Den Gulden Winckel. Jaargang 24

Het Schoone Boek te Utrecht

MEN kan juist in de laatste maanden niet klagen, dat er niet genoeg voor het boek gedaan wordt. De Uitgeversbond, in samenwerking met de Vereeniging van Nederlandsche Letterkundigen, organiseert een reizende



tentoonstelling, opgeluisterd door lezingen, in verschillende plaatsen. En particulier initiatief, gepaard aan ondernemingsmoed, bracht de oude, opnieuw jonge, firma Kemink in Utrecht ertoe om in een prachtig nieuw huis het boek een waardige omgeving te bieden. Dit boekenpaleis is ruim en toch niet hol; het is deftig en intiem; het wekt vertrouwen zonder familiair te worden. De boekenvoorraad is voor ieder te bereiken en overzichtelijk gerangschikt; de snuffelaar, d.i. de ware boekenvriend, kan op zijn gemak zijn neiging volgen; en het moet al heel gek loopen als hij niet iets van zijn gading zou vinden.

Ter gelegenheid van de opening der nieuwe localiteiten wordt een tentoonstelling van ‘Het Schoone Boek’ in Nederland gehouden. Op een heel enkel stuk na was, wat ik nog nooit op een tentoonstelling van dien aard heb gezien, de collectie volledig. De Zilverdistels uit den eersten tijd (van Eyck, Bloem, Greshoff), uit de tweede periode (van Eyck) en uit de laatste periode (van Eyck, van Royen) waren alle aanwezig. Ook de bij ‘De Zilverdistel’ zich aansluitende edities der Cunerapers (van Royen). Duidelijk blijkt hier, óók voor hen die niet een bijzondere studie van de nieuwe drukkunst in ons land gemaakt hebben, welk een prachtig en onschatbaar pionierswerk door van Eyck en van Royen, later door van Royen alléén, gedaan is. Ook de reeks ‘Palladium’ (van Krimpen, van Nijlen, Greshoff) zien wij compleet. Ik ben te nauw verbonden met van Krimpen, wien alle eer van dit werk toekomt, om hem mijn meening in het openbaar te zeggen, dat blijve voor onze huiselijke tête à tête's bewaard! Trajectum ad Mosam (A.A.M. Stols) toont van zijn eerste schuchtere poging tot zijn laatste Du Bellay een stadigen groei. Het werk wordt eenvoudiger, vaster en edeler. De ‘Deffance et Illustration’ is een van de fraaiste en aantrekkelijkste stalen van Nederlandsche drukkunst geworden. Zijn serie ‘To

[p. 127]

the Happy Few’, niet in den handel, mis ik hier noode. Nijpels heeft óók, na veel, bijna altijd belangrijk, experimenteeren, een eigen vorm gevonden. Zijn Ronsard en de eerste proeven van zijn Du Bellay vind ik bijzonder aantrekkelijk. Deze boeken hebben een eigenaardige charme, welke maakt dat men ze met een welbehagen in de hand neemt, óók al zou men zelf er iets geheel anders van hebben willen maken. Ik mis er zijn ‘Dansen en Rhytmen’, dat toch een mooi boek is. Van verschillende uitgevers zijn er verder gunstige proeven. Vooral Brusse en Mees zijn nog al eens zeer gelukkig in hun realisaties. Als bijzonderheid zij vermeld, dat hier de eerste voorbeelden van een nieuwe boekletter, door de Firma Enschedé te Haarlem onder den naam ‘Lutetia’ in den handel te brengen en ontworpen en geteekend door J. van Krimpen, te zien zijn in een drietal toepassingen in 12- en 16 punt. De catalogus van deze tentoonstelling, mede typografisch verzorgd door van Krimpen, is een bibliografisch document van blijvende waarde. De allereenigste aanmerking, welke er te maken valt, is, dat het voorredetje wel heel erg onbeduidend van inhoud en schriftuur is. Dit had men zonder moeite of groote kosten beter verzorgd kunnen krijgen. Het is wijselijk ongesigneerd.

De firma Kemink, zoo gelukkig geslaagd in haar eerste tentoonstelling, die voorbeeldig genoemd mag worden, gaat voort op dezen weg. Tentoonstellingen van buitenlandsche boeken zijn in voorbereiding. Op deze wijze maakt men den boekhandel weer tot wat zij eens, in gelukkiger dagen, was: een centrum van intellectueel leven, waar edele nieuwsgierigheid en oprechte belangstelling de schrijvers en lezers bijeenbrengt. Het is een goed en nobel werk.

GR.