Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. Deel 1: liederen

[p. 557]

tekstkritische noten

147⁺

Ach, zich voor dich, truw hertzen reyn!¹

Wil niet te lichtelijc wanen waers,²

Want quantelicghen ende quantelaers³

Sijn nu ghemeyn⁴

In Venus land!

Wat noode es minne van eenigher tonghe?
Niet, want haer weerck dat es haer woort.^6-7

Ballade. De notatie is onduidelijk. De noten boven Couplet 1, regel 6, ten dele conjectuur.

+ Ook bij dit lied verschillen de woorden onder de notenbalk soms ietwat van de overeenkomstige in de tekst: Ach, wilt, want, sijn, in, wat, niet, al, haer, ach, na, da(s).

1 zich voor dich, ‘zie voor je, kijk uit’.

2 ‘laat je niet te gemakkelijk misleiden’.

3 quantelicghen ende quantelaers,’ knoeisters en knoeiers, mensen die oneerlijk te werk gaan, die praatjes verkopen’; aangezien deze woorden evenmin als het ww. quantelen (r. 15), waarvan ze zijn afgeleid, in andere teksten zijn aangetroffen, moet men hun betekenis uit de context opmaken.

4 ghemeyn, ‘algemeen’.

6-7 ‘welke behoefte heeft liefde aan enigerlei taal? geen enkele, want wat zij dóet, moet voor haar spreken’.

[p. 558]

 

Al waert dat scaemt de spraek bedwonghe,

 

Haer weerck wil altoos commen voort.⁹

10

Ach, dat mer nu zo vele naer hoort,

 

Naer woorden zonder weercx acoort!¹¹

 

Des gaet den menighen rauwe an hand.¹²

 

 

 

Ach, zich voor dich etc.

 

 

 

Waer moghen zij hebben gheweist ter scolen,

15

Die quantelen hier ende quantelen daer,

 

Ghebaren of zij van minnen dolen

 

Ende ............... dan scinet waer.¹⁷

 

Dus trecken zij eenigher herten naer,¹⁸

 

Waer zij dan comen, zij vinden paer,

20

Trauwe es bereet toot elker hand.²⁰

 

 

 

Ach, zich voor dich etc.

 

 

 

Wanneer zals Venus nemen wrake

 

Dat men haer weerck dus corrumpeirt?²³

 

Het doen de minres vander sprake

25

Dat men met truwen nu bordeirt.²⁵

 

Nochtan la doen, zo wiet uzeirt!

 

Zijn loon wert noch gheteermineirt:²⁷

 

Den quaetsten coop an zinen cant!²⁸

 

 

 

Ach, zich etc.

9 commen voort, ‘aan het licht komen’.

11 woorden zonder weercx acoort, ‘woorden zonder het daarmee overeenstemmende werk (d.i. de daadwerkelijke minnedienst)’.

12 ‘dat bezorgt menigeen droefheid’.

17 in het hs. moeilijk te lezen en gedeeltelijk zelfs onleesbaar.

18 ‘zoeken zij toenadering tot iemands hart, waar zij ook komen, zij vinden een liefdespartner’.

20 ‘overal waar zij de hand uitsteken ontvangen zij trouwbeloften’.

23 corrumpeirt, ‘vervalst’; niet bij Verdam.

25 bordeirt, ‘spot’.

27 gheteermineirt, ‘bepaald’.

28 ‘hij zal tenslotte bedrogen uitkomen’.