brengen wil, alles, wat opnieuw het leven onderhoudt en verrijkt. De techniek, die verspreiding der gedachten, die een opgewekt verkeer en uitwisseling van materieele en geestelijke goederen tusschen de volkeren bracht, is een onmisbare factor geworden voor een volle, rijke beschaving, doch de techniek tot het uiterste opgevoerd, is evenzeer gebleken een levenvernietigende macht te zijn, die van levende, rijk geschakeerde menschen automatische machines tracht te maken. Deze overdrijving in het Westersche beginsel, heeft haar gelijke in de Oostersche levensopvatting. De overdreven beheersching wordt tot ascetisme, tot verdrukking der zinnen, tot verbanning van de aardsche liefde, tot ziekelijke verschrompeling van het lichaam en geestelijken waan. -
Doch in Tagore vinden we niets van de levensnegatie van het Oosten, en niets van de levensverstrooiing van het Westen, maar het juiste evenwicht, een vol en intens leven van gedachte en zinnen, samengebonden tot een schoone, machtige eenheid door de moreele kracht, die uit de rustige aanschouwing der natuur geboren wordt. De meest noodzakelijke voorwaarde voor het geluk is niet materieel welbehagen, maar zuiverheid en schoonheid van ons innerlijk. En hiervoor is weer noodig een juiste lichamelijke leefwijze. Noch de genieting van elk verkrijgbaar genot, noch de volstrekte ontzegging daarvan, maar de soberheid in de zinnelijke genoegens, de versterking van de physieke gezondheid en van gelijkmatige geestelijke helderheid, brengen ons tot de natuur terug, die niet alleen in de sterrenbanen, maar ook in het kleinste levende wezen orde en volkomenheid legt. De wijze wil deze volkomenheid, scherpte van het verstand, kracht van wil, en diepte van het gevoel. Door deze gelijkelijk kan de scheppende macht van het leven de hoogste bezittingen voortbrengen. Te geven voortdurend uit het sterke innerlijk wordt tot een verrukking, die in jubelingen uitbreekt. -
Zóó is de kracht van Tagore; wat hij schrijft is niet moeizaam overwogen, het is alles warme levensverrukking, en de beelden, die hij gebruikt, zijn verbeelding heeft ze onmiddellijk gevonden, door de innigheid tot de natuur.
In ‘Fruit-Gathering’ vinden we, bijna nog sterker dan in ‘Gitanjali’, Tagore's zingende vreugde over de diepte en de schoonheid van het leven, die tot lyrische wijsheid stijgt. -
Om de natuur te begrijpen, moeten de starre wegen der stoffelijke aanschouwing worden vermeden; de ongeziene wegen der innerlijke intuïtie openbaren haar volheid, immers in de natuur zelf vindt alle drang haar richting zonder zichtbare baan:
Where roads are made, I lose my way
In the wide water, in the blue sky there is no line of a track.
The pathway is hidden by the birds' wings, by the star-fires, by the flowers of the wayfaring seasons.
And I ask my heart, if its blood carries the wisdom of the unseen way. -
Niet verborgen is de schoonheid der wereld; voor den zuiveren, natuurlijken mensch is de waarheid zoo eenvoudig, in de openheid der hemelen, en de nachtstilte van het woud; en haar te zien, is als het opengaan van een bloem in den ochtend.
Your speech is simple, my Master, but not theirs, who talk of you
I understand the voice of your stars and the silence of your trees,
I know, that my heart would open like a flower; that my life has filled itself at a hidden fountain.
Door den directen, maar ongezienen weg van het innerlijk gaat alle scheppingskracht: niet de zelfzucht, die de schoonheid bemachtigen wil door dwingende krachten, maar de liefde, die het andere doordringt, doet het in schoonheid ontbloeien:
He, who can open the bud, does it so simply
He gives it a glance and the life-sap stirs through its veins
At his breath the flower spreads its wings and flutters in the wind.
Vanuit het innerlijk de dingen te zien, niet door de uiterlijke verschijning buitengesloten, dit voelt de wijze als de laatste zege van het leven; dan ziet hij de vreugde, die alles doordringt en staat hij in de alvervullende eenzaamheid van de wereldeenheid:
I will meet one day the Life within me, the joy, that hides in my life, though the days perplex my path with their idle dust.
I have known it in glimpses and its fitfull breath has come upon me making my thoughts fragrant for a while.
I will meet one day the Joy without me, that dwells behind the screen of light - and will stand in the overflowing solitude, where all things are seen as by their creator.
Vanuit de eigen, rustige helderheid, zoekt de wijze op te gaan in de stroomingen der natuur, dicht aan het hart van de natuur te komen en door den eeuwigen levensdrang te worden bezield. Maar dan leidt de natuur hem terug tot zijn naaste omgeving, die hij ziet met den blik der goddelijkheid. De eeuwige schoonheid, in de natuur gevonden, ziet hij nu terug in de vrouw:
She who is ever returning to God his own outflowing of sweetness, she is the ever fresh beauty and youth in nature; she dances in the bubbling streams and sings in the morning light; she with heaving waves suckles the thirsty earth; in her the Eternal one breaks in two, in a joy, that no longer may contain itself, and overflows in the pain of love.
Zoo vindt hij de eenheid van wereld en leven. Van buiten dringt in het zuivere gemoed de vreugde van goedheid, die de wereld vervult, en breekt weer in hem uit in daden van liefde en
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd