Den Gulden Winckel. Jaargang 14

Illustraties in kinderboeken

H. Willebeek le Mair, Het kinderhoekje. - (W. de Haan, Utrecht).

Het is zoo langzamerhand gewoonte geworden dat er ieder najaar een nieuw boekje van H. Willebeek le Mair uitkomt. Voorverleden jaar was het 't geïllustreerde Schumann Album, daarna nu ‘Het Kinderhoekje’. Het is thans echter voor het eerst dat Willebeek le Mair's werk in het Hollandsch verschijnt. Haar boekjes als ‘The Old Nursery Rhymes’ hadden voor het Nederlandsche kind het bezwaar dat het den tekst niet lezen en begrijpen kon. Nu is bij ‘Het Kinderhoekje’ de tekst in het Hollandsch, maar wàt voor tekst, half proza, half poëzie, zóó weinig kinderlijke versjes en zoo onbelangrijk, dat het misschien nog beter ware geweest, als de plaatjes alleen een onderschrift gehad hadden.

Hoe gunstig steken daar de vroolijke, kinderlijke rijmpjes van Rie Cramer tegen af. Ik weet niet of H. Willebeek le Mair haar versjes zelf maakt, zoo ja, laat zij zich dan eens in verbinding stellen met iemand die begrijpt hoe een kinderversje moet zijn.

Ik vind dit boekje wat de illustraties betreft in vele opzichten een vooruitgang. Bij de prentjes in het Schumann Album waren de kindertjes fijn en bevallig, maar dikwijls wel eens wat al te dun en bloedeloos. Deze fout is hier overwonnen. Wij zien nu flinke, gezonde kinderen - wel altijd een beetje het salon-genre - met

[p. 124]

dikke armen en stevige beentjes, spelende vol levenslust en plezier. Ook zijn de wat peuterige, met ‘lieve’ bloempjes versierde, randjes die vroeger de plaatjes omsloten stijlvoller en rustiger geworden. Zij sluiten zich volkomen aan bij de teekening, zoo is om het plaatje waar de kinderen bezig zijn met het snoepen van de vruchten, een randje van druiventrosjes; bij het plaatje met den vruchtboom een met blozende appeltjes.

Tot de beste illustraties behooren:

‘Haarknippen’. Een heel klein jongetje zit op een hoogen kinderstoel, een lakentje is om hem heen geslagen, een aardig bevallig meisje met een wit mutsje op is bezig de blonde haartjes te knippen. Alleraardigst is het wat angstige stilzitten van het ventje. Een fijne blauwige tint heeft dit plaatje.

Echt kinderlijk, vol humor, staan op een ander plaatje bij ‘Lastige Kinderen’ de poppen in den hoek: de stakige harlekijn met de houten armen als in wanhoop omhoog, het blonde popje bedroefd en schuldbewust, het aapje brutaal, maar toch wel een beetje ongelukkig, en de aangekleede teddy-beer stil met de handen op de rug. Mejuffrouw Willebeek le Mair weet zoo aardig het menschelijke in de poppen te geven, wat de kinderen er ten slotte toch ook zelf in zien.

En dan is er nog het plaatje waar de kinderen in het donker naar de scheepjes kijken. Een prentje in een fijn grijs-blauwen toon; teer buigt het groote meisje zich over tot haar broertje, hem de verlichte scheepjes wijzende. Hoe mooi is de houding van het kleine kindje met haar lange jurkje, dat tusschen de tralies van het hekje doorkijkt. Over het algemeen wordt het werk van Willebeek le Mair gekenmerkt door bijzonder veel smaak; welk een goed-gekozen jurkjes dragen de kinderen; hoe fijn zijn de interieurs, en dan de kleinere details: die snoezige kinderhoedjes bij ‘Hoeden te koop’! Misschien dat de kleuren van de illustraties wel eens al te fijn en een beetje fondantachtig zijn; maar die teere tinten passen toch wel bij het wat verfijnd karakter van haar werk.

ATY BRUNT.

Andersen's Sprookjes. Geïllustreerd door Edmund Dulac. - (Gebr. Kluitman, Alkmaar).

Dulac is in Engeland en hier niet minder een van de meest geliefde illustrators. Meestal zijn de boeken met zijn platen duur, zoodat zij niet in ieders bereik liggen. Deze goedkoopere uitgave is thans voor de Dulac-liefhebbers werkelijk een ongekende vreugde. Wel staan er niet zooveel illustraties in als in de oorspronkelijke Engelsche uitgave, maar de mooisten zijn er uit gekozen.

Dulac's werk heeft nu eenmaal een zekere charme; uit een zuiver artistiek oogpunt moge er op zijn arbeid nu wel het een en ander aan te merken zijn, als we zijn plaatjes bekijken gaat er toch steeds een bekoring van uit. Hij staat zeker wat teekening, maar vooral ook wat kleur betreft, verre boven Rackham, die nogal eens in één adem met Dulac wordt genoemd. Zij hebben beiden echter in hun werk een zekere zoetelijkheid en weekheid die onaangenaam aandoet.

Het boekje dat hier voor mij ligt bevat een keuze uit Andersen's sprookjes, op een wel wat schoolmeesterachtigen toon verteld door Jan van der Moer. We zien de kleine zeemeermin met haar blank meisjeslichaam vlug als een slanke visch tusschen de grillige en fantastische zeemonsters zwemmen. De blauwige gloed van het, door het water schijnende, licht omstraalt de heele omgeving. Mooi is alles in deze eigenaardige tint gehouden, en met welk een verbeelding zijn de vreemde gewassen gegeven!

Een prinsesje moest, om te zien of ze een werkelijke prinses was, 's nachts op een bed slapen waar onder stapels dekens en dekbedden een enkele erwt lag. Het teedere meisje zit met een pijnlijken trek op het gezichtje overeind, boven op dezen toren van kleurige dekens en lappen. Bijzonder aardig is de compositie van dit plaatje gevonden, met het bed dat vlak op den voorgrond staat. Er achter hangt in wazige kleuren een gobelin naar omlaag. Van een teer blauw zijn de bedgordijnen en de strook die den hemel van het ledikant omgeeft.

Met de illustratie van ‘De Tuin van het Paradijs’ behoort dit plaatje tot de besten van het boek.

Bij deze laatste zien wij het prinsje op den rug van den oostenwind zitten, een chinees met machtige vleugels, die met groote stappen zich in de lucht voortbeweegt. Onder hen ligt, dicht aan de blauwe zee, een oostersche stad met zijn moskeeën en massieve gebouwen.

In den grijs-groenen schemer blinken als gouden sterretjes de verlichte raampjes in huizen en torens. Er is gang in de figuur van den oosten wind: met kracht, de vuisten gebald, gaat hij voort.

Men heeft getracht dit boek smaakvol uit te geven; er is zorg aan besteed: een randje om de pagina, een versierde beginletter, een cul de lampe boven en onder ieder sprookje. Jammer dat al deze versieringen zoo peuterig en conventioneel zijn. Zij sluiten zich in geen enkel opzicht aan bij den aard van het boek, zij passen niet bij de frissche pittige sprookjes van Andersen. Ook de band, met de drukke, krullerige goudversiering, de onrustige indeeling en het grove plaatje, hoort niet bij de fijne illustraties van Dulac en de teedere sprookjes.

ATY BRUNT.