De groene linde. Jaargang 1

[p. 364]

'n Ongelukkige dag.

- ‘Zult ge dan zelf liever voor de beesten zorgen en opnieuw beginnen te slaven 'lijk vroeger? - Nu wij er wat hulp van hebben zou ze daar zoo maar heen trouwen en ons alleen laten zitten? Wat denkt ze wel? - Neen, neen, niks van!’ - en boer Stevens onderlijnde z'n woorden met een heftigen armzwaai, iets wat hij altijd deed als 't gemeend was en 't naar z'n zin niet ging.

- ‘Och Jef, zeide de vrouw, 't is zoo erg niet! Wie zegt er dat 't wicht nu al aan trouwen peist! - Ze verkeert met dien Nele nog geene maand...’

- ‘Watte! nog geen maand? - 'k Hoor genoeg dat ge d'r niks van weet! Verleên jaar heeft men er haar op de kermis al zien meê dansen! - Ik zeg ik dat het tijd is da' 'k er tusschen kom en da' 'k 'nen stok in 't wiel steek!’ - en Stevens sloeg al weer eens met z'n arm door de lucht.

Zoo spraken zij over Roosje, hun dochter, in den hof waar de boerin aan 't erwten plukken was voor den noen. 't Was geweldig heet op dien zondag-voormiddag. Stevens stond in z'n hemdsmouwen, 'nen stroohoed op den kop, en z'n vrouw had eveneens een doek over 't hoofd geslagen om zich tegen de stralen der zon te beschutten.

In de huiskamer nevens 't venster zat Roosje. Ze kon van daar over den steenweg zien tot aan 't dorp, dat wat verder lag. Roosje was waarlijk eene lieve meid. Haar fijn gesneden gelaat, hare bruine oogen, blond haar en blozende wangen, gaven haar een allerbeminnelijkst voorkomen.

Roosje was 'nen heelen tijd in eene Belgische Illustratie

[p. 365]

aan 't lezen geweest. Maar nu zat ze droomend door 't venster te kijken over den steenweg die naar 't dorp liep, juist of zij iemand verwachtte. Somtijds zag zij ook eens naar Teurk die voor z'n hok met den kop op z'n voorpooten lag, omdat de hond alleen zien kon dat ze zoo over den steenweg keek. Teurk lag met donkere oogen naar de kiekens te kijken, die daar weg en weer voor z'n hok liepen, want hij had er gisteren 'nen haan tusschen uitgesnapt en 'n geweldige rammeling gekregen.

- ‘Zou hij wel durven komen?’ - dacht Roosje met een zucht, - want Nele had heur gisteren, wijl zij aan 't spurrie snijden was, gezegd, dat hij vandaag na de hoogmis zou komen vragen om te trouwen, en nu was de hoogmis toch al lang uit. En 't was Roosje nu zoo bang en zoo benauwd! Zij verlangde naar de komst van Nele en zij had er schrik van. Ze keek gedurig naar de klok, die met stalen klank haren slinger weg en weer tiktakte, even ongeduldig als 't kloppen van heur hert.

't Was half elf.

Langs de achterdeur kwam er iemand het huis in met driftigen stap. 't Was Stevens. Hij trok de deur der kamer open, en zonder spreken, met norsch gezicht, z'n onderlip vooruitgeschoven tegen den pijpensteel, ging hij naast de tafel zitten smoren.

Roosje zag dat er iets was, en... als het toch maar niet om haar en Nele was. Stevens wist heel goed dat er iets was, en hij zou 't z'n dochter nu eens terdege zeggen, eer 't al zoo wijd kwam dat er geen doen aan was. Maar hij wist niet goed hoe hij er zou meê voor den dag komen. Roosje dierf nu niet meer door 't venster zien, en keek nu in de Illustratie. Stevens trok duchtig aan z'n pijp, en blies den damp met geweld naar de zoldering. - Als Roosje nu maar eens iets deed waarvoor hij kijven kon, iets breken of iets omstooten, - dan wist hij toch waarmeê beginnen!

[p. 366]

Stap! stap... de deur ging open, en Nele, 'n groote flinke boerenlummel, kwam binnen, gekleed op z'n zondagsch - Stevens schoof z'n lip nog meer vooruit, Roosje begon te hijgen en te zweeten.

- ‘Goeien dag, Stevens, Roos!’

- ‘Dag, bromde Stevens, en Roosje ook iets in dien aard, nauw hoorbaar.

- ‘Nu is 't me toch warm. 't Is buiten niet om uit te houden, zoo warm is 't.’

- ‘Dan is 't beste thuis te blijven!’

Nele verschoot. Hij voelde dat Stevens z'n gal geroerd was. - Kon hij nu maar eens aan Roosje alleen vragen of ze misschien al iets gezegd had van te trouwen, maar de boer bleef daar zoo stijf aan z'n pijp zitten trekken en naar z'n dochter kijken of ze geen teeken zou doen. Dat van het warm weer had hij zoo maar rats-af kunnen zeggen, precies of hij maar binnen gekomen was omdat het zoo heet was.

- ‘Zeg, Stevens, ik ben daar straks langs uwe spurrie gegaan, en ik geloof dat ze d'r aan gezeten hebbe', want d'r is 'nen heelen hoek uit weggesnêen. Ik peisde bij m'n eigen, da' moet ik toch is zeggen...’

- ‘Ge hadt beter gedaan van te peinzen dat ge mij geen leugens moet komen wijsmaken!’ want Stevens wist heel goed dat Nele bij Roosje had gestaan aan den spurrie.

Nu was Nele heel en al uit z'n lood geslagen. Hij wist niet of hij nog iets zeggen of maar liefst zwijgen zou, want bij 't eerste verkeerde woord vreesde hij den boer uit z'n vel te zien springen. En daar blijven staan gapen, - dat was ook zoo aardig. 't Werd Nele zoo benauwd, zoo benauwd alsof 't binnen nog heeter was dan buiten. Hij was rood tot achter z'n ooren, 't zweet kwam op z'n voorhoofd staan, en hij werd over z'n heel lijf en in z'n haar bezonder zoo'n kriezeling gewaar, dat hij 't bijna niet kon uithouden. Roosje moest nu toch wel denken dat hij 'n heel onnoozele jon-

[p. 367]

gen was. Ware hij toch maar niet binnengekomen! Hij wenschte Stevens nog verder dan tot in de maan.

En de klok tegen de muur hing daar altijd maar zot weg te tiktakken, zoo rap of zij Nele zeggen wou dat hij gauw moest zijn. Roosje was diep over de Illustratie gebogen, even of zij iets heel schoon aan 't lezen was. En de boer smoorde maar altijd door en blies nijdig de wolken rook naar 't plafond met een stil-zuchtenden: ‘wuu...’

Nele stond daar in 't midden der kamer in z'n haar te krabben. Hij had met plezier Stevens 'n lap tegen z'nen kop willen geven en aan Roosje zeggen dat ze 't maar weten moest. Maar 't wicht kon er toch ook niet aan doen dat Stevens daar zoo nijdig te smoren zat, en hij, Nele, niet wist wat zeggen.

De stilte werd al meer en meer benauwd.

Nele ging opeens voor 'n schilderijken staan dat tegen den muur hing en waarop een soldaat stond geschilderd.

- ‘Da's zeker Napoleon, Stevens? - vroeg hij, goed wetend dat het Napoleon niet was maar dat Stevens geerne van Napoleon hoorde klappen.

- ‘Neen, da's 'ne groote leugeneer’ - sneed de boer, die aan den spurrie nog dacht, en hij deed er 'nen langen wuu! bij, vol damp naar de zoldering.

't Was klaar nu dat Stevens Nele niet verdragen kon, en dat hij er een nijdig plezier in vond Nele te treiteren, en dat hij toch wel moest weten waar Nele voor kwam zoo 'n Judas van 'nen boer! Hij zou Nele geerne buiten krijgen, maar Nele zou niet gaan, om Stevens ook te treiteren. Hij ging voor 't venster staan tusschen Roosje en den boer. Zoo 'n Judas!

Diepe stilte - zot getiktak van 't uurwerk - lange stille wuu's, dampend naar de zoldering.

Nele stond naar buiten te kijken waar alles in de strak stralende zonneglinstering te heeten lag. Hij werd stilaan

[p. 368]

kalmer. - Maar dat was nu toch ook oprecht spijtig dat Stevens vandaag zoo ongenaakbaar was. Nele zag Roosje zoo geerne, en hij dacht gisteren ze vandaag zeker en voor goed vast te krijgen. En hij had er al langen tijd zoo 'n schoone gedachten over gehad, dat hij met den trouwdag zoo veel plezier zou hebben, en dat het voor hem zoo 'n schoon leven zou zijn als hij nu eens met Roosje zou getrouwd zijn.

Ja, en hij moest het nu toch vragen! Hij moest, want later zou hij nog minder durven, en de boer was misschien zoo kwaad niet als hij wel dacht. Hij stond me daar nu toch zoo belachelijk aan 'nen knop van z'nen frak te trekken, en Stevens zou er overal gaan meê lachen.

't Moet er uit, - maar hoe?

Wuu!! - damp.

Nele zag door 't venster hoe de kiekens daarbuiten weg en weer liepen, en daar stapte juist een haan voorbij, en nevens den haan eene hen - even of 't Nele en Roosje was, - dacht Nele.

Och ja, dat was 't!

- ‘Zie 'es, Rozeke, da' wij ook zoo 'es 'n koppel waren, eh? -

't Was er uit, 't was te laat, 't was zoo stom als 't maar zijn kon. Nele verschoot er zelf van en Roosje nog meer.

- ‘Watte! watte! - 't was vuur en vlam bij Stevens, - al bonzend met z'n zware vuist op de tafel. - Wat hoor 'k? - Wa' peisde wel. - Gij hier m'n dochter uit het huis halen en ons laten alleen zitten? - Gij den grooten Jan gaan uithangen met mijn centen! Niks van! Hedde 't gehoord! Zoo 'n twee snotneuzen da' ge zijt! - M'n huis uit, en rap of ik schoep u...!’

En de klok ronkte d'r vol plezier twaalf nijdige slagen tusschen, Teurk baste naar de kiekens, en achter in de keuken sprong de kat 'n telloor van tafel. - Ja, ze deên er allemaal aan meê om den boer gelijk te geven.

[p. 369]

Nele was op 'nen weerlicht buiten met 'n gezicht 'lijk... 'lijk Teurk toen hij slaag kreeg omdat hij 'nen jongen haan had doodgebeten. Van achter 'n haag hoorde hij nog hoe Stevens voortging met op z'n dochter te kijven. En zij verdiende 't toch niet, dacht Nele, 't was allemaal z'n eigen stommigheid die er de schuld van was. En nu moest Roosje er och arme! ruzie voor krijgen; en ze zou nu misschien ook al kwaad zijn op Nele. Zoo 'n beer van 'nen boer toch! - Maar waarom ook van dien verdommeschen haan gesproken!

Stevens kon z'n wrevel maar niet verkroppen, en den ganschen namiddag had hij op Roosje gekeven. Wat zijne vrouw er ook al tusschen zei dat het zooveel niet waard was, 't en hielp niet bij den heftigen boer, en in den namiddag was hij zelf niet op z'n pinten gegaan.

's Avonds was 't 'n koele, zachte zomeravond. Roosje was in den stal de koeien aan 't hooi voordragen, en bij 't roode licht van de lantaren die aan 'nen nagel tegen den muur hing, kon men goed zien dat ze geweend had.

Daar verscheen opeens in de openstaande staldeur Nele. De os, die dicht bij de deur stond, sprong drij stappen zijdelings weg van 't opschrikken, en Roosje verschoot ook geweldig toen zij Nele daar zoo opeens zag staan.

- ‘Rozeke!’

- Wat is 't?

- Nu zijt ge zeker wel kwaad? - en Nele was verlegen terwijl hij dat vroeg, en dierf niet naar Roosje kijken; en Roosje zag ook niet op, maar begon opnieuw te weenen.

- ‘Heeft hij nog iet gezeid van den achternoen, Rozeke?’ - en Nele meende ook gaan te huilen.

- ‘'k Zou maar gauw weggaan, Nele, want hij moest u hier toch 'es zien staan!’

- ‘Heeft hij nog iet gezeid van mij?’

[p. 370]

- ‘Ja, hij heeft den heelen achternoen al gekeven, en hij zei da' 'k nog veel te jong ben om op jongens te denken en dat wij allebei nog maar twee snotneuzen zijn, - dat heeft hij allemaal gezeid en ik heb al den heelen achternoen zitten weenen!’

Ze zwegen een poos, vol medelijdend denken voor elkander.

- ‘Da' was nu toch ook 'n stomme streek van u, Nele, zoo iets van dien haan te zeggen.’

- ‘Och ja, Roosje, zuchtte Nele, maar zoo had ik het nie' gepeisd, zulle!’

- ‘'k Had ook nie' gepeisd dat hij zoo kwaad zou geweest zijn!... - Maar ons moeder heeft niks gezeid!’

Nele stond met den rug tegen den deurstijl en blikte naar den grond. Roosje had opgehouden te weenen en kwam bij hem staan. Nele moest nu 't bijzonderste vragen, en hij deed z'nen voet verlegen over den grond schuiven weg en weer.

- ‘En... ziet ge me nu nog geerne?’

Daar roerde iets binnen in huis, 'n deur slaan - Nele schrok de duisternis in, en hoorde nog hoe Stevens riep: ‘Is dat daar nog al nie' gedaan in den stal?’

Roosje trok de deur toe, en Nele zag of hoorde niets meer. Hij bleef nog eenigen tijd achter 'n hooimijt staan wachten en overdacht alles nog eens van dien ongelukkigen dag. Hij begreep dat hij zoo dikwijls bij Roosje niet meer zou kunnen komen en dat was 't ergste. En 't was allemaal z'n eigen lompigheid, of liever 't was de schuld van dien stijven Stevens en van dien leeliken haan met zijne hen. - En Nele tastte op den grond, vond een stuk hout, en wierp het met een bots-doffen klank ginder tegen 't kiekenkot, en vloog weg. 't Was 'nen oogenblik 'n helsch leven in 't hoenderhok, 'n gekakel en geschreeuw van angstig opschrikkende kiekens. Teurk begon verschrikkelijk te bassen, en Nele hoorde nog van op den steenweg Stevens de deur opentrekken om komen te zien wat er aan z'n kiekens was.

Sichem

Ern. Claes.