Den Gulden Winckel. Jaargang 19
(1920)– [tijdschrift] Gulden Winckel, Den–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdLetterkundig nieuws uit FrankrijkVan de BoekenmarktDE verschillende Parijsche uitgeversfirma's zenden onvermoeid hun nieuwe publicaties de wereld in. In de reeds besproken serie novellen en korte romans Une heure d'oubli ... (zie D.G.W. van 15 Oct. 1919) komt iedere week weer onderhoudende lectuur, meest herdrukken uit. Eenige ervan kunnen wij den lezer warm aanbevelen: Un homme sensible door Octave MirbeauGa naar voetnoot1) (no. 13), waarin de zoo persoonlijke, meedoogenlooze meester (wiens volledige werken op dit oogenblik bij Flammarion verschijnen) op de harde, doch treffende wijze die wij van hem gewoon zijn, verhaalt, hoe een cynische genieter den minnaar vermoordt van een mooie boerenmeid op wie hij zelf wreedwellustig verliefd is. Marie wordt daarop overrompeld door een onweerstaanbare, dierlijke passie voor den moordenaar, geeft zich aan hem over, en wordt ten slotte op dezelfde plek als haar eerste geliefde door hem om het leven gebracht. - Met genoegen herlazen wij Richepin's Histoire de l'autre monde (no. 14) ontleend aan zijn Quatre petits romansGa naar voetnoot2), een eigenaardig verhaal uit Nieuw-Caledonië, de Fransche strafkolonie, waar Marius Mazuclart en Jean Pioux verliefd worden op Jeanne Barbellez, de dochter van den bewakingsadjudant. Een vreemdsoortig mengsel van burleske blijmoedigheid en bloedige tragiek ... - Van Henry Barbusse: L'Illusion (no. 21), een tiental nog onuitgegeven novellen waarin wij de evocatieve beschrijvingskunst van den grooten meester evenzeer bewonderen als de curieuse, verrassende keus - verrassend tot op het excentrieke af - der onderwerpen. Een boekje dat een onvergetelijken indruk nalaat en gezien den huidigen koers der franc, voor 12⅓, cent in ieders bezit kan komen! Dan, van Bourget, wiens vruchtbaarheid reeds drie deeltjes in deze serie leverde, een juweeltje van beschrijving en karaktertypeering: Monsieur LegrimaudetGa naar voetnoot3) (no. 24), de in-Fransche, geestige levensgeschiedenis van een miskend genie, een soort Neveu de Rameau, met wiens schepper Bourget, in stijl en humor, in dit kunststuk veel overeenkomst biedt. - Minder stonden ons aan: Têtes d' Anges, door Abel Hermant (no. 10), de geschiedenis van een genotzuchtigen, nutteloozen Russischen prins, die te Florence verliefd wordt op drie engelachtige Engelschen; twee novellen van Marcel Prévost, Le Moulin de Nazareth (no. 12), het relaas van een op ontrouw-van-zijn-kant uitloopende herstellingsoord-idylle tusschen den fatterigen dichter Jacques Ebel en een rechtschapen molenarinnetje, en La jolie Sorçière (20), een andere idylle, in Italiaansch-Afrika spelende, en waarin twee vrienden, Navoni en Ludo, elkaar, tot vijandschap toe, een inlandsch negerinnetje betwisten. - E. Figuière geeft in zijn serie ‘Collection des petits livres du Chevet’Ga naar voetnoot4) een keur van gedachten uit de romanwerken van Paul Brulat, den bekenden auteur van La Gangue en van Rina, en waarin wij talrijke mooie aphorismen, voornamelijk over vrouwenpsychologie en algemeene levensbeschouwingen aantreffen. - Een nieuw werk van Maeterlinck: Les Sentiers dans la MontagneGa naar voetnoot1), dat tot het diepzinnigste, veelzijdigste en klaarste behoort dat de groote denker ons gaf, en voor een bespreking ettelijke bladzijden zou eischen. Vermelden wij slechts deze twee hoofdtrekken: een prediking, vanwege den schrijver, tot den terugkeer der Brahmaansche wijsbegeerte - die, welke volgens zijn meening het dichtste stond tot de kennis der heelalgeheimen; en de vasthoudende overtuiging dat ons menschenbrein nimmer in staat zal zijn de gansche Waarheid in haar geheel te begrijpen. - Van den Katholieken dichter Francis JammesGa naar voetnoot2) een nieuwe bundel poëzie: La Vierge et les SonnetsGa naar voetnoot3) waarin de lezer, ook afgezien van zijn geloofsopvattingen, veel roerend-poëtisch genot zal vinden: zes-en-twintig zuivere, vlotte, harmonieuze en verheven sonnetten, omlijstend een tweetal middeleeuwsch-naïeve lofzangen (op de Maagd van Lourdes en O.L.V. van Sarraux). 
Henri Bordeaux
- De firma Plon-Nourrit, te Parijs, is begonnen met de uitgave van een serie herdrukken à fr. 2. -. Slecht papier en kleine druk, doch overigens niets dan aanbevelenswaardigs. Bourget (natuurlijk!) opent de reeks met zijn Divorce (den roman); André Lichtenberger doet ons, in zijn Petite Madame (no. 2) meegenieten van het jong huwelijksgeluk en de eerste moedervreugde van zijn lief, Parijsch heldinnetje Jotte, wier voor ons wel wat oppervlakkig bestaan besteed wordt aan de oplettende en bewonderende bestudeering van Jacques' (haars jongen echtgenoots) ontelbare lieve eigenschappen. Een boek vol zon, dat levensblijheid en opgeruimdheid in onze ziel vermag te storten. - Henry BordeauxGa naar voetnoot4) (de l' Académie française!) de langdradige doch niet onverdienstelijke en schier even vruchtbare adept van Paul Bourget, geeft in La | |
[pagina 25]
| |
Neige sur les Pas (no. 3) den roman van architect Marc Romenay, wiens frivool vrouwtje het echtelijk huis verliet om haar minnaar André Norans te volgen en die met dezen een romantischen tocht door de Zwitsersche sneeuwbergen ondernam, waar hij den dood vond en zij zoo goed als. Maar de echtgenoot, getroffen door den ellendigen toestand van haar die hij eens - en nog - zoo liefhad, neemt haar weer in zijn gunst en zijn hart op, en besteedt zijn verder bestaan aan het verdrijven der pijnigende jaloeziegedachten. Mooi is beschreven de drukkende stemming tusschen de verzoende echtelieden die stilzwijgend afgesproken hebben, nooit het verleden meer aan te roeren. En die pressie houdt pas op bij de eindelijke openhartige bespreking van dat grievende voorbije; de eerlijke verstandhouding is weer mogelijk geworden ... Deze serie zal voortgezet worden met werken van J.H. Rosny den oudere, Mistral, Bourget, Paul Margueritte, e.a. - De firma ‘Editions et Librairie’ te Parijs, die doorgaans technische werken uitgeeft over automobilisme, electriciteit, vliegkunst of politiek, publiceerde kort geleden een nieuwe bio-bibliografische studie over. Edmond Rostand, door Jean SubervilleGa naar voetnoot1). Het boek leert niets nieuws en kon na de degelijke en diepgaande monografie van Jules HarasztiGa naar voetnoot2) best ongeschreven zijn gebleven. Het geheel ademt een geest van nationalisme en militairisme-verheerlijking. - Van denzelfden auteur, die voornamelijk blijkt dichter te zijn, twee eenakters, bij dezelfde firma uitgegeven: Cyrano de Bergerac aux tranchées en La Grogne et les Etoiles. Poovere navolging van het werk van den grooten romanticus, die kort voor zijn dood nog de gelegenheid vond, er een welwillende voorrede voor te schrijven. - Van Romain Rolland een bundel polemische geschriften: Les PrécurseursGa naar voetnoot3), vervolg op Au-dessus de la Mélée, het anti-nationalistisch werk dat den schrijver zooveel onaangenaamheden op den hals haalde. Rolland heeft vruchtbare jaren achter den rug. Op Jean-Christophe, tiende deel (1912), volgden een tendentieuze drie-akter: Le Temps viendra, een allerkostelijkste, Rabelaisiaansche XVIIe-eeuwsche roman Colas Brugnon (Ollendorf, 1919, fr. 4.90) en Liluli (1919). Les Précurseurs verheerlijkt de vooruitstrevende socialisten van alle landen, en is opgedragen aan de nagedachtenis van de gevallenen. (Jaurès, Liebknecht, Eisner, Rosa Luxemburg en G. Landauer). - Van wijlen Paul Margueritte een laatste werk, ook van polemischen aard: Adam, Eve et Brid'oisonGa naar voetnoot4), waarin de bekende romanschrijver heftig opkomt voor de emancipatie (sociaal, sexueel en politiek) van de vrouw. De titel duidt aan: den tegenstrijd tusschen de natuurneigingen (Adam-Eve) en de kunstmatige, onrechtvaardige wetten van de hedendaagsche maatschappij (Brid'oison, de stotterende rechter uit Beaumarchais' Mariage de Figaro).
MARTIN PERMYS. |
|