zijn hond Nig is hem gelaten ‘for partner, bedfellow, comrade in drink’; nu liggen ze samen in één graf; ‘the bony nose of Nig’ onder zijn kin. ‘Our story is lost in silence. Go by, mad world!’
En op de volgende pagina vertelt zij, die hem in 't leven beroofde van allen troost, zijn vrouw, waarom zij dat moèst doen. Want als je een echte dame bent, van verfijnden smaak, die houdt van Wordsworth's verzen en je moet dan verdragen dat je man daarom lacht, - en als je dan getrouwd bent terwijl je diepen afkeer van hem hebt, als je hem ziet en als je aan hem denkt - dan ...
That's why I drove him away from home
To live with his dog in a dingy room
Inderdaad - elke munt heeft twee zijden!
Daár ligt een jong recruut gestorven ‘voor het vaderland’ - maar liever zou hij in de gevangenis zijn opgesloten,
Than to lie under this marble figure with wings
And this granite pedestal
Bearing the words ‘Pro Patria’
What do you mean, anyway?
En zoo liggen ze er allen, die in 't leven langs elkaar heengleden, elkaar niet kenden, van elkanders levensdroom niet wisten; haat vermoedden waar liefde was en omgekeerd; zeker waren van geluk waar eenzaamheid was.
I went up and down the streets
Here and there by day and night,
Through all hours of the night, caring for the poor who were sick.
My wife hated me and my son went to the dogs.
And I turned to the people and poured out my love to them ...
Sweet it was to see the crowds about the lawns on the day of my funeral,
And hear them murmur their love and sorrow
But oh, dear God, my soul trembled - scarcely able
To hold to the railing of the new life
When I saw Em Stanton behind the oak tree
Hiding herself, and her grief!
De jongen ligt er, die zijn ongehoorzaamheid boette met het verlies van zijn leven en zijn vader zijn berouw zegt:
Father, thou canst never know
The anguish, that smote my heart
For my disobedience, the moment I felt
The remorseless wheel of the engine
Sink into the crying flesh of my leg.
En de vrouw die veel geleden heeft, physiek en moreel, door thwarted love or defeated ambition,
Or a blunder in life which mixed your life
en voor wie de dood enkel verlossing is en stilte na strijd, en vrede na zorg en heul na pijn.
En zij beiden ‘William and Emily’, die een leven lang samen zijn gegaan, zij aan zij en hand in hand, die samen waren in jaren van jeugd en samen liefde's teederheden kenden en
Gradually, faintly, delicately,
As it were in each other's arms,
Passing from the familiar room -
That is a power of unison between souls
En ten slotte George Gray, die uit den dood deze levenswijsheid leerde na een ontredderd, vertreuzeld leven vol onrust en vage aspiraties.
Love was offered me and I shrank from its disillusionment;
Sorrow knocked at my door, but I was afraid;
Ambition called to me, but I dreaded the chances.
Yet all the while I hungered for meaning in my life.
And now I know that we must lift the sail
And catch the winds of destiny
Wherever they drive the boat.
To put meaning in one's life may end in madness,
But life without meaning is the torture
Of restlessness and vague desire,
It is a boat longing for the sea and yet afraid.
En hij, die de ‘Village atheist’ werd genoemd, en die na een lang ziekbed: ‘coughing myself to death’, gedurende welken tijd hij las ‘the Upanishads and the poetry of Jesus’, is tot deze eindconclusie gekomen:
Lister to me, ye who live in the senses
And think through the senses only:
Immortality in not a gift,
Immortality is an achievement;
And only those who strive mightily
Zoo liggen ze er allen - de gelukkigen, de eenzamen, de denkers, droomers, dichters, de dronkaards en de heiligen, de kinderen, de geliefden en de moeders, de deftigen en de verloopenen, al Gods kinderen, al Gods zwervelingen, ontdaan van hun gewichtigheid, hun onechtheid, hun pijn en droefenis en verlangens - alles en allen tot rust gekomen? - wie zal het zeggen? Edgar Lee Masters alleen weet dat zij:
‘All, all are sleeping, sleeping, sleeping on the hill’.
TONY DE RIDDER.
Oosterbeek, April '22.