polain 1182. BSB-Ink G-117. IDL 1401. ILC 625.Ex. Inc. 42. Band: 214 × 147 × 10 mm (205 × 135 mm). Negentiende eeuw. Donkerbruinlila halfleren band met hoeken over karton. Platten bekleed met lilapurper stijfselverfpapier; een blindgestempelde lijn langs het leer. Rug vlak, goudgestempeld met lijnen, een bloemstempeltje en, liggend van staart naar kop quattuor novissima. 1494. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat. Snede onversierd. Sporen van klavieren. Prov: ‘F. Fasting, Rio de Janeiro Ex-libris No 4734’ (stempel op vdb). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Enkele onderstrepingen, sporadisch een aantekening in margine. Een potloodaantekening op het voordekblad stelt ‘This book is a specimen of those printed without the initial letters, which were intended to be filled in by hand’ (19de e.). Bandbekleding wat geschaafd; bovenrand van fol. a2 weggesneden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 34]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
53 Cornelius Nepos, Vitae imperatorum, seu De vita illustrium virorum. - Brescia: Giacomo Britannico, 1498.09.17. 2o. Ref. HC 5736. BMC VII 982. Goff C-917. Polain 4305(1189b). BSB-Ink N-16. IDL 3316. IGI 3213. Sander 2208.Ex. Inc. 97/2. Bijgebonden: 1 Strabo (zie nummer 119). Gebruik: aantekeningen in margine in humanistisch schrift; begin van kopregels, rechts boven, in dezelfde hand. Breedrandig exemplaar (300 × 227 mm). Misschien is dit het ex. van Reinhold van Lennep († na 1992), bij leven lid van de Société royale des Bibliophiles et Iconophiles de Belgique. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
54 Dio Chrysostomus, De Troja non capta. Cum additionibus Nicolai Lucari & Petri Mariae Camarini.- Cremona: Bernardino Misinta & Cesare da Parma, 1492.07.22. 4o. Ref. GW 8370. BMC VII 956. Goff D-206. BSB-Ink D-169. IGI 3448.Ex. Inc. 43. Band: 213 × 162 × 8 mm (208 × ca. 158 mm). Engeland, vroeg negentiende eeuw. Fijn gespikkeld donkerterrasienna kalfsleer over karton; kapitalen. Platten goudgestempeld; op het voorplat een kader van een dubbellijn, centraal een wapen; op het achterplat enkel de kader. Op de kanten dwarse lijntjes en punten. Rug met vijf ribben; goudgestempeld; in het tweede veld de titel, aan de staart het impressum gestempeld. Dek- en schutbladen, conjugaat; vier voorschutbladen, vijf achterschutbladen. Snede onversierd. Prov.: ‘ex libris Julij Milt’ (op fol. a2; 18de e.) en daarboven een doorgehaalde inscriptie. Michael Woodhull (super-exlibris). George Dunn of Woolley Hall near Maidenhead, No 1006 (ex-libris, op vdb). John Arthur Brooke, Fenay Hall (ex-libris, op vdb). ‘Bundesdenkmalamt’ (stempel op vdb). Albert Ehrman (ex-libris, op vdb; 1817, stempel op adb). Broxbourne Library (ex-libris, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 14-15.11.1977, lot 127. Gebruik: geen rubricering. Aantekening over de tekst (op vdb, op fol. a ro, blanco, ca. 1600); over een exemplaar van Maffei Pinelli van de hand van Woodhull (ibidem). Dio(n) uit Prusa (Bithynië), bijgenaamd Chrysostomus (ca. 40-120 n.C.), was zoals zijn naam verraadt, een befaamd redenaar. Behalve tal van redevoeringen zijn veel andere teksten van hem bewaard waaronder Troja, uit het Grieks vertaald. Nicolaus Lucarus, Niccolo Lucari (15de e.) uit Cremona, leerling van Petrarca; Petrus Maria Camarinus (15de e.) uit Pavia is de auteur van een kort gedicht over Troje. De aantekening op het eerste achterschutblad ‘Aug. 22d 1802’ wijst vermoedelijk op de datum waarop de band is afgeleverd; hij werd door Michael Woodhull of Wodhull (1740-1816), van Thenford, Northamptons., besteld, misschien wel bij Roger Payne of Mrs. Weir. Woodhull kocht voornamelijk incunabelen en klassieke auteurs; zijn nalatenschap berust in Brasenose College in Oxford. Vermoedelijk is John Arthur Brooke de zoon van de grote bibliofiel Sir Thomas Brooke (1830-1908) wiens collectie tussen 1909 en 1923 via aucties bij Sotheby's op de markt kwam; de veiling van Sir John Arthur Brooke's boeken vond plaats op 25 mei 1921. Contributions towards a dictionary of English book-collectors. London, 1969, p. 312-316. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
55 Diogenes Laertius, Vitae et sententiae philosophorum. (Transl. Ambrosius Traversarius. Ed. Benedictus Brognolus). - Venezia: Nicolas Jenson, 1475.08.14. 2o. Ref. GW 8379. BMC V 175. Goff D-220. BSB-Ink D-156. IDL 1532. IGI 3459. Klebs 338.2. Afb. 10.Ex. Inc. 45. Band: 261 × 185 × 27/29 mm (250 × 170 mm). Engeland, negentiende eeuw. Bruinzwart [groen volgens de antiquaar] marokijn over zwaar karton, licht afgeschuind; kapitalen van rode, gele en groene zijde. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: lintenpatroon met bloemstempels; op de kanten een lijn, op de inslagen een lijn langs de randen en | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 35]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
bloempatroon aan de hoeken. Rug: vijf ribben; goudgestempeld; kapjes gearceerd; in het tweede veld diogenis / laertii / vitae &c., aan de staart het impressum. Spiegels en een dubbelblad als voor- en achterschutschutbladen, van velijn. Snede verguld. Binderssignatuur op de voorinslag onder in het midden henderson & bisset edin. Prov.: ‘Ad usum Fris Gabrielis Bucii qui emit & omnium legere volentium’ (in rood, fol. [4] vo, 16de e.?). Maria Ferragatta Carmag. Or. S. (gegraveerd ex-libris, op heel dun papier: een ovaal schild, doorsneden; fol. [1] ro, 18de e.). Gebruik: gerubriceerd, vnl. lombarden in rood of blauw; de sierinitiaal P op fol. [5] ro, bij het begin van de tekst is wat opmerkelijk: donkerblauw met goud, het oog rood met witte uitsparingen, parelrand. Sporadisch aantekeningen in margine, ca. 1700, besnoeid; op het laatste blad, blanco, vijfregelige tekst ‘Mo cccco lxxxio die xxvia septembris... dns marchio nr dns ludovicus Sulu.. duxit uxorem dnam Johannam... dni marchionis montisferrate dni Guilermi felia/ Quo anno refecta fuit campana. co... die xxv octobris...’; op het eerste, blanco, blad ro, een vijfregelige tekst slecht leesbaargemaakt; erboven misschien een naam. Diogenes Laertius (laat 3de e.n. C.) schreef een geschiedenis van de Griekse wijsbegeerte. De handschriftenoverlevering ervan is alles behalve duidelijk. De humanist Ambrogio Traversari (1386-1439) uit Camalduli, vertaalde ze in het Latijn; Benedetto Brognolo, of Benedictus Prunulus (1427-1502) was corrector bij Nicolaus Jenson, onder de vele uitstekende een van de befaamdste drukkers in de lagunestad. De vennootschap Henderson & Bisset, in 1823 opgericht als ‘Bookbinder to Her Majesty’, heeft een vruchtbare loopbaan gekend. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
56 Diogenes Laertius, Vitae et sententiae philosophorum. (Transl. Ambrosius Traversarius & ed. Benedictus Brognolus). - Venezia: [Boneto Locatello] per Ottaviano Scoto, 1490.12.18. 4o. Ref. GW 8381. BMC V 438. Goff D-222. Polain 4323(1291a). BSB-Ink D-157. IDL 1534. IGI 3461.Ex. Inc. 44. Band: 213 × 162/165 × 17/19 mm (209 × 158 mm). Oude soepele perkamenten band met doorgehaalde riempjes, genaaid op vier touwen; kapitalen. Platten onversierd. Rug vlak; in inkt, van kop naar staart, met bruine inkt geschreven Diog. Laer. de Vita et Morib. Philo. Dek- en schutbladen, conjugaat. Snede onversierd. Gebruik: geen rubricering. Sporadisch aantekeningen. Op het voorplat rechts onder aan de frontzijde een smalle strook van het perkament afgerukt; rug aan kop beschadigd, stukje perkament aan de bovenste binding losgescheurd. Het papier hier en daar gevlekt; restauraties van wormkanalen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
57 Dionysius de Leeuwis, Carthusianus, Specula omnis status vitae humanae. Ed. Petrus Danhauser.-Nürnberg: Peter Wagner, 1495, 01.28. 4o. Ref. GW 8419. BMC II 465. Goff D-248. Polain 1306. BSB-Ink I-19. IDL 1549.Ex. Inc. 46. Band: 224 × 168 × 24 mm (215 × 157 mm). Negentiende eeuw. Grijsblauw stijfselverfapier over karton. Rug vlak, bij het midden papieren titelschild zonder belettering. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd; hier en daar nog schepranden aanwezig. Op het laatste blanco blad, resten van klavieren. Prov.: Herbert McLean Evans (ex-libris, op vdb). Verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood. Van de kartuizer Dionysius van Rijkel (Limburg), of van Leeuwen (1402/03-1471), verscheen onder meer Speculum conversionis peccatorum, waarvan de eerste editie bij Dirk Martens en Johan van Westfalen in 1473 te Aalst verscheen (ilc 725). De Neurenbergse druk is een bundeling van | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 36]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
vijf specula die eigenlijk op naam van Jacobus de Gruytrode († 1475) staan. De themagebonden geschriften van beide auteurs zijn vaak gebundeld op de markt gebracht. Cf. ook nr. 37. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
58 Duns Scotus, Johannes. Quaestiones quodlibetales. Ed. Thomas Penketh. - Venezia: Johann Herbort, Johann von Köln, Nicolas Jenson, 1481.11.14. 4o. Ref. GW 9070. BMC V 302. Goff D-395. Polain 1362. BSB-Ink D-320. IGI 3595.Ex. Inc. 47. Band: 230 × 160 × 27 mm (223 × 150 mm). Negentiende eeuw. Groenzwart leer over karton; lichtblauw en naturel kapitalen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: en kader van een gestileerde-bloemrol. Rug vlak en goudgestempeld; twee lijnen verdelen de rug in velden; in het tweede veld scotus. Dek- en schutbladen; één voor- en achterschutblad, negentiende eeuw. Snede bleekrood gespikkeld; op de kopsnede, in inkt, ‘10: 3:’. Prov.: Niet gedetermineerd stempel ‘binmo/tnbo.e/portiun/culae’ (op fol. A2 ro). ‘St. Patric's..... CO. Cork...’. Verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geen rubricering; oude foliëring rechts boven, gedeeltelijk besnoeid. Het eerste blanco blad ontbreekt. De tekstbezorger van de grote Schotse filosoof Johannes Duns (ca. 1265-1308), Thomas Penketh († 1487) is augustijn en filosoof in Warrington bij Penketh, Merseyside. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
59 Epistolae diversorum philosophorum, oratorum et rhetorum. [Grieks]. Ed. Marcus Musurus & Aldus Manutius. - Venezia: Aldo Manuzio, 1499. 4o. Ref. GW 9367. BMC V 560. Goff E-64. Polain 1416. BSB-Ink E-86. IDL 1723. IGI 3707. Klebs 379.1.Ex. Inc. 48. Band: 211 × 152 × 47/49 mm (200 × 142 mm). Frankrijk, negentiende eeuw. Blauwzwart langnervig marokijn over karton; kapitalen van bleekrose en bleekgroene zijde. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van een rankenrol gevat tussen een dubbellijn; in de hoeken een bloemstempel; op de kanten een lijn en arceringen aan de hoeken; op de inslagen een gestileerde bladrol. Rug vlak; goudgestempeld; twee lijnen verdelen de rug in zes velden; in het tweede veld belettering variae / epistolae / graecae en in het derde aldus / 1499. Op de kapjes arceringen. Dek- en schutbladen, conjugaat, van helpurper gewaterd taf; één voor- en achterschutblad. Snede verguld. Kobalt zijden leeslint. Binderssignatuur: op de staart, goudgestempeld rel. p. bozerian jeune. Prov.: verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geen rubricering. Sterk verbleekte inscripties op fol. a1 ro. De Kretenzer Marcus Musurus (ca. 1470-1517), wiens tweede vaderland Italië was geworden, werd er bevriend met Aldus Manutius en geprezen door Erasmus en Latomus; hij doceerde Grieks aan de Universiteit van Padua. Aldus Manutius (1449-1515) was uit Latium naar Venetië gekomen, waar hij de beroemdste aller drukkers werd. Als humanist waakte hij over de teksten uit de Oudheid waarvan hij heel vaak de eerste editie (editio princeps) bezorgde. Zijn zoon Paulus en kleinzoon Aldus (junior) drukten de voetstappen van Aldus senior zonder evenwel zijn niveau te evenaren. De binderssignatuur is te lezen als ‘Relié par Bozerian jeune’; hierachter gaat François schuil (fl. 1801/02-1820), broer van de grote Jean-Claude. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 37]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
60 Eusebius Pamphilus, Caesariensis episcopus, Historia ecclesiastica. Transl. Rufinus Aquileiensis. - Mantova: Johann Schall, 1479.07.15. 2o. Ref. GW 9437. BMC VII 933. Goff E-127. Polain 1428. BSB-Ink E-112. IDL 1743. IGI 3762. Afb.11.Ex. Inc. 49. Band: 266 × 190 × 40 mm (260 × 179 mm). Vroeg negentiende eeuw. Roodbruin kalfsleer over karton; kapitalen in bleekgroen en -geel. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een bloemrol. Rug goudgestempeld; lijnen verdelen de rug in ongelijke velden; langs boven roodleren titelschild euseb.ces. / hyst.eccl., onderaan op groen schild mantuae / mcccclxxix. Dek- en schutbladen van oker- en donkerokerbruin agaatmarmerpapier; één voor- en twee achterschutbladen, negentiende eeuw, één oud achterschutblad. Snede onversierd. Prov.: doorgehaalde inscriptie (fol. b2 ro). ‘Est fratris Agapiti de Fino’ (ibidem, 16de e.). ‘Conventus Sti Dominicj Pisanae’ (in hs. op fol. [oud] 74 vo = nieuw 83, ca. 1600?). John Francis Neylan (ex-libris, op vdb). ‘Vollbehr. Inkunabel-Sammlung’ (ex-libris, op vdb). Piepklein rond stempel zonder tekst, met een niet te onderscheiden afbeelding van een voorwerp (fol. a vo). Ovaal etiketje met het nummer ‘6952’ (adb). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: heel spaarzaam gerubriceerd; op fol. [9] ro, bij het begin van de tekst sierinitiaal P in miniatuur, met in het oog van de letter portret van een klerk; op fol. [10] ro initiaal S met portret van een bisschop, Italiaans. Doorlopend aantekeningen in margine en op het achterschutblad, ca. 1600; foliëring in de rechterbovenhoek, in bruine inkt, achttiende eeuw?; foliëring in potlood uiterst rechts, niet overeenstemmend. De auteur, doorgaans Eusebius Caesariensis (ca. 260-339 n.C.) genoemd, schreef een kerkgeschiedenis in het Grieks, in het Latijn vertaald door Tyrannius Rufinus van Aquileia (ca. 435-510). De eerste editie verscheen in 1474 te Utrecht (ilc 968). De druk uit 1479 verscheen in Mantova; de twee verluchte initialen zijn misschien in de omgeving, in ieder geval in Noord-Italië gemaakt. In de late zestiende eeuw was het boek in ieder geval nog in het bezit van een dominicanenklooster in Pisa. Otto H.F. Vollbehr (1872-na 1930), chemicus van vorming en zeer bereisd, bezat zowat 3000 incunabelen, waaronder een Gutenberg-Bijbel; een groot deel van de collectie werd in 1930 door de Library of Congress in Washington aangekocht. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
61 Gaietanus de Thienis, Expositio super libros De anima Aristotelis; Quaestiones de sensu agente, de sensibilibus communibus et de intellectu. Accedit: Joannes de Janduno, Quaestiones super librum De substantia orbis Averrois. - Venezia: Boneto Locatello per Ottaviano Scoto, 1493.12.23. 2o. Ref. HC 15504. Goff G-27. Polain 4374(1525C). BSB-Ink C-36. IGI 2341. Sander 2991.Ex. Inc. 51. Band: 320 × 216 × 28 mm (302 × 203 mm). Italië?, zeventiende eeuw. Halve band van donkerroodbruin kalfsleer over hout, in dezelfde kleur getint; over een breedte van 120 mm is het hout niet bekleed; kapitalen. Platranden langs de binnenzijde afgeschuind; platten over een breedte van 80 mm blindgestempeld: een kader van twee lijnen en een rankenrol; in het middenveld een langgerekt ruitenpatroon met in de velden een sterretje. Rug met drie ribben; blindgestempeld met lijnen, een Andreaskruis in de velden. Schutbladen: dekbladen van perkament. Snede onversierd; op de staartsnede titelelementen in bruine inkt (niet meer te ontcijferen). Vier klampriem-kantsluitingen, van voor naar achter. Prov.: ‘Iste liber est ad usum fratris Cipriani de regio emptus ap[..]ro suo’ (in hs. op fol. A1 vo, ca. 1500). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1980. Gebruik: geen rubricering; doorlopend aantekeningen in margine, in minstens twee handen, 17de e.? Ga(i)etanus de Thienis of Thenis (1387-1465) uit Thiene (Vicenza) is een averroist, doceerde logica in Padua en bestudeerde Aristoteles. Joannes de Janduno of de Gandano of de Gandavo († 1328) uit Jabdun, Ardennen, heeft verschillende werken van Aristoteles en Averroes becommentarieerd. Correctie: 3 ffnc. Signat. a-s6t6(+1). De band moet van na de zeventiende-eeuwse aantekeningen dateren, gezien het tekstverlies in margine. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 38]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
62 Geilhoven, Arnoldus de, Gnotosolitos sive Speculum conscientiae. - Brussel: [Fratres vitae communis], 1476.05.25. 2o. Ref. GW 2512. Goff A-1063. Polain 1558. BSB-Ink A-749. CIBN A-567. IDL 417. ILC 280.Ex. Inc. 52. Band: 405 × 310 × 107/110 mm (388 × 280 mm). Zuidelijke? Nederlanden, uit de tijd. Donkerlilabruin kalfsleer over hout. Platten lichtjes afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: binnen kaders van drie lijnen, waartussen aaneengerijd bladstempel s1, een kleine-ruitenpatroon van drie lijnen met in de velden een rond omlijnd leliestempeltje s2; verder twee rozetjes s3 en s4. Rug met zes zware dubbele ribben; in de rugvelden een Andreaskruis. Nieuwe dek- en schutbladen. Sneden onversierd. Twee klampriem-kantsluitingen, klampen en muiters gegraveerd. Beslag: vijf messing knoppen, vernieuwd, messing kantbeschermers. Beide bandvlakken gerestaureerd, reliëf platgedrukt; rug vernieuwd. Van het zg. ‘Presens’-blad zijn de twee varianten aanwezig, van het ‘Honestis’-blad één van de twee. Prov.: verworven bij Sotheby's London, Auction 14.11.1977, lot 84. Gebruik: geheel gerubriceerd, zorgzaam; lombarden in rood. Penwerkinitialen niet helemaal volgens de structuur van de tekst. Beide soorten initialen zijn door elkaar aangebracht. Arnold Geilhoven, van Rotterdam (ca. 1375-1442), theoloog en jurist, verbleef in het Windesheimse klooster Groenendaal bij Brussel. Van zijn vele geschriften is het Gnotosolitos het enige dat in druk verscheen; het is daarbij de eerste en enige druk van dit werk. De drukkerij van het Brusselse fraterhuis ‘Nazareth’ was nog maar pas ingericht, toen dit monumentale boek op de pers werd gelegd. Bepaalde passages in de eerste bladzijden en in de colofon zijn opnieuw gezet (varianten). Een gaaf exemplaar, maar zonder geschiedenis. De stempeling is moeilijk te onderscheiden doordat het bandvlak gesleten is. Echter, het ruitenpatroon en de vier kleine stempels komen ook voor op een exemplaar van dezelfde druk in de Koninklijke Bibliotheek Den Haag: dit kan op eenzelfde atelier wijzen, misschien wel het Fraterhuis in Brussel zelf (of elders), wat dan tegen het gangbare gebruik ingaat dat de drukken in albis werden verhandeld. S1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
63 Gerardus Zerbolt, de Zutphen, De spiritualibus ascensionibus tractatulus. - [Deventer: Richard Pafraet, ca. 1483-1485]. 8o. Ref. GW 10686. Goff G-174 (ca. 1486). Polain 1581. BSB-Ink G-124. IDL 1924. ILC 1076.Ex. Inc. 110. Band: 114 × 113 × 28/30 mm (145 × 113 mm). Twintigste eeuw. Perkament over karton; doorgehaalde kapitaalkernen; nieuwe kapitalen van naturel garen. Platten met omgezette randen over de frontsnede. Rug vlak. Dek- en schutbladen; drie voorschutbladen en twee achterschutbladen. Snede onversierd. Twee striksluitingen; de veters vernieuwd. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, aanduidingen in margine of interlineair, alles enkel in rood, soms eindigend op lichte elegante krulletjes: op k6 vo in de linkermarge een vijfbla- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 39]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dig bloemetje (met cirkeltjes gevormd) en straaltjes naar buiten. Op fol. m8 vo onderaan, in bruine inkt ‘Item folia sunt h[.] tu[.]sposita ideo respice litteras alphabeti.’ terwijl de bladen van katern n en 01 telkens onderaan rechts en bovenaan links dezelfde letter in dezelfde bruine inkt, van a tot i, hebben. (De tekst schijnt niet te volgen). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
64 Gerardus Zerbolt, de Zutphen, De spiritualibus ascensionibus tractatulus. Accedit: David de Augusta, De exterioris et interioris hominis compositione libri II, 1 (De quatuor in quibus incipientes Deo servire debent esse cauti).- [Basel: Johann Amerbach & Johann Petri, nicht nach 1489]. 8o. Ref. GW 10689. BMC III 752. Goff G-177. Polain 1584. BSB-Ink G-127. IDL 1927Ex. Inc. 54. Band: 150 × 108/110 × 16 mm (145 × 104 mm). Zuidelijke Nederlanden?, Frankrijk?, tweede helft zestiende eeuw. Donkerlilabruin leer over karton; genaaid op twee brede platte riemen; kapitalen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van lijnen, in het middenveld een ruitvormig plaatstempel met maureskenpatroon (80 × 63 mm) p1; oud papieren etiket op het voorplat geplakt met titelgegevens, negentiende eeuw. Rug vlak; vier ribben gemarkeerd door lijnen. Dekbladen van perkament, herbruikt (hs., Lat., brevitura, 15de e.). Snede vaalblauw geverfd. Sporen van twee striksluitingen. Twee gevlochten klaviertjes, sporen van een derde. Het eerste blad ontbreekt (a2 is verkeerdelijk a3 gesigneerd). Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd in rood en blauw; keurige lombarden. Als novicemeester in Regensburg schreef de minderbroeder David van Augsburg (1200/10-1272) De exterioris et interioris hominis compositione, dat een onderdeel vormt van de titel Profectus religiosorum. P1
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 40]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
65 Gerson, Johannes Charlier de, Opuscula. - [Brussel: Fratres vitae communis], 1475.03.03. 2o. Ref. GW 10718. Goff G-246. Polain 4380 (1593a). Elliott-Loose 257. IDL 1999. ILC 1090.Ex. Inc. 55/2. Bijgebonden: 1 Bernardus de Parentis, o.p., Lilium seu Elucidarius vel Expositio missae. Inc.: ‘... Omnia tabula tractatus divini officij misse et dividitur in tres partes vmo / De materia huius sacramenti / De officio misse / etc.’ Expl.: ‘Explicit tercia partes totius operis et per..... totum opus in studio heydelbergensi sub anno domini Millesimo ccc.o Nonagsimo sexto... mensis Julii. finita et scripta per manum Nicholay comitis anno millesimo cccc.o septuagesimo secundo die prima mensis novembris.’ Handschrift: papier, 2o, signat. 1-812 98, [2], C, [6 blanco] f., 2 kol., brevitura, gerubriceerd, 15de eeuw. Band: 298 × 225 × 80/85 mm (282 × 203 mm). Rijnland?, Zuidelijke Nederlanden?, uit de tijd. Donkerbruin leer over zware houten platkern. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: sporen van een ruitenpatroon, stempeltjes niet of nauwelijks te onderscheiden. Rug met vier dubbele ribben, vernieuwd; kapjes gestikt. Dekbladen van perkament, voorin nieuw, achterin oud; twee voor- en achterschutbladen van papier. Snede onversierd; schepranden (afm. blad 280 × ca. 210). Klavieren. Twee klampriem-kantsluitingen. Beslag: bovenaan het voorplat fenestra (7 regels tekst); sporen van knoppen. Het bandleer is op nieuwe platten aangebracht, rug, schutbladen en slotlippen vernieuwd. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel (handschrift en druk) gerubriceerd, in rood; in de regel eenvoudige lombarden, soms met uitsparingen (opvallend op fol. ccxix ro: I en op fol. cccxiij: I). Eigentijdse signering, rechts onder. Foliëring, in rood, doorlopend voor het handschrift en de druk: 1-c (hs.), Cxi t/m cccxlij (druk). Kopregels in betrekkelijk kleine letter, met bruine inkt, gerubriceerd. Op fol. cccxi bovenaan ‘Vacat quod p.us h' ante positus est hic tractatus’. Voorin de inhoudsopgave geschreven: 7 traktaten die naar het hs. verwijzen; dan volgen de gedrukte traktaten van Gerson. Ingelegd wat vermoedelijk uit de oorspronkelijke band afkomstig zal zijn, twee fragmenten van archiefstukken op perkament, gedeeltelijk verknipt: één van 14 regels (Godefridus de Loe, provinciaal van de Nederduitse provincie te Keulen, gedateerd 18 april 1445), het andere van 21 regels, een akte uit het Leuvense, september 1444 (o.m. met de namen de Bierbeke, vanden Kerchove, Lievens). De orde van de traktaten stemt overeen met die van de (gedrukte) inhoudsopgave, die hier evenwel ontbreekt. Van de kanselier van de Parijse universiteit, Jean Charlier (1363-1429), hebben de Brusselse fraters een bundeling kortere traktaten gedrukt onder de titel Opuscula; de meeste hiervan zijn telkens op een nieuw vel gedrukt, zodat afzonderlijke verkoop mogelijk was. De editie, zonder impressum, is destijds door Proctor als een Keulse druk aangezien. Robert Proctor (1868-1903), Engels ‘bibliographer’, een van de grondleggers van de incunabulistiek, is de auteur van de classificatie van al de lettertypen in de vijftiende eeuw gebruikt. Hij kon dit doen dank zij de rijke collecties van de Bodleian Library en het British Museum, nu de British Library, waar hij werkzaam is geweest. Hij liet het leven bij een bergbeklimming in de Oostenrijkse Alpen. Typologisch onderzoek van de door de fraters gebruikte lettertypen heeft inderdaad naar Keulen geleid, waar Johan Veldener lettersnijder was. E. Cockx-Indestege, in Vijfhonderdste verjaring, 92. Martin Davies, ‘Robert Proctor (13 May 1868 - circa 6 September 1903)’ in Nineteenth-century British book-collectors and bibliographers. Ed. William Baker & Kenneth Womack. Detroit; Washington dc; London, 1997, p.354-363 (Dictionary of Literary Biography, 184). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
66 Gerson, Johannes Charlier de, De passionibus animae tractatus. - [Paris: Philippe Pigouchet, ca. 1493?], 8o. Ref. GW 10801. Goff G-249. Polain 1625. IDL 1962. Pellechet-Polain 5206.Ex. Inc. 79/3. Bijgebonden: 1 Raoul de Montfiquet (zie nummer 93), 2 Nicolaus de Lira (zie nummer 96), 4 Alphabetum divini amoris (zie nummer 5). Gebruik: lombarden, in rood. Onder het explicit, in hs. ‘Parisiis, par Philip Pigouchet’ (19de e.?). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 41]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
67 Gregorius Magnus, sanctus, Pastorale. - [Basel: Martin Flach, nicht nacht 1472]. 4o. Ref. GW 11441. BMC III 739. Goff G-437. BSB-Ink G-324. IDL 2102.Ex. Inc. 51bis/1. Bijgebonden: 2 Antonius de Butrio (zie nummer 37). Band: 203 × 150 × 55 mm (200 × 140 mm). Duitse taalgebied?, vijftiende eeuw. Roodgeverfd schaapsleer over sterk geschuinde zware houten platkernen; bijna geen overstek. Kapitalen in naturel garen, vernieuwd. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader waarbinnen ruitenpatroon van twee lijnen. Rug met vier dubbele ribben; in het tweede en derde veld oud papieren titelschild met handgeschreven titelgegevens. Oude dekbladen van perkament; dubbelblad van papier als voor- en achterschutbladen. Snede onversierd. Eén klampriem-kantsluiting over de frontsnede: borgplaatje en stukje riem vernieuwd, klamp en muiter gegraveerd maria. Beslag: vijf knoppen, nieuw. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, vermoedelijk niet dezelfde rubricator voor de twee drukken. Aan het eerste tekstblad is onderaan rechts een hoek weggescheurd. Gregorius (ca. 540-604) schreef deze handleiding voor het pausambt, ook Liber regulae pastoralis geheten. Dit exemplaar is waarschijnlijk herbonden in de oude band - hij zit nu erg strak. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
68 Guido de Bayzo, Rosarium decretorum. Ed. Petrus Albinianus Trecius. Cum additionibus Pauli Pisani.-Venezia: Rainaldus de Novimagio, 1480.12.12. 2o. Ref. GW 3746. BMC V 256 (not before 13 Dec.). Goff B-287. IGI 4555.Ex. Inc. 18. Band: 415 × ca. 280 × 100/105 mm (395 × 262 mm). Duitsland, zestiende eeuw. Zwijnsleer over hout; kapitalen. Platten afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd, met uitzondering van het medaillon: drie opeenvolgende kaders van een dubbele palmettenrol r3, een medaillonsrol met vier koppen r2, een rol met bijbelse taferelen, tel-P1
P2
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 42]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
R1
R2
R3
kens gescheiden door een tweeregelige tekst die telkens onvoltooid is (ecce agn/vs dei qvit/[ollit]; hic est fil/ivs mevs dil/[ectvs]; ecce virg/o concipie[t]; mors ero m/ortva omo[rs]) r1; in het middenveld bloemstempel in de binnenhoeken, centraal een ovaal met op voorplat het wapen van de Sint-Michaelsabdij in Metten p1, op het achterplat de aartsengel Michael p2. Rug met vijf dubbele ribben, lijnen op en langs de ribben; handgeschreven titel in het koprugveld. Dek- en schutbladen; één voorschutblad. Snede rood geverfd. Twee klampriem-kantsluitingen: slotlip vernieuwd. Prov.: ‘Iste liber C.S. Michaelis Archangeli Patroni in Mro.an’ (fol. a2 ro, 17de e.). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: gerubriceerd in rood en blauw, lombarden. Kopregels, vaak half afgesneden bij het herbinden. Aantekening in het Frans, negentiende eeuw, over de bandversiering | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 43]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
‘... orné de médaillons représentant les papes de la famille des farnese’ (vsb 2). Het laatste blanco blad ontbreekt. Guido de Baisio of Baysio († ca. 1313), aartsdiaken van Bologna; zijn naamgenoot en broer was jurist. De benedictijnenabdij Metten, aan de Donau, Neder-Beieren (einde 8ste e.-1830) heeft als patroonheilige de aartsengel Michael. Niet in Haebler, noch in het Wrijfselarchief KvR die het atelier misschien in Deggendorf, Neder-Beieren, situeert. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
69 Guido de Montrocher, Manipulus curatorum. - Köln: [Heinrich Quentell], 1492.09.29. 4o. Ref. GW 11818. BMC I 277. Goff G-602. BSB-Ink G-460. IDL 2145. Voulliéme, Köln 520. Schreiber 4141 & 4141a.Ex. Inc. 56. Band: 197 × 140 × 17 mm (190 × 130 mm). Twintigste eeuw. Donkerlilabruin leer over karton; kapitalen in rood en geel. Platten onversierd. Rug met vijf ribben. Nieuwe dek- en schutbladen; één voor- en achterschutblad, negentiende eeuw. Snede met sporen van enige verving. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Onleesbaar gemaakte inscriptie onder de titelhoutsnede. Talrijke aantekeningen in margine, laat zestiende eeuw, zeer sterk besnoeid bij het herbinden. Ook Guido de Monte Rochen, de Monte Rocherii (fl. 14de e.), theoloog en pastoor, heeft met dit werk een soort bestseller geschreven. In de vijftiende eeuw alleen al zijn over de honderd edities bekend (gw 11716-11834). Het boek geeft een overzicht van de taken van de pastoor, in het bijzonder met betrekking tot de sacramenten. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
70 Guilelmus Altissidiorensis, Summa aurea in IV libros Sententiarum. Ed. Guilelmus de Quercu.- Paris: Philippe Pigouchet pour Nicolas Vaultier & Durand Gerlier, 1500/1501.04.03. 2o. Ref. GW 11861. BMC VIII 122. Goff G-718. Polain 1787. IDL 2170. Afb. 12 & 13.Ex. Inc. 57. Band: 298 × 210 × 65 mm (285 × 200 mm). Zuidelijke Nederlanden, uit de tijd. Terrasienna kalfsleer over hout; genaaid op leren riemen; kapitalen in bruin en naturel. Platten sterk geschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: dubbele kader van een tripellijn, in de baan daartussen afwisselend een rozet s2 en een ruitvormig stempel met dubbele adelaar s1; in het middenveld ruitenpatroon van tripellijnen, in de velden een hele of een halve pijnappelstempel s3, s4 en s5. Rug met vier dubbele ribben; in het tweede veld, tussen een goudgestempelde bloemrol, altissiodoresis / summa aurea / in 4 libros. Nieuwe deken schutbladen; vijf achterschutbladen. Snede onversierd; op de frontsnede, altissiodorensis. Sporen van kantsluiting: nageltjes. Rug en schutbladen vernieuwd. Prov.: ‘Societatis Jesu Brugis, M B’, zeventiende eeuw. (in hs. op titel). Een stempel op de titel, onleesbaar, met daarnaast geschreven ‘double’: afgevoerd ex. dus, van de jezuïeten te Brugge. Albert Ehrman (ex-libris, op vdb; stempel, op adb en in hs., 1098). Broxbourne Library (ex-libris, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 8-9.05.1978, lot 441. Gebruik: geen rubricering. Sporadisch aantekeningen, zestiende eeuw. Guilelmus Autissiodorensis († 1231/37) of Willem van Auxerre, scholasticus die in Aristoteles meer dan de auteur van de Logica zag. De Summa aurea is het enige werk van hem dat in druk verscheen, dank zij Guilelmus de Quercu. De datering 1501 berust op de staat van Gerliers uitgeversmerk, maar het ‘ante Pascha’ in de datering wijst op de paasstijl, d.w.z. net voor Pasen 1501. Volgens een catalogusknipsel (uit Specht?) gaat het om een ‘cont. Flemish blindstamped calf... cloth chemise’. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 44]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
S1
S2
S3
S4
S5
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
71 Guilelmus de Gouda, Expositio mysteriorum missae. - Deventer: Richard Pafraet, 1496. 4o. Ref. GW 11884. BMC IX 58. Goff G-629. Polain 1800. BSB-Ink G-490. Elliott-Loose 280. IDL 2161. ILC 1133. BBFN Inc. 34.Ex. Inc. 59. Band: 207 × 146 × 102 mm (200 × 137 mm). Negentiende eeuw. Halve band met hoeken. Bruin schaapsleer over karton. Kapitalen verdwenen. Platten bekleed met ringkiezelmarmerpapier in bruine tinten. Rug vlak; goudgestempelde belettering van staart naar kop met titelgegevens. Dek- en schutbladen van gebloemd ripspapier: op bleek ultramarijne achtergond donkerblauwe ranken en gouden bloemen; één voorschutblad, vijftien achterschutbladen, alle nieuw. Snede onversierd. Eén koperen stiftkoker-kantsluiting over de frontsnede: identieke bladvormige muiter en klamp, aan de muiter op de kant een slotpin, aan de klamp op de kant twee kokertjes. Binderssignatuur?: china (stempel op laatste achterschutblad). De scharnieren langs binnen met een strook textiel verstevigd; niettemin is het achterplat bijna geheel los; kapitalen weg; sluitstift verdwenen. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Willem van Gouda (fl. 1458-ca. 1480), minderbroeder observant van de Keulse provincie, schreef een boekje dat tegelijk bestemd was voor de priester bij het opdragen van het misoffer, en voor de leek om die met de symboliek vertrouwd te maken. Meer dan dertig drukken verschenen in de Nederlanden en Duitsland, nog vóór het einde van de eeuw. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 45]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
72 Guilelmus de Parisiis, o.p., Postilla super Epistolas et Evangelia de tempore et de sanctis. - [Speier: Peter Drach, nicht vor 1476]. 2o. Ref. GW 11924. BMC II 488. Goff G-648. BSB-Ink H-134.Ex. Inc. 1/2. Bijgebonden: 1 Albertus Magnus (zie nummer 2). Van de commentaar op de Brieven en de Evangelieteksten voor het liturgisch jaar door de dominicaan Guilelmus de Parisiis, ook Guillerinus, Guillelmus en Guillermus Parisiensis († ca. 1485/86), bestaan in de vijftiende eeuw over de honderd edities, waarvan vele niet gedateerd; deze druk van Peter Drach behoort tot de vroegste. De tekst gaat in wezen terug op het werk van die andere dominicaan Johannes Herolt; Guillelmus de Parisiis is dus veeleer de bewerker en uitgever van de Postilla. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
73 Guilelmus de Parisiis, o.p., Postilla super Epistolas et Evangelia de tempore et de sanctis. - Paris: Ulrich Gering & Guillaume Maynial, 1479/80.03.29. 4o. Ref. GW 11942. Goff G-672.Ex. Inc. 58. Band: 204 × 150 × 40/42 mm (198 × 132 mm). Vroeg achttiende eeuw. Roodbruin gemarmerd kalfsleer over karton; kapitalen in naturel garen. Platten onversierd. Rug met vijf ribben; goudgestempeld (bloemen, ranken, punten, sterretjes); in het tweede veld belettering evangelia / et / epistolae. Dek- en schutbladen van kammarmerpapier; drie voorschutbladen en één achterschutblad. Snede gemarmerd in matkobalt met wit uitgespaarde vlekken. Prov.: rechtoekig etiket met typografische rand op vdb, onleesbaar gemaakt, waarschijnlijk een gedrukt ex-libris met handgeschreven nummer, links 13/14, recht 1869. Verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd in rood en blauw. Heel sporadisch aantekeningen in margine. Fol. a1, blanco en g5-6 ontbreken. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
74 Haedus Cavretto, Petrus, Anterotica seu De amoris generibus libb. III. - Treviso: Gerardus de Lisa, 1492.10.13. 4o Ref. GW 12109. BMC VI 885. Goff H-2. Polain 1843. BSB-Ink H-2. CIBN H-1. IDL 2197. IGI 4642.Ex. Inc. 60. Band: 180 × 140 × 15/18 mm (177 × 135 mm). Zeventiende eeuw? Soepel perkament met omgezette randen over de frontsnede. Rug vlak, met drie doorgehaalde riempjes; belettering in gotische letter, in bruine inkt, van kop naar staart. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede onversierd. Striksluiting: twee paar smalle sluitveters. De omgezette randen zijn platgedrukt, één sluitveter afgerukt. Prov.: Skene Library: ‘Virtutis regia merces F.2.8’ (ex-libris, op vdb). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Sporadisch aantekeningen, ca. 1600, herhaaldelijk besnoeid. Het laatste blanco blad ontbreekt. De auteur heet eigenlijk Pietro Capretto (of Cavretto), in het Latijn Haedus (1427-1504); afkomstig van Pordenone luidt zijn naam in het Friulaans Del Zochul. Slechts enkele van zijn vele geschriften verschenen in druk. Hij sloot vriendschap met de in Friul gevestigde Vlaming Gerardus de Lisa (Geraert van der Leye), die tussen 1471 en ca. 1498 actief was, afwisselend te Treviso, Venetië, Cividale en Udine, alle in Il Veneto gelegen. Zijn productie is niet groot, maar zijn invloed op het eerste Aalsterse atelier van Dirk Martens en Jan van Westfalen staat vast. Hij drukte voornamelijk kortere humanistische teksten. De naam Skene is te verbinden met de Skene Memorial Library in Fleischmanns, ny, omstreeks 1900 door de weduwe van Dr Skene opgericht. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 46]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
75 Hieronymus, episcopus Stridonensis, sanctus. Commentaria in Bibliam. Ed. Bernardinus Gadolus.- Venezia: Giovanni & Gregorio de' Gregori, 1497-1498.08.25. 2o. Ref. H 8581*. CR 2952. BMC V 350. Goff H-160. Polain 1946. BSB-Ink H-259. IGI 4729. Essling 1170. Sander 3386.Ex. Inc. 62. Band: 368 × ca. 248 × 82 mm (347 × 227 mm). Zuidelijke Nederlanden, uit de tijd. Donkerbruin kalfsleer over hout; gevlochten kapitalen, nieuw. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van lijnen en in de baan daartussen vierkante griffioen s1, ruitvormig blad ornament s2, rozet s3; in het middenveld een ruitenpatroon met op de snijpunten de rozet en in de velden hele s4 resp. halve pijnappelstempels s5 en s6. Rug met vier dubbele ribben, vernieuwd. Dek- en schutbladen. Snede onversierd; op frontsnede, in rood, Prima pars Hier..; erboven, zwart, 28 (bibliotheeknummer). Twee klampriem-kantsluitingen, slotlip vernieuwd. Vernieuwde gevlochten leesknopjes. Prov.: ovaal stempel (fol. met inhoudsopgave) onleesbaar gemaakt. Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: niet gerubriceerd, maar een paar lombarden (fraaie L bij het begin van lib. ii van Amos), zo te zien op die plaatsen waar geen gedrukte sierinitiaal voorkwam. Enkel fol. [1-402]. Gadolus, of Gadalus, heeft Hieronymus' (ca. 348-420) Bijbelcommentaren bezorgd. Het bandleer is erg geschaafd, de rug en de slotlip vernieuwd; misschien is de band hernaaid. S1
S2
S3
S4
S5
S6
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
76 *Horae secundum usum Romanum. - Paris: Thielman Kerver pour Gilles Remacle, 08.03.1504. 8∞. Ref. Polain 4423 (1926a). H. Bohatta, Bibliographie der Livres d'Heures (Horae B.M.V.)..., Wien, 19242, 788. B. Moreau, Inventaire chronologique des éditions parisiennes du XVIe siècle, I, Paris, 1972, 1504/53 (‘mai’ ipv ‘mars’).Ex. Inc. 78 (ex. op perkament). Band: 180 × 120 × 28/30 mm (172 × 110 mm). Frankrijk, negentiende eeuw. Donkerlilabruin marokijn over karton; kapitalen van gele en rode zijde. Plat- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 47]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kaders van een lijn, een tripellijn, van dieren-in-vakken en weerom een tripellijn; op de kanten goudgestempeld, twee lijnen; op de inslagen, goudgestempeld, een bloemenrol, twee lijnen en een bladtoppenrol. Rug met vijf ribben, blindgestempeld; op de kapjes goudgestempelde arceringen; in het tweede veld, goudgestempeld, titelelementen. Dek- en schutbladen van kammarmerpapier; twee nieuwe vooren achterschutbladen van perkament. Snede verguld. Groen-roos en wit gestreept zijden leeslint. Binderssignatuur midden op de voorinslag chambolle-duru. Prov.: ‘vvv 16bis’ (in potlood op vsb, 20ste e.). [Olim Van Biesebroeck]. Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: initialen in rood en blauw geschilderd, met goud gehoogd. Fol. p8 en q4 ontbreken. Talloze getijdenboeken in Parijs gedrukt, zijn zonder jaartal verschenen, wat niet betekent dat het eerste jaar in de kalender voorin aangegeven, een terminus ante quem aangeeft. Het gebeurde namelijk vaker dat een drukker een oude kalender gewoon overnam. Eén ander exemplaar in de önb in Wenen. Chambolle-Duru nam in 1863 het bindersatelier over van Hippolyte Duru (fl. 1843-1863), befaamd Parijs boekbinder, door Devauchelle ‘le relieur pour bibliophiles’ genoemd! Devauchelle iii, p.44. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
77 *Horatius Flaccus, Quintus, Carmina. Comm. Porphyrion, Landinus, Acron et Mancinellus.- Venezia: Donnino Pinzi, 1405 [i.e. 1505].02.05. 2o. Ref. HC Add. 8892. Goff H-457. IGI VI p. 197 (1505). Pellechet-Polain VI 6098 (1495). Essling 1165. Sander 3457.Ex. Inc. 65. Band: 332 × 222 × 48/52 mm (318 × 220 mm). Italië, ca. 1900?. Halfperkamenten band, de oude houten platkern niet bekleed; aan de frontzijde geen overstek. Rug met drie dubbele ribben; aan de kop auteursnaam in bruine inkt. Geen dek- of schutbladen. Snede met titel op de frontsnede in bleekbruine inkt horatius. Vier kantsluitingen, van voor naar achter; gegraveerde muiters. Borgplaatjes vernieuwd, de muiter aan de kop verdwenen, klampen verdwenen. Prov.: ‘Dni Balthassaris Hippoliti de Paradiso’ (fol. a1 ro, ca. 1600). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1980. Gebruik: geen rubricering; hier en daar gevlekt. De commentatoren van Horatius' Carmina komen voor een deel uit de neoplatonische hoek: Porphyrius (tweede helft 3de e.n. C.) uit Tyros en Cristoforo Landino (1424-1498), lid van de Academia Platonica in Firenze. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
78 Horatius Flaccus, Quintus, Carmina. Comm. Acron, Porphyrion, Landinus et Mancinellus; cum annotationibus Jacob Loeber.- Straßburg: Johann Grüninger, 1498.03.12. 2o. Ref. HC 8898*. BMC I 112. Goff H-461. Polain 1989. BSB-Ink H-370. CIBN H-285. IDL 2399. Schreiber 4240.Ex. Inc. 66. Band: 322 × 234 × 38 mm (307 × 216 mm). Vroeg negentiende eeuw. Halve band: donkerviolet segrijn over karton; aangeplakte kapitalen van rode en gele zijde. Platten bekleed met een soort vlekkenmarmerpapier in groen, paars en bleekgeel. Rug met vijf ribben; goudgestempeld; kapjes beschadigd; in het tweede veld horatius / 1498. Dek- en schutbladen van moiré-schaduwmarmerpapier in olijfbruin, blauw geaderd; één voor- en achterschutblad. Snede met blauwe adermarmering op bleek olijfbruine grond. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: gerubriceerd, enkel in rood. Houtsneden sporadisch ingekleurd. Twintigregelige aantekening in het Latijn over de inhoud (vsb vo, 19de e.). Op ingelegd catalogusknipsel (Gilhofer & Ranschburg, Luzern, juli 1979, 2) is een ander | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 48]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
exemplaar van deze druk beschreven (‘contemp. blind stamped calf, rebacked, clasps missing, gilt and partly gauffered edges’). Het laatste blanco blad ontbreekt. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
79 Hugo de Vinac, de Prato Florido, O.P., Sermones dominicales super Evangelia et Epistolas. - [Straßburg: Drucker des Jordanus = Georg Husner, nicht nach 1482]. 2o. Ref. HC 9003*. BMC I 130. Goff H-509. Polain 2018. BSB-Ink H-416. CIBN H-308. Afb.14.Ex. Inc.68. Band: 322 × 230 × 95 mm (313 × 220 mm). Rijnland, uit de tijd. Matbruin zwijnsleer over hout; gevlochten kapitalen. Platten zonder overstek langs de frontzijde en nauwelijks aan kop en staart, blindgestempeld en op analoge wijze versierd: twee kaders van twee lijnen met in de baan daartussen een aaneengerijde bladstempel s7; in het middenveld een patroon van (38!) ruiten van twee lijnen en in elk veld een stempel, op het voorplat: meermin s1, adelaar s2, een grotere en een kleinere rozet s5, s6, ster s8, op het achterplat een ruitvormig en een rond leliestempel s3 en s4. Rug met vier dubbele ribben. Dekbladen van papier; half perkamenten vel herbruikt voor- en achterin (hs. perk., Lat., rom., opengevouwen half vel van 145 mm. breed, gerubriceerd en geglosseerd). Snede onversierd, schepranden aanwezig. Twee klamparm-riemsluitingen, vernieuwd; één klamp met riem ontbreekt. Beslag: vijf koperen knoppen. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden. Aantekeningen in rood uit de tijd: zo bv. correcties of aanvullingen op het derde en het vierde blad van Sermo xiii; aantekeningen in bruine inkt, in margine in een veel latere hand, Latijn en Duits. De dominicaan Hugo de Prato, ook de Prato Florido of Pratensis († 1322), bekend als predikant. Het drukjaar berust op een exemplaar in de ub Würzburg met een 1482 gedateerde kopersaantekening (I. Hubay, Incunabula der Universitätsbibliothek Würzburg. Wiesbaden, 1966, 1135). Al de stempels zijn door Kyriß aan een onbekend atelier ‘Meerweib ii’ toegeschreven dat hij in Bohemen situeert tussen zo ongeveer 1470 en 1488. In de Schwenke-Sammlung wordt evenwel s1 als het waarmerk van de benedictijnenabdij Sponheim (Rijnland) aangezien; op de twee banden waarvan Schwenke wrijfsels had genomen, komen buiten het meerminstempel slechts drie andere voor: de adelaar (waarschijnlijk ons s2) en twee lelies. Elk eigendomsmerk uit de tijd dat in S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 49]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dezelfde richting zou kunnen wijzen, ontbreekt jammer genoeg aan de hierboven beschreven band. Toch is het zeer aannemelijk dat deze band in Sponheim is vervaardigd.
Kyriß 185 + pl.363, 1, 2, 6, 7, 8, 9. Schwenke-Schunke i p.203, Mensch 51 en p.9, Adler 241; ii p. 241-242. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
80 Hugo de Vinac, de Prato Florido, O.P., Sermones dominicales super Evangelia et Epistolas. - [Basel: Michael Wenßler, ca. 1485]. 2o. Ref. H 9002* = 9004. Goff H-511. Polain 2019. BSB-Ink H-418. IDL 2415.Ex. Inc.69. Band: 315 × 220 × 70 mm (298 × 205 mm). Rijnland?, eerste helft zeventiende eeuw. Donkerbruin kalfsleer over hout, langs de binnenzijde afgeschuind; genaaid op witleren rie-R1
R2
R3
S1
Muiter
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 50]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
men. Platten blindgestempeld: op het voorplat opeenvolgende kaders van lijnen, een medaillonsrol r1 en een volutenrol r2; in het middenveld, binnen een kader van een enkele en een dubbele gestileerde bladrol r3 en een lijnenkader met binnenwaartse hoekstempels s1, een ruitvormig plaatstempel met linten-en-maureskenpatroon (104 × 75 mm) p1; daaronder 16 15; op het achterplat dezelfde versiering met uitzondering van het middenveld: hier een Andreaskruis van een tripellijn; op de inslagen volutenrol r2. Rug met vier dubbele ribben. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat. Snede rood geverfd. Twee klamparm-kantsluitingen: gegraveerde muiters en klampen; gotische P n op de muiters. Beslag: twee hoekstukken, gegraveerd. Prov.: ‘Joannes Ks[.]nittingerius Sti[.]nij procurator In Krembsa est possessor huius codicis Anno salutis meae 1543’ (in hs., titelblad). Verworven van Antiquariaat De Graaf te Nieuwkoop, in 1978. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden. Sporadisch aantekeningen in margine (16de e., met tekstverlies). Fol.[a] en het laatste blad, beide blanco, ontbreken; titelblad gerestaureerd. Krembsa verwijst ongetwijfeld naar de benedictijnenabdij van Kremsmünster, bij Linz. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
81 Hugo de Sancto Victore, De sacramentis christianae fidei. - Straßburg: [Drucker des Jordanus = Georg Husner], 1485.07.30. 2o. Ref. HC 9025*. BMC I 133. Goff H-535. Polain 2034. BSB-Ink H-433. CIBN H-326. IDL 2426.Ex. Inc.70/1. Bijgebonden: 2 Johannes Chrysostomus (zie nummer 84). Band: 280 × 207 × 38/40 mm (267 × 192 mm). Achttiende eeuw. Bruin schaapsleer over karton; kapitalen van naturel garen. Platten onversierd. Rug met vijf ribben; goudgestempeld; in het tweede veld goudgestempeld titelelementen van de eerste druk in de band, in het derde veld roodleren titelschild met titel van de tweede druk. Dek- en schutbladen. Snede rood geverfd. Prov.: ‘Joannes Le Seusz est possessor huius libri’ (op titelblad en laatste blad vo, ca. 1500). ‘isto perfectat Domino Jacobo Walz glesgiw comite de mala griberij. et victor’ (in rood, op titelblad vo en op laatste blad vo, vroeg 16de e.?). Verworven van Antiquariaat Glorieux te Marke, Kortrijk. Gebruik: de twee drukken doorlopend gerubriceerd, enkel in rood, lombarden. Probationes pennae voornamelijk van de naam Seulz, Le Sael, Seaz, Le Seulz op het titelblad en op het laatste blad, vo Hugo van Sint-Victor (ca. 1096-1141) afkomstig uit Duitsland, verbleef in Saint-Victor te Parijs, abdij van reguliere kanunniken van Sint-Augustinus (12de e.). Uit de rubricering en het oudste eigendomsmerk blijkt dat de twee drukken al zeer vroeg samengebonden waren. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
82 Jacobus de Voragine, Legenda aurea sanctorum. - Straßburg: [Drucker des Jordanus = Georg Husner], 1490.08.16. 2o. Ref. CR 6454. Goff J-124. BSB-Ink I-96.Ex. Inc. 109 = Inc. 93/2. Bijgebonden: 1 Werner Rolevinck (zie nummer 113). De dominicaan Jacobus de Voragine (1228/30-1298) uit Varazze (Genua) is behalve door zijn sermoenen, beroemd geworden door zijn levensbeschrijvingen van heiligen, al vóór 1480 in het Nederlands vertaald en gedrukt onder de titel Passionael. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 51]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
83 Jamblichus Chalcidensis, De mysteriis Aegyptiorum, Chaldeorum, Assyriorum. [Transl. Ed. Marsilius Ficinus]; Accedunt: Proclus, In Platonicum Alcibiadem; De sacrificio et magia. Porphyrius, De divinis et daemonibus. Synesius, De somniis. Psellus, De daemonibus. Priscianus et Marsilius Ficinus, In Theophrastum De sensu. Alcinous, De doctrina Platonis. Speusippus, De Platonis definitionibus. Pythagoras, Aurea verba et symbola. Xenocrates, De morte. Marsilius Ficinus, De voluptate. - Venezia: Aldo Manuzio, 1497.09. 2o. Ref. HC 9358*. BMC V 557. Goff J-216. Polain 2236. BSB-Ink I-127. CIBN J-147. IGI 5096. IDL 2615. Klebs 529.1. Margaret Lane Ford, Christ, Plato, Hermes Trismegistus: the dawn of printing. Catalogue of the incunabula in the Bibliotheca Philosophica Hermetica, Amsterdam, In de Pelikaan, 1990, I2 127 (Pimander, 1). Afb.15.Ex. Inc. 71. Band: 328 × 230 × 29 mm (320 × 218 mm). Italië, achttiende eeuw. Papier over karton: platten en rug bekleed met bruinkarmijn bronsvernispapier met een patroon van ruitvormige bloemmotieven in tegelvorm. Rug vlak; aan de kop, in inkt. 9, langs onder een grote C en een kleinere l, aan de staart 64, een bibliotheekplaatskenmerk. Dek- en schutbladen; één voorschutblad. Snede onversierd; op de kopsnede kleine belettering langs de zijde van het voorplat. Klavieren in rosa geverfd schaapsleer. Prov.: ‘M: Eccardus, a.m.j.s. 15 h 51’ (op laatste blad). ‘Bibliotheca regia Monacensis’ (stempel op titelblad); ‘Duplum Bibliothecae R. Monac.’ (ibid.); ‘Duplum Biblioth. regiae Monacensis v 3’ (in hs. op vdb). ‘Max Luginbühl / Kandersteg b.d.’ (simpel rechthoekig etiket op vdb). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1979. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood, fraai gevormde lombarden (Q op fol.h7 ro). Aantekeningen in margine, omstreeks 1600. Het laatste blanco blad ontbreekt. De Florentijnse humanist en neoplatonist Marsilius Ficinus (1433-1499), oprichter van de Academia Platonica in Firenze, heeft teksten van Jamblichus (ca. 250-325), Pythagoras (6de e.v.C.) en anderen vertaald en gebundeld voor het eerst uitgegeven. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
84 Johannes Chrysostomus, sanctus, Epistola ad Cyriacum episcopum et exulem. Transl. Leodrisius Crebellus. Accedunt: Sermones morales; Epistola ad Theodorum. Transl. (Christophorus Persona).- [Köln: Johann Koelhoff der Ältere, ca. 1487], 2o. Ref. HC 5040*. BMC I 228. Goff J-284. Polain 2254. BSB-Ink 356. IDL 2626. Voulliéme, Köln 643.Ex. Inc. 70/2. Bijgebonden: 1 Hugo de Sancto Victore (zie nummer 81). Johannes Chrysostomus (4de e.), die dezelfde bijnaam kreeg als Dio (zie nr. 54), uit Antiochië in Syrië, patriarch van Constantinopel, staat bekend als de belangrijkste Griekse predikant. Leodrisius Crebellus, Cribellus of Crivelli (15de e.) uit Milaan, vertaalde één tekst van Johannes Chrysostomus, de twee andere zijn vertaald door Christophorus Persona (1416-1485), wilhelmiet en prefect van de Biblioteca Vaticana. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
85 Johannes Chrysostomus, sanctus, De providentia libb. III; De dignitate humanae originis. Transl. Theseus Ambrosius Camaldulensis.- Aalst: Dirk Martens, 1487/88.03.22. 4o. Ref. HC 5053. BMC IX 127. Goff J-293. Polain 2261. CIBN J-188. IDL 2623. ILC 1347.Ex. Inc. 72. Band: 202 × 139 × 15 mm (193 × 130 mm). Italië, achttiende eeuw. Terrasienna schaapsleer over karton; kapitalen. Platten onversierd; op de kanten een goudgestempel- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 52]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de rol. Rug met vijf ribben; goudgestempeld, in het tweede veld roodleren titelschild. Deken schutbladen. Snede rood geverfd. Prov.: Albert Ehrman (ex-libris, op vdb; stempel, r 584, in potlood, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 14-15.11.1977, lot 7. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, enkel in rood. ‘14 st. legatura’ (op vdb), 14 stuivers voor de band dus. Oud catalogusknipsel op voorschutblad: ‘From the first press in Belgium’ (lot 120). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
86 Johannes Gallensis, Summa collationum. - Venezia: Gorgio Arrivabene, 1496.07.30.8o. Ref. H 7446*. BMC V 386. Goff J-333. Polain 2283. BSB-Ink I-580. CIBN J-224. IGI 5266. Afb.16.Ex. Inc. 73. Band: 165 × 114 × 48 mm (160 × 110 mm). Frankrijk?, eerste kwart zestiende eeuw. Kalfsleer over karton. Beide platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een tripellijn, waarbinnen een vierledig paneelstempel omgeven door een brede rand: op de hoeken, de evangelistensymbolen vergezeld van hun naam op een spreukband (s.iehan, s.lucas, s.marc, s.matheus) en verder vogels, andere dieren en ranken; in het middenveld vier compartimenten met de heiligen Barbara, Johannes de Doper, Nicolaas van Myra en Catharina (p1); kapitalen. Rug met drie dubbele ribben; in de rugvelden blindgestempeld ruitvormig lijnendecor. Voordekblad van perkament, achterdekblad, één voor- en achterschutblad van papier. Snede verguld en geciseleerd met een ruitenpatroon met in de velden een rozetje. Striksluiting: twee paar witleren sluitveters, wat gehavend. Prov.: ‘Ad usum Joannis Herlij commorantis apud dominum Jacobum vanden Heede vicecomitem de vijve dominum de neckervliet et consiliarium regie [....]eslatis. Post nubila Phaebus’ (op vsb, vroeg 16de e.). ‘Ex liberali dono pie et religiose dominae dominae Magdalenae vanden heede jacentem fere in extremis [...] ao domini 1581. Requiescat in pace eterna’ (titelblad); in andere hand ‘ex libris Alexandri Lodewijck ex Moorseele 1799’ (in hs., ibidem). Verworven van particulier d.b.v. Dr. R. Pannier, Brugge. Gebruik: geen rubricering, lombarden in rood en blauw. Bandvlak erg gesleten. Johannes Wallensis, Guallensis of Gallensis (fl. 1283), afkomstig uit Wales (John Waleys, John of Wales) was minderbroeder te Oxford en doceerde theologie in Parijs. Het vierledig paneelstempel is kenmerkend voor de Parijse productie in de vroeg zestiende eeuw, ook al komt het buiten Parijs voor. Meer dan twintig variante paneelstempels, met wisselende omkadering, waren Hobson in 1930 al bekend; voor vele binders tot over de grenzen heen is het oorspronkelijke stempel (van Pierre Guiot?) een bron van inspiratie geweest, waarbij de heiligen en hun plaats kunnen variëren. Jacobus vanden Heede, heer van Neckervliet, is ongetwijfeld in Brabant te situeren (cf. Nekkerspoel bij Mechelen). In de late achttiende eeuw is het exemplaar in Moorsele (Wevelgem, West-Vlaanderen) terechtgekomen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 53]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
P1
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
87 Johannes de Sacrobosco, Sphaera mundi. Gloss. Georgius de Monteferrato.-Venezia: [Giacomo Penzio] per Georgio da Monferrato, 1500/01.01.28. 4o. Ref. HCR 14126. BMC V 566. Goff J-421. IGI 5353. Essling 264. Klebs 874.30. Sander 6668.Ex. Inc. 53. Band: 216 × 165 × 12/15 mm (212 × 158 mm). Achttiende eeuw. Perkament over karton; doorgehaalde kapitaalkernen; kapitalen. Platten onversierd. Rug vlak. Dek- en schutbladen van spiralenmarmerpapier in hoofdtoon helkarmijnrood; één voor- en | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 54]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
achterschutblad. Snede groenblauw geverfd. Grijsgroen zijden leeslint. De band schotelt; fol. 2 aan rechter bovenhoek tekstverlies, papier gerestaureerd. Prov.: verworven van Antiquariaat Van de Wiele te Brugge. Gebruik: geen rubricering. Oud catalogusknipsel op vsb vo, niet geïdentificeerd, maar met aanduiding van lot 88516 en de commentaar ‘Volume rare; raccommodage dans le haut du prem. feuillet enlevant quelques mots de texte.’ Johannes de Sacrobosco of John Holywood († 1256) is voornamelijk bekend door zijn boek over astronomie dat onder de titel Tractatus de sphaera of Sphaera mundi talrijke edities heeft gekend; de eerste druk van deze bestseller dateert uit 1472 (Klebs 874.1). Georgius de Monteferrato, ‘artium & medicinae doctor’, heeft het werk geglosseerd en op zijn kosten laten drukken. De typografische vormgeving laat twee soorten marginalia zien: echte randnoten (nootletter) en een trefwoord. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
88 Justinianus Imperator, Institutiones. Cum apparatu Accursii. - Basel: Michael Wenßler, 1486. 2o. Ref. GW 7612. BMC III 730. Goff J-528. Polain 2351. BSB-Ink C-649. IDL 2791. Afb.17.Ex. Inc. 74. Band: 354 × 242 × 21 mm (345 × 235 mm). Negentiende eeuw. Karmijn leren rug en hoeken, over karton. Platten bekleed met lichtolijfbruin kievitsmarmerpapier. Rug vlak; goudgestempelde fileten markeren de plaats van de (zes) ribben; in het tweede veld blekerbruin titelschild, goudgestempeld. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; één oud voorschutblad. Snede onversierd. Prov.: ‘N. Tydeman’ (in hs. ca. 1900, op oud vsb ro en op titelblad). ‘M. & W.M. O'Ablaing’ (klein stempel op titelblad). Een etiket in de linkerbovenhoek van het voordekblad afgehaald. ‘Ex libris 1967 Ir. F.G.F. Lemmink Nijmegen’ (stempel op vdb). Verworven op veiling Beijers te Utrecht, nov. 1975, lot 1694. Gebruik: geheel gerubriceerd, in rood en blauw, lombarden. Overvloedige aantekeningen in kleine letter uit de vroeg zestiende eeuw, en van later, besnoeid met tekstverlies. Op laatste blad, nn8 ‘Mundi preces meas aeterna sapientia’ (ca. 1600). Het hele Corpus iuris civilis is vele malen op de pers gelegd; de Institutiones die er het eerste gedeelte van uitmaken, verscheen voor het eerst te Mainz bij Peter Schoeffer in 1468 (gw 7580). De Bazelse drukker Michael Wenßler gaf ze voor het eerst in 1476 uit. De commentaar is van Franciscus Accursius, of Francesco Accorsi (ca. 1185-ca. 1260) uit Toskane, die bekend staat als de beroemdste glossator van Romeins recht aan de universiteit te Bologna. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
89 Juvenalis, Decimus Junius, Satyrae. Comm. Domitius Calderinus. Accedit: Domitius Calderinus, Defensio adversus Brotheum. - Venezia: Battista Torti, 1485.03.30. 2o. Ref. HC 9697*. BMC V 324. Goff J-650. BSB-Ink I-684. IGI 5588.Ex. Inc. 75. Band: 322 × 225 × 20 mm (310 × 210 mm). Laat achttiende eeuw. Donkerterrasienna gespikkeld leer over karton; kapitalen. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een dubbellijn; op de kanten een goudgestempelde rol. Rug met zes ribben; goudgstempeld; in het tweede veld titelschild, gedeeltelijk weg, in het derde veld ‘4s’. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; twee voor- en achterschutbladen. Snede gesponst. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: enkele bladzijden gerubriceerd, slordig. Het laatste blanco blad ontbreekt. De humanist Domitius Calderinus of Domizio Calderini (ca. 1447-1478), afkomstig uit Verona, werd pauselijk secretaris onder Sixtus iv en telde onder zijn leerlingen o.a. Aldus Manutius, Petrus Marsus. Hij publiceerde commentaren op Juvenalis en andere dichters uit de Oudheid. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 55]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
90 Juvenalis, Decimus Junius, Satyrae. Comm. Domitius Calderinus; Mancinellus et Georgius Valla.- Venezia: Teodoro Ragazzoni, 1491.06.16. 2o. Ref. HC 9704*. BMC V 477. Goff J-675. Polain 2399. BSB-Ink I-688. CIBN J-364. IGI 5594.Ex. Inc. 75bis. Band: 322 × 225 × 35/37 mm (313 × 215 mm). Zestiende eeuw. Donkerkarmijnbruin kalfsleer over hout, afgeschuind; kapitalen van naturel garen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: dubbele kader van telkens twee lijnen, in de hoeken een grote rozet, in de banen een kleine rozet; in het middenveld patroon van (24) ruiten van twee lijnen. Rug met vier dubbele ribben, vernieuwd; blindgestempeld met een Andreaskruis van een enkele lijn, op de ribben een lijn. Dek- en schutbladen, negentiende eeuw. Snede onversierd; schepranden; op de frontsnede van kop naar staart ivvenalis persivs salvstivs. Twee klamparmriemkantsluitingen, klamp en muiter gegraveerd. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, enkel in rood; enkele sierinitialen met penwerk (fol.a2 vo). Het laatste blanco blad ontbreekt. Behalve Calderinus (zie boven) hebben ook de humanisten Mancinellus en Georgius Valla de Satyrae van Juvenalis (ca. 60-140 n.C.) van commentaar voorzien. De snedetitel wijst er op dat deze druk oorspronkelijk samen met een tekst van Persius en Sallustius samengebonden was. Bij de restauratie in de negentiende eeuw zullen de drie drukken elk afzonderlijk zijn gebonden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
91 Martyrologium seu Viola sanctorum.- [Augsburg: Johann Keller], 1482. 2o. Ref. HC 10868*. BMC II 360. Goff M-334. BSB Ink V-222.Ex. Inc. 29bis/3. Bijgebonden: 1 Walter Burley (zie nummer 36), 2 Vitae sanctorum patrum (zie nummer 128). Eerder onder de titel Viola sanctorum bekend. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
92 Martyrologium seu Viola sanctorum.- [Straßburg: Johann Prüß], 1499.02.08. 4o. Ref. HC 10873*. BMC I 124. Goff M-339. Polain 2635. BSB-Ink V-227. CIBN M-199. IDL 4661. Pellechet-Polain 7739(7649). Schreiber 4594.Ex. Inc. 80. Band: 184 × 135 × 22 mm (179 × 127 mm). Engeland, laat negentiende eeuw. Donkerlilabruin leer over karton; kapitalen in karmijnbruin. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een dubbele kader van tripellijnen, daartussen aaneengerijde vierpasstempels; belettering goudgestempeld enkel op het voorplat Viola Sanctorum bovenaan, 1499 onderaan; op de inslagen drie lijnen. Rug met vier ribben; blindgestempeld met lijnen en in elk veld hetzelfde vierpasstempel; in het tweede veld, goudgestempeld, titelelementen. Nieuwe deken schutbladen, conjugaat; twee voor- en achterschutbladen. Snede rood geverfd. Binderssignatuur: bound by zaehnsdorf 1922 gestempeld op het eerste voorschutblad vo, onderaan links. Prov.: Fernand Heitz (ex-libris, gesigneerd R H[ansi], op vdb). Klein niet geïdentificeerd stempeltje zonder tekst (op adb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: sporadisch gerubriceerd. Drie oude catalogusknipsels op laatste asb vo: 1. Baer Frankfurt Cat. 780 (1933), lot 688: ‘Lederband mit Blindpressung auf Holzdeckeln’. 2 Baer?: ‘ais de bois recouv. de cuir orn. à froid’. 3. ‘Versteigerung 144 am 10 und 11. Mai 1935 (vente Halle par Graus?, 1935), lot 45’; dit alles heeft betrekking op andere exemplaren. De firma Zaehnsdorf werd door Joseph (1814-1886) opgericht, in de late negentiende eeuw dankzij zijn volmaakte beheersing van de techniek een leidende figuur in de Londense boekbinderswereld; de firma bleef actief tot bij het einde van wo ii. Heitz is een bibliofiel uit de negentiende eeuw. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 56]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
93 Montfiquet, Radulphus de, Tractatus de existentia totius Christi in sanctissimo altaris sacramento. - Paris: [Pierre Levet pour les Marnef, ca. 1493]. 8o. Ref. HC 11605. BMC VIII 102. Goff M-856. Polain 2787. CIBN M-543. IDL 3304. Pellechet-Polain 8215(8141).Ex. Inc. 79/1. Bijgebonden: 2 Nicolaus de Lira (zie nummer 96), 3 Johannes Gerson (sie nummer 66), 4 Alphabetum divini amoris (zie nummer 5), 5 Gregorios Dekapolites (zie nummer 132). Band: 145 × 105 × 38/40 mm (137 × 90 mm). Zeventiende eeuw. Roodbruin kalfsleer over karton; genaaid op leren riempjes; kapitalen van naturel garen. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een dubbele kader van drie lijnen, daartussen een slingerende bloemen-en-vruchtenrol (r1); drie dwarslijnen boven en onder in het middenveld. Rug met drie dikke ribben, blindgestempelde lijnen. Dekbladen; twee voor- en drie achterschutbladen. Snede heeft sporen van grijsblauwe verving. Sporen van een snoersluiting. Prov.: p.n.v.c.v.s.R1
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 57]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(resten van aanduiding in inkt bovenaan het titelblad). Frédéric Verachter (in hs. onderaan het titelblad). Verworven van Antiquariaat Glorieux te Marke, Kortrijk. Gebruik: geen rubricering, enkel lombarden, in rood. De auteur, Raoul of Radulphus de Montfiquet († 1501), is priester en theoloog. De oplage is voor rekening van de uitgevers E. & G. de Marnef wier merk op het titelblad staat. Van de bibliotheek van Frédéric Verachter (1797-1870), stadsarchivaris en -bibliothecaris van Antwerpen, is een aanzienlijk deel door die andere Antwerpse bibliofiel, Gustaaf van Havre, verworven. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
94 Nicolaus de Ausmo, Supplementum Summae Pisanellae. Accedunt: Canones poenitentiales fratris Astensis. - Nürnberg: Georg Stuchs für Anton Koberger, 1488.06.20.4o. Ref. HC 2168*. BMC II 467. Goff N-66. Polain 2808. BSB-Ink N-84. CIBN N-47. IDL 3335. Afb.18 & 19; 20.Ex.1: Inc. 82. Band: 242 × 180 × 83/85 mm (230 × 168 mm). Duitse taalgebied, uit de tijd. Roodbruin kalfsleer over hout. Platten, afgeschuind langs binnen, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: in een kader van drie lijnen een ruitenpatroon van drie lijnen, in de velden afwisselend stempels met dubbele adelaar s1, lelie s2, bloemstempel s3; een palmetstempel s4 op het plat aan elke rib. Rug met drie dubbele ribben; in het bovenste veld oud papieren etiket met titelelementen; in het tweede veld papieren etiket met, in hs., het nummer ‘368’. Vernieuwd voordekblad van papier; een strook perkament (hs., Lat., 2 kol.) voor- en achterin, vermoedelijk gedeelte van de oude dekbladen, meegenaaid met de eerste en de laatste katern. Snede onversierd. Twee klampriem-kantsluitingen, muiter en klamp gegraveerd, vernieuwd. Prov.: ‘De L. d. Johannes Grüe[n]walt Vtta.y i[n] Althay[m]’ in schriftwimpel; daarboven ‘1510’; daaronder ‘dt B[e]n[e]dict[us] pictor i[n] Burckhfeim]’ (in hs., fol.a2 ro). ‘Ad Conventum See[man]shusanum ord: Erem: S.C. Augustini’ (in hs. ibidem, ca. 1700). Theodor Freiherr v. Cramer-Klett in Hohen-Aschau (ex-libris, op vdb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: enkele bladzijden, voor en achter, gerubriceerd, lombarden. Op fol.a ro (sporen van inslagen), in rood ‘Cuius quid: vbi: p[er] quod: q[uo]cie[n]s: cur: quoo: & qu[an]do’ (15de e.). De franciscaan Nicolaus de Ausmo, Auximo of de Osimo (Ancona) (1427-ca. 1454) is de auteur van een supplement op de Summa Pisani ‘seu Pisanella appellatus’ zoals in verschillende edities van het werk staat. De oorspronkelijke auteur, Pisanus, is onder meer dan één benaming bekend: Bartholomeus Pisanus de sancto Concordio en Bartholomeus Granchi, Pisanus [van Pisa]. De stempels niet teruggevonden. Burckheim of Burgheim is de naam van een oord in Beieren en in Baden-Württemberg aan de Boven-Rijn. In Seemanshausen, bisdom Regensburg, bestond een klooster van de augustijnen-eremieten. S1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 58]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ex.2: Inc. 83. Band: 242 × 180 × 70 mm (231 × 165 mm). Rijnland, vijftiende eeuw. Donker bruinachtigrood (oorspronkelijk roodlila) leer (‘deerskin’, herteleer) over hout; genaaid op touwen; kapitalen in rood en naturel. Platten blindgestempeld en op analoge wijze versierd: op het voorplat een dubbele kader van een dubbellijn, op de hoeken met elkaar verbonden door het maria-naamstempel s4; in de baan daartussen enkele malen rozetstempel s2; in het middenveld een ruitenpatroon en in de velden rozetten s1 en s2, sterretje s3; op het achterplat geen Maria-naamstempel, geen ruitenpatroon maar een Andreaskruis met de twee kleinere rozetten s2 en s3. Rug met vier dubbele ribben. Geen dekbladen meer: twee bladen herbruikt perkament (hs., Lat., 2 kol., currens) voor- en achterin. Snede onversierd; op de staartsnede, van rug naar frontsnede, in kleine letter pisanelli; op de frontsnede van staart naar kop pisanella. Twee klamparm-kantsluitingen, klamp en muiter gegraveerd. Klavieren. Leer van het kopveld afgerukt (en bijgekleurd); schaarse resten van het achterdekblad. Prov.: ‘Conventus Franckfordensis fratrum predicatorum’ (in hs. onderaan fol.a2 ro, 15de e.). ‘No 1541 C. fr. de P.’ (in hs., fol.a1 vo, 17de e.). Oud catalogusknipsel lot 353 op vdb (‘pink sheepskin’). ‘Veräusserte Dublette der Stadtbibliothek Frankfurt am Main’ (rood stempel op fol.a ro, onder links). Albert Ehrman (ex-libris, op vdb; stempel ae 700, op adb). Broxbourne Library (ex-libris, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 8-9.05.1978, lot 399. Gebruik: geheel gerubriceerd, met lombarden, enkel in rood. Koptitels in donkere inkt, vijftiende eeuw. Volgens de beschrijving van de antiquaar ‘probably bound at the Dominican monastery in Frankfurt.’ Het dominicanenklooster in Frankfurt/M had omstreeks 1500 een van de rijkste bibliotheken in de stad (In Ohly & Sack 2081, staan drie exemplaren van deze editie waarvan twee uit het dominicanenklooster in Frankfurt; zie ook de Inleiding daar). Als doublet van de Stadtbibliothek (nu integrerend deel van de Stadt- und Universitätsbibliothek), die omstreeks 1800 begiftigd werd met de dominicanenbibliotheek, is dit exemplaar vermoedelijk in de negentiende eeuw afgevoerd. Cf. Miner, 146 & 147. Gerhard Powitz, Die Handschriften des Dominikanenklosters... in Frankfurt am Main, Frankfurt/M, 1968, Einleitung. Handbuch der Historischen Buchbestände in Deutschland. ed. Bernhard Fabian, 5, Hessen: a-l (1992), p. 117-125. S1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
95 Nicolaus de Lira, Postilla super Evangelia et Epistolas. - [Marienthal: Fratres vitae communis, ca. 1474]. 2o. Ref. H 10385. Goff N-129. Polain 2826. CIBN N-67. IDL 3357.Ex. Inc. 77. Band: 328 × 225 × 80/90 mm (317 × 213 mm). Rijnland?, uit de tijd. Donkerbruin leer (de antiquaar heeft het over ‘peau de truie brune’, bruin zwijnsleer) over zware houten platkernen; genaaid op witleren riempjes; kapitalen van rood en groen garen. Platten afgeschuind, blindgestempeld en op analoge wijze versierd: breed kader met vrijstaand op het voorplat rond stempel met pelikaan s1, bloem s2, grote en kleine rozet s3 en s4, grote en kleine ruitvormige lelies s5 en s6; in het middenveld rechthoek opgebouwd met een langwerpig loofstafstempel s7 en opgevuld met een langwerpig basiliskstempel s8. Rug met vier dubbele ribben, vernieuwd; goudgestempeld met fileten en titelelementen in het tweede veld. Nieuwe dekbladen; op het achterdekblad resten van oud perkamenten blad. Snede onversierd. Twee klampriem-kantsluitingen; klampen weg. Beslag: vijf messing knoppen op elk plat. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 59]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gevlochten knopjes van leer waarvan twee met kleurig textiel overtrokken. Het bandleer heel erg gesleten of platgedrukt, zodat er bijna geen reliëf meer is; voorplat gerestaureerd, rug vernieuwd (18de e.?). In de benedenmarge van het eerste blad is iets weggewerkt. Prov.: ‘F. Wernerus Winter Müschenheimius sibi et suis confratribus et B. Mariae Virgini in Arnspurgk Anno Domini 1511.’ (in hs. op fol.[1] ro). Albert Ehrman (stempel, op adb). Verworven van Antiquariaat Gerritsen te Amsterdam op de beurs, rai, in 1983. Gebruik: geheel gerubriceerd, met veel onderstrepingen en rubriektekens, lombarden; zeldzame sporen van signering, rechts onder, in rood. Op laatste blanco blad, vo ‘In 19 47 v 21 ijN’ (in hs.); misschien heeft het iets met een prijs voor de band te maken. Nicolaus de Lira, of Lyra, in Normandië (ca. 1270-1349), franciscaans theoloog, is de auteur van grondige Bijbelcommentaren in de loop van de vijftiende eeuw herhaaldelijk uitgegeven. De kloosters van de Broeders des gemenen levens in Rostock (zie nr. 23), Brussel (zie nrs. 62 en 65) en Marienthal zijn de enige fraterhuizen die behalve een scriptorium ook een drukkerij hadden ingericht. In Marienthal zijn in de loop van de vijftiende eeuw meer dan twintig drukken van de pers gekomen. Dit exemplaar van een prachtige druk stond van in de vroeg zestiende eeuw in de bibliotheek van het cisterciënzerklooster te Arnsburg, Hessen. Waar het werd gebonden is niet duidelijk: één stempel, s1, komt ook voor op banden uit het atelier van het Michael- en Bernwardklooster in Hildesheim, Nedersaksen. S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
96 Nicolaus de Lira, Praeceptorium divinae legis. Accedit: Compendium de vita Antichristi. - Paris: Philippe Pigouchet, [ca. 1491]. 8o. Ref. H 10402.. C 3717. BMC VIII 114. Goff N-140. Polain 2837. Pellechet-Polain 8365(8288).Ex. Inc. 79/2. Bijgebonden: 1 Raoul de Montfiquet (zie nummer 93), 3 Johannes Gerson (zie nummer 66), 4 Alphabetum divini amoris (zie nummer 5), 5 Gregorius Decapolita (zie nummer 132). Gebruik: lombarden, in rood. Sporadisch aantekeningen in margine. Beide werken - het eerste onder de titel De decem praeceptis - zijn van Henricus de Frimaria Senior (bsb-Ink) of Henricus de Vrimach of Weimar († 1354). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 60]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
97 Nider, Johannes, Sermones aurei de tempore et de sanctis, quadragesimales, etc. - [Reutlingen: Michael Greif, nicht nach 1480]. 2o. Ref. HC 11798*. BMC V 277. Goff N-219. Polain 4608(2884a). BSB-Ink N-174. IDL 3405.Ex. Inc. 84. Band: 295 × 215 × 60/64 mm (287 × 202 mm). Achttiende eeuw? Bruinzwart leer over karton; kapitalen van karmijnbruin garen. Platten onversierd. Rug met vier (dubbele?) ribben. Dek- en schutbladen voorin, conjugaat; één achterdekblad. Snede onversierd. Prov.: ‘de st Francois de Rennes’ (op fol. [1] ro, op het laaste blad vo, en elders 18de e.?). Ongedetermineerd ex-libris met schild met drie lelieachtige motieven, gekroond, twee wilden uit Zuid-Amerika als schildhouders (op vdb). Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Aanzet van een tekening in rood potlood, van een leeuw?, als schildhouder (op adb). Johannes Nider (ca. 1380-1438), dominicaan uit het Duitse taalgebied. De late, handgeschreven herkomst duidt ongetwijfeld op het minderbroedersklooster St. François te Rennes. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
98 Paulus Barbo, Soncinas, Metaphysicales quaestiones. - Venezia: Simone Bevilacqua, 1498.09.28. 2o. Ref. HC 12495*. Goff P-208. Polain 3014. BSB-Ink P-83. CIBN P-75.Ex. Inc. 85. Band: 309 × 220 × 30 mm (305 × 213 mm). Zeventiende eeuw? Perkament over karton; doorgehaalde kapitaalkernen; kapitalen van naturel garen. Platten met omgezette randen over de frontsnede, onversierd. Rug vlak. Dek- en schutbladen voorin, conjugaat; één voorschutblad; twee achterschutbladen. Snede onversierd. Prov.: ‘Joannis Stephani Goletti s.t.d. et Canonicus S. Andreae’ (in hs. op fol.[a] ro, ca. 1800). ‘Conventus Sti [...]’ (doorgehaalde inscriptie, ibidem). ‘Ad usum Johannis Thomae Boggati Lecci.’ en ‘Fratris Thomae Boggecij Lectoris’ (ibidem,?, keurig met een strookje papier overplakt). Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Aantekeningen in margine, index op het hele werk op de laatste bladen (één blanco en twee schutbladen), 19de e.? Ingelegd een dubbelblad uit een schrijfboek met een concordantie tussen een Hebreeuws woord, de transcriptie, de vertaling in het Latijn (19de e.?). Ook Paulus Soncinas of Paulus de Soncino genoemd († 1494), uit de streek van Cremona, is deze dominicaan theoloog en filosoof. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
99 Peregrinus, Sermones de tempore et de sanctis. - [Straßburg: Johann Prüß], 1493. 4o. Ref. H 12586*. Goff P-269. Polain 3044. BSB-Ink P-186.Ex. Inc. 86. Band: 203 × 142 × 35 mm (190 × 130 mm). Vroeg negentiende eeuw. Bruin gemarmerd kalfsleer over karton; kapitalen in donker en naturel. Platten onversierd. Rug vlak; goudgestempeld; in het tweede veld roodleren titelschild, in het vierde zwartleren titelschild. Dek- en schutbladen van boeketmarmerpapier in donkerrode en blauwe tinten; één voorschutblad. Snede onversierd. Leeslint van gele, roodoranje en groene zijde. Prov.: verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1980. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Aantekeningen uit de tijd. Het laatste blanco blad ontbreekt. Peregrinus, eigenlijk Peregrinus de Oppeln, in Ober-Schlesien (fl. 1303-1333), was eerst prior van de dominicanen in Ratibor, daarna provinciaal van de Poolse provincie. In Polain s1 3044 is melding gemaakt van een ex. te Edinghen, ‘à éliminer’; het is niet uit te maken of het om dit exemplaar gaat. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 61]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
100 Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Johannes Britannicus et Bartholomaeus Fontius.- Venezia: Bernardino Benali & Matteo Codeca', 1491.08.03. 2o. Ref. HC 12736*. BMC V 373. Goff P-353. BSB-Ink P-250. CIBN P-144. IGI 7503. Morgan 35.Ex. Inc. 111p. Band: 334 × 226 × 20 mm (310 × 212 mm). Italië, zestiende eeuw? Halve band van karmijnbruin leer over hout; over een breedte van 131 mm is het hout niet bekleed; nieuwe kapitalen van wit garen. Platten over een breedte van 85 mm. blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: de lengte over vier vakken verdeeld, begrensd door lijnen, in elk vak een Andreaskruis van vier lijnen en in de velden een geometrisch ornament; het leer van het achterplat is geheel vernieuwd, van het voorplat goeddeels maar met behoud van fragmenten van het oude bandleer. Rug met drie dubbele ribben, vernieuwd. Nieuwe dekbladen, drie voor- en achterschutbladen. Snede onversierd. Vier klampriem-kantsluitingen, van voor naar achter; muiters, gegraveerd, origineel, de klampen vermoedelijk vernieuwd, de leren slotlippen vernieuwd. Prov.: verworven van Antiquariaat Devroe te Leuven. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Op fol.a ro ‘860’ en ‘Persius [...] Ven. 1491’ (18de e.?). Deze druk van de Satyrae is, evenals de vier volgende, door Johannes Britannicus († na 1518) - niet uit Engeland maar van Brescia (verwant overigens met Angelo en Giacomo Britannico, drukkers te Venetië en Brescia) - en Bartholomaeus Fontius of Bartolomeo Fonte (ca. 1445-1513) bezorgd en van commentaar voorzien. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
101 Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Johannes Britannicus et Bartholomaeus Fontius.- Venezia: Bartolomeo Ragazzoni, 1492/93.01.17. 2o. Ref. HC 12737*. BMC V 536. Goff P-354. Polain 4642(3056a). BSB-Ink P-251. IDL 3567. IGI 7504. Morgan 36.Ex. Inc. 112p. Band: 295 × 205 × 15 mm (282 × 200 mm). Twintigste eeuw. Halve band in perkament, platbekleding in imitatieperkament. Rug vlak. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd. Prov.: klein etiket, gestempeld ‘608’ (fol.a ro), bibliotheeknummer. Verworven bij Reiss & Auvermann, Auktion 28, 12-16 April 1983, lot 1296. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Aantekeningen in margine, sterk besnoeid bij het herbinden (vroeg 16de e.). Op fol.h4 ro-vo strofische tekst van dezelfde hand: resp. drie tienregelige strofen en, over één kolom, aantekeningen, uit de tijd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
102 Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Johannes Britannicus et Bartholomaeus Fontius. Ed. Bartholomaeus Merula.- Venezia: Giovanni Tacuino, 1494/95.02.14. 2o. Ref. HC 12738. BMC V 529. Goff P-356. IGI 7505. Essling 794. Sander 5563. Morgan 41.Ex. Inc. 113p. Band: 329 × 224 × 14 mm (312 × 213 mm). Achttiende eeuw. Perkament over karton. Rug vlak; in bruine inkt titelelementen dwars van staart naar kop. Nieuwe dek- en schutbladen. Prov.: verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam. Gebruik: geen rubricering. Kopregels in lichtbruine inkt (laat 16de e.?). De tekstbezorger staat expliciet vermeld: Bartholomaeus Merula (15de e.), uit Mantova. De houtsnede is eerder gebruikt in een Juvenalis-uitgave door dezelfde drukker in januari 1494 (Essling 784): het rechter gedeelte heeft de houtsnijder nu vervangen door een ander blok, dat bij het resterende gedeelte van het oorspronkelijke blok vrijwel naadloos aansluit. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
103 Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Johannes Britannicus et Bartholomaeus Fontius.- Venezia: Pietro Quarengi, 1495.04.13. 2o. Ref. HC 12739*. BMC V 512. BSB-Ink P-252. IDL 3568. IGI 7507. Morgan 43.Ex. Inc. 114p. Band: 318 × 216 × 8 mm (310 × 210 mm). Moderne perka- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 62]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
menten band over karton; doorgehaalde kapitaalkernen; oude kapitalen. Rug vlak; bovenaan in bruine inkt titelelementen, dwars, van staart naar kop. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd. Prov.: Gulielmus Torianus (in hs. op titelblad, vroeg 16de e.). Verworven van Antiquariaat Parikian te Londen, in 1981. Gebruik: geen rubricering. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
104 Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Lucius Annaeus Cornutus, Johannes Britannicus et Bartholomaeus Fontius.-Venezia: Giovanni Tacuino, 1499.11.04. 2o. Ref. HC 12744*. Goff P-362. BSB-Ink P-253. CIBN P-149. IDL 3571. IGI 7511. bavi P-146. Essling 796. Morgan 47. Sander 5565. Afb.21.Ex. Inc. 115p. Band: 300 × 214 × 17 mm (290 × 200 mm). Frankrijk, negentiende eeuw. Roodbruin marokijn over karton; kapitalen van naturel garen. Platten onversierd; op de kanten drie goudgestempelde lijnen; op de inslagen, goudgestempeld, een rankenrol, een puntenrol, lijnen en een boogjesrol. Rug met vijf dubbele ribben; in het tweede en het derde veld titelelementen, goudgestempeld. Nieuwe dekbladen; drie nieuwe voorschutbladen, één oud voorschutblad; twee achterschutbladen. Snede verguld. Rood en geel zijden leeslint. Binderssignatuur: david midden op voorinslag. Prov.: ‘xv.d.18’, oud bibliotheeknummer (op oud vsb). ‘Conte Leonardo Vitetti ambasciatore d'Italia [in hs.] Sala A - sui tavoli’ (ex-libris, op vdb). Ongedetermineerd ex-libris met monogram hre (?) en devies ‘Bene vixit qui bene latuit’ (op vdb). Verworven van Antiquariaat De Graaf te Nieuwkoop, in 1988. Gebruik: geen rubricering. Aantekening over de editie (19de e. op oud vsb). Het laatste blanco blad ontbreekt. Van Lucius Annaeus Cornutus (ca. 20-65 n.C.) is commentaar mee opgenomen. De drukker Tacuino heeft het blok gebruikt dat voor de Juvenalis-uitgave dienst heeft gedaan (cf. nr. 102), maar heeft wijzigingen aangebracht (of laten aanbrengen): het rechter, nieuwe blok, heeft hier één personage aan de lessenaar en op de rugleuning staan twee bollen (repr. in Essling ii p.237). De namen boven de personages zijn gewijzigd: anto.manci. / ivenalis / do.geor.val. hebben plaats gemaakt voor cornvtvs / persivs./ io.bri.bar.fon. Bernard David (fl. 1855-1890) was boekbinder te Parijs en is door zijn zoon, Salvator, opgevolgd. Graaf Leonardo Vitetti (fl. 20ste e.), diplomaat bij de Verenigde Naties, verzamelde o.m. Vlaamse wandtapijten. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
105 Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Jodocus Badius Ascensius.- Paris: Thielman Kerver pour E.J. & G. de Marnef et Jean Petit, 1500.05.12. 4o. Ref. HC 12731. Goff P-360. IGI 7512 (pour Jean Petit). Pellechet-Polain 9255. Morgan 59.Ex. Inc. 116p. Band: 205 × 143 × 18 mm (197 × 133 mm). Achttiende eeuw? Zeemleer over karton. Rug met drie dubbele ribben. Dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en één achterschutblad. Snede onversierd. Prov.: verworven van Antiquariaat Devroe te Leuven, in 1982. Gebruik: geen rubricering. Aantekeningen op eerste bladzijden (16de e.). Oud catalogusknipsel ingelegd, nr. 845. Het titelblad en het laatste blad met drukkersmerk ontbreken. Van de vier exemplaren in de vsa zijn er drie voor de Marnefs en één voor Petit. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
106 *Persius, Aulus Flaccus, Satyrae. Comm. Scipio Ferrarius.- [Venezia: Giacomo Penzio, dopo 1501.01.30]. 4o. Ref. R 671. Goff P 352. IGI IV p. 236. Morgan 56.Ex. Inc. 117p. Band: 220 × 165 × 19 mm (210 × 155 mm). Achttiende eeuw? Perkament over karton; doorgehaalde kapitaalkernen; kapitalen van bruin en naturel garen. Rug vlak; vijf ribben; in het tweede veld auteursnaam in bruine inkt. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede rood geverfd. Prov.: ‘patronus Hieronymus Arze S. Theologiae doctor’ (in hs. op titelblad en op | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 63]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
laatste blad, ca. 1600). Blauw etiket op staart van rug met het nummer ‘1189’. Verworven van Antiquariaat Parikian te Londen, in 1981. Gebruik: geen rubricering, geen lombarden. Zevenregelige aantekening in hs., 1630 (op titelblad); in een vermoedelijk latere hand, overvloedige aantekeningen op enkele plaatsen. Met commentaar van de Venetiaan Scipio Ferrarius of Scipione Ferrari. Door Morgan aan Bernardinus de Choris, ca. 1498? toegeschreven, in de bm stc Italian, 1470-1600 aan Pentius of Penzio. Het privilege is 30 januari 1501 gedateerd (Goff); de druk is, strikt beschouwd, een postincunabel. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
107 Petrus Scotello, de Aquila. Quaestiones super libros Sententiarum. - Speier: Peter Drach der Ältere, 1480. 2o. Ref. H 1325*. BMC II 491. Goff P-446. Polain 3082. BSB-Ink P-341. IDL 3616.Ex. Inc. 87. Band: 407 × 304 × 60 mm (393 × 288 mm). Duitse taalgebied, uit de tijd. Geelbruin zwijnsleer over hout; kapitalen van wit en grijsbruin garen, nieuw. Platten blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: drie kaders van drie lijnen; in de buitenbanen in het midden een grote rozet s2; in de tweede baan afwisselend wapenstempel s1 en rozet; in het middenveld een rankenruitenpatroon s4 met in de velden een distelstempel s3. Rug met vijf dubbele ribben; kapjes gerestaureerd. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd. Klamp-kantsluiting: klamp en muiter van messing, misschien vernieuwd; borgplaatjes en slotlip eveneens. Herbonden en gerestaureerd in de 20ste eeuw: kapitalen, schutbladen en sluitingen vernieuwd. Omhulsel: in bruin stijfselverfpapieren schuifdoos met treklint. Prov.: ‘Sum Mgri Martini Gradzijsko penitentiarij ad Cathedram Poz[na]n’ (op uitgeknipt strookje van vermoedelijk het oude schutblad, nu op het vdb geplakt). Verworven door ruiling met de ub Krakow, in 1981 (niet in Bohonos-Szandorowska). Gebruik: geheel gerubriceerd in rood enS1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 64]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
blauw; zwierige fraaie lombarden. ‘10 st. [.] pro ligatura’ (tien stuivers voor de band; op klein uitgeknipt strookje van het oude sb, nu op het vdb geplakt), de prijs van het bindwerk. ‘i 1 10’, vermoedelijk oud bibliotheeknummer (geplakt zoals hierboven). ‘Aquila in Magisterum Sententiarum’ (in hs., 16de e., fol. 1 ro). Naar het einde toe op de tekstbladzijden sporen van wat papierrestauratie kan zijn geweest, met tekstverlies (witte wormachtige vormpjes in spiegelbeeld zijn misschien sporen van lijm - of misschien echte wormgaten). Petrus Scotello of Petrus de Aquila, celestijn te Bologna (fl.1438). Twee stempels, s2 en s1 zijn door Schwenke-Schunke toegeschreven aan de Leipziger boekbinder Valentin Bormann (fl. 1500). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
108 Petrus de Herenthals, Collectarius seu Expositio libri Psalmorum. - [Köln]: Konrad Winters von Homborch, 1480.08.10. 2o. Ref. HC 8364. BMC I 248. Goff P-471. Polain 3103. BSB-Ink P-348. CIBN P-232. IDL 3623.Ex. Inc. 61. Band: 301 × 223 × 90 mm (285 × 210 mm). Zuidelijke Nederlanden, uit de tijd. Donkerbruin kalfsleer over hout, lichtjes afgeschuind. Platten blindgestempeld en op bijna gelijke wijze bestempeld: een kader van lijnen met daartussen een stempel met Christus aan het kruis tussen Maria en Johannes s1, een langwerpig loofstafstempel s2, twee ronde schriftstempels, een met ihs s3, een met maria s4; in het middenveld breed Andreaskruis met het Maria-naamstempel in de velden en op het centrale snijpunt. Rug met vier dubbele ribben; vernieuwd; op het tweede veld donkerbruin leren titelschild met goudgestempeld, de titelelementen. Nieuwe dekbladen, twee nieuwe voor- en achterschutbladen. Snede onversierd. Twee klampriem-kantsluitingen. Vermoedelijk in de 19de eeuw gerestaureerd; het bandleer zeer beschadigd, op beide platten gedeeltelijk weg, hoeken van houten platkern weg; klampen en één borgplaatje verdwenen. Prov.: ‘Est Bibliothecae Montis Lucis’ (fol.a2 ro, ca. 1500). Een zwart stempel (ibidem) niet leesbaar maar er overheen in paars ‘verwijderd doublet’. Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, enkel in rood. Sporadisch aantekeningen in margine; op fol. a6 vo onderaan kol.2, bladverwijzing voor de 150 psalmen, in lichtbruine inkt. Foliëring in dezelfde hand rechts boven. Catalogusknipsel, Engeland, 1903, lot 514. Petrus de Herentals of Harentals (1322-1391/92), premonstratenzer in Floreffe. Het minderbroedersklooster Lichtenberg, ook Mons Lucis, conventus Divinae Gratiae en Slavanten geheten, te Lichtenberg bij Maastricht, is gesticht midden vijftiende eeuw door de prins-bisschop van Luik, Johan van Heinsberg, in 1578 door de Staatsen verwoest en in de zeventiende eeuw herrezen. De bibliotheek moet niet onbelangrijk zijn geweest. De stempels niet in het Wrijfselarchief KBH. S1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 65]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
109 Platina (Rodolfo Bartolomeo de' Sacchi), Baptista, De honesta voluptate et valetudine. - Cividale: Gerardus de Lisa, 1480.10.24. 4o. Ref. HC Add. 13052*. BMC VII 1094. Goff P-763. Polain 3183. BSB-Ink P-561. CIBN P-439. IDL 3710. IGI 7850. Klebs 783.3.Ex. Inc. 88. Band: 230 × 148 × 18 mm (208 × 147 mm). Engeland, negentiende eeuw. Terrasienna marokijn over karton; kapitalen van groen en rode zijde. Platten blind- en goudgestempeld, en op gelijke wijze versierd: lijnenkaders, afwisselend goud- en blindgestempeld; de kleinste goudgestempelde kader heeft op de vier buitenhoeken een goudgestempeld fleuron; op de kanten een lijn; op de inslagen lijnen. Rug met vijf ribben, goudgestempeld, in de velden ander fleuron; in het tweede en het derde veld titelelementen, goudgestempeld. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede verguld. Binderssignatuur: bound by f. bedford op voorinslag, onderaan in het midden. Prov.: ‘Ex musaeo Huthii’ (ex-libris, op vdb). Albert Ehrman (ex-libris, op eerste vsb); ‘1805’ (stempel, op adb). Broxbourne Library (ibidem). Verworven bij Sotheby's London, Auction, 14-15.11.1977, lot 98. Gebruik: geheel gerubriceerd, in rood en blauw. Aantekeningen in margine, zeventiende eeuw? Bartholomaeus Platina (1421-1481), geheten naar zijn plaats van afkomst, Piadena, in het Latijn Platina, bij Cremona. Hij schreef zo uiteenlopende werken als levensbeschrijvingen van pausen - hij was de eerste prefect van de Biblioteca Vaticana - en een boek met medische en culinaire recepten, het allereerste kookboek in druk verschenen en waarvan deze editie de derde is. De eerste (gedateerde) druk is van 1475. Zie over de drukker van deze editie nr. 74. Francis Bedford († 1883), samen met vennoot Clarke als boekbinder gevestigd in Westminster; van 1892 tot 1894 werd onder de naam van F. Bedford in Londen gewerkt, zowat de vaste boekbinder van Huth. De verzameling van Henry Huth (1815-1878) werd door zijn zoon Alfred (1850-1910) verder uitgebouwd. Het gros van de bibliotheek werd in de jaren 1911-1920 op verschilende aucties bij Sotheby's te Londen verkocht (Sotheby, auction 17 July 1917, 5834). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
110 Plutarchus, Vitae parallelae illustrium virorum. Accedit: Sextus Rufus, De historia Romana. - Venezia: Bartolomeo Zani, 1496.06.08. 2o. Ref. HC 13130*. BMC V 432. Goff P-834. Polain 4664(3212a). BSB-Ink P-628. CIBN P-492. IDL 3750. IGI 7924. Essling 595. Sander 6782.Ex. Inc. 89. Band: 330 × 230 × 50 mm (314 × 212 mm). Italië, uit de tijd? Halve band van bruinzwart leer over hout; de platten zijn voor minder dan tweederde onbekleed; kapitalen in rood en naturel. Platten over een breedte van 85 mm. blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van tweemaal een geometrisch-florale rol r1; in het middenveld, centraal van boven naar beneden aaneengerijd een vlechtwerkstempel s1. Rug met drie dubbele ribben, in de velden hetzelfde vlechtwerkstempel. Nieuwe dek- en schutbladen. Snede onversierd. Vier klampriem-kantsluitingen, van voor naar achter: klampen, muiters en borgplaatjes gegraveerd. Prov.: verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering. De eerste editie verscheen bij Ulrich Han in Rome omstreeks 1470-71. Een hele schare vertalers hebben met vereende krachten de Griekse tekst van Plutarchus (ca. 46-120 n.C.) in het Latijn omgezet, maar wie de tekst aan de drukker bezorgd heeft, is niet expliciet meegedeeld. Sextus Rufus' De historia Romana is ook onder de naam Festus, Breviarium rerum gestarum populi Romani te vinden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 66]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
111 Rolevinck, Werner, Fasciculus temporum. Cum additionibus. [Nederlands]. - Utrecht: Jan Veldener, 1480.02.14. 2o. Ref. HC 6946. BMC IX 12. Goff R-278. Polain 3379. CIBN R-188. IDL 3950. Schreiber 5122a.Ex. Inc. 91. Band: 280 × 215 × 60 mm (270 × 200 mm). België?, negentiende eeuw. Halfleren band: donkerokerbruin leer over karton; kapitalen van bruin en blauw garen. Platten bekleed met kiezelmarmerpapier in bleekbruine tinten. Rug vlak; vier fileten verdelen de rug in vijf velden: in het tweede en het vierde donkergroen leren titelschilden met, goudgestempeld, titelelementen; de overige velden blindgestempeld, kop- en staart goudgestempeld; kapjes. Dek- en schutbladen van gruismarmerpapier in bruinrode en gele tinten; één achterschutblad. Snede versierd met ringkiezelmarmering. Prov.: ‘Bibliothecae Grimbergensis’ (in hs., 17de e. op fol. ij ro). Th. de Jonghe (ex-libris, op vdb). Monogram met devies ‘Nvnc nox mox lvx’ (stempel op vsb vo). Gebruik: geheel gerubriceerd; houtsneden ingekleurd. Aantekeningen, zestiende eeuw. Het tweede blad is vervangen door een handgeschreven tekst met een gedrukte bandwerkinitiaal G uitgeknipt en opgeplakt. ‘Geerberga gravinne van Brussel en van Loven f.235’ en andere annotaties meer (onderaan fol.[6]); het laatste blad geheel in handschrift: CCCxxx, en de uitvoerige colofon; op de versozijde een pentekening van een geblinddoekt figuur. Rug half losgekomen. De ontbrekende gedeelten, zoals het tweede blad, een hoek van fol. xvi en het laatste blad met colofon, in de zestiende eeuw door een handgeschreven tekst vervangen. De Keulse kartuizer Werner Rolevinck (1425-1502), ook Rolewinck, behoort dank zij zijn Fasciculus temporum tot de bekende middeleeuwse auteurs. Anders opgevat dan die van Hartmann Schedel (zie nr. 115) heeft deze wereldkroniek Christus' geboortejaar als uitgangspunt; vandaar gaat het terug in de tijd tot de Schepping, vooruit tot zo recent mogelijk in de eigen tijd. Dit zette aan tot vermeerderde edities tot kort voor het drukken begon. De typografische vormgeving is doordacht maar voor ons niet meteen sprekend! Johan Veldener die in Keulen werkzaam was (zie nr. 65) en daarna in Leuven en Utrecht een drukkerij had, heeft een groot aandeel in de totstandkoming van dit boek gehad; de lay-out is in alle oude edities terug te vinden. De eerste druk verscheen in 1474, een Nederlandse vertaling in 1480. Het twintigtal houtsneden is in deze druk niet voor de eerste maal gebruikt. De premonstratenzerabdij Sint-Servaas in Grimbergen (Brabant) (1128) herbergt nog steeds het archief en de oude bibliotheek. De collectie van Jean-Baptiste-Théodore de Jonghe (1801-1860), geboren Brusselaar van Oostvlaamse herkomst en rasecht bibliofiel (en numismaat), werd in drie forse banden beschreven voor de veiling bij F. Heussner te Brussel in 1860-1861. Charles Ruelens schrijft in de inleiding tot de veilingcatalogus dat sedert Van Hulthem en Lammens in België geen geleerdenbibliotheek van dit formaat meer werd aangelegd. Nog volgens Ruelens verleende de koning hem de titel van ridder en van officier in de Leopoldsorde; Linnig heeft het over baron en nog elders is er een burggraaf Théodore de Jonghe. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
112 Rolevinck, Werner, Fasciculus temporum. - Venezia: Erhard Ratdolt, 1480.11.24. 2o. Ref. HC 6926*. BMC V 283. Goff R-261. BSB-Ink R-240. Polain 3371. CIBN R-169. IDL 3938. IGI 8414. Essling 277. Redgrave 17. Sander 6526. Schreiber 5111a.Ex. Inc. 92. Band: 290 × 213 × 17 mm (280 × 205 mm). Achttiende eeuw. Halve band in bleekbruin leer over karton; kapitalen. Platten bekleed met kievitsmarmerpapier in bruin en zwart. Rug met zes ribben; goudgestempeld, in het tweede veld karmijnbruin leren titelschild, goudgestempeld. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad, negentiende eeuw. Rode sponssnede. Prov.: ‘Caroli Chais’ (in hs., 17de e.?). ‘z... x...8. q... 2... 21. Lib.’ bibliotheeknummer (op vsb). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1980. Gebruik: geen rubricering. Aantekeningen in hs., zestiende eeuw (op het eerste, blanco blad | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 67]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ro); op de versozijde geplakt een houtsnede (21 × 15,5 cm) met geschreven titel in een grote cartouche, gevat in een sierrand. Sporadisch een aantekening. Ingelegd een dubbelblad (21 × 16,5 cm) met tekst in het Frans over het werk (twee pagina's), negentiende eeuw. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
113 Rolevinck, Werner, Fasciculus temporum. - [Straßburg: Johann Prüß, nach 1490.04.06]. 2o. Ref. HC 6916*. Goff R-276. Polain 3362. BSB-Ink R-250. CIBN R-180. IDL 3948. Schreiber 5119. Afb.22 en p.68.Ex. Inc. 93/1. Bijgebonden: 2 Jacobus de Voragine (zie nummer 82). Band: 295 × 213 × 95/100 mm (280 × 205 mm). Duitsland, uit de tijd. Terrasienna leer over hout; genaaid op witleren riempjes; kapitalen in blauw en naturel. Platten blindgestempeld en op analoge wijze versierd: kaders van lijnen, een loofstafrol r2 op het voorplat, een bloem-met-vruchtrol r3 op het achterplat, en een rennende-hondenrol r1; in de buitenste hoeken spitsovaal palmet s1; in het middenveld patroon van bloeiende rankenruiten s3 met in de velden een distelstempel S2. Rug met vier dubbele ribben, de velden blindgestempeld met een Andreaskruis van lijnen en de stempels s1, en een driehoekig bloemstempel s4; in het bovenste veld oud papieren titelschild met, in bruine inkt, titelelementen; gerestuareerd. Dek- en schutbladen, conjugaat. Snede onversierd (sporen van snijden); hier en daar schepranden. Resten van twee klampriem-kantsluitingen: klampen en slotlip weg. Beslag: vijf platte knoppen. Prov.: ‘Ex bibliotheca monasterii Neüstadt ad Moenum’ (in hs. op titelblad, vroeg 16de e.). Verworven van Antiquariaat Merlijn te Middelburg. Gebruik: geheel gerubriceerd, ook de bijgebonden druk, vermoedelijk door één en dezelfde hand. De stempeling van deze band biedt niet meteen de sleutel tot het atelier waar hij vervaardigd is: s1, dat overigens in veel varianten voorkomt, is gebruikt in het atelier van het benedictijnenklooster St. Stephan in Würzburg (2de helft 11de e.), door Sprandel-Krafft wü 1 geheten; s3, de rankenruit, en s2, de distelbloem, zijn gebruikt in het atelier van het cisterciënzerklooster Bildhausen (1156) bij Münnerstadt ten noorden van Würzburg, door Sprandel-Krafft wü 7 geheten. Dat beide kloosters hetzelfde stempelmateriaal op enigerlei wijze zouden hebben gebruikt, lijkt onwaarschijnlijk. Niet teruggevonden zijn de twee rollen en het driehoekig bloemstempel s4; niets in het Wrijfselarchief KvB. Het vroeg-zestiende-eeuwse eigendomsmerk verwijst naar de oude benedictijnenabdij in Neustadt/Main, bisdom Würzburg. Misschien is het boek daar wel gebonden en met oude en nieuwe (de rollen) stempels versierd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
114 Salicetus (Widenbosch), Nicolaus, Antidotarius animae. Accedit: Andreas de Escobar, Modus confitendi. - Delft: Christiaan Snellaert, 1495.04.14. 8o. Ref. HC 14167. BMC IX 24. Goff S-43. Polain 3422. IDL 3990. ILC 1908.Ex. Inc. 94. Band: 147 × 117 × 33 mm (140 × 95 mm). Noordelijke Nederlanden, uit de tijd. Donkerbruin kalfsleer over hout. Platten afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van lijnen, in het middenveld een ruitenpatroon van een tripellijn met in de velden kleine stmpels: een ruitvormig leliestempel s1, een rond leliestempel s2, een zonnetje s3, een rozetje s4. Nog twee kleine stempels zijn vrijwel niet te onderscheiden. Rug met vier dubbele ribben; vernieuwd met het oude bandleer op de nieuwe rug bevestigd. Nieuwe deken schutbladen, conjugaat; twee voor- en achterschutbladen. Snede onversierd; sporadisch schepranden. Twee klampriem-kantsluitingen: muiters en klampen gegraveerd. Resten van | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 68]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
R1
Cat. 113. R2
R3
S1
S2
S3
S4
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 69]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
rosa geverfde klavieren. Niet recent gerestaureerd; stempeling erg gesleten. Het laatste blad gelamineerd. Prov.: verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood, lombarden. De arts en latere monnik Nicolaus Salicetus († 1493), uit Straatsburg, was abt in de cisterciënzer-abdij te Baumgarten (Pomarium) in de Elzas. In sommige repertoria wordt hij ook Weidenbosch of Wydenbosch geheten. In dit boekje, herhaaldelijk opnieuw uitgegeven, reikt hij antidota aan voor de ziel. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
115 Schedel, Hartmann, Liber chronicarum. - Augsburg: Johann Schoensperger, 1497.02.01. 2o. Ref. HCR 14509. BMC II 370. Goff S-308. Polain 3470. BSB-Ink S-196. CIBN S-162. IDL 4061. Klebs 889.2. Schreiber 5204. Afb. p.70.Ex. Inc. 76. Band: 303 × 205 × 85/89 mm (287 × 185 mm). Duitse taalgebied, zeventiende eeuw. Bleek zwijnsleer over hout; nieuwe kapitalen van blauw en geel garen. Platten, sterk afgeschuind naar binnen, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: opeenvolgende kaders van meestal drie lijnen, een palmettenrol r1 langs de lange zijden en een dubbele palmettenrol langs de korte zijden, een gestileerde bladrol r2, een slingerende bloemrol r3; in het middenveld centraal- en hoekstempeling: een bloemstempel s1 in de hoeken, in het midden ornament met hetzelfde stempel opgbouwd; op de inslagen lijnen. Rug met vijf ribben; blindgestempelde lijnen; in het bovenste veld, in bruine inkt, titelelementen. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; nieuw voorschutblad, oud achterschutblad. Snede bleekgrijsblauw geverfd. Twee stiftoog-kantsluitingen waarbij enkel de slotpinnen in de kant van het voorplat nog aanwezig zijn, de klinknagels op het achterplat; overigens zijn er nieuwe sluitriemen, vermoedelijk geen imitatie van wat er oorspronkelijk was. Fol. ii en fol. [840], blanco, ontbreken en zijn door een fotografische reproductie vervangen; fol. lxxix is tweemaal aanwezig. Gebruik: heel zeldzaam een bladzijde gerubriceerd. De opmerking dat de grote Duitse kroniekschrijver Hartmann Schedel uit Neurenberg (1440-1505), die na een studieverblijf in Italië in zijn vaderstad tot de orde der dominicanen of predikheren toetrad, met zijn Weltchronik een monument heeft nagelaten, geldt evenzeer voor de drukkers: een groot-folioformaat van om en bij de 330 bladen, met meer dan 1800 houtsneden (stadsgezichten en ‘portretten’) geïllustreerd. De eerste druk verscheen bij Anton Koberger in 1493, binnen het jaar door een Duitse vertaling gevolgd. Bijzonder interessant voor de boekhistoricus -en uitzonderlijk in de geschiedenis van de oude drukken zijn de bewaarde ontwerpen voor de vormgeving en de houtsneden. In deze editie zijn de houtsneden in een kleiner formaat gekopieerd, ‘une contrefaçon plus maniable que l'original’ volgens Schreiber. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
116 Seneca, Lucius Annaeus, Epistolae ad Lucilium. Accedit: Hermannus Buschius, Vita Senecae. - [Köln: Cornelius von Zierickzee, nach 1512-1513]. 4o. Ref. H 14598 (Straßburg, J.R. Grüninger, 1490?). BSB-Ink S-263.Ex. Inc. 95. Band: 198 × 140 × 12 mm (192 × 138 mm). Engeland?, negentiende eeuw. Halfleren band: roodbruin leer over karton. Platten bekleed met spiralenmarmer in groene, rode en okergele tinten. Rug vlak; blindgestempelde fileten verdelen de rug in vijf velden; in het twee- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 70]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
R1
Cat. 115. R2
R3
S1
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 71]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de veld goudgestempelde titelelementen, in de overige blindgestempeld, een ster. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; één achterschutblad. Snede onversierd. Prov.: ‘Thèta: q: 8’, oud bibliotheeknummer (in hs. op vdb). Robert Proctor (ex-libris, op vdb). Ongedetermineerd ex-libris met leeuw op kroon in krans van geknoopt koord en een medaillon, bovenop een kroon met baret? (op vdb). Ex-libris in de linkerbovenhoek van het vsb weggeschrapt. Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, enkel in rood, lombarden. Toegevoegd aan deze druk is de levensbeschrijving van Seneca (ca. 55 v.C. - ca. 40 n.C.) door de Westfaalse humanist Hermannus Buschius (1468-1534). Over de toeschrijving aan een drukker en de datum is men het niet eens: Ohly & Sack, 2547a geven ‘Köln, C. von Zierickzee, nach 1500’, terwijl F. Zehnacker, Catalogues régionaux des incunables des bibliothèques publiques de France, xiii: Région Alsace. Paris, 1997, p. 708 het houdt op Strasbourg, Matthias Hupfuff, ca. 1500-1507?. Over Proctor, zie nr. 65. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
117 Sermones Dormi secure dominicales. - Straßburg: [Drucker des Jordanus = Georg Husner], 1485.09.15. 2o. Ref. HC 15974*. BMC I 133. Goff J-455. Polain 3510. BSB-Ink I-546.Ex. Inc. 108. Band: 298 × 225 × 25 mm (290 × 212 mm). Engeland, negentiende eeuw. Terrasienna gemarmerd kalfsleer over karton; kapitalen in rood en geel. Platten goudgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van een lijn; centraal een opgeheven voorarm met zwaard in vuist geklemd, op golfjes (twee stempels); op de kanten en de inslagen blindgestempelde arceringen. Dek- en schutbladen van veelkleurig spiraalkammarmer met witte vlekken; één oud en twee nieuwe voorschutbladen, twee nieuwe achterschutbladen. Snede verguld. Binder: Hains (lange potloodaantekening op 2de vsb r.). Prov.: Jos. Nève (ex-libris, op adb). Ongedetermineerd groot ex-libris met devies ‘Veniam aut inveniam aut faciam’ (op vdb). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, enkel in rood. Aantekeningen in margine uit de tijd. Een oud catalogusknipsel op het voordekblad en een lange aantekening in potlood, alles in het Engels, wijst misschien op Engelse origine voor de band. Het laatste blanco blad is verkeerdelijk vóór het titelblad ingebonden. Door Goff en anderen toegeschreven aan de franciscaan Johannes de Verdena of de Werden. De titel is te begrijpen als ‘Sermones Dormi secure vel Dormi sine cura’. John Haines (fl. 1859-1901) of Hains, boekbinder te Londen. Joseph Nève de Mévergnies (1857-1940), advocaat bij het Hof van Beroep, werd door Leopold ii in de adel verheven; in 1928 werd ‘de Mévergnies’ aan zijn naam toegevoegd. De weg die dit exemplaar na de dood van Nève heeft afgelegd, is niet te achterhalen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
118 Sixtus, papa IV, De sanguine Christi; De potentia Dei. - [Roma]: Giovanni Filippo La Legname, [dopo 1471.08.10]. 2o. Ref. HC + Add R 14796. BMC IV 30. Goff S-579. Polain 3551. BSB-Ink S-442. CIBN S-295. IDL 4139. IGI 9040.Ex. Inc. 96. Band: 296 × 208 × 32 mm (282 × 205 mm). Duitsland, twintigste eeuw. Karmijnbruin geiteleer over karton; kapitalen in groen en bruin. Platten onversierd; op de kanten een goudgestempelde lijn; op de inslagen twee goudgestempelde lijnen. Rug met vijf ribben; in het tweede en het onderste veld goudgestempelde titelelementen. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; één voor- en achterschutblad. Snede onversierd; sporen van een belettering? Binderssignatuur rechts onder op voorinslag: k. ebert münchen. Breedrandig exemplaar op stevig papier, (gewassen?). Omhulsel: bijhorend etui. Prov.: verworven van Antiquariaat | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 72]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hagen te Castricum. Gebruik: lombarden, rubriektekens en spaarzame onderstrepingen, in rood. ‘B Nro 17660 Nr. 2.’ (in hs. op fol.[1] ro, ca. 1800), vermoedelijk verwijzing naar een catalogus. Paus Sixtus iv, onder zijn wereldlijke naam bekend als Francesco della Rovere (1414-1484). De drukker richt zich in een schrijven aan paus Sixtus; een colofon is er niet. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
119 Strabo, Geographia. Transl. Guarinus Veronensis (libb. I-IX) & Gregorius Tiferna (libb. XI-XVII). Ed. Antonius Mancinellus. - [Venezia]: Giovanni Rosso, 1494.04.24. 2o. Ref. HC 15090*. BMC V 418. Goff S-797. Polain 3626. BSB-Ink S-598. CIBN S-474. IDL 4235. IGI 9175. Klebs 935.5.Ex. Inc. 97/1. Bijgebonden: 2 Cornelius Nepos (zie nummer 53). Band: 311 × 227 × 30/33 mm (300 × 210 mm). Vroeg negentiende eeuw. Halfleren band met hoeken: geelbruin leer over karton; kapitalen. Platten bekleed met kievitspapier in zwart en oker. Rug met vijf ribben; goudgestempeld; in het tweede veld roodleren titelschild, in het derde goudgestempelde titelelementen; in de overige velden een granaatappel, onderaan een ster. Voor- en achterdekblad; één achterschutblad. Snede onversierd; op de staartsnede langs boven sporen van snedetitel. De bijgebonden druk, van iets grotere afmetingen, en met aan de frontsnede sporen van een snedetitel, is niet samen met de eerste druk gelijk afgesneden; tussen beide drukken een nieuw blanco papier. Prov.: ‘Alex[ande]r Irvine’ (in hs., 18de e.?, fol. ii ro). Ex-Libris (op vdb) weggeschrapt. Gebruik: geen rubricering. De vertaling uit het Grieks van Strabo's (ca. 63 v.C-19 n.C.) werk over het gebied van Armenië tot Sardinië en in het zuiden tot Ethiopië, is door meer dan één man aangevat, Guarinus Veronensis, van Verona (1370-1460?) studeerde Grieks in Constantinopel en bracht vandaar Griekse handschriften mee naar Italië; hij stond in voor de vertaling van boeken i-ix. Gregorius Tiphernas of Gregorio Tifernate (c.1415-1466), van Città di Castello in Umbrië, verzorgde de boeken xi-xvii. In 1480 verscheen bij dezelfde Rosso, in Treviso, Strabo's tekst in een druk bezorgd door Johannes Andreas de Buxis (1417-1475) uit Vigevano, waarvan bekend is dat hij onder andere auteurs ook Strabo bestudeerde (cibn s-473). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
120 Thomas de Aquino, sanctus, Catena aurea super Evangelia dominicalia et ferialia. Ed. Petrus de Vincentia. - Venezia: Giovanni Rosso per Benedetto Fontana, 1494.04.29. 4o. Ref. HC 1337*. BMC V 418. Goff T-224. Polain 4748(3693b). BSB-Ink T-204. CIBN T-196. IGI 9520.Ex. Inc. 101. Band: 214 × 160 × 56/58 mm (203 × 144 mm). Achttiende eeuw. Bruinzwart gemarmerd kalfsleer over karton; kapitalen van naturel garen. Platten onversierd. Rug met vier ribben; goudgestempeld; in het tweede veld goudgestempelde titelelementen. Nieuwe dek- en schutbladen. Rode sponssnede. Prov.: vermoedelijk in Engels bezit geweest in de twintigste eeuw (handgeschreven aantekening op vsb ro). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geen rubricering. De eerste negen en het laatste honderdtal bladen langs onder heel bescheiden gerestaureerd. De katern van 16 bll. aa-bb8 met een tekst van Petrus de Vicentia, De veritate conceptione b.m.v. (igi 7677), in sommige exemplaren aanwezig, ontbreekt hier. Hét theologische richtsnoer in de Middeleeuwen en (bijna) tot op de dag van vandaag, is wel Thomas van Aquino (1224/25-1274), afkomstig uit Lombardië, dominicaan en leermeester van Albertus Magnus. Thomas' ordegenoot Petrus de Vincentia (fl.1489-1494) heeft de tekst bezorgd, samen met een voorbericht aan de lezer. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 73]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
121 Thomas de Aquino, sanctus, Opuscula. Ed. cum vita S. Thomae, Antonius Pizamanus. - Venezia: Hermann Liechtenstein, 1490.09.07. 4o. Ref. HC 1541*. BMC V 358. Goff T-258. Polain 3712. BSB-Ink T-236. CIBN T-112. IDL 4369. IGI 9552.Ex. Inc. 102. Band: 253 × 192 × 84/87 mm (240 × 175 mm). Uit de tijd? Bruinzwart kalfsleer over hout. Platten lichtjes afgeschuind, blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: binnen een kader van lijnen en een aaneengerijd geometrisch stempel s1, een kleine-ruitenpatroon van drie lijnen; in de velden hetzelfde geometrisch stempel. Rug vernieuwd; drie dubbele ribben; in het eerste veld goudgestempelde titelelementen. Dek- en schutbladen van Japans papier, conjugaat. Snede onversierd. Sporen van twee kantsluitingen. Bij de restauratie is het bandleer van de platten gedeeltelijk vernieuwd, de rug integraal. Prov.: ‘George Thomson’ (in hs., ca. 1500, fol.[1] ro). ‘Joannes Roger’ (idem). ‘Aug: Touj:’ (in hs., 17de e., fol.[1] vo). Verworven van Antiquariaat Specht in Rotterdam, in 1977 (of Marechal te Brugge). Gebruik: geheel gerubriceerd, met lombarden, enkel in rood; minstens één initiaal met penwerk bestaande uit vertikale streepjes en pareltjes in gewone inkt. Aantekeningen uit de tijd in margine; negenregelige aantekening in het Engels waarbij dezelfde tekst is herhaald (in hs., ca. 1500, fol. [1] ro). Fol.b1-2 (Opusculum primum, Contra errores grecorum) grotendeels met pennestreken doorgehaald maar nog leesbaar; in margine ‘vertat’ of ‘vacat’! Eénenzeventig traktaten zijn hier door Antonius Pizamanus of Antonio Pizzamano (1462-1512) uit het Venetiaanse samengebracht (cf. Goff, bsb-Ink). Exemplaar afkomstig uit de bibliotheek van De Thou. De schitterende bibliotheek van Jacques-Auguste de Thou (1553-1617), befaamd Parijs bibliofiel, werd in 1680 verkocht; een deel ging naar de Bibliothèque du Roi, het andere deel kwam via een aantal slingerpaden terecht op een grote auctie in 1789 waarbij veel boeken uit De Thou's collectie naar alle windstreken verspreid werden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
122 Thomas de Aquino, sanctus, Scriptum super quarto libro Sententiarum. - Venezia: Leonhard Wild, 1478.03.18. 2o. Ref. HC 1482*. BMC V 264. Goff T-169. Polain 3733. BSB-Ink T-264. IGI 9628. Afb.23.Ex. Inc. 103. Band: 300 × 210/212 × 80 mm (300 × 202 mm). Schaaps(?)leer over hout; kapitalen van naturel garen. Platten op gelijke wijze met beslag versierd (zie verder); zo goed als geen overstek. Rug met drie dubbele ribben; verkleurd bruin leer, onversierd. Nieuwe deken schutbladen, conjugaat, van stevig papier. Snede onversierd. Vier klampriem-kantsluitingen: bladvormige muiters, kleine eenvoudige klampen, betrekkelijk lange slotlip. Beslag: centraal een knop op rond gelobd vlak, vier knoppen kruisgewijs daarrond; vier hoekstukken spits uitlopend met knop in het veld; alle platte gedeelten zijn gearceerd en hebben langs de rand een rij siernagels. Prov.: ‘Capuccini d[.] S. Agata’ (in hs., 16de e.?, op fol.a2 ro). Ongedetermineerd monogram tr (ibidem). Ph.J. van Alfen (ex-libris, op vdb). Verworven van Antiquariaat Specht te Rotterdam, in 1977. Gebruik: geheel gerubriceerd, in rood en blauw, lombarden, penwerkinitialen; wapen op fol.a2 ro. Veel lombarden, ook kleinere, hebben als versiering vertikale streepjes en krulletjes, in gewone inkt; op fol. v10 ro heeft de rubricator zich in het letteroog geportretteerd; ‘fratris Ghirardi de arimino presbyteris Ex. Sancti Augustini ex Sancta Agatha fere nunc [.]ior[.]rsis oriun[.] (in hs. uit de tijd, aan het einde van de tabula, fol.a9 vo). Aantekeningen in margine; een nummering van de paragrafen is in rood ter hoogte van het begin van de paragraaf, aangebracht, in het bruin, rechts boven met de functie van kopregel: het cijfer wordt steeds voorafgegaan door de letter d. Onder het einde | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 74]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van de tekst twee regels in het Grieks ‘ustou epta xanthikon tou enetou biblion’. Het eerste blanco blad ontbreekt. Het bandleer is schaapsleer volgens de antiquaar; het ziet er nu uit als zandkleurig afgeschaafd zeemleer. Ph.J. van Alfen (1894-1969) bewoonde kasteel Moersbergen te Doorn (bij Utrecht); voorzover na te gaan verzamelde hij voornamelijk handschriften (cf. Catalogue of Western manuscripts and miniatures, Sotheby's, London, Auction 12.07.1971 & 10.07.1972). Niet te verwarren met Van Alphen waarover P.J. Buijnsters, ‘Op jacht naar de Van Alphen-papieren’ in Waardevol oud papier: feestbundel bij het tienjarig bestaan van Bubb Kuyper Veilingen Boeken en Grafiek 1986-1996. Haarlem, 1996, p.43-44. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
123 Tortellius, Johannes, Orthographia dictionum e graecis tractarum. - Venezia: Nicolas Jenson, 1471. 2o. Ref. HC 15564* = HC 15568. BMC V 170. Goff T-395. BSB-Ink T-384. CIBN T-290. IGI 9681.Ex. Inc. 104. Band: 410 × 285 × 85 mm (400 × 273 mm). Nederland, twintigste eeuw. Donkerlila gewolkt (‘handpainted’) leer over karton; kapitalen van rose en lichtblauwe zijde. Platten met een kader van één goudgestempelde lijn. Rug met vijf dubbele? ribben; belettering goudgestempeld, in tweede titelveld en aan de staart. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; twee voor- en achterschutbladen, van witolijfbruin gevergeerd papier. Snede onversierd. Binder: Schrijen te Maastricht (aantekening). Prov.: verworven van Antiquariaat Devroe te Leuven. Gebruik: geheel gerubriceerd enkel in rood; penwerkinitialen in blauw en rood (m op fol.179 v.). Aantekeningen in rood (15de e.) en in bruine inkt (ca. 1600) in margine van zo wat de eerste 70 bladen. De bladen 1, 259, 266, 267, 278-296 ontbreken en zijn door een facsimile naar het exemplaar van het Museum Meermano-Westreenianum in Den Haag vervangen; fol.2-10 gerestaureerd. Johannes Tortellius (ca. 1400-kort voor 28 april 1466) of Giovanni Aretino, uit Arezzo, ging Grieks studeren in Constantinopel; terug in Italië hielp hij paus Nicolaus v bij de oprichting van de Biblioteca Vaticana waarvan hij de eerste bibliothecaris werd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
124 Turrecremata, Johannes de, Expositio super toto Psalterio. - Augsburg: Johann Schüßler, 1472.05.06. 2o. Ref. HC 15696*. BMC II 329. Goff T-519. Polain 3858. BSB-Ink T-547. CIBN T-375.Ex. Inc. 105. Band: 280 × 208 × 35/38 mm (270 × 200 mm). Negentiende eeuw. Donkerlilabruin leer over karton; blindgestempeld en op gelijke wijze versierd: kader van lijnen en een rol van gestileerde vierpasjes in een ruit; in het middenveld rechthoekige compartimenten gevormd door dezelfde rol, in de velden driemaal een leliestempel. Rug met vier dubbele ribben; blindgestempeld. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat. Rode sponssnede. Prov.: ‘Caroli. Meluessi inferi[.]us 1628 lit. d.87’ (in hs., op fol.[1] ro). ‘Stein[..] [..] eceveran[..]’ (groot rond stempel, slecht afgedrukt, met in het midden iets ondefinieerbaars, iets gelijk een brede sokkel met vleugels of vlammen, ibidem). Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geheel gerubriceerd, met lombarden, enkel in rood, niet overal toegevoegd: bedoeld voor penwerkinitialen die er nooit gekomen zijn. Foliëring met de hand rechts boven in bruine inkt, hier en daar besnoeid. Johannes de Turrecremata of Juan de Torquemada (1420-1498), prior van het dominicanenklooster te Segovia, befaamd theoloog en ‘defensor fidei’. Dit werk is opgedragen aan paus Pius ii. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 75]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
125 Turrecremata, Johannes de, Tractatus de venerabili sacramento seu de corpore Christi. - Delft: Jacob Jacobsz van der Meer, [1480><1483.01.13]. 4o. Ref. HC 15745. BMC IX 18. Goff T-557 (ca. 1480). Polain 3876 (ca. 1484). CIBN T-404. IDL 4506. ILC 2121.Ex. Inc. 106. Band: 208 × 148 × 14 mm (203 × 142 mm). Negentiende eeuw. Blauwzwart marokijn over karton; kapitalen in blauw en geel. Platten niet versierd; op de kanten, goudgestempeld, een dubbellijn; op de inslagen, goudgestempeld rollen en lijnen. Rug met vijf ribben; in het tweede veld en aan de staart, goudgestempelde titelelementen. Nieuwe dek- en schutbladen, conjugaat; drie voor- en achterschutbladen, één oud voorschutblad. Snede verguld. Prov.: Albert Ehrman (stempel, R 524, in hs. op adb; ex-libris, op vdb). Broxbourne Library (ex-libris, op adb). Verworven bij Sotheby's London, Auction 14-15.11.1977, lot 130. Gebruik: geheel gerubriceerd, lombarden, enkel in rood. Aantekeningen uit te tijd in margine. Op het oude voorschutblad in grote gotische letter auteur en titel; op het laatste blad vo, negenentwintigregelige tekst uit de tijd, gerubriceerd, met als opschrift ‘franciscus de maronis’ met betrekking op het traktaat over het Heilig Sacrament. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
126 Urbanus Bolzani, Bellunensis, Institutiones graecae grammatices. - Venezia: Aldo Manuzio, 1497/98.01. 4o. Ref. HC 16098* = 2763*. BMC V 558. Goff U-56. Polain 3887. BSB-Ink V-8. CIBN U-27. IDL 4545. IGI 10029. Sander 7436.Ex. Inc. 107. Band: 210 × 156 × 34 mm (203 × 148 mm). Frankrijk?, negentiende eeuw. Halfleren band met hoeken: lilarood (schaaps?)leer over karton; kapitalen in blauw en wit. Platten bekleed met bruinachtig karmijn ripspapier. Rug vlak, goudgestempeld; fileten verdelen de rug in vijf velden; in het tweede en het vijfde titelelementen. Dek- en schutbladen van adermarmerpapier in lichtrosa, blauw en geelolijf; één voor- en achterschutblad. Snede onversierd. Prov.: sporen van groot etiket op het voordekblad. Verworven van Antiquariaat Marechal te Brugge. Gebruik: geen rubricering. Aantekening in potlood, in het Frans, op het voorschutblad vo uit vermoedelijk de negentiende eeuw, zou een aanwijzing kunnen zijn dat de band van Franse makelij is. Sporen van een weggehaald etiket op het voordekblad. De franciscaan Urbanus Bolzani, ook Urbanus Bellunensis (van Belluno) en Urbanus Valerianus (1443-1524), bereisde Griekenland en het Nabije Oosten vanwaar hij Griekse handschriften meebracht. Deze eerste druk van deze Griekse grammatica is de eerste die in het Latijn is verschenen; griekse en romeinse letter zijn door en naast elkaar gebruikt. Aldus Manutius schreef een opdracht aan Picus de Mirandula. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
127 Vita et transitus S. Hieronymi. [Italiaans]. - Treviso: Michele Manzolo, 1478. 4o. Ref. GW 9460 (Pseudo-Eusebius Cremonensis). BMC VI 887. Goff H-251. IGI 3737.Ex. Inc. 63. Band: 195 × 140 × 13 mm (193 × 138 mm). Italië, zestiende eeuw. Halve band van papier, genaaid op touw. Platten bekleed met maculatuur (Lat., 2 kol., rom. & cursief), langs de binnenzijde verstevigd. Rug vlak; belettering in inkt. Als dekblad een kleiner stuk papier tegen de binnenzijde van de platten geplakt. Snede onversierd. Prov.: ‘Pertinet ad Conv. S. Antonij Arcis antiquae’ (fol.a ro, 16de e.). Verworven op de veiling Galerij der Kempen, Turnhout, 13.01.1979, lot 54. Gebruik: niet gerubriceerd maar wel lombarden in rood en blauw; twee initialen met bladgoud op rose en donkerblauwe achtergrond met witte ranken (fol.a2 ro). De laatste katern, l, ontbreekt. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 76]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Staat op naam van Pseudo-Eusebius Cremonensis, Epistola ad Damasum et Theodosium de morte Hieronymi. Verder is nog opgenomen van Pseudo-Augustinus, Epistola de magnificentiis Hieronymi, van Pseudo-Cyrillus Hierosolymitanus, Epistula ad Augustinum de miraculis Hieronymi. Er bestaan verschillende edities van. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
128 Vitae sanctorum patrum. - [Köln: Konrad Winters von Homborch, ca. 1481]. 2o. Ref. C 2959. BMC I 251. Goff H-203. Polain 3990. CIBN H. IDL 2318.Ex. Inc. 29bis/2. Bijgebonden: 1 Walter Burley (zie nummer 36), 3 Martyrologium (zie nummer 91). Gebruik: kopregels, in rood. In sommige werken te vinden onder de naam van Hieronymus, en onder de titel Vitaspatrum. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Postincunabelen - en later129 Dio Cassius, (Nervae, Traiani, Adriani vitae. Conflagratio Vesaeui montis). Transl. Georgius Merula. - [S.l.: s.n., post 1500?]. 2o, [12] f.Ex. Inc. 40/2. Bijgebonden: 1 Cleonides (zie nummer 48) De signatuur aa-cc4 beantwoordt naar alle waarschijnlijkheid aan een fragment van een editie van de Historiae Augustae. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
130 Plinius C. Secundus, Gaius, Historiae naturalis libri xxxvii. Ed. Alexander Benedictus. - [Venezia: Giovanni Rosso & Bernardino de' Viani, 1507.01.16]. 2o, 280 f. Ref. R.J. Durling, A Catalogue of sixteenth century printed books in the National Library of medicine, Bethesda MD, 1967, 3686. Afb.24.Ex. Inc. 9/1. Bijgebonden: 2 Barbarus, Hermolaus (zie nummer 19). 3 Aristoteles (zie nummer 11). Band: 338 × 230 × 87 mm (310 × 216 mm). Oostenrijk, zestiende eeuw. Halfleren band van witolijfbruin zwijnsleer (105 mm breed) over hout; kapitalen van vaalrood en naturel garen. Platten verder onbekleed; blind- en zwartgestempeld en op gelijke wijze versierd: een kader van lijnen en een rolstempel van ruitvormige omlijnde rozetjes (Holter h4.18); in het middenveld twee rijen ovaalvormig rankenwerk opgebouwd uit halve rankenruiten met zwartgestempeld bloemetje in de tussenruimten (Holter h4.8). Rug met drie dubbele ribben; in de velden ruitvormig omlijnde rozetjes (Holter h4.14); in het bovenste veld, in grote letter met zwarte inkt geschreven plinivs; kapjes. Dekbladen van papier. Snede onversierd; op de frontsnede, horizontaal, C.pLinivs / secvndvs / aristoteLes / de animaLibvs. Resten van klamp-kantsluitingen: de muiters, de borgplaatjes en een stukje van het leer. Prov.: ‘Liberalitate venerabilis virj Sigismundi Rottnpuecher Compatris Sigismundo hofinger dono datus Anno a Virgineo partu 1.5.4.0.’ en daarnaast ‘1540 ic Cadar alea fati IC Sigis: Hofinger’ (op adb). Een doorgehaald handgeschreven merk en een rond zwart stempel onleesbaar gemaakt (titelblad). Ex-libris bestaande uit twee ovaalvormige schilden, links beladen met twee schuingekruiste sleutels, rechts met een boom en het randschrift ‘Sub tegmine fagi’, een engeltje met gespreide vleugels als schildhouder bovenaan en de letters ‘i.b.’ en ‘p.h.’, onderaan ‘1725’ (op vdb). Verworven van Antiquariaat Hagen te Castricum. Gebruik: geen van de drie drukken hebben rubricering. Verwijzingen over de inhoud. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 77]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Filologen als Hermolaus Barbarus of Ermolao Barbaro (ca. 1453-1493), dichter, humanist, patriarch van Aquileia, rekenden het tot hun taak teksten uit de klassieke Oudheid uit te geven. De niet nader genoemde drukker wordt soms met de noodnaam ‘Drukker van Barbarus, Castigationes Plinianae’ aangeduid (cibn). De stempels zijn toe te schrijven aan de Slatkonia-Meister in Wenen; Holter, bij wie ze afgebeeld staan, noemt deze rankenruiten ‘Brokatmuster’. Sigismundus Rottnpuecher heeft in 1540 het boek aan een verwante, Sigismund Hofinger, geschonken. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
131 Tricaelius, Johannes Maria, Dictionum Graecarum thesaurus. - Ferrara: Giovanni Mazzocchi, 1510.09.27. 2o, 292 f. Ref. H.M. Adams, Catalogue of books sprinted on the continent of Europa, 1501-1600 in Cambridge libraries, Cambridge, 1967, T-939.Ex. Inc. 37/2. Bijgebonden: 1 Cicero (zie nummer 46). Fragment van 64 bladen: laatste blad van katern O en katernen N2, a6 D-L6 M8. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
132 Gregorius Decapolita, Sermo historicus. Nunc primum editus, Latinitati donatus, ac notis brevibus illustratus... - Romae: typis Ludovici Grignani, 1642.8o, 90 p. Titel in het Grieks en het Latijn.Ex. Inc. 79/5. Bijgebonden 1 Radulphus de Montfiquet (zie nummer 93), 2 Nicolaus de Lira (zie nummer 96), 3 Johannes Gerson (zie nummer 66), 4 Alphabetum divini amoris (zie nummer 5). Gregorios Dekapolites (ca. 780-842), Byzantijns geleerde. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 78]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RegistersOpm. De cijfers verwijzen naar het nummer van de beschrijvingen, niet naar de paginering. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Auteurs(auteurs - ook aan wie in de commentaar teksten worden toegeschreven -, tekstbezorgers, commentatoren, vertalers enz., variante naamsvormen, anoniemen)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 79]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 80]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Drukkers1. Alfabetisch
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 81]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Topografisch
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 82]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boekband1. Binders en ateliers
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 83]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Stempels, Panelen/platen, Rollen2.1 Stempels
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.2 Panelen/platen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.3 Rollen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. Snedetitels
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. Sluitwerk (al of niet met resten of sporen)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eigendomsmerken(bezitters, deviezen, bibliotheeknummers, niet gedetermineerde eigendomsmerken)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 84]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 85]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boeken met (substantiële) aantekeningen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boeken met decoratie (anders dan rubricering)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boeken met prijzen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 86]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ConcordantiesCollectie / Polain / Catalogus
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 87]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polain / Catalogus
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GW / Catalogus
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 88]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Goff / Catalogus
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 89]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 1. Anthologia Graeca Planudea. Firenze, 1494. Fol. Aii ro. - Cat. 8.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 90]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 2. Antoninus de Forciglione, Confessionale. Venezia, 1474. Fol. [a] ro - Cat. 9.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 91]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 3. Biblia Latina. Nürnberg, 1485. Voorplat. - Cat. 28.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 92]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 4. Biblia Latina. Nürnberg, 1485. Fol. I ro - Cat. 28.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 93]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 5. Bonaventura, Sermones de tempore et de sanctis. Hagenau, 1496. Titelblad. - Cat. 33.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 94]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 6. Caesar, Commentarii de bello gallico. Venezia, 1490. Fol. aii ro - Cat. 38.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 95]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 7. J.A. Campanus, Opera. Roma, 1495. Titelblad. - Cat. 39.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 96]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 8. M.A. Cassiodorus, Historia ecclesiastica. Augsburg, 1472. Fol. [129] vo-[130] ro - Cat. 41.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 97]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 9. M.A. Cassiodorus, Historia ecclesiastica. Paris, ca. 1492. Fol. d7 vo - Cat. 43.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 98]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 10. Diogenes Laertius, Vitae et sententiae philosophorum. Venezia, 1475. Fol. [4] vo-[5] ro - Cat. 55.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 99]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 11. Eusebius Pamphilus, Historia ecclesiastica. Mantova, 1479. Fol. [10] ro - Cat. 60.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 100]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 12. Guilelmus Altissidiorensis, Summa aurea. Paris, 1500/1501. Voorplat. - Cat. 70.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 101]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 13. Guilelmus Altissidiorensis, Summa aurea. Paris, 1500/1501. Beletterde frontsnede. - Cat. 70.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 102]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 14. Hugo de Vinac, Sermones dominicales. [Straßburg, nicht nach 1482]. Voorplat en rug. - Cat. 79.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 103]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 15. Jamblichus Chalcidensis, De mysteriis Aegyptiorum, Chaldeorum, Assyriorum. [E.a.]. Venezia, 1497. Fol. k4 ro - Cat. 83.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 104]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 16. Johannes Gallensis, Summa collationum. Venezia, 1496. Titelblad. - Cat. 86.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 105]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 17. Justinianus Imperator, Institutiones. Basel, 1486. Fol. ee7 vo-ee8 ro - Cat. 88.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 106]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 18. Nicolaus de Ausmo, Supplementum Summae Pisanellae. Nürnberg, 1488. Voorplat. Cat. 94.1.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 107]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 19. Nicolaus de Ausmo, Supplementum Summae Pisanellae. Nürnberg, 1488. Fol. a2 ro Cat. 94.1.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 108]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 20. Nicolaus de Ausmo, Supplementum Summae Pisanellae. Nürnberg, 1488. Voorplat met sluitwerk en klavieren. - Cat. 94.2.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 109]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 21. A.F. Persius, Satyrae. Venezia, 1499. Titelblad. - Cat. 104.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 110]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 22. W. Rolevinck, Fasciculus temporum. [Straßburg, nach 1490]. Voorplat. - Cat. 113.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 111]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 23. Thomas de Aquino, Super quarto libro Sententiarum. Venezia, 1478. Fol. a2 ro - Cat. 122.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 112]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afb. 24. G. Plinius C. Secundus, Historiae naturalis libri xxxvii. [Venezia, 1507]. Beletterde frontsnede. - Cat. 130.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 113]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SamenvattingDeze incunabelverzameling weerspiegelt perfect de smaak van deze niet nader genoemde Vlaamse bibliofiel. Na studies klassieke filologie en geschiedenis nam zijn beroepsleven weliswaar een heel andere wending, maar dat belette hem niet om onvermoeibaar op zoek te gaan naar klassieke en humanistische teksten in goede uitgaven. Een aanzienlijk deel van de boeken is bovendien bewaard in een oude, in enkele gevallen zelfs oorspronkelijke band; enkele zijn afkomstig uit befaamde collecties als die van A. Ehrman (Broxbourne Library). Voor ongeveer een derde gaat het (vooralsnog) om unieke exemplaren in België. Alle 128 uitgaven werden gecollationeerd en geïdentificeerd aan de hand van de bibliografische naslagwerken. Toch is de aandacht vooral uitgegaan naar de beschrijving van het exemplaar: band, herkomstgegevens, versiering, gebruikssporen. Dankzij een royale geste van de eigenaar kon de catalogus overvloedig met kleurenreproducties worden geïllustreerd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RésuméCette collection d'incunables reflète parfaitement le goût de ce bibliophile flamand anonyme. Ayant à peine terminé ses études de philologie classique et d'histoire, et malgré une orientation toute différente dans sa vie professionnelle, il s'est mis inlassablement en quête de textes classiques et humanistes dans de bonnes éditions. En outre, une part importante des éditions s'y trouve dans une reliure ancienne, voire originale, provenant parfois de grandes collections comme celle de A. Ehrman (Broxbourne Library). Un tiers environ semble être, pour le moment, l'exemplaire unique en Belgique. Chacune des 128 éditions a été collationnée et identifiée grâce aux répertoires bibliographiques, mais c'est l'exemplaire surtout qui a retenu notre attention particulière: reliures, notes de provenance, décoration, marques d'utilisation. Grâce à la générosité du propriétaire, ce catalogue a pu être abondamment illustré en couleurs. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SummaryThis collection of fifteenth-century printed books perfectly reflects the taste of this anonymous Flemish bibliophile. Although he had to devote his active life to another task after having completed his studies of classical philology and history, he was able to build up a library of ancient and rare books. As a young book-lover, he started - and continued for the whole of his lifetime - to acquire classical and humanistic texts, well printed and often in excellent copies: old or original bindings, with prestigious provenances such as A. Ehrman (Broxbourne Library). Each of the 128 editions has been collated and each copy has been carefully described, including the binding, the provenances, the decoration and users' marks. Thanks to the generosity of the owner, the catalogue could be illustrated with colour reproductions. |
|