Den Gulden Winckel. Jaargang 12

✡ A.W. Sijthoff †

Gelijk de dagbladen reeds mededeelden overleed den 29^en Juli j.l. op zijn landgoed te Feldafing bij München de bekende Leidsche uitgever A.W. Sijthoff, een der grootste en eerbiedwaardigste figuren in den Nederlandschen boekhandel, wiens roem tot verre over onze grenzen reikt¹⁾.

In het Nieuwsblad voor den Boekhandel schrijft de uitgever J.H. Kok te Kampen een van eerbied en diepe genegenheid getuigend artikel, waaraan wij het volgende ontleenen:

Waar een man heenging, die in ons vak zulk een belangrijke plaats innam als de heer Sijthoff meer dan de helft eener eeuw deed, - is zelfs een reeks van artikelen niet bij machte, ook maar eenigermate een juist denkbeeld te geven van wat deze doode is geweest en heeft gewrocht voor den Nederlandschen Boekhandel en den Nederlandschen stam. Van wat hij meer dan zestig jaren lang heeft gedaan voor de Nederlandsche Letterkunde in 't algemeen, en voor den Boekhandel en de Journalistiek in 't bizonder. Daarvoor zou noodig zijn een herdruk van het belangwekkende boek ‘Een veertigjarige Uitgeversloopbaan’ in 1891 verschenen, doch aangevuld tot op den huidigen dag en opnieuw uitgegeven onder den zeldzamen titel: ‘Een Uitgeversloopbaan van bijna 63 jaren’. Maar onder den indruk van den zooeven ontvangen overlijdensbrief, voel ik mij gedrongen bij de lijkbaar van dezen doode een eerbiedig woord van nagedachtenis te brengen aan zijn persoon. Als een stille hulde aan welker uiting het hart behoefte gevoelt.
Ik had het voorrecht een paar jaren op zijn kantoor werkzaam te mogen zijn, en daar, met de schooljaren kersversch achter den rug, kennis te maken met de eerste beginselen van het vak, dat ook mij van der jeugd onweerstaanbaar heeft aangetrokken.
De heer Sijthoff was toen een man van bij de zestig jaren, en reeds een groot deel des jaars buitenslands, in zachter klimaat, doorbrengende.
Het was in de jaren toen de heer Frentzen Sr., staande in zijn volle, voortvarende kracht, de teugels van het dagelijksch bestuur voerde, overal en altijd tegenwoordig, de werkplaatsen vullende met zijn volle klankrijke stem, en alles beheerschende met forsche hand. In de jaren, toen op alles nog de stempel van den ouden tijd merkbaar was; van den tijd, toen de stichter met zijn geniale gaven zijn gebouw had opgetrokken, steen voor steen, laag na laag, totdat het was geworden een der eerste huizen van ons vak; maar toen tegelijkertijd in steeds sterkere mate werd gehoord het geruisch van den nieuweren tijd, van den tijd zooals wij thans de firma Sijthoff kennen, met zijn steeds omvangrijker wordend en in beteekenis winnend fonds, zijn nieuwe werkplaatsen, zijn nieuwste machines, zijn nieuwere installatie. Zeker, de tijdsomstandigheden waren den stichter gunstig geweest, bijzonder gunstig zelfs, maar niemand die het ontkennen zal, dat zonder dat bijzondere, dat karakteristieke, dat echt-Sijthoff-achtige, zonder zijn helder doorzicht, zijn juisten blik, zijn diepe kennis van menschen en toestanden, zijn aanpakkende durf, zijn voor niets staande ondernemingsgeest, zijn talent-vol in toepassing brengen van het ‘Altyt Waek Saem’ - het huis Sijthoff niet zou zijn geworden wat het nu is.......
Het is nu meer dan 25 jaren geleden, dat ik bij hem werkzaam was, maar 't is nog of ik zijn voetstap waarneem, of ik zijn vriendelijk aangezicht met die sprekende, doordringende oogen zie, of ik zijn zachte stem hoor, of ik zijn hand op mijn schouder voel ......
En sinds dien tijd heb ik hem nooit meer gezien.......
Een groot man is den Boekhandel ontvallen.

1) Wij verwijzen naar het uitvoerig artikel, dat de heer D. Smit onder 't hoofd ‘Onze Uitgevers’ in No. 2 van den 4en jrg. van Den Gulden Winckel aan A.W. Sijthoff heeft gewijd. Men vindt daar tevens een uitmuntend portret van den overledene.