Groot Nederland. Jaargang 15

[p. 259]

Acht sonnetten
door Albert Besnard.

I.

Het duister wezen van de donkre aard
Ontplooit zijn zin in vrucht en rijpend koren
Als zij haar chaos aan het zonlicht paart
En haar geheimen in de bloemen gloren.

't Onzegbre dat, uit 't oergeweld bewaard,
In 't wonder van uw lichaam werd geboren
Komt, als verrukking door uw leden vaart,
Door zoet gebaar van uwen gang bekoren.

Dans kind! ik vreesde om eeuwge wijzen die
De sterren in hun zwijgend koor verholen;
Op stiller hoven waart die melodie

In eenzame herinnering verscholen.
Ontroer mij menschlijk: dans de tragedie!
Wij zijn tot zaligheid gedoemd en dolen!

[p. 260]

II.

Neem alles dan nog eens in mild herdenken
En neem mijn hart in 't somberst van dien gloed;
En wil om mij meedoogender gedenken
Den forschen drang van mijn onstuimig bloed!

Mijn wrange kussen moesten u toen krenken;
In wreede onmacht leden ze verwoed;
Maar heel mijn leven zal u niets meer schenken:
Neem ze verteederd weer en nu voorgoed.

Want in mij blijft uw schuchtre glimlach branden
Als weende uw ziel na de genoten pijn
Als zij mij weerzag en uw bleeke handen

Mij streelden of het niet had mogen zijn.
Neem al mijn lusten, gij die mij verbande,
Doch hoor mijn liefde in hun zacht refrein.

[p. 261]

III.

Van uit een wezenlooze ziel van gloed
Deinst sfeer na sfeer in ongekend vermogen
Als klaarheid van een onberoerden gloed
In een heelal van nooit omvatte bogen.

Een duistre ster die de einders huivren doet
Voert in haar asch de vleeschgeworden logen
Door 't ijle niets; en groei en dartel bloed
Zijn uit de lauwte van het licht getogen.

Een vluchtig vleesch uit gistend slijk geboren
Dat levend een gestadig sterven lijdt
Ziet in zijn vochtig oog de schijnen gloren

En vond om nauw te dulden leed den tijd.
De chaos beeldt zijn nood tot saambehooren
In grootschen waanzin der oneindigheid.

[p. 262]

IV.

Gij vraagt den lieven schrik van stil ontroeren
Gelijk in de eerste zoelte van de zon
De bloem zich opende in een zacht vervoeren
En 't maagdlijk blad de prille warmte won.

Gij streelt mijn handen die u vaag beroeren
Alsof gij nooit naar hunne streeling zon
En ik de weelden die mijn bloed doorvoeren
U nimmer argeloozer zeggen kon.

Dat is voorbij: een avond is gekomen
Na heeten dag die ons verdorren deed.
Gij vraagt nog eens dat innig menschlijk schroomen

Maar de vervulling was daarvoor te wreed.
Wij zijn verwelkt doch vonden gulden droomen
En 't oud verlangen in elkanders leed.

[p. 263]

V.

Een trouwe stem zegt de verdoemde stonde
Als 't vleesch ter dood gevoerd in heilgen haat
Zijn angst vooruit ijlt naar de felle monden
En 't bataljon gehoorzaam voorwaarts gaat.

De atmosferen dondren uit de stof ontbonden
Als 't licht gebaar hun ziel ontvlammen laat
En 't woedend staal scheurt rauwgereten wonden
In 't lichaam van den menschlijken soldaat.

Het stervend bloed, de doodbeluste leden
En dappere lijven, in verwoeden drang
Herinnerd voeren zij de schuchtre bede

Van hunne moeders om haar jongen bang
Of van een vrouw die om hen heeft geleden;
Die sterven mee. Maar: Frankrijk leve lang!

[p. 264]

VI.

Bij booglamplicht en schreeuwende reclame
Bewierookt door hysterisch straatgerucht
Gaat Haar Ellendigheid de Veile Dame
Langs 't hoonend grauw dat van begeeren zucht.

Verdorven pages die zich harer schamen
Volgen haar sleep van adellijke lucht
En proeven geur van ziekte en bloemen samen
Als zwoele aromen van een beursche vrucht.

Haar poovre Majesteit in koel verachten
Van 't beedlend volk dat haar den cijns bedeelt
Van gouden rijkdom dien zij lastrend brachten

Ter sponde waar haar hunne nood verveelt
Geeft hare gunsten vorstlijk in de nachten
Dat zij de ellende van een schooier deelt.

[p. 265]

VII.

De hoop van bloesemgeur op oude tronken,
Het droeve heimwee na het zonfestijn
Als de eerste sterren in den avond blonken,
Een zweem van leed, een zweem van stervenspijn,

Zijn in haar wezen tot een ziel bezonken.
En uit der zonne purpren morgenschijn
Is haar het blozend roode bloed geschonken
Als in een matte kelk de vuurge wijn.

Een priester die profane gunsten werft,
Die schennend bidt voor d' allerhoogsten troon
En dan zijn lusten pleegt ten Goden hoon,

Keert, als hij vluchtend door de hallen zwerft,
Als 't daglicht aan 't verkrachte altaar sterft,
En weent: Maar waarom waart gij ook zoo schoon?

[p. 266]

VIII.

Van wrangen weemoed moede zien zijn oogen
Haar wezen in een zelfde vleesch gehuld
Als van elk ander die in slaafsch gedoogen
Zijn driften als een spelen heeft geduld;

En iedre kus tevoren wordt een logen
En iedre lust gebrandmerkt tot een schuld
Als 't foltrend lieve van haar mededoogen
Hem de verdoemnis en zijn hoop vervult.

Een beest dat om te sterven ruw gestoord
Zijn pijnen heenhuilt in zijn oproerkreten
Als 't schroeiend schot de ruige huid doorboort

Naar zachtere inborst nimmer nog geweten
Sleept zijn ellende naar een eenzaam oord
En lekt de wonde die hem werd gereten.