Vlinders
Tragedie van Liefde (Un giorno a Madeira) door Paolo Mantegazza. Naar het Italiaansch door Estella Lopes Suasso. Boekhandel en Drukkerij voorheen E.J. Brill Leiden 1902.
ER is voor een lezer - bescheidenlijk zij het opgemerkt - die Italiaansch verstaat een grootere bekoring in dit boek dan voor een die taal niet verstaanden lezer.
Terwijl eerstgenoemde jubelt: ‘Evviva la lingua Italiana!’ meesmuilt laatstgenoemde: ‘Is dat wellicht ook...... nu ja, iets anders dan zuiver Nederlandsch?’
Lees ik bijv. pagina 49: Wanneer ik, U met een diepen, warmen, hartstochtelijken blik aanziende, met het woord der pupillen tot uwe oogen sprak' of een pagina verder van een schitterenden lichtstraal ‘die God ons uit zijn Paradijs heeft achtergelaten en in de diepte van onze pupil heeft gelegd’; lees ik verder op pag. 68: ‘Het schepsel van één dag heeft niet het recht de zon uit te blusschen om zichzelf of het nest van zijn liefde te verwarmen’ - dan ben ik zeker vér van het nuchter-kalme en heerlijk-zuivere Nederlandsch en moet, om de beteekenis van de woorden te voelen, in het Italiaansch den volzin herbouwen. Maar dat alles is bijzaak, wie zich hieraan ergert, overwinne zijne stoornis en leze verder. Op pagina 101 begint ‘la pièce de résistance,’ het zijn wenken voor jonge teringlijders, die zich in den heiligen echt wenschen te begeven. Prof. Mantegazza zegt hun ter dege de waarheid en hij kan dat te gemakkelijker doen, omdat hij een aanhanger van het leerstuk van den vrijen wil is. Hij acht het met bewustzijn voortbrengen van zieke kinderen een der onvergefelijkste misdaden door een sterveling te bedrijven.
‘Hij die ziek is en kinderen wil voortbrengen, is een ellendig vader, omdat hij hen wil vergiftigen, een ellendig burger omdat hij slechte burgers aan zijn land wil geven, een ellendig mensch omdat hij het eerste erfdeel der menschheid, gezondheid en kracht verwoest’. -
Wie belust is te weten hoe Prof. Mantegazza, dit leerstuk van zijn medische ervaringen, in romantischen vorm heeft bewerkt, leze dit alleszins voortreffelijk en, moge het ook voor ons land blijken te zijn, zegenrijk boek.
PIET VLUCHTIG.