Karikaturen uit den Franschen tijd
NU van alle kanten gejubeld wordt over 't herstelde Nederland, acht ik 't wel aardig hier een paar reproducties te geven ontleend aan een album met karikaturen uit den Franschen tijd, dat mij dezer dagen toevallig in handen kwam. Het draagt den titel ‘
Hollandia Regenerata’, vermeldt geen uitgever, drukker noch eenige plaats van herkomst, doch is, gelet op de dwaze drukfouten in den tekst (een der opschriften luidt b.v.: Het Committé van Alge
rneen Welzijn) althans als persproduct zeer waarschijnlijk niet van Nederlandschen bodem. Kan het
Jerm. XIVIII. 14. ‘Hoe zullet gy seggen: wy zyn helden ende dappere mannen ten stryde?’
EXPL.
Quatre heros autour de leur ouvrage, la nouvelle organisation de l'armée. Il est vrai que pour le present ce n'est encore qu'un pauvre squelette, sans muscles, sans chair, sans peau, sans chaleur, et sans âme; mais - qui sait ce qu'avec le tems ça peut devenir? Il a pourtant un bel uniforme à la Française, et un chapeau à la grénadiere.
Ceux qui ont ete en Hollande, reconaitront aisément le Général S. qui se trouve au nombre de cette vaillante compagnie, ne fut-ce que parcequ'il foule a ses pieds un traité sur l'honneur militaire.
in Engeland het licht hebben gezien? Men is tot dit vermoeden te eerder geneigd als men nagaat dat dit album drietalig gedrukt is. Iedere karikatuur gaat n.l. vergezeld van een driedeelig bijschrift: een
explication van de plaat in het Fransch, gevat tusschen de Hollandsche en Engelsche vertaling van een toepasselijken bijbeltekst. De explicaties zijn gesteld in een ironisch-hekelenden toon; hun geest is niet van bizonder hoog gehalte; de spot niet kwetsend; eer spreekt er uit de aard van den onder alles gemoedelijken Hollander, die zich over die malie Franschen en zijn niet minder malle Franschgezinde landgenooten wat kneuterig vroolijk maakt.
Deze zoete gemoedelijkheid steekt eenigszins vreemd af tegen den profetischen toon in de hier aangewende bijbelmotto's, die den schrijver wel wat staan als de profetenmantel den kermisklant. Waarmede ik intusschen allerminst aan den zedelijken ernst en treffelijk vaderlandsche bedoelingen van den ongenoemden samensteller wensch afbreuk te doen.
En nu genoeg over dit album. De hier afgedrukte zeer verkleinde afbeeldingen van enkele der karikaturen, met de onderschriften (de Engelsche vertaling der teksten liet ik maar weg), stellen den lezer in staat ‘met de stukken’ het gehalte van dit wonderlijk tijd-product te bepalen.
H.G. -
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd