Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. Deel 1: liederen

[p. 286]

tekstkritische noten

26

Ne gheen solaes vor vrauwen minne!¹
Si sijn van herten reine!³
Het lach een wijf van frisschen zinne
Bi haren boele alleine
In anders arem vast ghemeine.
Si helsden vaste omtrent den crop:⁶
‘Ay mi, lieve Jacop! ai mi, lieve Jacop!’

Der minnen spel si beide plaghen⁸
Met groter melodien.⁹
Ende als si meest in vruechden laghen,
Viel soe in frenezien.¹¹
Ic wane, soe liet haer elder vrien,

Tekst en melodie in balladevorm.
Bij dit ‘Refereyn int sotte’ past een luchtige 4/8 maat.

1 ‘geen genoegen gaat boven vrouwenliefde’; evenals de volgende regel ironisch bedoeld.

3 van frisschen zinne, ‘opgewekt, levenslustig’.

6 crop, ‘keel’; in de context, waar het de hals moet aanduiden, lijkt het woord mij opzettelijk grof, onhoofs.

8 der minnen spel plien: verbloemende uitdrukking voor de coitus.

9 melodie, ‘genot’.

11 frenezie, ‘zinsverbijstering’.

[p. 287]

 

Van vruechden riep soe den walop:¹³

 

‘Ai mi, lieve Jacop’ etc.

 

 

15

Haer boel was gram om dese worde,

 

Hi sprac: ‘sidi bezeten?

 

Wien waest dat ic hu nomen hoorde?

 

Hebdi minen name vergeten?

 

Wel an, ic wil de wareit weten,

20

Mi dincke, ghi hout met mi u scop:²⁰

 

Ay mi, lieve Jacob!’

 

 

 

Si peinsde, als soe haer wel bedochte:

 

‘Wat duvle hebbic gheseit?’

 

Vele onsculden dat soe zochte,²⁴

25

Si seide, het was haer leit.

 

Hi zwoer bi zijnre zekerheit:²⁶

 

‘Ghi sult ontfanghen menighen clop,

 

Ay mi, lieve Jacob!’

 

 

 

Dus was dat vraukin daer bedroghen

30

Bi haren zotten wane.³⁰

 

Elc peinse om dat soe heift vor oghen,

 

Als men rolt in haer bane.³²

 

Men betert ghene wijfs met slane,

 

Nochtan so makensi menighen Job:³⁴

35

Ay mi, lieve Jacob etc.

13 den walop, ‘de aanvurende kreet’.

20 ‘ik geloof dat je de gek met mij steekt’.

24 onsculden, ‘verontschuldigingen’.

26 bi zijnre zekerheit, ‘op zijn eer’.

30 bi haren zotten wane, ‘door haar zinsbegoocheling’; de eerste t van zotten is niet erg duidelijk en Cartons lezing zoeten levert ook een goede zin op; De Vreese, die ik hier volg, zal echter zotten gelezen hebben, omdat de kopiist oe meestal als ligatuur schrijft.

32 ‘als men in haar wagenspoor rijdt’; obsceen bedoeld.

34 Job werd door zijn vrouw bespot (Job 2 : 9).